Του Γιάννη Αγγελάκη
Στη ζώνη Maquiladora του Μεξικού, μωρά και παιδιά πίνουν Coca-Cola και Pepsi, όχι νερό, αφού αυτό είναι τόσο σπάνιο και τόσο ακριβό.
Η «σπανιότητα» του νερού είναι η πηγή των κερδών των πολυεθνικών. Πολυεθνικών όπως η Coca-Cola. [1]
Τα προϊόντα της Coca-Cola πωλούνται σε 195 χώρες, και παράγουν ετησίως έσοδα πλέον των 16 δις δολλαρίων. Όμως, αυτό δεν είναι αρκετο. Όπως μία ετήσια έκθεση της εταιρείας τονίζει:
«Όλοι εμείς στην οικογένεια της Coca-Cola ξυπνάμε κάθε πρωί γνωρίζοντας ότι κάθε ένας από τους 5,6 δισσεκατομμύρια ανθρώπους αυτού του πλανήτη θα διψάσει κατά τη διάρκεια της ημέρας. Εάν καταστήσουμε αδύνατο γι’ αυτούς τους ανθρώπους ν’ αποφύγουν την Coca-Cola, τότε έχουμε διασφαλίσει την επιτυχία μας για τα επόμενα χρόνια. Οτιδήποτε άλλο δεν είναι επιλογή». [2]
Στη ζώνη Maquiladora του Μεξικού του Μεξικού, αυτό ακριβώς συμβαίνει.
Το χαρούμενο σλόγκαν της Coca-Cola, που καλεί «πάντα» να την προτιμάς, αποκρύπτει την πραγματική επιθυμία, τη σχεδόν εφιαλτική και απολυταρχική θέληση της εταιρείας για ολοκληρωτική επιβολή της κατανάλωσης των προϊόντων της, σε μια σχέση εξάρτησης, ζωής και θανάτου: «δίχως άλλη επιλογή, δίχως άλλη διέξοδο»!
Το πραγματικά εφιαλτικό αναπόφευκτο είναι το εικονικό χαμογελαστό για «πάντα» των διαφημίσεων της. Και το νερό είναι εξουσία! Εφόσον δεν έχεις άλλη επιλογή από το να πιεις.
Όλοι γνωρίζουν πως «τίποτα δεν ξεδιψά σα το νερό»
Εταιρείες όπως η Coca-Cola γνωρίζουν πολύ καλά πως δεν υπάρχει τίποτα που να ξεδιψά όπως το νερό. Και μαζί με άλλες εταιρείες επενδύουν πλέον βαριά στην «επιχείρηση του νερού». Επενδύουν στην προσδοκία των κερδών που θα αποφέρει η ιδιωτικοποίησή του. [3]
Η Coca-Cola είναι μια ακόμη εταιρεία με τεράστια συμφέροντα στην αγορά του νερού. Υπάρχουν όμως και άλλες. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν οι Pepsi, Perrier, Evian, Naya, Poland Spring, Vivendi-Generale des eaux, Suez-Lyonnaise des eaux, Danone, International Waters Ltd of London. IWL.
Και υπάρχουν και εταιρείες που δε θα περίμενες ότι θα είχαν τέτοιες δραστηριότητες.
Μεταξύ αυτών βρίσκονται η Nestle, ο κατασκευαστικός γίγαντας Bechtel, η εταιρεία παραγωγής χημικών Monsanto και η Dow Chemical Company, η Proctor & Gamble και η General Electric! Αλλά και η Goldman Sachs!… Δε θα έπρεπε να προκαλεί έκπληξη.. [4]
Η «διψά» της Goldman Sachs για κέρδη και η “Aqueduct Alliance”
Η αγορά του νερού μέσω των ιδιωτικοποιήσεων αναμένεται να φτάσει το 1 τρισεκατομμύριο δολάρια.
«Δεν υπάρχει υποκατάστατο για το νερό».
