Το ξέσπασµα της µεγάλης καπιταλιστικής κρίσης βρήκε την Ελλάδα στο µάτι του κυκλώνα. Από το διάγγελµα Παπανδρέου στο Καστελόριζο, το αποτυχηµένο success story του Σαµαρά, µέχρι τη σύναψη του 3ου µνηµονίου από την κυβέρνηση Τσίπρα, δεν πέρασαν µόνο µερικά χρόνια γεµάτα πυκνά γεγονότα, αλλά και µια ολόκληρη ζωή. Μια ολόκληρη ζωή, ανθρώπων µιας ολόκληρης χώρας, που όλοι υποτίθεται ότι ήθελαν να σώσουν.
Ποιός είπε τι;
«Είναι ανάγκη, ανάγκη εθνική και επιτακτική, να ζητήσουµε επισήµως από τους εταίρους µας την ενεργοποίηση του µηχανισµού στήριξης, που από κοινού δηµιουργήσαµε στην Ε.Ε. Έχω ήδη δώσει εντολή στον Υπουργό Οικονοµικών να κάνει τις απαραίτητες ενέργειες. Και οι εταίροι µας θα συνδράµουν άµεσα και αποφασιστικά, ώστε να παράσχουν στην Ελλάδα το απάνεµο λιµάνι που θα µας επιτρέψει να ξαναχτίσουµε το σκάφος µας µε γερά και αξιόπιστα υλικά».
«Το πρόβληµα που αντιµετωπίζουµε είναι τελείως διαφορετικό σήµερα: Είναι το πώς θα σώσουµε σήµερα τη χώρα µας. Όχι αφότου αλλάξει ο υπόλοιπος κόσµος. Και µόνον αν σώσουµε τη χώρα µας, µόνο αν την κρατήσουµε στην Ευρώπη, θα µπορούµε να έχουµε τότε και µια ισχυρότερη παρέµβαση για το πώς θα µπορούσε να αλλάξει η Ευρώπη. Το επαναλαµβάνω: Εµείς πρέπει να σώσουµε τη χώρα µας αλλά σήµερα! Όχι να συζητάµε πως θα έπρεπε να είναι µια ιδεατή Ελλάδα σε έναν ιδανικό κόσµο».
«Δεν θέλουµε νέα δάνεια διάσωσης. Είµαι υπέρ µίας λύσης που κερδίζουν οι πάντες. Μιας λύσης win – win. Θέλω να σώσω την Ελλάδα από µια τραγωδία και να προστατεύσω την Ευρώπη από το διχασµό. Αντί για χρήµατα χρειαζόµαστε χρόνο, για να υλοποιήσουµε το σχέδιο µας για τις µεταρρυθµίσεις. Σας υπόσχοµαι: η Ελλάδα σε έξι µήνες θα είναι µια άλλη χώρα».
Έξι χρόνια, κι όχι έξι µήνες µετά, ακούγοντας ξανά τις «εθνοσωτήριες» δηλώσεις του παρελθόντος, δεν µπορεί να ξεχωρίσει κανείς εύκολα το ποιος έχει πει τι.
Εκεί έρχεται ο σκιτσογράφος Γιάννης Αντωνόπουλος (John Antóno), να πει µας κάτι που εκφράζει πολλούς…«Όχι άλλο σώσιµο!».
Με όπλο το πενάκι του καταγράφει τη σύγχρονη µνηµονιακή ιστορία µε τη δική του οπτική, αποτυπώνοντας µε καυστικό κι έξυπνο χιούµορ τα όσα συγκλόνισαν την ελληνική κοινωνία τα τελευταία χρόνια.
* Για την ιστορία η πρώτη δήλωση ανήκει στον Γιώργο Παπανδρέου, η δεύτερη στον Αντώνη Σαμαρά και η τρίτη στον Αλέξη Τσίπρα.
Ποιος θα µας σώσει από τους «σωτήρες»
Το «Όχι άλλο σώσιµο» είναι το νέο άλµπουµ του John Antóno, που περιλαµβάνει µια επιλογή σκίτσων, ανάµεσα στα εκατοντάδες που έκανε την περίοδο 2010-2015 και δηµοσίευσε στο προσωπικό του ιστολόγιο, αλλά και στην εφηµερίδα «Ο Δρόµος της Αριστεράς». Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Α/συνέχεια.
