Το ημερολόγιο δείχνει 26 Απριλίου 1944. Στη γερμανοκρατούμενη Κρήτη Βρετανοί κομάντος της ομάδας ειδικών επιχειρήσεων μαζί με ντόπιους αντάρτες αναλαμβάνουν να φέρουν εις πέρας μια εντυπωσιακή επιχείρηση: Την απαγωγή του Γερμανού φρούραρχου του νησιού, του στρατηγού Χάινριχ Κράιπε.
Με ένα καλοσχεδιασμένο αλλά τολμηρό σχέδιο οι απαγωγείς στήνουν ενέδρα στον φρούραρχο των ναζί, τον παίρνουν μαζί τους και επί 20 ημέρες κατορθώνουν να ξεφεύγουν από τα γερμανικά στρατεύματα, κινούμενοι νύχτα στα βουνά του Ρεθύμνου – αρχικά με αυτοκίνητο και στη συνέχεια με τα πόδια. Οι κάτοικοι των γύρω χωριών βοηθούν σύσσωμοι ώστε να παρακαμφθούν οι γερμανικές περίπολοι, μέχρι που τελικά ο Κράιπε φυγαδεύεται στο Κάιρο από το νότιο τμήμα του νησιού, την παραλία Περιστερέ.
Αυτή την υπεράνθρωπη διαδρομή στα δύσβατα ορεινά μονοπάτια της Κρήτης αναβιώνει ένας αγώνας δρόμου που διοργανώνεται για πρώτη φορά στο νησί: Μια διαδρομή στα χνάρια της απαγωγής του Κράιπε, αυτής της κινηματογραφικής ιστορίας που συγκλόνισε τον κόσμο.
Πρόκειται για μια υπερδρομική εμπειρία 154 χιλιομέτρων, με σχεδόν 5.500 μέτρα συνολικής ανάβασης στον Ψηλορείτη, τον Κρυονερίτη και άλλα βουνά, σε μέγιστο υψόμετρο 1.921 μέτρων. Η συνολική διάρκειά της αναμένεται να φτάσει τις τριάντα ώρες: Η εκκίνηση θα γίνει από τη Μονή Βωσάκου στον Μυλοπόταμο στις 8 το πρωί της 21ης Μαΐου και ο τερματισμός στην παραλία Περιστερέ, το σημείο διαφυγής της ομάδας των απαγωγέων του στρατηγού Κράιπε, στις 2 το μεσημέρι της 22ας Μαΐου.
Στον αγώνα «Heroes Ultra», όπως ονομάζεται, έχουν δηλώσει συμμετοχή 32 δρομείς από 12 χώρες του κόσμου: Από την Ελλάδα, την Κύπρο, την Ιταλία, τη Γαλλία, την Ιαπωνία, την Πολωνία, τις ΗΠΑ, το Ισραήλ, τη Βρετανία, την Ελβετία, το Βέλγιο και τη Σιγκαπούρη. Η διαδρομή θα είναι σηματοδοτημένη τόσο για πρωινή όσο και για νυχτερινή πλοήγηση, με μπογιές, κορδέλες υψηλής ορατότητας και άλλα σημάδια, ενώ οι αθλητές θα υποστηρίζονται από οκτώ ενδιάμεσους σταθμούς ανεφοδιασμού με τρόφιμα και νερό, η θερμιδική κατανάλωση των οποίων θα υπερβαίνει τις 10.000 θερμίδες ημερησίως. Σε αρκετά άλλα μη επανδρωμένα σημεία οι δρομείς θα μπορούν να προμηθεύονται νερό από τις πολλές πηγές που υπάρχουν κατά μήκος της διαδρομής. Επίσης, ένα μεγάλο πλήθος εθελοντών διασωστών θα είναι ανεπτυγμένο κατά τη διάρκεια του αγώνα για την ασφάλεια των αθλητών.
 |
Το χρονικό
Ο μισητός «χασάπης της Κρήτης», ο Γερμανός στρατηγός Φρίντριχ Βίλχελμ Μίλερ ήταν το πρόσωπο που ενέπνευσε αρχικά την ιδέα της απαγωγής στο συμμαχικό διοικητήριο που έδρευε στο Κάιρο. Το σχέδιο ήταν σαφές: Ο ταγματάρχης Πάτρικ Λη Φέρμορ και ο λοχαγός Γουίλιαμ Στάνλεϊ Μος θα έπεφταν στο νησί με αλεξίπτωτα και εκεί με τη βοήθεια ντόπιων ανταρτών και τη συνδρομή του Γιώργου Τυράκη και του Μανώλη Πατεράκη, δύο Κρητικών μελών του τομέα ειδικών επιχειρήσεων του βρετανικού στρατού, θα απήγαγαν τον στρατηγό Μίλερ, μεταφέροντάς τον στο Κάιρο.
