Νέα παρέμβαση της Ανοιχτής Συνέλευσης Κατοίκων Νέας Χώρας και της συλλογικότητας «Ποδηλάτρεις» προς τον Δήμαρχο και το Δημοτικό Συμβούλιο Χανίων για το θέμα της ανάπλασης της οδού Πειραιά. Αναλυτικά η επιστολή αναφέρει:
Οι συλλογικότητες «Ποδηλάτρεις» και «Ανοιχτή Συνέλευση Κατοίκων Νέας Χώρας», μετά τις προηγούμενες παρεμβάσεις μας για την ανάπλαση της οδού Πειραιώς και του ποδηλατό- δρομου της και τις πρόσφατες ενέργειες από τη μεριά του Δήμου –σήμανση του δρόμου και του ποδηλατόδρομου, δενδροφύτευση κλπ. – επιστρέφουμε στο ζήτημα αυτό, αφού η δημοτική αρχή δεν φαίνεται να συμμερίζεται τις διαπιστώσεις μας σε σχέση με τα σοβαρά προ- βλήματα που χαρακτηρίζουν το έργο, προς ζημία, θεωρούμε, του τελικού χρήστη, των Χανιωτών πολιτών. Στις διαπιστώσεις που ακολουθούν λήφθηκαν υπόψη, οι συζητήσεις που είχαμε με τις αρμόδιες δημοτικές υπηρεσίες, τα σχετικά δημοσιεύματα στον τοπικό τύπο[1], η μελέτη Ρέντζου για τους ποδηλατόδρομους στα Χανιά[2], και η γνωμοδότηση του συγκοινωνιολόγου-πολεοδόμου, καθηγητή στο ΕΜΠ, Θάνου Βλαστού.
1. Το έργο «Διαπλάτυνση-Διαμόρφωση οδού Πειραιώς», το οποίο υπέβαλε και άρχισε η προηγούμενη δημοτική αρχή και συνεχίζει η σημερινή, αναπλάθει το σχετικά ευκολότερο τμήμα της οδού Πειραιώς. Το υπόλοιπο, από τη Μελετίου Πηγά έως τη Σκαλίδη, παραμένει ανολοκλήρωτο καθώς η υλοποίησή του ενέχει μεγαλύτερες δυσκολίες (δεν έχει βρεθεί το αντιτείχισμα), αλλά και γιατί, φοβόμαστε, αυτή προϋποθέτει, όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί, κατεδάφιση αυθαίρετων κτισμάτων και σύγκρουση με συμφέροντα, την οποία η παρούσα δημοτική αρχή δεν έχει διάθεση να κάνει. Όσον αφορά τον ποδηλατόδρομο, δημιουργείται ένα μικρό κομμάτι (με ξαφνική αρχή και τέλος), χωρίς να υπάρχει έστω και μια ολοκληρωμένη διαδρομή από το προτεινόμενο δίκτυο της μελέτης Ρέντζου. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο σημερινός δήμαρχος προεκλογικά υποσχόταν ότι θα «διαμορφώσει μια κουλτούρα βιώσιμης κινητικότητας»!! στην πόλη μας και ότι θα έδινε «προτεραιότητα» στην «επικαιροποίηση και εφαρμογή» της μελέτης Ρέντζου, «η οποία ολοκληρώθηκε το 2006 και έκτοτε παραμένει “κλειδωμένη στο συρτάρι”».[3] Τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα…
2. Ο ισχυρισμός του αρμόδιου αντιδημάρχου ότι το έργο είναι ενταγμένο στο ΕΣΠΑ και κατά συνέπεια δεν υφίσταται κανένα περαιτέρω θέμα (!), όσον αφορά τις παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν, είναι τουλάχιστον ατυχής. Εμείς δεν αρνούμαστε ότι το έργο είναι ενταγμένο στο Πρόγραμμα Προσπελασιμότητας του Π.Ε.Π. Κρήτης και Νήσων Αιγαίου 2007-2013 και δεν αμφισβητούμε ότι τηρεί τις «ελάχιστες κατά το νόμο προδιαγραφές διαστάσεων ως προς το πλάτος όχι μόνο του ποδηλατόδρομου, αλλά και των πεζοδρομίων και του οδοστρώματος κίνησης οχημάτων»[4]. Εντοπίζουμε, ωστόσο, τις παραλείψεις και τα λάθη της μελέτης και της κατασκευής του έργου και προτείνουμε βελτιώσεις, που δεν απαγορεύονται από το ΕΣΠΑ, ώστε όταν ολοκληρωθεί να εξυπηρετεί τους πολίτες και να βρίσκεται σε αρμονία, τουλάχι- στον, με τις προεκλογικές εξαγγελίες της Δημοτικής Αρχής. Εκτός εάν ο κ. δήμαρχος, όταν μιλούσε στις 23-9-2010 για «βιώσιμη κινητικότητα» την εννοούσε μόνο σε σχέση με τις «ελάχιστες κατά το νόμο προδιαγραφές» που θέτει το ΕΣΠΑ…