Ο Γιάννης ζωγραφίζει από 1,5 έτους, καθώς µεγάλωσε ανάµεσα σε πινέλα, µολύβια, καβαλέτα, αλλά και αναρίθµητα κόµικς. Ο πατέρας του που ήταν ζωγράφος κι αγιογράφος δεν ήταν όµως η µόνη του επιρροή. Πηγές έµπνευσής του έχουν υπάρξει διάφοροι Έλληνες και ξένοι σκιτσογράφοι και δηµιουργοί κόµικς, µεταξύ των οποίωνοι Will Eisner, Hergé, Latuff, Φωκίων Δηµητριάδης, Γιάννης Ιωάννου και Τάσος Αναστασίου.
Έχοντας σπουδάσει Ιστορία και Αρχαιολογία στο Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο, την τέχνη του σκίτσου στη Σχολή Ορνεράκη αλλά και αφιερώνοντας την µεταπτυχιακή του έρευνα στην Ιστορία της Γελοιογραφίας, ο Γιάννης Αντωνόπουλος είναι ένας σκιτσογράφος που συνδυάζει την ιστορία µε το παρόν, όπως η θεωρία είναι αλληλένδετη µε την πράξη. Οι επιρροές του είναι λοιπόν αποτέλεσµα βαθιάς µελέτης και λειτουργούν στο έργο του ως ο χάρτης µέσα από τον οποίο χαράζει τον προσωπικό του δρόµο, έναν δρόµο που αναµένεται να είναι πολύ µακρύς…
Όπως ο αγαπηµένος σκιτσογράφος Soloup γράφει στον πρόλογο του λευκώµατος: «Για να περάσεις στους δικούς σου δρόµους, πρέπει να γνωρίζεις τους χάρτες. Να ξέρεις να τους διαβάζεις. Κι όταν έχεις τη γνώση και τη δική σου πυξίδα, τα βήµατα γίνονται πιο σταθερά, µε µεγαλύτερη αντοχή και δύναµη, όπως γίνονται από σκιτσάκι σε σκιτσάκι τα βήµατα του Γιάννη. Η ιστορία και το παρελθόν υπάρχουν στη δουλειά του άριστα αφοµοιωµένα στις ατάκες του σήµερα. Παντρεµένα µάλιστα µε την πολιτική σκέψη κι ένα πνεύµα αδέσµευτης καλλιτεχνικής µανιέρας».
Γιατί να διαβάσουµε το «Όχι άλλο σώσιµο!»; «Τα σκίτσα του Γιάννη δηλώνουν µε καυστικό χιούµορ το παράλληλο ανάλγητο σύµπαν της εξουσίας και της διαφθοράς. Δηλώνουν όµως και κάτι από την οπτική και κριτική µατιά του δηµιουργού τους. Την ανάγκη για µια βαθύτερη προσέγγιση των γεγονότων, που αποκαλύπτει τι κρύβεται κάθε φορά… κάτω από το χαλί των τηλεοπτικών ειδήσεων, µακριά από τις πολιτικές συµβάσεις και τις γελοιογραφικές ευκολίες», λέει ο Soloup.
Ο John Antóno µιλάει στο tvxs.gr για τη νέα του δουλειά αλλά και άλλα πολλά.
Γιατί ο τίτλος της συλλογής σου είναι «Όχι άλλο σώσιµο»;
Από το 2010 µέχρι σήµερα, ο ελληνικός κοινωνικός σχηµατισµός έχει αποτελέσει το αντικείµενο πρωτοφανών νεοφιλελεύθερων πειραµατισµών. Σε µια εξαετία εφαρµογής των περίφηµων «προγραµµάτων διάσωσης», η Ελλάδα έχει απολέσει το 25% του ΑΕΠ της, η ανεργία αγγίζει το 50% στις παραγωγικές ηλικίες και το δηµόσιο χρέος, για τη µείωση του οποίου υποτίθεται ότι γίνονται όλα, κοντεύει να φτάσει το 200% του ΑΕΠ (από 130% που ήταν το 2009).
Αν αναλογιστεί κανείς ότι όλα αυτά συνέβησαν εν ονόµατι µιας υποτιθέµενης «σωτηρίας της χώρας», ο τίτλος της συλλογής µου δεν θα µπορούσε παρά να βασίζεται σε ένα πολύ δηµοφιλές και κωµικοτραγικό σύνθηµα των προηγούµενων χρόνων: «Όχι άλλο σώσιµο!».
