Ο Γιουβάλ Νώαχ Χαράρι, κορυφαίος Ισραηλινός στοχαστής, στράφηκε κατά του πρωθυπουργού της χώρας του, Μπενιαμίν Νετανιάχου, τονίζοντας πως «κινδυνεύει η επιβίωση της χώρας του».
Συγκεκριμένα, σε σχετικό άρθρο γνώμης του στην ισραηλινή εφημερίδα Haaretz, ο Γιουβάλ Νώαχ Χαράρι – μεταξύ άλλων – επεσήμανε το εξής: «Το Ισραήλ βρίσκεται αντιμέτωπο με μια ιστορική ήττα, τον πικρό καρπό μιας πολυετούς καταστροφικής πολιτικής. Εάν η χώρα δώσει τώρα προτεραιότητα στην εκδίκηση έναντι των δικών της συμφερόντων, θα θέσει τον εαυτό της και ολόκληρη την περιοχή σε σοβαρό κίνδυνο».
Αναλυτικά, λοιπόν, ο ίδιος αναφέρει:
«Υπό το πρίσμα της υπαρξιακής απειλής που θέτει στο Ισραήλ το Ιράν και οι πληρεξούσιοί του, το Ισραήλ χρειαζόταν επίσης να εμβαθύνει τη συμμαχία του με τις δυτικές δημοκρατίες, να ενισχύσει τη συνεργασία με μετριοπαθείς αραβικές δυνάμεις και να εργαστεί για τη δημιουργία μιας σταθερής περιφερειακής τάξης.
Ωστόσο, η κυβέρνηση Νετανιάχου αγνόησε όλους αυτούς τους στόχους και αντ’ αυτού εστίασε στην εκδίκηση. Δεν κατάφερε να εξασφαλίσει την απελευθέρωση όλων των ομήρων και δεν αφόπλισε τη Χαμάς. Ακόμη χειρότερα, προκάλεσε σκόπιμα μια ανθρωπιστική καταστροφή στα 2,3 εκατομμύρια Παλαιστίνιους στη Λωρίδα της Γάζας, και έτσι υπονόμευσε την ηθική και γεωπολιτική βάση για την ύπαρξη του Ισραήλ.
Η ανθρωπιστική καταστροφή στη Γάζα και η επιδείνωση της κατάστασης στη Δυτική Όχθη πυροδοτούν το περιφερειακό χάος, αποδυναμώνουν τις συμμαχίες μας με τις δυτικές δημοκρατίες και δυσκολεύουν χώρες όπως η Αίγυπτος, η Ιορδανία και η Σαουδική Αραβία να συνεργαστούν μαζί μας. Οι περισσότεροι Ισραηλινοί έχουν εστιάσει τώρα την προσοχή τους στην Τεχεράνη, αλλά ακόμη και πριν από την ιρανική επίθεση προτιμούσαμε να κάνουμε τα στραβά μάτια σε όσα συνέβαιναν στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη. Ωστόσο, αν δεν αλλάξουμε τη συμπεριφορά μας απέναντι στους Παλαιστίνιους, η ύβρις θα μας επιφέρει μια ιστορική καταστροφή.
Δεν έχουμε τους άφθονους πόρους της Ρωσίας
Με την τεράστια ανθρωπιστική καταστροφή που συντελέστηκε στη Γάζα εάν ξεσπάσει ένας ολοκληρωτικός πόλεμος με το Ιράν και τους πληρεξούσιους του, σε ποιο βαθμό μπορεί το Ισραήλ να υπολογίζει στις Ηνωμένες Πολιτείες, τις δυτικές δημοκρατίες και τα μετριοπαθή αραβικά κράτη να διακινδυνεύσουν για λογαριασμό μας και να μας παράσχουν ζωτική στρατιωτική και διπλωματική βοήθεια; Ακόμη και αν αποτραπεί ένας τέτοιος πόλεμος, πόσο καιρό μπορεί το Ισραήλ να επιβιώσει ως κράτος παρίας;
Δεν έχουμε άφθονους πόρους της Ρωσίας. Χωρίς εμπορικούς, επιστημονικούς και πολιτιστικούς δεσμούς με τον υπόλοιπο κόσμο και χωρίς αμερικανικά όπλα και χρήματα, το πιο αισιόδοξο σενάριο για το Ισραήλ είναι να γίνει η Βόρεια Κορέα της Μέσης Ανατολής, γράφει.
