“Μπαίνει σε νέα φάση η επικίνδυνη διαδικασία μεταφοράς και καταστροφής των χημικών όπλων της Συρίας εν πλω, καταμεσής της Μεσογείου. Τα χημικά όπλα της Συρίας πρέπει να καταστραφούν αλλά με διαφανείς διαδικασίες και με τρόπο ασφαλή για το περιβάλλον και την υγεία. Είναι σημαντικό να υπάρχει ενημέρωση όχι μόνο των αρχών αλλά και των επιστημόνων, και η όλη διαδικασία να παρακολουθείται από ανεξάρτητους επιστήμονες. Η επιχείρηση πραγματοποιείται με αδιαφανείς διαδικασίες, το σκάφος δεν είναι ιδιαίτερα ασφαλές για τον σκοπό που θα χρησιμοποιηθεί, υπάρχει μηδενική πληροφόρηση προς τις τοπικές κοινωνίες ακόμα και τις κυβερνήσεις, αφού θεωρείται στρατιωτική επιχείρηση που συντονίζεται από τον ΟΗΕ και εποπτεύεται από το Εκτελεστικό Συμβούλιο της Σύμβασης για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων. Δεν παύει όμως να είναι μεταφορά επικίνδυνων ουσιών και επεξεργασία με μέθοδο που δεν αποκλείει πιθανούς κινδύνους για το περιβάλλον“, δηλώνει ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Πράσινων και Περιφερειακός Σύμβουλος Ν. Αιγαίου με τον Οικολογικό Άνεμο.
“Με την ιδιότητά μου ως Περιφερειακός Σύμβουλος Ν. Αιγαίου προτείνω την άμεση παρέμβαση των Περιφερειακών Συμβουλίων Ν. Αιγαίου και Κρήτης, σε συνεργασία με άλλες Μεσογειακές περιφέρειες και την Ένωση Θαλασσίων Περιφερειών της Ευρώπης (CPMR), καθώς και επαγγελματικών ενώσεων και εμπορικών επιμελητηρίων, για να θέσουμε την ελληνική κυβέρνηση, τον ΟΗΕ και τον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων προ των ευθυνών τους σε ότι αφορά την επαρκή ενημέρωση των περιφερειακών / εθνικών αρχών και των πολιτών για την εξέλιξη της πολύ επικίνδυνης διαδικασίας σε μια κλειστή θάλασσα όπως η Μεσόγειος. Από τη στιγμή που δεν απέτρεψαν αυτή τη διαδικασία να συμβεί εν πλω στη Μεσόγειο, μετά και την άρνηση πολλών χωρών να την φιλοξενήσουν, οφείλουν να μας ενημερώσουν πιο αναλυτικά για το σχέδιο καταστροφής αλλά και τα μέτρα που έχουν λάβει για την αποφυγή και αντιμετώπιση πιθανού ατυχήματος”, τόνισε ο Νίκος Χρυσόγελος.
Το ζήτημα έχει αναδείξει εδώ και καιρό ο Νίκος Χρυσόγελος με συνεντεύξεις σε μέσα ενημέρωσης της Αλβανίας, όταν έγινε αρχικά προσπάθεια να φιλοξενήσει στο έδαφος της την καταστροφή των χημικών. Στην συνέχεια κατέθεσε επείγουσες επίκαιρες ερωτήσεις προς την Κομισιόν και την Λαίδη Άστον, Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, [1], χωρίς όμως να έχει πάρει ακόμα απάντηση, αν και έχει παρέλθει το όριο των 3 εβδομάδων όπου πρέπει να απαντήσει η Κομισιόν. Σχετική ερώτηση έχει συνυπογράψει, επίσης, με μεγάλο αριθμό ευρωβουλευτών από διάφορες πολιτικές ομάδες και χώρες. Στο σχετικό ψήφισμα για την Συρία που υπερψήφισε το Ευρωκοινοβούλιο πρόσφατα υιοθετήθηκε η πρόταση του Νίκου Χρυσόγελου και των Πράσινων για διαφάνεια, πλήρη ενημέρωση των εθνικών και περιφερειακών αρχών καθώς και λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων για αποτροπή οποιουδήποτε κινδύνου που μπορεί να προκύψει από την διαδικασία καταστροφής των χημικών όπλων [2].
