Η επιδημία του ιού Ζίκα μπορεί να ξεκίνησε σχετικά από τα «ψιλά γράμματα» της ειδησεογραφίας, ωστόσο δείχνει να εξελίσσεται σε μια πλήρη υγειονομική κρίση, με τον ΠΟΥ να κάνει λόγο για διεθνή κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Ο ιός εξαπλώνεται ταχύτατα στη Νότια και την Κεντρική Αμερική, και εκτιμάται πως θα μπορούσε να επιφέρει 4 εκατ. νέες περιπτώσεις φέτος. Τουλάχιστον 20 περιοχές, περιλαμβανομένου του Παναμά, της Γουατεμάλα, των Μπαρμπέιντος και του Πουέρτο Ρίκο έχουν καταγράψει κρούσματα.
Ο ιός θεωρείται ιδιαίτερα «ύπουλος», καθώς εξαπλώνεται μέσω του κουνουπιού Aedes και δεν παρουσιάζει συμπτώματα τις περισσότερες περιπτώσεις- ή, αν εκδηλωθούν, είναι πολύ ελαφρά. Ωστόσο, σχετίζεται με σοβαρές δυσμορφίες σε νεογέννητα.
Σε ανάλυση της Stratfor εξετάζονται οι επιπτώσεις της επιδημίας τόσο σε γεωπολιτικό, όσο και σε οικονομικό επίπεδο: Η διαχείριση μιας επιδημίας κοστίζει, καθώς οι αριθμοί των νεκρών και των ασθενών είναι μεγάλοι. Αυτό μπορεί να προκαλέσει μεγάλες αναταράξεις στο εμπόριο, ενώ η ανάπτυξη θεραπειών και εμβολίων απαιτεί μεγάλες επενδύσεις, όπως αποδείχτηκε από την επιδημία Έμπολα στην Αφρική. Επίσης, υπάρχει απώλεια παραγωγικότητας, καθώς είναι πολλοί αυτοί που αρνούνται να πάνε στη δουλειά και αυτοί που παίρνουν άδεια για να φροντίσουν ασθενείς.
Επίσης, υπάρχουν άλλοι παράγοντες επί της προκειμένης: Ο Ζίκα δεν είναι μόνο δύσκολο να ανιχνευθεί, αλλά υφίσταται και το ιδιαίτερα φλέγον ζήτημα της μικροκεφαλίας που φέρεται να προκαλεί στα έμβρυα. Έρευνες είναι σε εξέλιξη για να αποδειχθεί η σύνδεση μεταξύ του ιού και του φαινομένου, στο οποίο παρατηρείται υποανάπτυξη των κεφαλιών των μωρών και προβλήματα νευρολογικής φύσης. Επίσης, ο ιός φέρεται να σχετίζεται και με το σύνδρομο Guillain-Barre, ωστόσο τα ακριβή αποτελέσματα των ερευνών αναμένονται μέσα σε μερικούς μήνες. «Επίσης, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι δεν πρόκειται για νέο ιό. Το όνομα “Ζίκα” ανάγεται σε ένα δάσος έξω από την πρωτεύουσα της Ουγκάντας, Καμπάλα, όπου ο ιός πρωτοεντοπίστηκε. Έκτοτε έχει βρεθεί σε άλλα τμήματα της Αφρικής, της νοτιοανατολικής Ασίας και του Ειρηνικού.
Επίσης, δεν πρόκειται για τον πρώτο ιό που προκαλεί προβληματισμούς όσον αφορά σε αγέννητα παιδιά, καθώς υπάρχει ήδη ιστορικό προηγούμενο με την ερυθρά, για την οποία αναπτύχθηκε εμβόλιο λιγότερο από μια δεκαετία μετά την απομόνωση του ιού που την προκαλούσε. Ωστόσο, δεν θεωρείται πως θα υπάρξει εμβόλιο για τον Ζίκα σύντομα. Τα προστατευτικά μέσα περιλαμβάνουν καλά προστατευμένα σπίτια, σίτες, ρούχα με μακριά μανίκια και πολλά εντομοκτόνα.