3. Ο ποδηλατόδρομος της οδού Πειραιώς κατασκευάστηκε υψηλότερα του οδοστρώματος και χαμηλότερα του πεζοδρομίου. Σύμφωνα με τη μελέτη Ρέντζου ο συγκεκριμένος ποδηλατόδρομος εντάσσεται στην «Κατηγορία 1 (Κ1) Ποδηλατόδρομος Αποκλειστικός – Συνοδευτικός Διάδρομος […]» καθώς έχει «πορεία παράλληλη με τα οδικά δίκτυα και διαχωρίζεται από αυτά με φυσικά ή κατασκευαστικά στοιχεία […] Ο διαχωρισμός είναι δυνατόν να γίνει και με υπερύψωση του ποδηλατόδρομου από την επιφάνεια της κίνησης των άλλων οχημάτων μέχρι το ύψος του παρακείμενου πεζοδρομίου».[5] Σύμφωνα με την γνώμη του καθ. Βλαστού: «Είναι μια λύση που συναντάται συχνά στην Ευρώπη έχει όμως ως προϋπόθεση τόσο ο ποδηλατοδρόμος όσο και το πεζοδρόμιο να έχουν επαρκές πλάτος. Στην Ελλάδα επειδή αυτό δεν ισχύει έχουμε προτιμήσει να ταυτίζουμε τη στάθμη πεζοδρομίου και ποδηλατοδρόμου ώστε είτε πεζοί είτε ποδηλάτες να μπορούν να κάνουν χρήση, όταν συναντούν κάποιο εμπόδιο και μόνο για να το προσπεράσουν, του ποδηλατοδρόμου ή του πεζοδρομίου αντίστοιχα». Η μη ταύτιση στο σημείο αυτό της στάθμης του ποδηλατόδρομου με εκείνη του πεζο- δρομίου, σε συνδυασμό με την στενότητα σε πολλά σημεία του τελευταίου, δημιουργεί σημαντικά προβλήματα ασφάλειας. 4. Η συγκεκριμένη μελέτη και κατασκευή πάσχει σοβαρά για τους παρακάτω λόγους:
α) Το κράσπεδο το οποίο διαχωρίζει τον ποδηλατοδρόμο τόσο από το οδόστρωμα όσο και από το πεζοδρόμιο είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για τους ποδηλάτες, μικρούς ή μεγάλους, καθώς η τυχαία επαφή ενός τροχού με αυτό μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια ισορροπίας και επομένως σε σοβαρό κίνδυνο για τη ζωή του αναβάτη. Αλλά είναι εξ ίσου επικίνδυνο -«παγίδα» το χαρακτηρίζει ο Θ. Βλαστός- για όσους «θα περνούν από το ένα πεζοδρόμιο στο απέναντι […] χωρίς να έχουν ορατότητα της διαφοράς στάθμης μεταξύ κρασπέδου και δαπέδου του ποδηλατόδρομου».
β) Όπως παρατηρεί ο κ. Βλαστός με την λύση που επιλέχθηκε «τα νερά της βροχής εγκιβωτίζονται και λιμνάζουν» στον ποδηλατόδρομο. Πράγματι, σ’ όλη τη διάρκεια του χειμώνα μετά από έντονες βροχοπτώσεις ο ποδηλατόδρομος μετατρεπόταν σ’ ένα μικρό χειμαρρώδες ρυάκι, το οποίο οι σκάρες ομβρίων αδυνατούσαν να απορροφήσουν. Οι σκάρες ομβρίων πάνω στον ποδηλατόδρομο είναι ένα ακόμη μελετητικό λάθος, διότι θα ήταν περιττή η ύπαρξή τους αν ο ποδηλατόδρομος βρίσκονταν στο ύψος του πεζοδρομίου σε συνδυασμό με τις κλίσεις του δρόμου και την κατωφέρεια του εδάφους.
γ. Η τοποθέτηση των κολωνών φωτισμού, των παγκακιών και των κάδων απορριμμάτων σε απόσταση αναπνοής από τον ποδηλατόδρομο- καθιστούν την διαδρομή αυτή ακόμη πιο επικίνδυνη σε περίπτωση πτώσης ή σύγκρουσης με αυτά του ποδηλάτη.
δ. Η επιφάνεια του ποδηλατόδρομου, αλλά και του οδοστρώματος, είναι ανώμαλη και ενώ είναι νέα κατασκευή μοιάζει να έχει υποστεί τη φθορά του χρόνου δεκαετιών.
ε. Ο ποδηλατόδρομος, εκτός από την είσοδο, δεν έχει καμία άλλη ράμπα πρόσβασης – οι ράμπες που υπάρχουν είναι από το μονοπάτι για τους τυφλούς και οδηγούν από πεζο- δρόμιο σε πεζοδρόμιο. Οι σημάνσεις και οι διαγραμμίσεις του δεν είναι βαμμένες από ανακλαστικό χρώμα.