Πώς µετασχηµατίζεις µια πεζή και µαύρη επικαιρότητα σε χιούµορ;
Όσο πιο µαύρη η επικαιρότητα, τόσο µεγαλύτερη η ανάγκη να τη σατιρίσεις και να την αντιµετωπίσεις µε χιούµορ. Ο άλλος δρόµος είναι η κατάθλιψη. Αρκεί να θυµηθούµε σε τι καιρούς αναπτύχθηκε το αντιστασιακό σύµβολο του Καραγκιόζη ή γιατί σηµείωσε τέτοια επιτυχία στα χρόνια της Κατοχής. Η έµπνευση παρέχεται αφειδώς από την ίδια την πολιτική επικαιρότητα.
Είναι άλλωστε αδιαµφισβήτητο ότι η ελληνική πολιτική σκηνή διαθέτει µερικούς από τους πρωτοπόρους της σάτιρας παγκοσµίως! Εκτός όµως από την έµπνευση χρειάζεται και ένα µικρό µπλοκάκι να την καταγράψεις, και στη συνέχεια να τη «ρετουσάρεις» µε τέτοιο τρόπο ώστε να συµπυκνώσεις τα νοήµατά της µε τρόπο απλό και εύληπτο σε ένα χιουµοριστικό σκίτσο.
Ποιό περιστατικό από τα 6 χρόνια «σωσίµατος» ήταν αυτό που καλλιτεχνικά σε στιγµάτισε πιο πολύ;
Δεν θα το έλεγα ακριβώς «περιστατικό», αλλά θεµατική κατηγορία από µόνο του. Και αναφέροµαι στα δεκάδες περιστατικά αστυνοµικής βίας που συνόδευσαν την επιβολή των µνηµονίων. Είναι γνωστό ότι δεν νοούνται νεοφιλελεύθερες πολιτικές χωρίς βούρδουλα, όπως δεν νοείται εξυπηρέτηση ιδιωτικών συµφερόντων χωρίς τη διαµεσολάβηση ενός κατεξοχήν κρατικού θεσµού, όπως είναι οι δυνάµεις καταστολής. Στις σελίδες του «Όχι άλλο σώσιµο» θα δείτε αρκετούς «Μπαλούρδους» να παρελαύνουν.
Ποιούς πολιτικούς διασκεδάζεις πιο πολύ να σατιρίζεις και γιατί; Κι από θέµατα; Ποιά είναι τα αγαπηµένα σου;
Πολιτικοί µε ιδιαίτερα εµφανισιακά χαρακτηριστικά (π.χ. πάχος, καράφλα, µουστάκι) σίγουρα είναι οι αγαπηµένοι των γελοιογράφων, καθώς ο υπερτονισµός των χαρακτηριστικών τους, διευκολύνει περισσότερο την απεικόνισή τους. Τα θέµατα εκτείνονται σε µια ευρεία γκάµα που ξεφεύγει από τα στενά όρια της πολιτικής. Η ανθρώπινη βλακεία είναι τόσο απέραντη, που ορισµένες φορές αναρωτιέσαι αν ο γελοιογράφος σατιρίζει ή απλώς κάνει κάποιου είδους ανθρωπολογική καταγραφή.
Έχει τελικά η σάτιρα όρια για έναν γελοιογράφο;
Είναι µια ερώτηση τόσο απλή στη διατύπωσή της, της οποίας όµως η απάντηση είναι εξαιρετικά σύνθετη και πολύπλοκη. Προσωπικά θεωρώ ότι όριο σε οτιδήποτε είναι η ελευθερία και η αξιοπρέπεια του Άλλου. Το να µη στρέφονται τα βέλη, για παράδειγµα, στους αδύναµους ή στους ανήκοντες σε µειονοτικές οµάδες, αλλά στους κάθε λογής ισχυρούς και εξουσιαστές. Προφανώς στα παραπάνω όρια της σάτιρας δεν εντάσσω τις ιδέες, είτε αφορούν το πεδίο της πολιτικής, είτε της θρησκείας κ.ο.κ., τις οποίες οφείλουµε να θέτουµε στη βάσανο της κριτικής σκέψης και, γιατί όχι, της χιουµοριστικής αποδόµησης.
Για παράδειγµα, σατιρίζοντας πρακτικές που απορρέουν από την τυφλή πίστη σε παράλογες θρησκευτικές πεποιθήσεις, δεν είναι ο σκοπός µας να χλευάσουµε µια συγκεκριµένη πληθυσµιακή οµάδα που ασπάζεται αυτές τις πεποιθήσεις. Η τροµοκρατική επίθεση στο Charlie Hebdo έχει πυροδοτήσει πολλές σχετικές συζητήσεις γύρω από αυτά τα θέµατα και θα µακρηγορούσαµε αν τις παραθέταµε εδώ. Παγιωµένη άποψή µου, ωστόσο, που δυστυχώς επιβεβαιώνεται από την διεθνή επικαιρότητα, αποτελεί ότι δεν είναι το χιούµορ που σκοτώνει, αλλά η άρνησή του.