Όπως υπογραμμίζεται στην ανάλυση, οι μεγαλύτερες γεωπολιτικές επιπτώσεις του ιού Ζίκα ενδεχομένως να μη γίνουν ορατές πριν περάσουν 18 και άνω χρόνια από σήμερα: Ο φόβος του ιού και της μικροκεφαλίας μπορεί να οδηγήσει σε δραματική μείωση των γεννήσεων- η οποία ενθαρρύνεται από πολιτικές πρωτοβουλίες. Οι κυβερνήσεις του Ελ Σαλβαδόρ, της Κολομβίας, της Τζαμάικα και της Ονδούρας ήδη συμβουλεύουν τις γυναίκες να αποφύγουν τις εγκυμοσύνες μέχρι ο ιός να τεθεί υπό έλεγχο. Εν αντιθέσει με άλλες χώρες που αναμένεται να αντιμετωπίσουν δημογραφικά προβλήματα μέσα στα επόμενα 20 χρόνια, το μεγαλύτερο τμήμα της Λατινικής Αμερικής ήταν «υγιές» από αυτή την άποψη, με μεγάλη, νεαρής ηλικίας πληθυσμιακή βάση. Μία παύση της αύξησης του πληθυσμού, την οποία θα προκαλούσε κάτι σαν τον Ζίκα, θα απειλούσε την παραγωγικότητα η οποία σχετίζεται με τις «δεξαμενές» εργατικών χεριών της ηπείρου, απειλώντας την ανάπτυξη της περιοχής σε βάθος δεκαετιών.
Θεωρίες συνωμοσίας
Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, τα «ύπουλα» χαρακτηριστικά της επιδημίας έχουν προκαλέσει έξαρση των θεωριών συνωμοσίας γύρω από τον ιό, κάποιες εκ των οποίων παρουσιάζονται σε δημοσίευμα του Independent: Μία εκ των πλέον δημοφιλών είναι αυτή που «θέλει» τον ιό ως μηχανισμό/ μέσον ελέγχου της αύξησης του πληθυσμού, για τους σκοπούς της Νέας Τάξης Πραγμάτων.
Η «λογική» είναι ότι είναι πιο «ανώδυνος» από πχ τον Έμπολα, καθώς δεν σκοτώνει τα θύματά του, ωστόσο είναι (για τους λόγους που προαναφέρθηκαν) ιδιαίτερα αποτελεσματικός όσον αφορά στον περιορισμό της αύξησης πληθυσμού, επηρεάζοντας τις έγκυες. Κάποιοι υποδεικνύουν δύο από τους πλέον γνωστούς «στόχους» των θεωριών συνωμοσίας, τις οικογένειες Ρόθτσαϊλντ και Ροκφέλερ, ως «αυτουργούς». Οι θεωρίες αυτές πηγάζουν από ισχυρισμούς πως το Rockefeller Foundation «κατέχει την πατέντα» του ιού, η οποία πωλείται ανά τον κόσμο, ενώ όσον αφορά στο Rothchild Foundation, οφείλονται στο ότι ήταν οι επιστήμονές του που τον εντόπισαν πρώτοι. Επίσης, άλλοι κατηγορούν τη βρετανική Oxitec (χρηματοδοτείται από τo Bill and Melinda Gates Foundation) για ανάπτυξη γενετικά τροποποιημένων κουνουπιών, τα οποία υποτίθεται ότι προορίζονται να σταματήσουν την εξάπλωση του Ζίκα και άλλων ασθενειών, αλλά στην πραγματικότητα – σύμφωνα με τη θεωρία- τον εξαπλώνουν.
Σε μια άλλη περίπτωση, υφίσταται η «κλασική» θεωρία ότι η επιδημία είναι «στημένη» από τις φαρμακευτικές που θέλουν να πουλήσουν εμβόλια. Κλείνοντας, αξίζει να αναφερθεί και μια άλλη θεωρία, κατά την οποία η μικροκεφαλία έχει άλλα αίτια, και ο Ζίκα αποτελεί «αποδιοπομπαίο τράγο/ προπέτασμα καπνού».