Γι’ αυτό τον λόγο, τον Αύγουστο του 2011 η Goldman Sachs, η General Electric και το WRI δημιούργησαν τον συνεταιρισμό «Aqueduct Alliance» ενώ ανέπτυξαν συγχρόνως ένα νέο υπερ-εργαλείο, μία παγκόσμια βάση δεδομένων που «χαρτογραφεί» ότι έχει σχέση με το νερό και τη διαχείρισή του σε κάθε γωνιά του πλανήτη. [5]
Τον ίδιο μήνα οι τρεις του συνεταιρισμού θεώρησαν πως έπρεπε να διευρύνουν τον κύκλο αυτών που μπορούν να συμμετέχουν και κάλεσαν επιλεκτικά, παγκόσμιους παίκτες σε διαφορετικούς τομείς για να ενταχθούν. Μεταξύ άλλων πλέον στον συνεταιρισμό έχουν ενταχθεί οι: Coca-Cola, Talisman Energy, Dow Chemical, United Technologies και ο μιντιακός κολοσσός / οικονομικός γίγαντας Bloomberg LP.
Τι θέλει μια πολυεθνική παραγωγής όπλων σε μία συμμαχία για την εκμετάλλευση του νερού;
Σύμφωνα με έναν ομιλητή από το Παγκόσμιο Ινστιτούτο Πόρων (WRI), κι όπως είπε στους Financial Times:
«Οι εταιρείες αναγνωρίζουν ότι χρειάζονται καλύτερη «ορατότητα» αναφορικά με το νερό εφόσον είναι αναγκαίο να έχουν πρόσβαση σε αυτό για τις δραστηριότητές τους».
Με το εργαλείο που αποτελεί η νέα βάση δεδομένων για το νερό «μπορούν να δουν εάν υπάρχει ρίσκο να μην το αποκτήσουν ή αν χρειάζεται να έρθουν σε σύγκρουση με άλλους χρήστες για τον έλεγχό του».
Προφανώς, είναι αυτή η πιθανότητα για «σύγκρουση» με άλλους «χρήστες» – όπως το θέτουν – που δημιούργησε την αναγκαιότητα για ένταξη της United Technologies στον συνεταιρισμό Aqueduct Alliance.
Η συγκεκριμένη εταιρεία είναι 10η μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής όπλων στον κόσμο με πωλήσεις μόνο το 2009 αξίας 11,1 δισεκατομμυρίων δολλαρίων. Ετοιμάζονται για ένα μέλλον συγκρούσεων μεταξύ εταιρειών και πολιτών για τον έλεγχο και τη χρήση του νερού; [6]
Γίνεται φανερό ότι για να διασφαλιστούν τα κέρδη και να ασκηθούν αποτελεσματικές πιέσεις έχει δημιουργηθεί μια ευρύτατη συμμαχία, διαφορετικών συμφερόντων που ενώνονται πάνω στις ευκαιρίες που δημιουργεί ο έλεγχος του νερού. Μια συμμαχία που έχει νόημα, μόνο εφόσον προχωρήσουν οι πολιτικές που προστάζουν την ιδιωτικοποίησή του.
Παγκόσμιοι παίκτες, ικανοί να επηρεάσουν την κατεύθυνση των πολιτικών που ακολουθούνται, που ορίζουν την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας, που ασκούν ήδη τρομακτικές πιέσεις σε κυβερνήσεις και παίζουν κυρίαρχο ρόλο εντός πολυεθνικών οργανισμών όπως ο ΟΗΕ και η Ε.Ε., εταιρείες με τέτοια δυνατότητα επιρροής ώστε να διαμορφώνουν την «κοινή γνώμη», που έχουν την εξουσία να εγκαθιδρύουν κυβερνήσεις μαριονέττες για να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντά τους, ικανές να δολοφονήσουν όποιον μπαίνει εμπόδιο στα σχέδιά τους. Το έχουν ήδη πράξει. Όλα αυτά πάντα με τη στήριξη των κυβερνήσεων των χωρών του βορρά όπου και οι πολυεθνικές έχουν και την έδρα τους.
Όλοι αυτοί επενδύουν στην έλλειψη του νερού, στην ιδιωτικοποίησή του και στα υπερκέρδη που αυτό συνεπάγεται. Στη δίψα σου!
