Τα επόμενα βήματα για τη… διαδοχή του Βολοντίμιρ Ζελένσκι φαίνεται να σκέφτεται η Δύση, ιδιαίτερα μετά την άρνηση του Ουκρανού προέδρου να αποχωρήσει από τη χώρα.
Οι ανησυχίες των δυτικών, όπως αναφέρουν οι New York Times σε ρεπορτάζ τους, ξεκινούν από την πρόθεση να παραμείνει η Ουκρανία ανεξάρτητη χώρα ακόμη κι εάν η Ρωσία βρει τρόπο να επιβάλει κάποια κυβέρνηση μαριονέτα. Το να υπάρχει ένας αναγνωρισμένος ανεξάρτητος ηγέτης θα αποτρέψει εκείνους που στηρίζονται από τη Μόσχα να αποκτήσουν νομιμοποίηση.
Η συζήτηση αυτή έχει «ανάψει», όπως αναφέρουν αξιωματούχοι, γιατί το ουκρανικό σύνταγμα έχει ορισμένες αβεβαιότητες και γιατί ο Ζελένσκι αρνείται να εγκαταλείψει τη χώρα του. Υπάρχουν, ωστόσο, και ορισμένα πρακτικά και νομικά ζητήματα.
Οι χώρες της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ έχουν δημοσιοποιήσει τις στρατιωτικές και οικονομικές δωρεές τους σαν έναν τρόπο να δείξουν τη στήριξή τους προς την Ουκρανία. Οι Ευρωπαϊκές χώρες έχουν στείλει αυτόματα όπλα, αντιαεροπορικούς πυραύλους, όπλα προστασίας από τα τεθωρακισμένα, αλλά και αμυντικό εξοπλισμό για να δείξουν ότι σκοπεύουν να στηρίξουν τις στρατιωτικές δυνατότητες της Ουκρανίας.
Το να συνεχίζουν τις κινήσεις δημόσιας στήριξης είναι πολύ πιο εύκολο με την ύπαρξη μιας λειτουργικής κυβέρνησης η οποία θα αποδέχεται τη βοήθεια ακόμη κι εάν βρίσκεται στη δυτική Ουκρανία ή σε κάποια γειτονική χώρα όπως η Πολωνία ή η Ρουμανία.
Την τελευταία εβδομάδα, λένε οι NYT, έχουν πραγματοποιηθεί έντονες διαβουλεύσεις στον Λευκό Οίκο και σε κλειστές συναντήσεις, οι οποίες επικεντρώνονται στο πώς μπορεί να χορηγηθεί βοήθεια στην Ουκρανία σε περίπτωση που η Ρωσία καταλάβει το Κίεβο. Σε μια τέτοια περίπτωση η κυβέρνηση Μπάιντεν σκοπεύει να συνεχίσει να προμηθεύει ανοικτά όπλα στις ουκρανικές δυνάμεις.
Αμερικανοί αξιωματούχοι πιέζουν τους Ουκρανούς να μην επιτρέπουν σε ανώτερα στελέχη στη γραμμή διαδοχής να μένουν στο ίδιο μέρος για πολύ καιρό και έχουν, επίσης δώσει συμβουλές να προστατευθούν σε ασφαλέστερες περιοχές έξω από το Κίεβο, σημειώνει άτομο με γνώση των συζητήσεων.
Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους θα ήθελαν η ουκρανική κυβέρνηση να στήσει ένα αρχηγείο σε άλλη περιοχή, το οποίο να είναι έτοιμο σε περίπτωση που η πρωτεύουσα πέσει, ενώ υπάρχει η πρόταση για υποχώρηση στα Καρπάθια Όρη, όπου υπάρχει προεδρικό θέρετρο. Ουκρανοί αξιωματούχοι ωστόσο επισημαίνουν ότι η συγκεκριμένη κατοικία δεν έχει τις απαραίτητες αμυντικές προδιαγραφές.
Με βάση το ουκρανικό σύνταγμα ο εκπρόσωπος ή ο πρόεδρος της Βουλής μπορεί να διαδεχθεί τον Ζελένσκι στον προεδρικό θώκο. Τη θέση αυτή κατέχει σήμερα ο Ρουσλάν Στεφάντσιουκ, υπέρμαχος της Δύσης και πρώην στενός συνεργάτης του Ζελένσκι. Την περασμένη Δευτέρα ο Στεφάντσιουκ ήταν εκείνος που υπέγραψε μαζί με τον πρόεδρο το αίτημα για ένταξη της Ουκρανίας στην Ε.Ε., ενώ την Παρασκευή συμμετείχε σε τηλεδιάσκεψη με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Δυτικοί αξιωματούχοι σημειώνουν ότι ο Στεφάντσιουκ και άλλοι βρίσκονται ψηλά στη λίστα διαδοχής και είναι αποφασισμένοι να συνεχίσουν να αντιμάχονται της ρωσικής εισβολής.
Από την πλευρά τους Ουκρανοί αξιωματούχοι δείχνουν απροθυμία στην μετακίνηση του Στεφάντσιουκ, αλλά δηλώνουν στους συμμάχους τους ότι αντιλαμβάνονται την αναγκαιότητα να εξασφαλιστεί η επόμενη ημέρα.
Πέρα από τον πρόεδρο της Βουλής η σειρά διαδοχής δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρη. Όταν για παράδειγμα τόσο ο Ζελένσκι όσο και ο Στεφάντσιουκ νόησαν με κορονοϊό το 2020, Ουκρανοί νομοθέτες σημείωσαν ότι ο πρωθυπουργός, Ντένις Σίμχαλ, θα πρέπει να είναι ο τρίτος στη σειρά διαδοχής.
Το ουκρανικό σύνταγμα προβλέπει τις θέσεις δύο αναπληρωτών για τον πρόεδρο της Βουλής, όμως δεν εξηγεί εάν μπαίνουν και αυτοί στη σειρά διαδοχής του προέδρου της χώρας.
Εδώ και αρκετές εβδομάδες, ακόμη και πριν την ρωσική εισβολή, Ρωσία και Βρετανία είχαν προειδοποιήσει για το σχέδιο της Μόσχας να ανατρέψει τον Ζελένσκι και παρά το γεγονός ότι ο ίδιος δημοσίως ακολούθησε ηρωική ρητορική, πίσω από τις κλειστές πόρτες έπαιρνε την απειλή αυτή πολύ πιο σοβαρά.
Εξάλλου, ο αρχηγός της CIA, σε μια από τις επισκέψεις του στο Κίεβο είχε συζητήσει διεξοδικά με τον πρόεδρο τις όποιες πληροφορίες είχε και τον είχε προειδοποιήσει και για την ασφάλεια της οικογένειάς του.