Όσοι βιάζονται να κατηγορήσουν τον αντισημιτισμό για όλα τα προβλήματά μας, θα πρέπει να θυμούνται τις πρώτες εβδομάδες του πολέμου, όταν το Ισραήλ απολάμβανε άνευ προηγουμένου διεθνή υποστήριξη. Ο Αμερικανός πρόεδρος, ο Γάλλος πρόεδρος, η Γερμανίδα καγκελάριος, ο πρωθυπουργός της Βρετανίας και ένας μακρύς κατάλογος πρόσθετων πρωθυπουργών, υπουργών Εξωτερικών και άλλων αξιωματούχων επισκέφτηκαν το Ισραήλ και εξέφρασαν την υποστήριξή τους στον αγώνα του να νικήσει και να αφοπλίσει τη Χαμάς.
Η διεθνής βοήθεια ήρθε με τη μορφή όπλων αλλά και λέξεων. Τεράστιες ποσότητες στρατιωτικού εξοπλισμού μεταφέρθηκαν εσπευσμένα στο Ισραήλ. Οι εξαγωγές όπλων από τη Γερμανία στο Ισραήλ, για παράδειγμα, αυξήθηκαν 10 φορές. Χωρίς αυτό το υλικό, δεν θα μπορούσαμε να είχαμε διεξάγει τον πόλεμο στη Γάζα και τον Λίβανο και να προετοιμαστούμε για συγκρούσεις με το Ιράν και τους άλλους αντιπροσώπους του. Εν τω μεταξύ, στα νερά της Ερυθράς Θάλασσας και του Ινδικού Ωκεανού, ένας διεθνής στόλος συγκεντρώθηκε για να πολεμήσει τους Χούθι και να κρατήσει ανοιχτή την εμπορική λωρίδα που οδηγεί στο Εϊλάτ και τη Διώρυγα του Σουέζ.
Εξίσου σημαντικό, κατά τη διάρκεια των περισσότερων από τους προηγούμενους πολέμους του, το Ισραήλ έπρεπε επίσης να πολεμήσει ενάντια στο ρολόι, καθώς οι σύμμαχοί του το ανάγκασαν να συμφωνήσει σε εκεχειρία εντός ημερών ή εβδομάδων. Αλλά δεδομένης της δολοφονικής φύσης της Χαμάς, αυτή τη φορά οι σύμμαχοί της έδωσαν στο Ισραήλ περιθώριο πολλούς μήνες για να κατακτήσει τη Γάζα, να απελευθερώσει τους Ισραηλινούς ομήρους, να αλλάξει την κατάσταση στη Λωρίδα σύμφωνα με την καλύτερη κρίση του Ισραήλ και να δημιουργήσει μια νέα τάξη πραγμάτων στην περιοχή.
Μια περιττή πολιτική καταστροφή στο Ισραήλ
Η κυβέρνηση Νετανιάχου έχασε αυτή την ιστορική ευκαιρία και επίσης σπατάλησε τη γενναιότητα και την αφοσίωση των ισραηλινών στρατιωτών. Η κυβέρνηση Νετανιάχου απέτυχε να εκμεταλλευτεί τις νίκες της στο πεδίο της μάχης για να καταλήξει σε συμφωνία για την απελευθέρωση όλων των ομήρων και να προωθήσει μια εναλλακτική πολιτική τάξη στη Γάζα.
Αντίθετα, αποφάσισε να επιφέρει εν γνώσει της στη Γάζα μια περιττή ανθρωπιστική καταστροφή – και με αυτόν τον τρόπο, προκάλεσε στο Ισραήλ μια περιττή πολιτική καταστροφή. Ένας ένας, οι σύμμαχοί μας έχουν τρομοκρατηθεί με αυτό που συμβαίνει στη Γάζα, και ένας ένας, ζητούν άμεση κατάπαυση του πυρός, ακόμη και εμπάργκο όπλων στο Ισραήλ.
Οι μετριοπαθείς αραβικές χώρες των οποίων τα συμφέροντα ταιριάζουν με τα δικά μας και που φοβούνται το Ιράν, τη Χεζμπολάχ και τη Χαμάς, δυσκολεύτηκαν να συνεργαστούν μαζί μας ενώ καταστρέφουμε τη Γάζα. Η κυβέρνηση Νετανιάχου κατάφερε να εκτροχιάσει ακόμη και τις σχέσεις μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, σαν να έχουμε μια εναλλακτική πηγή για όπλα και διπλωματική υποστήριξη.