Τα χρέη των χωρών, η Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ, και η ιδιωτικοποίηση του νερού
Εφόσον είναι η «δίψα» που αποφέρει κέρδη, είναι λογικό ότι η επένδυση στη διασφάλιση της ποιότητας του νερού ή την αειφορία είναι δευτερεύουσας σημασίας και έχει ουσία μόνο εφόσον αποτελουν μέρος μίας γενικότερης οπτικής «διαχείρισης της σπανιότητας».
Τα κέρδη των εταιρειών σχετίζονται με την σπανιότητα, όχι με την αφθονία του νερού. Η ποιότητα μπορεί να έχει ουσία εφόσον δημιουργεί φθηνότερα ή ακριβότερα προϊόντα. Ποια εταιρεία, λ.χ., θα επένδυε πραγματικά στην αυτονομία των κοινοτήτων σε σχέση με το νερό όταν το νερό είναι η πηγή των κερδών τους;
Αφού λοιπόν δημιουργούν εν μέρει τις συνθήκες της κρίσης του νερού, της αναγκαιότητας αποτελεσματικής διαχείρισής της σπανιότητάς του, διαπιστώνουν ότι το κράτος αδυνατεί να φέρει εις πέρας αυτή την ευθύνη διαχείρισης «αποτελεσματικά», και πιέζουν για να περάσει αυτός ο έλεγχος στα χέρια των εταιρειών τους.
Το ενδιαφέρον των εταιρειών επικεντρώνεται στη διαχείριση του 90% των παγκόσμιων αποθεμάτων νερού που ακόμα παραμένουν υπό δημόσιο έλεγχο. Μέσω της μηχανής του χρέους και την αναγκαιότητα για διασφάλιση δανείων εκ μέρους υπερχρεωμένων κρατών από την Παγκόσμια Τράπεζα, το ΔΝΤ αλλά και άλλους οργανισμούς οι κυβερνήσεις εξαναγκάζονται στην αποδοχή των σχεδίων για ιδιωτικοποίηση. Άλλες φορές εξαγοράζονται οι πολιτικοί από τους οποίους πέρνονται οι αποφάσεις. Εγκαθιδρύουν δικτατορίες. [7]
Αρχικά, αυτές οι πρακτικές δοκιμάστηκαν στις χώρες της Αφρικής, της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής. Εφόσον κριθούν «επιτυχημένες», ακολουθεί ο ανεπτυγμένος κόσμος.
Λένε: «εσείς δε μπορείτε πλέον λόγω των ειδικών συνθηκών που έχουν διαμορφωθεί, η κρίση η οικονομική είναι παγκόσμια, η κρίση του νερού χρειάζεται συγκεκριμένες πολιτικές που είναι αναγκαία η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, δεν έχετε την οικονομική δυνατότητα μίας τέτοιας διαχείρισης, δε θα πάρετε δάνεια εφόσον μας αρνηθείτε, εμείς μπορούμε να το κάνουμε καλύτερα».
Πόσο καλύτερα;
Η ιδιωτικοποίηση του νερού στις χώρες της Αφρικής, της Ασίας, της Λατινικής Αμερικής είχε τραγικά αποτελέσματα. Παντού ιστορίες φτωχοποίησης λαών, εξαθλίωσής, εξοργιστικά σπάταλης εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων, καταστροφής των αποθεμάτων νερού, εκρηκτικής ανόδου των τιμών. Όμως συγχρόνως τα αποτελέσματα των ιδιωτικοποιήσεων ήταν «επιτυχημένα» εφόσον τα κέρδη για τις εταιρείες είναι τόσο εξοργιστικά όσο και η καταστροφή που προκαλούν.
Το νερό γίνεται πολυτέλεια.
