Παραμένει σε υψηλά ποσοστά η δυσαρέσκεια της ελληνικής κοινωνίας για τα προβλήματα που φαίνεται πλέον να έχουν παγιωθεί, δηλαδή την ακρίβεια και την οικονομία. Διαφορά κάτω των 10 μονάδων μεταξύ της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ με το ΠΑΣΟΚ να πλησιάζει το 20%, Ελληνική Λύση και ΚΚΕ καταγράφουν ποσοστά άνω του 10% με τον ΣΥΡΙΖΑ να ακολουθεί στην πέμπτη θέση με 8,1%, ενώ το “Κίνημα Δημοκρατίας” του Στέφανου Κασσελάκη μπαίνει στη Βουλής, με 4,7%.
Όπως δείχνει η δημοσκόπηση της Metron Analysis, η αυτοδυναμία απομακρύνεται ως κάτι εφικτό για το κυβερνών κόμμα, το οποίο ταυτόχρονα σημειώνει πτώση.
Από την άλλη πλευρά, παγιώνεται ένας ισχυρός πόλος στα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας, που δείχνει να προσελκύει το ενδιαφέρον ενός διόλου ευκαταφρόνητου ποσοστού της ελληνικής κοινωνίας.
Χαρακτηριστικό είναι ότι ενισχύεται τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ και η Ελληνική Λύση, ενώ η εκτίμηση ψήφου για το κόμμα Κασσελάκη ήταν στο 1,5% και εκτινάχθηκε στο 4,2%. Παράλληλα, ο Σωκράτης Φάμελλος αναδεικνύεται ο δημοφιλέστερος πολιτικός αρχηγός.
Πιο αναλυτικά, στην εκτίμηση ψήφου, τα κόμματα λαμβάνουν:
ΝΔ 27,3
ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ 19,1
Ελληνική Λύση (Κ. Βελόπουλος) 11,8
ΚΚΕ 10,4
ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ 8,1
Κινημα Δημοκρατίας (Στέφανος Κασσελάκης) 4,7%
Φωνή Λογικής (Αφροδίτη Λατινοπούλου) 4,3%
Πλεύση Ελευθερίας (Ζωή Κωνσταντοπούλου): 3,4%
ΝΙΚΗ: 3,2%
ΜέΡΑ25 (Γ. Βαρουφάκης): 2%
Νέα Αριστερά: 1,9%
Στην εκτίμηση ψήφου, πριν την δημιουργία κόμματος Κασσελάκη και τις εκλογές στον ΣΥΡΙΖΑ, η ΝΔ κατέγραψε ποσοστό 28,6% και το ΠΑΣΟΚ 18,6%. Στην τρίτη θέση το ΚΚΕ με 9,9%, στην τέταρτη η Ελληνική Λύση με 9,3%, στην πέμπτη ο ΣΥΡΙΖΑ με 6,3%, στην έκτη η Φωνή Λογικής με 6,2%, στην έβδομη η Πλεύση Ελευθερίας με 5,4%, στην όγδοη η Νίκη με 3,6%, στην ένατη η Νέα Αριστερά με 3,6%, στη δέκατη το ΜέΡΑ 25 με 2,7% και στην εντέκατη οι Σπαρτιάτες με 1.2%.
Στην πρόθεση ψήφου μετά την ίδρυση του Κινήματος Δημοκρατίας και την ανάδειξη της νέας ηγεσίας στον ΣΥΡΙΖΑ, καταγράφεται άνοδος και στον ΣΥΡΙΖΑ και στο ΠΑΣΟΚ και στο ΚΚΕ και στην Ελληνική Λύση αλλά και ένα ποσοστό πάνω απο το 3% στο κόμμα που ίδρυσε ο Στέφανος Κασσελάκης.
Ειδικότερα, πριν την ίδρυση του κόμματος Κασσελάκη, η ΝΔ κατέγραψε 22,6%, το ΠΑΣΟΚ 14,7%, το ΚΚΕ 7,8%, η Ελληνική Λύση 7,3%, ο ΣΥΡΙΖΑ 5,3%, η Φωνή Λογικής 4,9%, η Πλεύση Ελευθρίας 4,3%, η Νίκη 2,8%, η Νέα Αριστερά 2,7%, το ΜέΡΑ25 2,1% και οι Σπαρτιάτες 1%.
Μετά την ίδρυση του κόμματος Κασσεκάκη, η ΝΔ κατέγραψε 22,7%, το ΠΑΣΟΚ 15,8%, το ΚΚΕ 8.6%, η Ελληνική Λύση 9,8%, ο ΣΥΡΙΖΑ 6,7%, η Φωνή Λογικής 3,6%, η Πλεύση Ελευθερίας 2,8%, η Νίκη 2,7%, η Νέα Αριστερά 1,6%, το ΜέΡΑ25 1,6%, το Κίνημα Δημοκρατίας 3,5% και οι Σπαρτιάτες 0,8%.