Συμπερασματικά η μελέτη και η κατασκευή του ποδηλατόδρομου έχουν σοβαρά προβλήματα τα οποία πρέπει και μπορούν να διορθωθούν με χαμηλό κόστος.
Γι’ αυτό προτείνουμε: α) Την ανύψωση του ποδηλατόδρομου στο ύψος του πεζοδρομίου, με ταυτόχρονη καμπυλωτή λείανση της δολοφονικής ακμής του κρασπέδου. β) Κατά μήκος του ποδηλατόδρομου από την πλευρά του δρόμου να δημιουργηθούν χαμηλά αποτρεπτικά ε- μπόδια όπου χρειάζεται, έτσι ώστε να προστατεύεται ο ποδηλάτης και να μην μπορεί να παρκάρει αυτοκίνητο. γ) Τη μετακίνηση των κολονών φωτισμού, παγκακιών και κάδων απορριμμάτων προς την πλευρά της τάφρου για την αποφυγή ατυχημάτων των ποδηλατών.
Η κατασκευή ενός δημόσιου έργου δεν αφορά μόνο τον μελετητή, τον εργολάβο και την επιβλέπουσα υπηρεσία. Ένα δημόσιο έργο οφείλει να λαμβάνει υπόψη τους τελικούς χρήστες, το κόστος για την κοινωνία, αλλά και την κοινή λογική. Στην περίπτωση του ποδηλατόδρομου της οδού Πειραιώς όλοι αυτοί οι παράγοντες επιτάσσουν την ανακατασκευή του, ώστε να εξυπηρετεί με ασφάλεια τους πολίτες. Πάνω απ’ όλα, ο ποδηλατόδρομος της οδού Πειραιώς δεν πρέπει να αποτελέσει –ακόμη και όταν ληφθούν υπόψη οι ενστάσεις των πολιτών και των ειδικών- ένα «μουσειακό είδος», μια στενή λωρίδα 200 μέτρων σε μια πόλη που στερείται –αναίτια- το δίκτυο ποδηλατοδρόμων που ταιριάζει στη φυσιογνωμία της, αλλά και στα προστάγματα της εποχής που επιτάσσουν σεβασμό του περιβάλλοντος, οικονομικές και οικολογικές μετακινήσεις. Ο χρόνος ζωής της παρούσας δημοτικής αρχής είναι αρκετός για να πράξει το σωστό, να συνδέσει δηλαδή τον «πιλοτικό(!) ποδηλατόδρομο» της οδού Πειραιώς με το κέντρο της πόλης και να τον επεκτείνει μέχρι, τουλάχιστον, το κολυμβητήριο δημιουργώντας μια (ας πούμε) ολοκληρωμένη διαδρομή. Όπως προβλέπεται δε, από τη μελέτη Ρέντζου το τμήμα π.χ. από την Αγορά μέχρι την Πειραιώς χρειάζεται μόνο σήμανση(σ.1/21). Βέβαια, αυτό προϋποθέτει πολιτική βούληση, σύγκρουση με κατεστημένα συμφέροντα και πάνω από όλα μια σαφή τοποθέτηση υπέρ του ποδήλατου. Το ποδήλατο είναι παντού στα Χανιά και ζητάμε η χρήση του να γίνεται με όρους σεβασμού και ασφάλειας, όπως αρμόζει σε μια πόλη ζωντανή, που σκέφτεται όχι μόνο το ζοφερό παρόν αλλά ατενίζει με αισιοδοξία το μέλλον. Η εποχή των μεγαλόστομων προεκλογικών διακηρύξεων που ξεχνιούνται την επαύριο της κάλπης έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Ελπίζουμε η παρούσα δημοτική αρχή να λάβει το μήνυμα και να πράξει τα δέοντα.
Ανοιχτή Συνέλευση Νέας Χώρας
Ποδηλάτρεις
[1] «Ποδηλατόδρομος στα λόγια», εφημ. Χανιώτικα Νέα, 10-1-2012. Επιστολή του Α. Μυλωνά (αρχιτέκτονα-μηχανικού του δήμου και συντάκτη της μελέτης του ποδηλατόδρομου) στα Χανιώτικα Νέα, 1-2-2012.
[2] Δημήτριος Κ. Ρέντζος & συνεργάτες, Μελέτη εφαρμογής ποδηλατοδρόμων στην κεντρική περιοχή και στην παλιά πόλη του Δήμου Χανίων, έκδοση 2η (τελική), Αθήνα 2006.
[3] Εφημ. Χανιώτικα Νέα, 23-9-2010.
[4] Επιστολή του Α. Μυλωνά, ό.π.
[5] Δημήτριος Κ.Ρέντζος & συνεργάτες, ό.π.,σ.9/21.