Οι νεότερες γενιές στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε όλο τον κόσμο βλέπουν τώρα το Ισραήλ ως μια ρατσιστική και βίαιη χώρα που διώχνει εκατομμύρια από τα σπίτια τους, λιμοκτονεί ολόκληρους πληθυσμούς και σκοτώνει πολλές χιλιάδες αμάχους χωρίς καλύτερο λόγο από την εκδίκηση. Τα αποτελέσματα θα γίνουν αισθητά όχι μόνο τις επόμενες μέρες και μήνες, αλλά για δεκαετίες στο μέλλον. Ακόμη και κατά τις χειρότερες στιγμές της 7ης Οκτωβρίου, η Χαμάς δεν ήταν πουθενά κοντά να νικήσει το Ισραήλ. Όμως η καταστροφική πολιτική της κυβέρνησης Νετανιάχου μετά τις 7 Οκτωβρίου έχει θέσει το Ισραήλ σε υπαρξιακό κίνδυνο.
Ματαιόδοξη κοσμοθεωρία του Νετανιάχου
Η αποτυχία της κυβέρνησης Νετανιάχου κατά τη διάρκεια του πολέμου δεν είναι τυχαία. Είναι ο πικρός καρπός πολυετών καταστροφικών πολιτικών. Η απόφαση να επιβληθεί στη Γάζα μια ανθρωπιστική καταστροφή προέκυψε από έναν συνδυασμό τριών μακροπρόθεσμων παραγόντων: Ελλειψη ευαισθησίας για την αξία της ζωής των Παλαιστινίων. Ελλειψη ευαισθησίας για τη διεθνή θέση του Ισραήλ. Στρέβλωση προτεραιοτήτων που αγνόησαν τις πραγματικές ανάγκες ασφάλειας του Ισραήλ.
Για πολλά χρόνια ο Νετανιάχου και οι πολιτικοί του εταίροι καλλιέργησαν μια ρατσιστική κοσμοθεωρία που συνήθισε πάρα πολλούς Ισραηλινούς να αγνοούν την αξία της ζωής των Παλαιστινίων. Μια ευθεία γραμμή οδηγεί από το πογκρόμ της Χαβάρα το Φεβρουάριο του 2023 στην τρέχουσα ανθρωπιστική τραγωδία στη Γάζα.
Στις 26 Φεβρουαρίου 2023, δύο Ισραηλινοί έποικοι δολοφονήθηκαν ενώ περνούσαν με το αυτοκίνητο μέσω της Χαβάρα, στη Δυτική Όχθη. Σε εκδίκηση, ένας όχλος εποίκων πυρπόλησε σπίτια, καταστήματα και αυτοκίνητα στη Χαβάρα και τραυμάτισε δεκάδες αθώους Παλαιστίνιους πολίτες, ενώ οι ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας έκαναν ελάχιστα ή τίποτα για να σταματήσουν την οργή. Όσοι είχαν συνηθίσει να καίνε μια ολόκληρη πόλη ως εκδίκηση για τη δολοφονία δύο Ισραηλινών, θεωρούσαν δεδομένο ότι ήταν αποδεκτό να ερημώσουν ολόκληρη τη Λωρίδα της Γάζας ως εκδίκηση για τις φρικαλεότητες της 7ης Οκτωβρίου.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Χαμάς είναι μια δολοφονική οργάνωση που στις 7 Οκτωβρίου διέπραξε ειδεχθή εγκλήματα. Αλλά το Ισραήλ υποτίθεται ότι είναι μια δημοκρατική χώρα, η οποία ακόμη και όταν αντιμετωπίζει τέτοιες φρικαλεότητες συνεχίζει να σέβεται τους διεθνείς νόμους, να προστατεύει τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και να τηρεί τα παγκόσμια ηθικά πρότυπα.
Για πολλά χρόνια, ο Νετανιάχου και οι σύμμαχοί του καλλιέργησαν επίσης μια ματαιόδοξη κοσμοθεωρία που συνήθιζε πολλούς Ισραηλινούς να υποβαθμίζουν τη σημασία των σχέσεών μας με τις δυτικές δημοκρατίες.