Οι πλούσιοι έχουν, οι φτωχοί κλέβουν ο ένας από τον άλλο. Στην Γκάνα λ.χ., μετά την ιδιωτικοποίηση στο δημόσιο σύστημ α υδροδότησης, οι τιμές αυξήθηκαν κατά 95% και το 1/3 του πληθυσμού έμεινε δίχως πρόσβαση στο καθαρό νερό. Το ίδιο ισχύει στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων, από τη Βολιβία, την Ινδία, το Μεξικό, την Τανζανία, ακόμα και τη Νέα Ζηλανδία αλλά και τη Γαλλία, και τις ΗΠΑ. [8]
Οι εταιρείες, εφόσον ήταν ειλικρινής, θα σου έλεγαν: «κι ο θάνατός σου, είναι μια πολύ καλή μπίζνα». Ποιος όμως δολοφόνος είναι ειλικρινής για τους φόνους που διαπράττει;
Ανγκόλα, Μπενίν, Ονδούρες, Νικαράγουα, Βολιβία, Νιγήρας, Παναμάς, Ρουάντα, Σενεγάλη, Παναμάς, Τανζανία, Υεμένη, Κολομβία, Γουατεμάλα, Μαρόκο, Ελ Σαλβαδόρ, Νότια Αφρική. Αλλά και Ινδία, Κίνα, Αργεντινή. Τώρα όμως, έφτασε η ώρα της Ελλάδας. [9]
Η αγορά, πλέον, ανοίγει… Ή, όπως το θέτουν οι φονταμενταλιστές των αγορών… «ωριμάζει»… Και οι πιο προσεδοφόρες αγορές είναι αυτές που δε χρειάζεται να γίνουν μεγάλες επενδύσεις για να αποδώσουν… Οι αγορές όπως της Ελλάδας. Οι αγορές του νότου της Ευρώπης.
Το νερό δεν είναι βασικό ανθρώπινο δικαίωμα αλλά… αγαθό!
Για την «ωρίμανση» των ιδεών που σχετίζονται με την ιδιωτικοποίηση και το «άνοιγμά» των αγορών παγκοσμίως προς τις μεγάλες πολυεθνικές και τα τραστ συμφερόντων εργάζονται συστηματικά εδώ και χρόνια μεταξύ άλλων η Παγκόσμια Τράπεζα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η Ευρωπαϊκή Ένωση, και κυβερνήσεις των ισχυρών εθνών – κρατών όπου και έχουν την έδρα τους οι εταιρείες με συμφέροντα στη διαχείριση και τον έλεγχο του νερού.
Μάλιστα, προς τον σκοπό της επίτευξης των σχεδίων για ιδιωτικοποίηση όχι απλά των πηγών νερών αλλά και των μέσων διαχείρισής του, τα τελευταία 10 χρόνια έχουν ήδη ξοδευτεί πολλά δισεκατομμύρια δολλάρια σε όλο τον κόσμο από την Παγκόσμια Τράπεζα, το IFC [10] καθώς και το USAID [11].
Στις 28 Ιούνη του 2010, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ προχώρησε σε ψηφοφορία ώστε το νερό να αναγνωριστεί ως βασικό ανθρώπινο δικαίωμα. Ήταν φυσικό η πλειοψηφία των ανεπτυγμένων κρατών του βορρά (υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου και με την εξαίρεση της Γερμανίας) 41 χώρες συνολικά, να ψηφίσουν αρνητικά. Το νερό, δε θα μπορούσε είναι βασική ανθρώπινη ανάγκη όταν διακυβεύονται τόσα πολλά. Όταν το συμφέρον των «ελεύθερων» αγορών άλλα επιβάλλουν κι όταν οι εταιρείες έχουν «επενδύσει» τόσα πολλά..
