Πολύ κοντά σε μια ιστορική απόφαση βρίσκονται οι G20 που συνεδριάζουν αυτήν την περίοδο στο Σάο Παόλο της Βραζιλίας.
Όπως μετέδωσε ο Guardian οι επικεφαλής των 20 ισχυρότερων κρατών του πλανήτη εξετάζουν την επιβολή ενός ελαχίστου φόρου για τους 3.000 δισεκατομμυριούχους του κόσμου, με στόχο να τερματιστεί η «κούρσα προς τα κάτω» που επέτρεψε στους υπερπλούσιους να πληρώνουν λιγότερα από τον υπόλοιπο πληθυσμό και να μεγαλώνει έτσι με αυτόν τρόπο το χάσμα ανάμεσα στους πολύ πλούσιους και τοτς φτωχότερους.
Στη σημαντική αυτή συνάντηση των υπουργών Οικονομικών και των διοικητών των κεντρικών τραπεζών της G20 ετοιμάζονται να συζητήσουν ένα διεθνώς συμφωνημένο σχέδιο για τη φορολόγηση των υπερπλούσιων ατόμων, εν μέσω της αυξανόμενης παγκόσμιας συνεργασίας για την αντιμετώπιση της φοροαποφυγής.
Με στόχο να αξιοποιηθεί η συνεργασία που οδήγησε σε έναν παγκόσμιο ελάχιστο φόρο 15% για τις πολυεθνικές εταιρείες, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ τον Ιανουάριο, το σχέδιο προωθείται υπό την προεδρία της Βραζιλίας στην G20 πριν από τη σύνοδο κορυφής των παγκόσμιων ηγετών στο Ρίο ντε Τζανέιρο το φθινόπωρο.
Ο υπουργός Οικονομικών της Βραζιλίας, Fernando Haddad, υπό την αριστερή κυβέρνηση του προέδρου Luiz Inácio Lula da Silva, πιέζει για την υιοθέτηση της πολιτικής αυτής. Ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, Bruno Le Maire, εξέφρασε επίσης την υποστήριξή του αυτή την εβδομάδα, λέγοντας ότι η Ευρώπη πρέπει να την προωθήσει.
«Επί του παρόντος οι πλουσιότεροι άνθρωποι μπορούν να αποφεύγουν να πληρώνουν τα ίδια επίπεδα φόρου με άλλους ανθρώπους που είναι λιγότερο πλούσιοι. Θέλουμε να αποφύγουμε μια τέτοια φορολογική αδικία», δήλωσε ο Le Maire στο Reuters πριν από τη συνάντηση. «Θέλουμε η Ευρώπη να προωθήσει αυτή την ιδέα της ελάχιστης φορολόγησης των φυσικών προσώπων το συντομότερο δυνατό και η Γαλλία θα είναι στην πρώτη γραμμή», είπε.
Ο οικονομολόγος Gabriel Zucman έχει προσκληθεί από την κυβέρνηση της Βραζιλίας για να δώσει το έναυσμα για τις συνομιλίες της G20 την Πέμπτη. Ο Zucman είναι επικεφαλής του Φορολογικού Παρατηρητηρίου της ΕΕ, ενός Think Tank με έδρα το Παρίσι και παρουσίασε έναν μηχανισμό για έναν παγκόσμιο φόρο πλούτου. Ζήτησε την επιβολή ετήσιας εισφοράς 2% επί του πλούτου των πλουσιότερων φυσικών προσώπων του κόσμου ως σημείο εκκίνησης για έναν παγκόσμιο ελάχιστο φόρο.
Εκτιμά ότι το μέτρο θα μπορούσε να συγκεντρώσει 250 δισ. δολάρια (197 δισ. λίρες) ετησίως από τους 2.756 γνωστούς δισεκατομμυριούχους, οι οποίοι πιστεύεται ότι αξίζουν συνολικά 13 τρις. δολάρια. Η ιδέα βασίζεται στη συμφωνία του 2021 μεταξύ 140 χωρών για την επιβολή ενός παγκόσμιου ελάχιστου φορολογικού συντελεστή 15% στις μεγαλύτερες πολυεθνικές εταιρείες.
Μιλώντας στον Guardian, ο Zucman δήλωσε ότι οι συνομιλίες της G20 θα σηματοδοτήσουν «την αρχή μιας συζήτησης». Ο Zucman δήλωσε επίσης πως «η ιδέα είναι ότι αυτό που καταφέραμε να επιτύχουμε ό,τι και με τις πολυεθνικές επιχειρήσεις με τους τους υπερπλούσιους».
Χρησιμοποιώντας εταιρείες χαρτοφυλακίου, off shores και άλλες ενδιάμεσες λύσεις, οι περισσότεροι δισεκατομμυριούχοι είναι σε θέση να πληρώνουν πολύ χαμηλότερο φορολογικό συντελεστή ως ποσοστό του εισοδήματός τους από ό,τι ο υπόλοιπος πληθυσμός.
Σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, οι ΗΠΑ και η Βραζιλία, οι υπερπλούσιοι πληρώνουν πραγματικό φορολογικό συντελεστή χαμηλότερο από τον μέσο εργαζόμενο. Σύμφωνα με έρευνα της Oxfam, στις χώρες της G20 κατοικούν σχεδόν τέσσερις στους πέντε δισεκατομμυριούχους του κόσμου.
Οι ακτιβιστές της φορολογικής δικαιοσύνης χαρακτήρισαν τις συζητήσεις στη Βραζιλία ως κομβική στιγμή. Η επικεφαλής της φορολογικής πολιτικής της Oxfam, Susana Ruiz, δήλωσε: «Η φορολογική πολιτική της Oxfam είναι μια πολύ σημαντική εξέλιξη: Και μόνο το να μπει αυτό στην ατζέντα της G20 είναι ένα ιστορικό βήμα».
Ωστόσο, η συζήτηση διεξάγεται σε μια ευαίσθητη στιγμή, με τη σταθερή κατάρρευση της συνεργασίας μεταξύ των παγκόσμιων δυνάμεων και την απροθυμία ορισμένων χωρών να επιβάλουν υψηλότερους φόρους. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι Εργατικοί έχουν αποκλείσει την επιβολή νέων φόρων στον πλούτο, αν έρθουν στην εξουσία.
Αρκετές χώρες δεν έχουν ακόμη επικυρώσει τη συμφωνία για έναν παγκόσμιο ελάχιστο φόρο εταιρειών – συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ όπου δεν υπάρχει υποστήριξη για να περάσει από τη Γερουσία εν μέσω Ρεπουμπλικανικής αντιπολίτευσης – ενώ το σχέδιο κινδυνεύει να χάσει την πολιτική υποστήριξη σε πολλές άλλες σημαντικές δικαιοδοσίες.
Ο Ζούκμαν αναγνώρισε ότι ορισμένες χώρες θα ήταν απρόθυμες, αλλά είπε ότι υπάρχει «αυξανόμενη αναγνώριση» της ανάγκης για διεθνή συνεργασία.
«Είμαι σχετικά σίγουρος ότι κάποια στιγμή, μια μέρα θα ξυπνήσουμε και το πρωινό ραδιοφωνικό πρόγραμμα το κορυφαίο θέμα θα είναι οι χώρες που θα καταλήξουν σε συμφωνία για έναν ελάχιστο φόρο στους πολύ πλούσιους. Είμαι αρκετά σίγουρος. Αλλά είναι δύσκολο να γνωρίζουμε αν αυτό είναι ένα έτος, ή πέντε, ή 10 ή 20», πρόσθεσε.