Σε μια πρόσφατη προεκλογική εκστρατεία, τεράστιες αφίσες στην άκρη του δρόμου δήλωναν «έναν ηγέτη από διαφορετικό πρωτάθλημα» και έδειχναν τον Νετανιάχου να χαμογελά και να δίνει τα χέρια με τον Βλαντιμίρ Πούτιν να ακτινοβολεί. Ποιος χρειάζεται την Ουάσιγκτον και το Βερολίνο όταν η ισραηλινή υπερδύναμη έχει νέους φίλους στη Μόσχα και τη Βουδαπέστη; Και αν ο Πούτιν είναι ο νέος μας φίλος, γιατί να μην συμπεριφερόμαστε όπως ο Πούτιν; Ακόμη και σήμερα υπάρχουν Ισραηλινοί που κοιτάζουν με λαχτάρα πώς συμπεριφέρεται ο Πούτιν –π.χ. κόβοντας τα αυτιά των τρομοκρατών– και πιστεύουν ότι το Ισραήλ πρέπει να μάθει από αυτόν. Περιττό να πούμε ότι μετά τις 7 Οκτωβρίου ο Πούτιν μαχαίρωσε πισώπλατα τον Νετανιάχου και ο Βίκτορ Όρμπαν δεν μπήκε στον κόπο να μας επισκεφτεί. Ήταν οι φιλελεύθεροι στην Ουάσιγκτον και το Βερολίνο που έσπευσαν να βοηθήσουν το Ισραήλ. Αλλά ίσως από καθαρή αδράνεια, ο Νετανιάχου συνεχίζει να δαγκώνει τα χέρια που μας ταΐζουν.
Στόχος η δημιουργία μιας σταθερής περιφερειακής τάξης
Για πολλά χρόνια, ο Νετανιάχου και οι πολιτικοί του εταίροι διαμόρφωσαν μια ατζέντα που αγνόησε όχι μόνο τη σημασία της συμμαχίας μας με τις δυτικές δημοκρατίες, αλλά και τις πιο βαθιές ανάγκες ασφάλειας του Ισραήλ.
Πολλά έχουν γραφτεί για το τι οδήγησε στην καταστροφή της 7ης Οκτωβρίου, και πολλά άλλα θα γραφτούν. Χωρίς αμφιβολία ένας πρωθυπουργός δεν μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνος για κάθε λεπτομέρεια. Αλλά ένας πρωθυπουργός είναι υπεύθυνος για το πιο σημαντικό πράγμα – τη διαμόρφωση των προτεραιοτήτων της χώρας. Και οι προτεραιότητες που επέλεξε ο Νετανιάχου ήταν καταστροφικές. Αυτός και οι εταίροι του προτίμησαν να εδραιώσουν την κατοχή παρά να εξασφαλίσουν τα σύνορά μας, έτσι ώστε ο ίδιος ηγέτης που για χρόνια αποδείχτηκε ανίκανος να εκκενώσει έναν παράνομο ισραηλινό οικισμό στα κατεχόμενα, κατάφερε μέσα σε μια μέρα να εκκενώσει τις ισραηλινές πόλεις Sderot στο νότο και το Kiryat Shmona στο βορρά, με τους δεκάδες χιλιάδες κατοίκους.
Ακόμη χειρότερα, όταν ο Νετανιάχου σχημάτισε την τελευταία του κυβέρνηση, έπρεπε να αποφασίσει σε ποια από τα πολλά προβλήματα του Ισραήλ έπρεπε να εστιάσει. Πρέπει το Ισραήλ να δώσει προτεραιότητα στην καταπολέμηση της Χαμάς, της Χεζμπολάχ ή του Ιράν; Μετά από πολλή σκέψη, ο Νετανιάχου αποφάσισε να πολεμήσει το Ανώτατο Δικαστήριο. Εάν μεταξύ Ιανουαρίου και Οκτωβρίου 2023, η κυβέρνηση Νετανιάχου είχε δώσει στη Χαμάς το ένα τέταρτο της προσοχής που έδωσε στην καταπολέμηση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, η καταστροφή της 7ης Οκτωβρίου θα είχε αποτραπεί.
Όταν μετά τις 7 Οκτωβρίου, ο Νετανιάχου έπρεπε να αποφασίσει για τους στόχους του πολέμου, δεν ήταν περίεργο που η ασφάλεια τοποθετήθηκε και πάλι πολύ χαμηλά στη λίστα των προτεραιοτήτων. Το Ισραήλ προφανώς έπρεπε να εισέλθει στη Γάζα για να αφοπλίσει τη Χαμάς. Αλλά ο μακροπρόθεσμος στόχος του πολέμου θα έπρεπε να ήταν η δημιουργία μιας σταθερής περιφερειακής τάξης που θα κρατούσε τους Ισραηλινούς ασφαλείς για χρόνια.