Το «Δικαίωμα στο Νερό» αναγνωρίστηκε με 122 θετικές ψήφους παρά την άρνηση των πλούσιων χωρών να το αποδεχτούν, ενώ το Σεπτέμβρη του 2010, το Συμβούλιο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του ΟΗΕ αναγνώρισε και αυτό με τη σειρά του το ανθρώπινο δικαίωμα στο νερό ως δικαίωμα σε ένα ανεκτό επίπεδο ζωής. [12]
Πάραυτα, η μάχη είναι διαρκής και οι εταιρείες πετυχαίνουν σημαντικές νίκες. Στο Παγκόσμιο Φόρουμ για το Νερό που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα, τον Μάρτιο του 2012, υπουργοί από 84 κυβερνήσεις αποδέχτηκαν τη δήλωση για μία «νέα προσέγγιση» σχετικά με το νερό και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Σύμφωνα με ειδικούς, η δήλωση αυτή απέχει πολύ από το να αποδεχτεί ότι το νερό είναι Ανθρώπινο Δικαίωμα.[13]
Αν δεν είναι όμως Ανθρώπινο Δικαίωμα το να μπορείς να πιεις νερό για να ξεδιψάσεις, τότε τι είναι;
Για τις μεγάλες πολυεθνικές του νερού είναι ξεκάθαρο ότι το νερό δεν είναι ανθρώπινο δικαίωμα αλλά Ανθρώπινο Αγαθό. Η διαφορά έχει μεγάλη σημασία. Η έμφαση δίνεται στο ότι “ο άνθρωπος δεν έχει κάποιο ειδικό δικαίωμα” στο νερό αλλά στο ότι “ο άνθρωπος έχει ανάγκη” από νερό. Όπως, λ.χ., ένας άνθρωπος έχει ανάγκη από χρήματα για να αγοράσει πετρέλαιο και να κινηθεί με το αμάξι του. Εφόσον, λοιπόν, δεν έχεις χρήματα, δε μπορείς να αγοράσεις νερό. Κι αν ένα αμάξι δε μπορεί να κινηθεί δίχως πετρέλαιο, ένας άνθρωπος πεθαίνει δίχως νερό. Αλλά πλέον, η ευθύνη θα είναι όλη δικιά του, αφού υπήρξε αδύναμος να συγκεντρώσει τα χρήματα για να ικανοποιήσει την ανάγκη του.
Η απομάκρυνση της συζήτησης για το νερό από τα ανθρώπινα δικαιώματα αποτέλεσε μία ξεκάθαρη ιδεολογική νίκη των πολυεθνικών, αφού άλλωστε είναι και η εκφρασμένη θέση τους σε πολλά παγκόσμια φόρουμ και συνέδρια ότι το νερό αποτελεί αγαθό και ως τέτοιο υπόκειται στους κανόνες της αγοράς, της προσφοράς και της ζήτησης.
Η προώθηση των νεοφιλελεύθερων «μεταρρυθμίσεων και η Global Water Partnership
Η «προστασία» του νερού ταυτίζεται με το νερό ως «αγαθό». Και ως εκ τούτου, η κατεύθυνση της «ελευθερίας των αγορών» καθώς και της εταιρικής «διαχείρισής» του αποκτά καίρια σημασία. Ένας από τους πολύ σημαντικούς οργανισμούς που ιδρύθηκε για να προωθήσει αυτή την ιδέα είναι και η Global Water Partnership. [14]
Πρόεδρός της υπήρξε ο Ismail Serageldin, πρόεδρος επίσης των World Water Council και World Commission on Water for the 21st Century αλλά και Αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Το κοινό όραμά όλων αυτών των οργανισμών συμπυκνώνεται σε ένα κείμενο θέσεων του Παγκόσμιου Φόρουμ για το Νερό με τον χαρακτηριστικό τίτλο:
«World Water Vision: Making Water Everybody’s Business.» δηλαδή, σε απλά ελληνικά, «το παγκόσμιο όραμά μας για το νερό: κάνοντας το νερό υπόθεση (μπίζνα) όλων μας».. [15]
Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη οργάνωση, για να αντιμετωπιστεί η «κρίση του νερού» – κι εφόσον λαμβάνεται ως δεδομένο ότι το νερό είναι ανθρώπινο και οικονομικό αγαθό και όχι δικαίωμα – οι κυβερνήσεις οφείλουν να προωθήσουν άμεσα την ολοκληρωτική απελευθέρωση και απορρύθμιση της αγοράς του νερού.
Σε ένα δεύτερο επίπεδο, οι κυβερνήσεις πρέπει να πάρουν αποφάσεις ώστε οι πολυεθνικές εταιρείες να τυγχάνουν της ίδιας αντιμετώπισης και να απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα και προνόμια όπως οι τοπικές (εθνικές) εταιρείες και οι δημόσιες υπηρεσίες.