Η ελληνική κυβέρνηση προσπάθησε να διασκεδάσει τις εύλογες ανησυχίες επιστημόνων και της κοινωνίας των πολιτών για την ασφάλεια αυτής της επιχείρησης, παρά τις διαφορετικές απαντήσεις που είχε δώσει στους έλληνες ευρωβουλευτές κατά την σχετική συζήτηση στο Ευρωκοινοβούλιο, ο υπουργός εξωτερικών, εκπροσωπώντας το Συμβούλιο της ΕΕ.
Η καταστροφή των χημικών όπλων εν πλω, μια διαδικασία που πραγματοποιείται για πρώτη φορά σε παγκόσμιο επίπεδο, εγείρει πολλά ζητήματα ασφάλειας της ναυσιπλοΐας και προστασίας του θαλασσίου περιβάλλοντος και των παράκτιων κοινωνιών, ενώ θέτει ερωτηματικά σε σχέση με διάφορες διατάξεις της Ευρωπαϊκής και διεθνούς νομοθεσία. Το γεγονός ότι χαρακτηρίζεται η όλη επιχείρηση στρατιωτική δεν αίρει τους κινδύνους για το περιβάλλον και την ανάγκη λήψης μέτρων προστασίας του αλλά κι αναζήτησης πιο ασφαλούς μεθόδου ή/και τοποθεσίας καταστροφής.
Τα άρθρα 30-31 της Διεθνούς Συνθήκης για το Δίκαιο της Θάλασσας UNCLOS προβλέπουν ελέγχους και ευθύνη του Κράτους, του οποίου τη σημαία φέρει το σκάφος σε περίπτωση ατυχήματος. Στην εν λόγω περίπτωση η σημαία του σκάφους όπου θα γίνει η επεξεργασία είναι των ΗΠΑ, οι οποίες όμως δεν έχουν υπογράψει την UNCLOS γεγονός που δημιουργεί εύλογες ανησυχίες για το τρόπο που θα αντιμετωπίσουν πιθανό ατύχημα.
Επίσης, η μεταφορά των χημικών ουσιών καλύπτεται από τους κανονισμούς της SOLAS Κεφάλαιο VII – Μεταφορά επικίνδυνων εμπορευμάτων και MARPOL, Παράρτημα II – Κανονισμοί για τον Έλεγχο της Ρύπανσης από επιβλαβείς υγρές ουσίες [3] που θέτουν τα διεθνή πρότυπα για την ασφαλή μεταφορά δια θαλάσσης επικίνδυνων χημικών ουσιών, προσδιορίζοντας τα πρότυπα σχεδιασμού και κατασκευής των πλοίων που εμπλέκονται σε τέτοιες μεταφορές και τον εξοπλισμό που πρέπει να φέρουν έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι για το πλοίο, το πλήρωμά του και να το περιβάλλον, λαμβάνοντας υπόψη τη φύση των προϊόντων που μεταφέρονται. Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο η Οδηγία 2004/35/ΕΕ [4] σχετικά με την περιβαλλοντική ευθύνη όσον αφορά την πρόληψη και την αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας προβλέπει ότι “…εφόσον μια περιβαλλοντική ζημία δεν έχει ακόμα επέλθει, υφίσταται όμως άμεσος κίνδυνος επέλευσής της, ο φορέας διαχείρισης μιας μονάδας πρέπει να λάβει δίχως καθυστέρηση τα απαραίτητα μέτρα αποτροπής…”. Στην ΕΕ μια ενδοκοινοτική διακομιδή αποβλήτων γίνεται σύμφωνα με τον Κανονισμό 1013/2006 [5] για τις μεταφορές αποβλήτων, ο οποίος προβλέπει Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων, πρωτόκολλα και αναλυτικές διατυπώσεις από αμφότερες τις χώρες αποστολής και παραλαβής
[1]http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+WQ+P-2014-000194+0+DOC+XML+V0//EL και http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-%2f%2fEP%2f%2fNONSGML%2bWQ%2bE-2014-000443%2b0%2bDOC%2bWORD%2bV0%2f%2fEN
[2] Τελικό ψήφισμα για Συρία http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=MOTION&reference=P7-RC-2014-0141&language=EL
Το ψήφισμα που είχαμε υποβάλλει οι Πράσινοι http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=MOTION&reference=B7-2014-0144&language=EL
[3]http://www.imo.org/OurWork/Environment/PollutionPrevention/ChemicalPollution/Pages/Default.aspx
[4] http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2004:143:0056:0075:el:PDF
[5] http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CONSLEG:2006R1013:20100516:EL:PDF