Μια τέτοια τάξη θα μπορούσε να δημιουργηθεί μόνο με την ενίσχυση της συμμαχίας μεταξύ του Ισραήλ και των δυτικών δημοκρατιών και την εμβάθυνση της συνεργασίας με τις μετριοπαθείς αραβικές δυνάμεις. Αντί να καλλιεργεί αυτές τις συμμαχίες και συνεργασίες, ο πολεμικός στόχος που επέλεξε ο Νετανιάχου ήταν η τυφλή εκδίκηση.
Βρισκόμαστε ένα βήμα μακριά από την ολοκληρωτική ήττα
Μετά τις 7 Οκτωβρίου, ήταν απαραίτητο να πολεμήσουμε και να νικήσουμε τη Χαμάς, αλλά αυτό θα μπορούσε να είχε γίνει ακόμη και χωρίς να σκοτωθούν τόσοι πολλοί αθώοι πολίτες και χωρίς να λιμοκτονήσει ο άμαχος πληθυσμός, γράφει ο αρθρογράφος.
Ο Νετανιάχου συνεχίζει να υπόσχεται στους Ισραηλινούς «ολική νίκη», αλλά η αλήθεια είναι ότι βρισκόμαστε ένα βήμα μακριά από την ολοκληρωτική ήττα. Ό,τι θα μπορούσε να επιτευχθεί με τη μάχη – η ανοικοδόμηση της εσωτερικής εμπιστοσύνης στον IDF μετά την καταστροφή της 7ης Οκτωβρίου, η ανοικοδόμηση της ισραηλινής αποτροπής στο εξωτερικό και η εξάλειψη των περισσότερων στρατιωτικών δυνατοτήτων της Χαμάς – έχουν ήδη επιτευχθεί.
Τίποτα περισσότερο δεν θα κερδίσουμε από τη συνέχιση του πολέμου. Είναι επικίνδυνη ψευδαίσθηση να πιστεύει κανείς ότι μια ακόμη νίκη, στη Ράφα, θα επιφέρει την κατάρρευση της Χαμάς, την απελευθέρωση όλων των ομήρων και την παράδοση των πολλών εχθρών του Ισραήλ. Κάθε επιπλέον ημέρα πολέμου εξυπηρετεί μόνο τους σκοπούς της Χαμάς και του Ιράν και εντείνει τη διεθνή απομόνωση του Ισραήλ.
Μεγάλα μέρη του ισραηλινού κοινού δεν βλέπουν αυτό που συμβαίνει. Για πάρα πολλούς Ισραηλινούς, το ρολόι σταμάτησε πριν από μισό χρόνο. Κάθε μέρα, τα μέσα ενημέρωσης μας εξακολουθούν να είναι γεμάτα ενημερώσεις από τις 7 Οκτωβρίου 2023, φαινομενικά χωρίς να προσέχουμε ότι είναι ήδη Απρίλιος του 2024.
Είναι φυσικά σημαντικό να θυμόμαστε και να ερευνούμε τι συνέβη στο Ισραήλ εκείνο το καταραμένο Σάββατο, αλλά είναι επίσης σημαντικό για να μάθουμε τι συμβαίνει στη Γάζα αυτή τη στιγμή. Όλος ο κόσμος βλέπει τις φρικτές εικόνες να βγαίνουν από τη Λωρίδα, αλλά πάρα πολλοί Ισραηλινοί πολίτες είτε δεν τολμούν να κοιτάξουν, είτε θεωρούν όλες αυτές τις εικόνες ως δόλια προπαγάνδα. Η τύφλωση του κοινού δίνει στην κυβέρνηση το ελεύθερο χέρι να συνεχίσει το ξεφάντωμα της καταστροφής της, που καταστρέφει όχι μόνο τη Γάζα, αλλά και ό,τι έχει απομείνει από τη διεθνή θέση και την ηθική πυξίδα του Ισραήλ.