Σε ένα τρίτο επίπεδο, τονίζεται ότι οφείλει να προωθηθεί η απελευθέρωση του εμπορίου και των εμπορικών συναλλαγών, και να προχωρήσουν οι ιδιωτικοποιήσεις όπου είναι δυνατόν – πάντα όμως μέσω συμβάσεων δημόσιου – ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) οι οποίες θεωρούνται πιο αποδοτικές και συμφέρουσες.
Ένα «σταθερό και προβλέψιμο κλίμα για επενδύσεις»
Άλλες συστάσεις σχετίζονται με την απελευθέρωση όποιων ορίων στις τιμές του νερού που αλλοιώνουν το ελεύθερο εμπόριο, σύσταση για την προώθηση των βιοτεχνολογιών στις αγροκαλλιέργειες (εδώ και τα συμφέροντα εταιρειών όπως η Monsanto), για την προστασία των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας πάνω στο νερό και μία τρομακτική σύσταση για δημιουργία ενός «σταθερού και προβλέψιμου κλίματος για επενδύσεις» που θα ενδυναμώνει τα «δικαιώματα των επενδυτών». Εις βάρος ποιων δικαιωμάτων θα ενδυναμωθούν τα «δικαιώματα των επενδυτών»; Τι είναι αυτό το «σταθερό και προβλέψιμο κλίμα». Τι κάνει ένα «κλίμα» να είναι «ασφαλές» για επενδύσεις;
Να, λόγου χάρη, «ασφαλές» κλίμα είναι αυτό που προσφέρουν δικτατορικά καθεστώτα όπου απαγορεύονται οι αντιδράσεις εκ μέρους πολιτών. Ή αυτό που προσφέρουν χώρες εξαρτημένες από δάνεια λόγω χρέους. Ή χώρες με διεφθαρμένους πολιτικούς που θα εγγυηθούν την αποδοτικότητα των επενδύσεών τους με τα απαραίτητα ανταλλάγματα. Όπως τώρα στην Ελλάδα… πρόσφορο έδαφος για επενδύσεις.. Με επιτροπεία, με την οικονομία σε ύφεση, με την κατάργηση δημοκρατικών και εργατικών δικαιωμάτων, με εξωφρενική ανεργία. Δημοκρατία στον γύψο. Ιδανικές συνθήκες.
Κι έτσι, η «προστασία» του νερού και η αντιμετώπιση της «κρίσης του νερού» ταυτίζεται με τα συμφέροντα των πολυεθνικών εταιρειών και την ασφάλεια των επενδύσεων τους των οποίων η ασφάλεια εξαρτάται από το κατά πόσο ελεγχόμενες είναι οι χώρες όπου θέλουν να επενδύσουν![16]
Αυτό που ζητούν και πετυχαίνουν είναι να μην ισχύουν οι νόμοι γι’ αυτούς. Ζητούν και κατορθώνουν την παράκαμψη του δημοκρατικού έλεγχου και των διαδικασιών. Η οποία δημοκρατία αποτελεί εμπόδιο για τις επενδύσεις! Τη στιγμή όπου η ασφάλεια των επενδύσεων συνδέεται με την ανάπτυξη και οι ιδιωτικοποιήσεις με την αντιμετώπιση της «κρίσης του νερού»!
Aναφορές:
[1] Maquiladora = ζώνη ελεύθερου εμπορίου στο Μεξικό, για να προσελκύσουν ξένες «επενδύσεις». Στην Ελλάδα θα εμφανιστούν, εφόσον προχωρήσουν τα σχέδια της κυβέρνησης και εφαρμοστούν οι συμφωνίες με τους δανειστές, με το όνομα «Ειδικές Οικονομικές Ζώνες». Ζώνες, δηλαδή, ειδικού καθεστώτος, υπερκερδών για τις εταιρείες, και ανύπαρκτων δικαιωμάτων για τους πολίτες και τους εργάτες. Σχετικά διαβάστε, εδώ, εδώ και εδώ
[2] Vandana Shiva: “World Bank, WTO, and corporate control over water”, International Socialist Review, Aug/Sep 2001 – Επίσης διαβάστε: Maude Burlow – “Blue Gold, The Global Water Crisis and the commodification of the World’s Water Supply”
[3] Σύμφωνα με υπολογισμούς, το νερό της Coca-Cola (με διαφορετικά ονόματα: στην Ελλάδα ΑΥΡΑ / στην Κρήτη ΛΥΤΤΟΣ – εδώ λίστα με όλα τα προϊόντα, εδώ τα προϊόντα νερού στην Ελλάδα) θα ξεπεράσει σύντομα σε κατανάλωση τα αναψυκτικά της.