Έχεις δεχτεί ποτέ κάποια όχληση για κάποιο σκίτσο που δηµοσίευσες;
Φυσικά. Σκίτσο που καυτηρίαζε την οµοφοβική υστερία κάποιων ιεραρχών και µέρους της ελληνικής κοινωνίας όταν ψηφιζόταν η επέκταση του συµφώνου συµβίωσης για τα οµόφυλα ζευγάρια, εκτός από επαίνους, είχε προκαλέσει και ουκ ολίγα υβριστικά, χυδαία και απειλητικά σχόλια και µηνύµατα. Κάποιοι συµπολίτες µας µόνο αυτούς τους τρόπους γνωρίζουν για να εκφράζουν τη διαφωνία τους. Και αυτά µέσα στο παιχνίδι είναι.
Για έναν γελοιογράφο σε πολιτική τοποθέτηση προς τα αριστερά έως πολύ αριστερά είναι εύκολο να σχολιάζει τη Δεξιά. Έχει αλλάξει κάτι µε την πρώτη και δεύτερη φορά Αριστερά;
Αν θεωρήσουµε ότι πολιτικός γελοιογράφος είναι εκείνος ο οποίος έχει στο στόχαστρό του την εξουσία και την υποκρισία που την περιβάλλει, δεν αλλάζει κάτι για αυτόν όταν η εξουσία εναλλάσσει το «δεξιό» µε το «αριστερό» της προσωπείο. Για να εξηγήσω καλύτερα αυτό που θέλω να πω, θα αναφέρω τα εξής: πρώτον, ότι το «αριστερό» και το «δεξιό», όταν µιλάµε µε αυστηρούς πολιτικούς όρους και όχι σε επίπεδο τηλεκαφενείου, δεν καθορίζεται τόσο από το πώς χρησιµοποιούνται ως αυτοπροσδιορισµοί, αλλά στο πεδίο της πολιτικής πράξης.
Για παράδειγµα, η αποδοχή της Τ.Ι.Ν.Α. και η εφαρµογή µνηµονίων -τα οποία δεν περιορίζονται στη λήψη κάποιων δύσκολων οικονοµικών µέτρων, αλλά αντανακλούν µια γενικότερη αντίληψη άσκησης πολιτικής- δεν καθίσταται «αριστερή» όταν εκείνος που τα εφαρµόζει διατυπώνει σε κάθε ευκαιρία την συγκίνησή του προς τα θύµατα, σε αντίθεση µε τους «άλλους» οι οποίοι «είναι ανάλγητοι». Δεύτερον, θα θυµίσω ότι η σειρά κόµικς «Τρίτος Δρόµος» του εξαιρετικού Γιάννη Ιωάννου, έκανε πάταγο επί ηµερών ΠΑΣΟΚ δεκαετίας του ’80 και επί «πρώτης φοράς Κεντροαριστεράς». Κάτι λέει αυτό.
Στα χρόνια της κρίσης πολλοί διάσηµοι γελοιογράφοι εκτός συνόρων ανέδειξαν πρωταγωνίστρια των σκίτσων τους την Ελλάδα. Ποιά γελοιογραφία ξεχωρίζεις θετικά κι αντίστοιχα αρνητικά;
Για οικονοµία του χώρου, θα ανατρέξω, ενδεικτικά, σε µια από τις πολλές που έχει δηµιουργήσει ο Βραζιλιάνος σκιτσογράφος και πολιτικός ακτιβιστής Carlos Latuff, ένας άνθρωπος µε µια τέτοια εµβριθή γνώση των διεθνών δρωµένων που πραγµατικά µε εκπλήσσει.
Στη γελοιογραφία αυτή ο Latuff παροµοιάζει την υπαγωγή της Ελλάδας στη µέγγενη του ΔΝΤ µε τη ναζιστική εισβολή του 1941. Αν και τέτοιου είδους παροµοιώσεις πλεονάζουν σε σκίτσα Ελλήνων δηµιουργών, βρίσκω ενδιαφέρον ότι µια τέτοια οπτική έχει και ένας τελείως εξωτερικός παρατηρητής -και µάλιστα εκτός Ευρώπης- σαν τον Latuf.