Η επιχείρηση αναμενόταν να επιφέρει σοβαρό πλήγμα στο γόητρο της ναζιστικής πολεμικής μηχανής. Οι εμπνευστές του σχεδίου είχαν προβλέψει τα πάντα ή σχεδόν τα πάντα: Το 1944 ο Μίλερ αντικαταστάθηκε από τον Κράιπε. Η απόφαση, όμως, είχε ληφθεί και δεν θα άλλαζε…
Τη νύχτα της 26ης Απριλίου 1944 το σχέδιο τέθηκε σε εφαρμογή: Μεταμφιεσμένοι σε Γερμανούς στρατονόμους οι απαγωγείς σταματούν το όχημα του στρατηγού Κράιπε λίγο έξω από τις Αρχάνες Ηρακλείου, καθώς κατευθύνεται στη βίλα «Αριάδνη». Εκπληκτος και υπό την απειλή όπλου ο Κράιπε μπαίνει στο πίσω κάθισμα, ενώ ο Μος αναλαμβάνει το τιμόνι και ο Φέρμορ κάθεται στη θέση του συνοδηγού φορώντας το καπέλο του στρατηγού. Κάπως έτσι η περιπέτεια ξεκινά…
Περνώντας 22 γερμανικά μπλόκα, έξω από το χωριό Δροσιά η ομάδα χωρίζει. Ο Φέρμορ με τον Τυράκη θα εγκαταλείψουν το αυτοκίνητο κοντά στις Σίσες σε μια προσπάθεια να πείσουν τους Γερμανούς ότι η ομάδα έχει διαφύγει από την Κρήτη και οι υπόλοιποι μαζί με τον Κράιπε ξεκινούν για τον Ψηλορείτη, όπου και περνούν το πρώτο βράδυ σε ένα φαράγγι βόρεια των Ανωγείων.
Το ριψοκίνδυνο κρυφτό και το κυνηγητό από τους Γερμανούς θα διαρκέσει 20 ημέρες, κατά τη διάρκεια των οποίων οι απαγωγείς, βοηθούμενοι από ντόπιους αντάρτες, θα διαγράψουν 100 μίλια περιήγησης στα βουνά. Στις 14 Μαΐου 1944 θα είναι συνεπείς στο ραντεβού τους με το Πολεμικό Ναυτικό στην παραλία Περιστερέ και ο Κράιπε θα φυγαδευτεί στο Κάιρο…
Μετά την απαγωγή
Ακρότητες και καταστροφές από τους ναζί ως αντίποινα
Η απαγωγή Κράιπε έγινε σε μια συγκυρία που η έκβαση του πολέμου είχε στην πραγματικότητα κριθεί. Παρ’ όλα αυτά επέφερε σοβαρά αντίποινα στον πληθυσμό της Κρήτης. Ο στρατηγός Μίλερ, ο οποίος είχε επιστρέψει στη θέση του μετά τις εξελίξεις, έδωσε εντολή για την ισοπέδωση ολόκληρων χωριών. Η βιαιότητα που επέδειξαν οι στρατιώτες ήταν μνημειώδης. Καθώς τα γερμανικά στρατεύματα υποχωρούσαν από το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο προς το φρούριο των Χανίων, έκαναν στάχτη τα πάντα στο πέρασμά τους, προσπαθώντας να καταπνίξουν ενδεχόμενες αντιστασιακές δράσεις των κατοίκων…
Ο… Θεόφιλος
Απόσπασμα από τη μαρτυρία του Πάτρικ Λη Φέρμορ
«…Πάνω σε ένα μουλάρι ανάμεσά μας, τυλιγμένος για προστασία από το κρύο, με το φαιοπράσινο πανωφόρι Χωροφυλακής του Στρατή, με τον Μανώλη στο πλευρό του, προχωρούσε ο στρατηγός ή μάλλον ο Θεόφιλος: οι λέξεις “Κράιπε” ή “στρατηγός” ήταν απαγορευμένες ήδη από την Κασταμονίτσα. Ο Μπίλλυ μού είπε ότι είχαν έναν συναγερμό για Γερμανούς στη διάρκεια της ημέρας και είχαν μεταφέρει την κρυψώνα τους. Ισως ο συναγερμός είχε σημάνει επειδή με είδανε από μακριά, από πάνω από τα Ανώγεια, ντυμένο με γερμανική στολή, και τον Γιώργη φανερά οπλισμένο και με στολή εκστρατείας που δεν ήταν όμως ευδιάκριτη, καθώς ο μαύρος του μπερές ήταν χωμένος στην τσέπη του. Ο στρατηγός, είπαν όλοι, είχε φανεί λογικός και συνεργάσιμος… η μεγαλύτερη έγνοια του -την οποία μου επανέλαβε όταν για πρώτη φορά σταματήσαμε για τσιγάρο στα βράχια- ήταν η απώλεια του Σταυρού του των Ιπποτών του Σιδηρού Σταυρού, ένα παράσημο που φοριέται γύρω από τον λαιμό. Του είπα ότι πιθανόν να βγήκε στην πάλη… ίσως είχε βρεθεί κατά την εκκαθάριση, στην οποία περίπτωση θα φρόντιζα να του επιστραφεί, και με ευχαρίστησε…».
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΡΟΒΒΑ