Ο Ντόναλντ Τραμπ πήρε μια καλή συμφωνία 2,4 δις δολαρίων για την αμερικανική αμυντική βιομηχανία δια της αναβάθμισης των ελληνικών F-16, καθώς και μια – πολύ πιο σημαντική γεωπολιτικά – υπόσχεση αναβάθμισης της βάσης της Σούδας. Aντιθέτως, η Ελλάδα εισέπραξε μόνο “θα”, αόριστες υποσχέσεις απ’ αυτές που έχουν δοθεί πολλές ανά καιρούς.
Η μεγαλύτερη όμως κριτική εστιάζει στο τίμημα του ελληνοαμερικανικού deal – ήτοι, στο κόστος του εξοπλιστικού προγράμματος. Η Νέα Δημοκρατία κατήγγειλε ήδη «συμφωνία υψηλότατου κόστους για την αναβάθμιση των F-16, που θα φθάσει τα 2,4 δις, ενώ ο Πάνος Καμμένος αντέτεινε ότι «το πραγματικό κόστος για τον προϋπολογισμό είναι 1,1δις ευρώ» και τα υπόλοιπα αφορούν προγράμματα βοήθειας και αντισταθμιστικά.
Πέραν των απόλυτων αριθμών, το βασικό πολιτικό ερώτημα είναι εάν αντέχει, κι εάν δικαιούται, μια χώρα υπό βαριά μνημονιακή κόπωση να παραμένει παρούσα στην κούρσα των εξοπλισμών. Εδώ, η απάντηση που δίνουν κυβερνητικές πηγές είναι πως οι επιλογές στην εξωτερική πολιτική δεν γίνονται με «λογιστικές πράξεις», με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε γεωπολιτικά και οικονομικά οφέλη και ρίσκα. Εν προκειμένω, και τα ρίσκα και τα οφέλη θα αποτυπωθούν πλήρως μέσα στους επόμενους κρίσιμους μήνες. Μαζί με το βάθος των εκατέρωθεν υποσχέσεων που ακούστηκαν χθες στο rose garden του Λευκού Οίκου.
Τις τεχνικές λεπτομέρειες της συμφωνίας αναβάθμισης των ελληνικών F-16 έκανε γνωστές η αρμόδια υπηρεσία του Αμερικανικού Υπουργείου Άμυνας με έγγραφό της προς το Αμερικανικό Κογκρέσο.
Σύμφωνα με έγγραφο της αρμόδιας υπηρεσίας του Αμερικανικού Υπουργείου Άμυνας (Defence Security Cooperation Agency) η Ελλάδα ζήτησε επισήμως την αναβάθμιση του στόλου των F-16 στο επίπεδο Block V. Μεταξύ άλλων η συμφωνία περιλαμβάνει προμήθεια νέων ηλεκτρονικών, ραντάρ, συστημάτων επικοινωνίας, αυτοπροστασίας και συνδεσιμότητας, εξομοιωτές πτήσης και υποστήριξη των συστημάτων εδάφους. “Αυτή η προτεινόμενη πώληση θα συμβάλει στην επίτευξη στόχων εξωτερικής πολιτικής και εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, συμβάλλοντας στη βελτίωση της ασφάλειας ενός συμμάχου του ΝΑΤΟ που αποτελεί σημαντικό εταίρο για την πολιτική σταθερότητα και την οικονομική πρόοδο στην Ευρώπη.
Η αναβάθμιση των αεροσκαφών F-16 σε F-16 Block V θα ενισχύσει την ικανότητα της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας να υποστηρίζει το ΝΑΤΟ και να παραμείνει διαλειτουργική με τις ΗΠΑ και τη συμμαχία. Θα βοηθήσει επίσης την Ελλάδα να διατηρήσει τις επιχειρησιακές δυνατότητές της στο μέλλον, μειώνοντας έτσι την απειλή που δημιουργούν οι εχθροί της συμμαχίας στις ΗΠΑ και στο NATO», αναφέρει το έγγραφο.
Επίσης σημειώνεται:
«Η προτεινόμενη πώληση θα βελτιώσει την ικανότητα της Ελλάδας να αντιμετωπίσει τρέχουσες και μελλοντικές απειλές ασφαλείας. Η Ελλάδα θα χρησιμοποιήσει αυτή την ικανότητα ως αποτρεπτικό παράγοντα για τις περιφερειακές απειλές, θα ενισχύσει την εθνική της άμυνα και θα εκτελέσει αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις».
Σύμφωνα πάντα με το έγγραφο των Αμερικανών, το συνολικό κόστος του προγράμματος θα αγγίξει τα 2,404 δισεκατομμύρια δολάρια, ωστόσο ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Πάνος Καμμένος διευκρίνισε πως η οροφή για την αναβάθμιση των συγκεκριμένων αεροσκαφών από τον προϋπολογισμό είναι 1,1 δις ευρώ, ενώ το υπόλοιπο ποσό αφορά προγράμματα βοήθειας και αντισταθμιστικά.
Οι ανακοινώσεις για τα εξοπλιστικά προκάλεσαν αντιδράσεις στην Αθήνα σχετικά με το κόστος και τις θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν. Η ΝΔ, σε ανακοίνωσή της, σχολίαζε:
«Δυστυχώς, από τις δηλώσεις που ακολούθησαν της συνάντησης, φαίνεται μέχρι στιγμής ότι το μόνο χειροπιαστό αποτέλεσμα της επίσκεψης αφορά μια συμφωνία υψηλότατου κόστους για την αναβάθμιση των ελληνικών αεροσκαφών F 16. Συμφωνία που θα κοστίσει στην ελληνική οικονομία 2,4 δισ. δολάρια, προσφέροντας θέσεις εργασίας όχι στην Ελλάδα, αλλά στις Ηνωμένες Πολιτείες».
Η απάντηση του Πάνου Καμμένου ήταν «Παρακαλείται ο κ. Μητσοτάκης να μην παρασύρεται από τους τέως κνίτες συμβούλους του. Θα ήταν χρήσιμο να επικοινωνήσει με τον πρώην υπουργό Εθνικής Άμυνας Σπήλιο Σπηλιωτόπουλο να του εξηγήσει ότι επί ΝΔ η αρχική τιμή που έδωσε το Κογκρέσο για την προμήθεια 30 αεροσκαφών F-16 Block 52 + Advanced ήταν 3,2 δισ. δολάρια και η τελική τιμή που είχε προεγκριθεί 1,9 δισ. δολάρια».
Μιλώντας στον realfm ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Δημήτρης Τζανακόπουλοςεπιβεβαίωσε ότι υπάρχει συμφωνία για την αναβάθμιση των F-16 συνολικού ύψους 2,4 δισ. τονίζοντας ότι είναι επωφελής για την Ελλάδα και αναγκαία για να μην απαξιωθεί ο υφιστάμενος στόλος και πρόσθεσε ότι η πραγματική επιβάρυνση για τον προϋπολογισμό θα είναι 1,1 δισ σε βάθος 10-15 ετών.
Συγκεκριμένα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ανέφερε: «Η συμφωνία για την αναβάθμιση των F-16, στην οποία χαίρομαι που επιμένουν όλοι τόσο πολύ, αποτελεί καταρχήν μία αναγκαία συμφωνία για να μην απαξιωθεί ένας πολύ μεγάλος στόλος αεροπλάνων για τον οποίο Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ με τις συμφωνίες που έκλειναν όλες τις προηγούμενες δεκαετίες έχουν δαπανήσει δεκάδες δισ. Σε ότι αφορά το κόστος αυτής της αναβάθμισης, σε ότι αφορά τον ελληνικό προϋπολογισμό θα είναι ύψους 1,1 δισ., το σύνολο βεβαίως της συμφωνίας είναι 2,4 δισ. αλλά αυτά δεν επιβαρύνουν τον ελληνικό προϋπολογισμό, είναι το σύνολο του προϋπολογισμού του έργου. Το 1,1 δισ. θα επιβαρύνει τον ελληνικό προϋπολογισμό σε ένα βάθος 10ετίας, 15ετίας».