Αντίστοιχα, στα αρνητικά σκίτσα ξένων γελοιογράφων θα κατέτασσα εκείνο που δηµοσιεύτηκε στην ολλανδική De Volksrant, που αναπαράγει το εξής ρατσιστικό στερεότυπο: έναν παχύσαρκο µαυριδερό Έλληνα, ο οποίος µε το ένα χέρι κάνει κωλοδάχτυλο στους «καλούς Ευρωπαίους» και µε το άλλο ζητιανεύει.
Δεν τίθεται ζήτηµα «εθνικού θιξίµατος», όπως κάποιοι ίσως σπεύσουν να ισχυριστούν. Εκτός του ότι η εικόνα αυτή αντανακλά την κλασική δεξιά νεοφιλελεύθερη αντίληψη (που θέλει τους ταξικά και εθνικά «κατώτερους» να είναι υπεύθυνοι για την κατάντια τους, όντας ανίκανοι να προσαρµοστούν στο κοινωνικά δαρβινιστικό πλαίσιο ενός «αξιοκρατικού» οικονοµικού µοντέλου), εδώ πιστεύω ότι αναπαράγεται ένα αποκρουστικό πρόσωπο της Σκοτεινής Ηπείρου που νοµίζαµε ότι είχε εκλείψει. Αντιπαραβάλλετε στο σκίτσο της De Volksrant την αντισηµιτική εικονογράφηση της ναζιστικής φυλλάδας Der Stürmer ή τις αντιµεταναστευτικές καρικατούρες της σύγχρονης ευρωπαϊκής ακροδεξιάς, για να καταλάβετε ποια είναι η κοινή µήτρα όλων αυτών.
Πέραν από σκιτσογράφος, είσαι και ιστορικός. Θεωρείς ότι η γελοιογραφία ως είδος τέχνης αποτελεί ένα ιστορικό ντοκουµέντο της κάθε εποχής;
Όχι µόνο το πιστεύω αυτό, αλλά το ίδιο το ερευνητικό µου πεδίο στις µεταπτυχιακές µου σπουδές (για τις ελληνικές γελοιογραφίες του Ψυχρού Πολέµου), είναι επικεντρωµένο στην ανάδειξη των σκίτσων ως ιστορικών ντοκουµέντων.
Όπως κάθε άρθρο, χρονογράφηµα ή φωτογραφικό υλικό, έτσι και η πολιτική γελοιογραφία, ως αναπόσπαστο τµήµα µιας εφηµερίδας, είναι ενταγµένη στην επικαιρότητα της εκάστοτε εποχής και καθορίζεται από µια σειρά παράγοντες: την ιδεολογική κατεύθυνση του εντύπου, τις πεποιθήσεις του δηµιουργού και την πολιτική ένταση των ηµερών κατά τις οποίες δηµοσιεύεται (αν για παράδειγµα εκείνες τις ηµέρες εξελίσσεται προεκλογικός αγώνας, κοινωνικές ταραχές, πολεµικές συγκρούσεις κ.ο.κ.).
Αποτελεί δε µια πρωτογενή ιστορική πηγή που καταγράφει τόσο την αίσθηση της λεγόµενης κοινής γνώµης, όσο και την προσπάθεια του δηµιουργού εντύπου να τη διαµορφώσει προς την επιθυµητή κατεύθυνση.
Σχέση έρωτα ή µίσους, η σχέση γελοιογραφίας και πολιτικής;
Θεωρώ ότι ο όρος «πολιτική» είναι ευρύτερος των ανούσιων κοινοβουλευτικών αντιπαραθέσεων και αφορά µια συνολικότερη οπτική και στάση στο πεδίο της καθηµερινότητας. Η γελοιογραφία, ωστόσο, χωρίς την πολιτική και τους πολιτικούς όπως τα ξέρουµε, είναι άνευρη, βαρετή και αποστειρωµένη.
Οι πολιτικοί µας το γνωρίζουν πλέον αυτό και, όσο και αν κατά βάθος ενοχλούνται, προσπαθούν να δείχνουν κουλ, τόσο ανοιχτόµυαλοι ώστε να αναδηµοσιεύουν τις γελοιογραφίες που τους απεικονίζουν (όπως ο Γιωργάκης Παπανδρέου, που αναρτούσε στην προσωπική του σελίδα τα σκίτσα που τον σατίριζαν -κάτι που βέβαια σταµάτησε αµέσως µετά το διάγγελµα του Καστελόριζου). Όποτε οι πολιτικοί εκδηλώνουν την ενόχλησή τους για τις γελοιογραφίες (όπως ο Σαµαράς, τότε µε το σκίτσο του Soloup στο Ποντίκι), απλά γίνονται καταγέλαστοι.
