Οι Βρυξέλλες σχεδιάζουν τη δημιουργία μίας Ευρωπαϊκής συνοριοφυλακής με αυξημένες αρμοδιότητες, δικό της εξοπλισμό και τη δυνατότητα να αναλαμβάνει τον έλεγχο συνόρων ενός κράτους – μέλους χωρίς τη συγκατάθεση της εκάστοτε κυβέρνησης μεταδίδουν οι Financial Times.
Το νέο σώμα, όπως αποκάλυψε την Τετάρτη στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ΣΚΑΪ ο δημοσιογράφος Τάκης Χατζής θα αντικαταστήσει τη Frontex, ενώ ως γνωστόν έγινε σχετική συζήτηση στον κολέγιο των Επιτρόπων.
Όπως παρατηρούν οι Financial Times, αυτή η κίνηση θα είναι η μεγαλύτερη μεταφορά εθνικής κυριαρχίας στις Βρυξέλλες από την ημέρα που άρχισε να εφαρμόζεται η ισοτιμία του ευρώ.
Σύμφωνα με έγγραφα που επικαλείται η βρετανική εφημερίδα, το νέο σώμα που θα μπορεί να αναπτύσσει μέλη του τόσο στα χερσαία όσο και τα θαλάσσια σύνορα έπειτα από εντολή της Κομισιόν, θα έχει τον δικό του εξοπλισμό. Τα αποκαλυπτήρια των σχεδίων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναμένεται να γίνουν την ερχόμενη εβδομάδα.
Το σχέδιο αποτελεί μία τελευταία προσπάθεια ώστε να σωθεί η ζώνη Σένγκεν, εισάγοντας κοινούς ευρωπαϊκούς ελέγχους στα σύνορα, κάτι που επιθυμούσαν τόσο το Παρίσι, όσο και το Βερολίνο.
Οι ευρωπαίοι ηγέτες, συνεχίζει το δημοσίευμα, συζητούσαν μία κοινή συνοριακή δύναμη για περισσότερα από 15 χρόνια, ωστόσο πάντα σκόνταφταν στις έντονες αντιδράσεις που εδραζόταν στην παράκαμψη εθνικής κυριαρχίας, όπως ο έλεγχος των συνόρων . Η Ελλάδα για παράδειγμα, μόλις πρόσφατα συμφώνησε να δεχτεί Ευρωπαίους συνοριοφύλακες έπειτα από αρκετούς μήνες ενστάσεων.
Οι συστημικές αδυναμίες που αντιμετωπίζει η ζώνη Σέγνκεν αναδείχθηκαν φέτος, από τις τεράστιες ροές προσφύγων στην ΕΕ μέσω της Ελλάδας και της Ιταλίας. Οι ανησυχίες εντάθηκαν έπειτα από τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι τον περασμένο μήνα, καθώς έγινε γνωστό πως τουλάχιστον ένας από τους βομβιστές αυτοκτονίας πέρασε από τη Συρία στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας, αναφέρει το δημοσίευμα.
Έλεγχοι στα σύνορα δίχως συγκατάθεση κυβερνήσεων
Ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα στοιχεία της πρότασης είναι η μεταφορά στην Κομισιόν της δυνατότητας να διατάξει την ανάπτυξη δυνάμεων σε σύνορα, έπειτα από σχετική πρόταση του διοικητικού συμβουλίου της νέας συνοριακής ακτοφυλακής. Αυτό το μέτρο μάλιστα, σύμφωνα με τους FT, θα μπορεί να εφαρμοστεί και στα μέλη της Σένγκεν που δεν μετέχουν στην ΕΕ, όπως η Νορβηγία.
Παρότι τα κράτη – μέλη θα ενημερώνονται, δεν θα έχουν τη δυνατότητα να θέτουν μονομερώς βέτο στις αποφάσεις.
Ο Επίτροπος Αρμόδιος για τη Μετανάστευση Δημήτρης Αβραμόπουλος υποστήριξε σε δηλώσεις του πως «η προσφυγική κρίση έδειξε τους περιορισμούς της παρούσας υπηρεσίας φύλαξης των συνόρων, της Frontex.
Όπως σημείωσε ο ίδιος, το νέο σώμα είναι ένας τρόπος να προστατευτεί και να ισχυροποιηθεί η ζώνη Σένγκεν.
Αξιωματούχοι της ΕΕ τεκμηριώνουν τη νομιμότητα του νέου σώματος, βάσει ενός άρθρου στη συνθήκη της ΕΕ, που επιτρέπει την «σταδιακή εισαγωγή ενός συστήματος διαχείρισης των εξωτερικών συνόρων», μία διατύπωση που κατά ορισμένους διπλωμάτες αποκλείει τον κεντρικό έλεγχο των συνόρων.
Πώς θα λειτουργεί η νέα συνοριοφυλακή
Η Frontex, περιοριζόταν από την εντολή της, η οποία περιλάμβανε τον «συντονισμό της προστασίας των συνόρων» αντί να την επιβάλει η ίδια, συνεχίζει το δημοσίευμα. Παράλληλα δεν είχε τη δυνατότητα να αγοράσει εξοπλισμό, ούτε να προσλάβει υπαλλήλους: Αναγκαστικά, συνεχίζουν οι FT, έπρεπε να βασιστεί από τις προσφορές των κρατών – μελών που πολλές φορές δεν υλοποιούνταν.
Εάν το σχέδιο της Κομισιόν εγκριθεί, ο αντικαταστάτης της Frontex, θα έχει μία σειρά από ενισχυμένες εξουσίες, όπως η πρόσληψη συνοριοφυλάκων, η αγορά εξοπλισμού. Θα μπορεί να δραστηριοποιείται και σε κράτη που δεν είναι μέλη της ΕΕ, όπως η Σερβία και η ΠΓΔΜ, εάν απαιτηθεί.
Η νέα υπηρεσία θα έχει τη δυνατότητα να απελαύνει μετανάστες που δεν έχουν το δικαίωμα παραμονής στην Ευρώπη. Θα μπορεί επίσης να καλεί συνοριοφύλακες που έχουν τεθεί ως εφεδρεία από τα κράτη – μέλη. Ωστόσο το νέο σώμα θα υπόκειται στη νομοθεσία της εκάστοτε χώρας όπου δραστηριοποιείται.
Οι πρωτεύουσες των χωρών – μελών θα διατηρούν τον καθημερινό έλεγχο των συνόρων, ωστόσο η νέα υπηρεσία θα μπορεί να παρακολουθεί αυτές τις προσπάθειες και να παρεμβαίνει εάν κρίνει πως προστασία δεν είναι επαρκής.