Πώς βλέπουν οι πολίτες τις ελληνοτουρκικές σχέσεις;
Η δημοσκόπηση περιλάμβανε και δύο ερωτήσεις για ελληνοτουρκικές σχέσεις. Το θέμα αποκτά και μια ευρύτερη πολιτική σημασία, εάν σκεφτούμε ότι η ρήξη με τον Αντώνη Σαμαρά, που οδήγησε και στην αποπομπή από τη ΝΔ, είχε να κάνει και με διαφωνίες σε σχέση με την ασκούμενη πολιτική για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Η πλειοψηφία των πολιτών πιστεύουν ότι παρά την προσπάθεια για «χαμηλούς τόνους» από την κυβέρνηση, εκτιμά ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις θα επιδεινωθούν (54%) ενώ το 33% πιστεύει ότι θα βελτιωθούν.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον πάντως έχει το πώς βλέπουν οι πολίτες τον διάλογο ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία. Εδώ καταγράφεται μια οριακή πλειοψηφία (51%) υπέρ ενός διαλόγου πάνω σε όλα τα ζητήματα που θέτουν και οι δύο πλευρές, ενώ ένα 26% υποστηρίζει ότι ο διάλογος πρέπει να γίνει μόνο για τα ζητήματα που θέτει η ελληνική πλευρά. Αντιθέτως, υπάρχει και ένα μειοψηφικό αλλά όχι ευκαταφρόνητο (και με εμφανή πολιτικό αντίκτυπο) 21% που επιμένει ότι δεν υπάρχει περιθώριο διαλόγου ανάμεσα στις δύο χώρες.
«Πρωταθλητής» στις θετικές γνώμες ο Σωκράτης Φάμελλος – καταλληλότερος για πρωθυπουργός ο Κανένας
Ως προς τις δημοτικότες των πολιτικών αρχηγων η εικόνα διαμορφώνεται ως εξής. Στην ερώτηση για τη γενική δημοτικότητα, δηλαδή το εάν οι πολίτες έχουν θετική γνώμη για έναν πολιτικό, οι πολίτες φέρνουν στην πρώτη θέση τον νέο πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτη Φάμελλο με 47%, πάνω από τον Νίκο Ανδρουλάκη που παίρνει 43%, σε ανοδική πορεία και τον Δημήτρη Κουτσούμπα με 41%. Αντιθέτως, το 37% του πρωθυπουργού αποτυπώνει μια δυσαρέσκεια που τον αφορά και προσωπικά.
Η δημοσκόπηση της Metron Analysis καταγράφει και το πώς μεταβλήθηκαν αυτές οι τάσεις μετά την ίδρυση του Κινήματος Δημοκρατίας και την ανάδειξη νέας ηγεσίας στον ΣΥΡΙΖΑ. Οι βασικές τάσεις δεν αλλάζουν πολύ, πέραν μιας μικρής υποχώρησης του πρωθυπουργού, της μικρής ανόδου του Νίκου Ανδρουλάκη και της καταγραφής και του Σωκράτη Φάμελλου.
Πώς διαμορφώνονται οι κομματικοί συσχετισμοί και η πρόθεση ψήφου
Ως προς τη διαμόρφωση των κομματικών συσχετισμών, η δημοσκόπηση εξετάζει καταρχάς τα όρια της εκλογικής επιρροής των κομμάτων. Εδώ το ΠΑΣΟΚ παραμένει το κόμμα με τη μεγαλύτερη δυνητική επιρροή (46%), με τη Νέα Δημοκρατία να βρίσκεται στο 41% και το ΚΚΕ στο 27%, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ υποχωρεί στο 23%.
Ενδιαφέρον έχει και το πώς οι πολίτες απαντούν σε διάφορα ερωτήματα ως προς το πώς βλέπουν τα κόμματα. Βλέπει κανείς έτσι ότι η ΝΔ έχει την ισχυρότερη αποτίμηση σε σχέση με το ότι φαντάζει ένα πιο ενωμένο κόμμα και το χαμηλότερο ποσοστό σε σχέση με το εάν βρίσκεται κοντά στην κοινωνία. Αντίστοιχα ο ΣΥΡΙΖΑ έχει το υψηλότερο ποσοστό του στο ερώτημα εάν κοντά στις ιδέες των ερωτώμενων, και το χαμηλότερο σε σχέση με την ενότητά του. Αντίστοιχα, το ΠΑΣΟΚ έχει το υψηλότερο ποσοστό στην ερώτηση για τις προοπτικές για το μέλλον και το χαμηλότερο στην ερώτηση για την ικανότητα του αρχηγού. Το ΚΚΕ πάλι είναι ένα κόμμα που φαντάζει πολύ ενωμένο και πιο κοντά στην κοινωνία εάν κρίνουμε από τα ποσοστά που παίρνει στις αντίστοιχες ερωτήσεις. Και βέβαια δεν είναι χωρίς ενδιαφέρον ότι οι πολίτες δίνουν το υψηλότερο ποσοστό σε ερωτήσεις για την ικανότητα του αρχηγού και το εάν ένα κόμμα είναι κοντά στην κοινωνία στο «Κανένα».