Ποιά είναι τα στοιχεία που θεωρείς ότι κάνουν µια γελοιογραφία πετυχηµένη;
Όταν ο γελοιογράφος δεν φοράει κοµµατικές παρωπίδες, όταν δεν επιλέγει ως «εύκολους στόχους» τους αδύναµους αλλά τα βάζει µε τις εξουσίες (όποιο ρίσκο και αν συνεπάγεται αυτό), κυρίως δε όταν έχει αποβάλει τον φόβο για τις αντιδράσεις που θα προκαλέσει η αναµέτρηση µε ηλίθιες, παγιωµένες στους πολλούς προλήψεις – όταν, µε λίγα λόγια, ο γελοιογράφος δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε (αυτό)λογοκρισία, θεωρώ ότι το αποτέλεσµα της δηµιουργίας του θα έχει τη µεγαλύτερη δυνατή επιτυχία.
Η καλλιτεχνική έκφραση δεν είναι τίποτε άλλο από µια ατοµική µορφή ψυχικής εκτόνωσης. Στην περίπτωση της γελοιογραφίας, αυτή τυχαίνει να έχει περισσότερους αποδέκτες.
Ποιά γελοιογραφία από το λεύκωµα σου ξεχωρίζεις; Ποιά είναι η ιστορία πίσω από αυτή;
Θα ξεχώριζα το σκίτσο το οποίο, τιµητικά, καταλαµβάνει την τελευταία θέση του γελοιογραφικού χρονικού. Και αυτό δεν είναι άλλο από το σκίτσο µε τον παπαΣτρατή από τη Μυτιλήνη, που κουβαλάει στην αγκαλιά του το 3χρονο προσφυγόπουλο Αϊλάν, ενώ τους ακολουθούν τα άυλα σώµατα των χιλιάδων νεκρών αυτού του ακήρυχτου πολέµου στα νερά της Μεσογείου. Και οι δυο τους πέθαναν την ίδια µέρα, στις 2/9/2015.
Θέλησα λοιπόν µε αυτόν τον τρόπο να τους τοποθετήσω µαζί, εκφράζοντας την ελπίδα της ανθρωπιάς σε µια εποχή όπου οι φωνές του µίσους ολοένα και αυξάνονται.
Το εξώφυλλο του «Όχι άλλο σώσιµο» τι συµβολίζει;
Ο φουστανελοφόρος πολεµιστής µε την αντιασφυξιογόνα µάσκα και το µπουκαλάκι Maalox, µπροστά από ένα αρχαϊκό τοπίο πνιγµένο στα χηµικά, δηµιουργήθηκε αµέσως µετά την απίστευτης βιαιότητας κρατική καταστολή του διηµέρου 28 και 29 Ιουνίου 2011 στην πλατεία Συντάγµατος. Είναι δε βασισµένο στην ακουαρέλα του Βαυαρού νατουραλιστή Carl Haag (1861) η οποία φυλάσσεται στο Μουσείο Μπενάκη. Θα έλεγα ότι αποτελεί µια αναφορά σε όλους τους αδικαίωτους αγώνες των “από κάτω” για δηµοκρατία, ανεξαρτησία και κοινωνική απελευθέρωση.
Ποιός είναι ο Γιάννης Αντωνόπουλος
Ο Γιάννης Δ. Αντωνόπουλος (aka John Antόno) γεννήθηκε το 1985 στο Μαρούσι. Είναι πτυχιούχος του τµήµατος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ και απόφοιτος της σχολής εφαρµοσµένων τεχνών Ορνεράκη. Επίσης έχει κάνει µεταπτυχιακές σπουδές στο τµήµα Πολιτικής Επιστήµης και Ιστορίας του Παντείου. Ασχολείται µε την πολιτική γελοιογραφία, την παιδική εικονογράφηση και τη δηµιουργία storyboards, ενώ εργάζεται ως δάσκαλος σκίτσου και κόµικς.
Θα βρείτε σε επιλεγµένα βιβλιοπωλεία και κομιξάδικα επίσης:
– Το τεράστιο Εγώ του κυρίου Μο
– Τα Κωλοκύθια