[4] Joyce Nelson, “Who ‘s profiting from the water crisis?”, The New Internationalist
[5] Astrid Zweynert, “Maps spark concern over corporate water grab” και εδώ Tilde Herrera, “GE, Coke among industry leaders launching water risk mapping project” WRI – Παγκόσμιο Ινστιτούτο Πόρων: περιβαλλοντικό «think tank», δημιουργήθηκε το 1982, έχει τη βάση του στην Ουάσιγκτον των ΗΠΑ
[6] Μήπως, και στην Ελλάδα, η “κοινοτική οδηγία χορήγησης αδειών για υφιστάμενα δικαιώματα χρήσης νερού από πηγάδια” σχετίζεται με μια διαδικασία χαρτογράφησης ή «ορατότητας» αναφορικά με τις πηγές νερού, για μελλοντικές ιδιωτικοποιήσεις;
[7] Blokland, Maarten. Opening statement at the “Special Subject Session on Water and Public-Private Partnerships,” 21 March 2000
[8] Richard Raznikou, “Public Utility, Private Profit: Privatization of Water is as Benign as Lucifer
[9] Sara Grusky, “IMF forces water privatization on poor countries”
[10] Υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών που επενδύει απευθείας σε εταιρείες και εγγυάται δάνεια σε ιδιώτες. Δες κι εδώ: Gaurav Dwivedi, Manthan Adhyayan Kendra, “Despite evidence, World Bank still promoting water privatization” Επίσης εδώ: “IFC criticised for water privatization”
[11] USAID – Υπηρεσία των ΗΠΑ για την Διεθνής Ανάπτυξη. Προσφέρει οικονομική, αναπτυξιακή και ανθρωπιστική βοήθεια σε όλο τον κόσμο στα πλαίσια των στόχων της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ. Σε συνεργασία με την Coca-Cola σε προγράμματα ανά τον κόσμο για την διαχείριση του νερού. Jon Kofas,“Water privatization, Globalization and Poverty”
[12] «The human right to water and sanitation» Το Δικαίωμα πάντως στο Νερό δεν έχει συνδεθεί με το Δικαίωμα στη Ζωή που είναι κεντρικής σημασίας στην Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, όπως σημείωσε ο πρόεδρος της Βολιβίας Έβο Μοράλες. Κι αν όλοι έχουμε, λοιπόν, Δικαίωμα στη Ζωή, το νερό δε σχετίζεται με αυτό. Το ανθώπινο δικαίωμα στο Νερό δεν έχει συνδεθεί με κάποιον τύπο διακυβέρνησης ούτε απαγορεύει το εμπόριό του.
[13] Claire Provost, “World Water Forum declaration falls short on human rights, claim experts”
[15] Ενδιαφέρον άρθρο σχετικά με τις δράσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας αλλά και της Global Water Partnership ώστε το νερό να μην αντιμετωπίζεται ως Ανθρώπινο Δικαίωμα αλλά ως Οικονομικό Αγαθό και την αναγκαιότητα ιδιωτικοποίησής του Δες επίσης: “Global Water Grap: How Corporations are Planning to Take Control of Local Water Services”, Polaris Institute
[16] …And not a Drop to Drink! World Water Forum promotes privatization and deregulation of world’s water
Απόσπασμα από το άρθρο – έρευνα του Α.τ.Κ.:
Coca – Cola: Ένας Λεβιάθαν της βιομηχανίας του νερού στα σχολεία της Κρήτης μαζί με την WWF Hellas