Σύμφωνα με τα στοιχεία της δημοσκόπησης τα δύο τρίτα των πολιτών (66%) πιστεύουν ότι τα πράγματα πηγαίνουν προς τη λάθος κατάσταση και μόνο το 28% πιστεύει ότι πηγαίνουν προς τη σωστή.
Ως προς τους λόγους της δυσαρέσκειας πρωταγωνιστούν η ακρίβεια (41%) και η οικονομία (26%), πράγμα που σημαίνει ότι αυτή τη στιγμή οι πολίτες αισθάνονται πρωτίστως δυσαρεστημένοι με την οικονομική τους κατάσταση και τη συνεχιζόμενη και εντεινόμενη «κρίση κόστους ζωής».
Όλα αυτά αποτυπώνουν ότι μετακινούμαστε σε ένα πολιτικό σκηνικό αρκετά διαφορετικό από αυτό του καλοκαιριού του 2023. Είναι σαφές ότι η ΝΔ βλέπει τον στόχο της αυτοδυναμίας όποτε γίνουν εκλογές να απομακρύνεται, γεγονός που σημαίνει ότι η πρωτοκαθεδρία της δεν είναι πια κυριαρχία, αλλά αντίθετα αρχίζει να αποκτά έναν χαρακτήρα αβεβαιότητας.
Το ενισχυμένο ΠΑΣΟΚ είναι και δημοσκοπικά αξιωματική αντιπολίτευση, με σημαντικά υψηλότερα ποσοστά από τα εκλογικά του, αλλά και πάλι υπολείπεται του να αποτελέσει τον βασικό αντιπολιτευτικό πόλο. Την ίδια ώρα ο ΣΥΡΙΖΑ αναδιπλώνεται στον ρόλο ενός σχετικά μικρού αριστερόστροφου κόμματος και το κόμμα του Στέφανου Κασσελάκη αναζητά ακροατήριο και επιρροή. Από την άλλη, η ακροδεξιά δείχνει να παγιώνεται ως ισχυρός πολιτικός πόλος, αν και ακόμη ως άθροισμα διαφορετικών κόμμάτων. Όσο για το ΚΚΕ ενισχύεται ως ένα βαθμό από την κρίση του ΣΥΡΙΖΑ, όμως συνειδητά μένει εκτός της συζήτησης για λύσεις διακυβέρνησης.
Και όλα αυτά στο έδαφος μιας κοινωνικής κρίσης, με αιχμή την ακρίβεια, που ανάγεται στον βασικό λόγο δυσαρέσκειας, φθοράς της κυβέρνησης αλλά και συνολικότερης δυσαρέσκειας.
Όλα αυτά αποτυπώνονται σε μια έντονα αρνητική αξιολόγηση για την κυβέρνηση με το 66% να έχει αρνητική γνώμη και μόλις το 26% να έχει θετική γνώμη, πράγμα που εξηγεί ως ένα βαθμό και την υποχώρηση της ΝΔ ως προς τη συνολικότερη πολιτική επιρροή.
Αυτή η αρνητική αξιολόγηση δεν περιορίζεται μόνο στην κυβέρνηση αλλά και στο πρόσωπο του ίδιου του πρωθυπουργού που πλέον μετράει 65% αρνητικές γνώμες και μόλις 29% θετικές.
Ως προς τις τάσεις συσπείρωσης και αποσυσπείρωσης των κομμάτων η ΝΔ έχει απώλειες προς το ΠΑΣΟΚ και τη Φωνή της Λογικής σε σημαντικό βαθμό και σε μικρότερο προς την Ελληνική Λύση, ο ΣΥΡΙΖΑ που έχει εντυπωσιακά χαμηλή συσπείρωση (37%) έχει απώλειες προς το ΠΑΣΟΚ, το Κίνημα Δημοκρατίας, το ΚΚΕ, το ΠΑΣΟΚ και την Πλεύση Ελευθερίας, ενώ το ΠΑΣΟΚ με την εντυπωσιακή συσπείρωση του 87,8% έχει μικρές διαρροές προς τη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ.
Ως προς το πώς κατανέμεται η πρόθεση ψήφου στην κλίμακα Αριστερά-Δεξιά, ο ΣΥΡΙΖΑ διατηρεί ισχυρή παρουσία μόνο σε όσους δηλώνουν Αριστεροί, το ΠΑΣΟΚ έχει την ισχυρότερη παρουσία σε όσους αναφέρονται στην Κεντροαριστερά και το Κέντρο και η Νέα Δημοκρατία στην Κεντροδεξιά, έχοντας χαμηλότερο ποσοστό σε όσους δηλώνουν Δεξιοί, κάτι που όπως έχει φανεί και από προηγούμενες έρευνες παραπέμπει ακριβώς στην ύπαρξη πλέον και ενός ισχυρού ακροδεξιού πόλου.