Το παράδειγμα της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι
Στην ιστορία, συμβαίνει μερικές φορές ολόκληροι πληθυσμοί να χάνουν την επαφή με την πραγματικότητα. Είναι ιδιαίτερα πιθανό να συμβεί κατά τη διάρκεια πολέμων. Για παράδειγμα, στις αρχές Αυγούστου 1945, όταν η απομονωμένη Ιαπωνία βρισκόταν στα πρόθυρα της ήττας, οι Ιάπωνες συνέχισαν να αγωνίζονται για τη νίκη που τους υποσχέθηκαν η κυβέρνηση και τα μέσα ενημέρωσης. Οι Ιάπωνες που τόλμησαν να σκεφτούν το αντίθετο καταγγέλθηκαν ως ηττοπαθείς, τιμωρήθηκαν αυστηρά και μερικές φορές εκτελέστηκαν.
Ακολούθησαν δύο ατομικές βόμβες – η μία έπεσε στη Χιροσίμα στις 6 Αυγούστου, η άλλη στο Ναγκασάκι στις 9 Αυγούστου που έβαλαν τέλος στις ψευδαισθήσεις. Στην πραγματικότητα, ακόμη και οι ατομικές βόμβες δεν αρκούσαν. Χρειάστηκε επίσης η θεϊκή παρέμβαση. Για άλλη μια εβδομάδα οι πολίτες της Ιαπωνίας συνέχισαν να πιστεύουν στη νίκη, ώσπου στις 15 Αυγούστου 1945, άνοιξαν τα ραδιόφωνά τους και άκουσαν μια θεϊκή φωνή να τους μιλάει.
Για πολλούς Ιάπωνες, ο αυτοκράτορας Χιροχίτο ήταν ένας ζωντανός Θεός. Μέχρι στιγμής, δεν τους είχε μιλήσει ποτέ απευθείας. Κανένα άτομο εκτός του στενού του κύκλου και των ανώτατων αξιωματούχων της Ιαπωνίας δεν επιτρεπόταν να ακούσει τη φωνή του Θεού Χιροχίτο. Αλλά μια εβδομάδα μετά τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, η ιαπωνική κυβέρνηση συνειδητοποίησε ότι δεν είχε εναλλακτική λύση από το να παραδοθεί.
Έχοντας υποσχεθεί προηγουμένως στους πολίτες της νίκη, η κυβέρνηση φοβόταν ότι δεν θα καταλάβαιναν και δεν θα αποδεχόταν την απότομη αλλαγή πολιτικής. Ακόμη και οι ατομικές βόμβες δεν μπορούσαν να το εξηγήσουν. Έτσι ο Ιάπωνας Θεός κλήθηκε να παρέμβει. «Παρά το καλύτερο που έχει κάνει ο καθένας», εξήγησε ο θεϊκός αυτοκράτορας στην ιστορική του εκπομπή, «η κατάσταση του πολέμου δεν εξελίχθηκε προς όφελος της Ιαπωνίας, ενώ οι γενικές τάσεις του κόσμου έχουν στραφεί όλες ενάντια στα συμφέροντά της… [επομένως] Αποφασίσαμε να ανοίξουμε το δρόμο για μια μεγάλη ειρήνη… υπομένοντας το ανυπόφορο και υποφέροντας αυτό που είναι ανυπόφορο».
Το Ισραήλ του 2024 δεν είναι φυσικά η Ιαπωνία του Αυγούστου 1945. Το Ισραήλ δεν επιδίωξε να κατακτήσει τον μισό κόσμο και δεν έχει σκοτώσει εκατομμύρια. Το Ισραήλ εξακολουθεί να απολαμβάνει τοπική στρατιωτική υπεροχή και η διεθνής απομόνωσή του δεν είναι πλήρης. Το πιο σημαντικό είναι ότι στην περιοχή μας τα πυρηνικά όπλα δεν έχουν ακόμη χρησιμοποιηθεί και υπάρχει ακόμη χρόνος για να αποτραπεί η Χιροσίμα της Μέσης Ανατολής.
Όμως, παρά όλες αυτές τις τεράστιες διαφορές, υπάρχει ένα σημείο ομοιότητας. Όπως οι Ιάπωνες το 1945, πολλοί Ισραηλινοί το 2024 είναι παγιδευμένοι: ακούν για νίκη ακόμη κι όταν βρισκόμαστε στα πρόθυρα της ήττας. Πώς να σπάσει αυτό; Δεν θα ήταν συνετό να περιμένουμε την ατομική βόμβα ή τον Θεό να μιλήσει στο ραδιόφωνο, σχολιάζει ο αρθρογράφος.
Η κυβέρνηση Νετανιάχου, η οποία έχει αποτύχει τόσο πολύ, πρέπει επιτέλους να αναλάβει την ευθύνη. Είναι η κυβέρνηση Νετανιάχου που υιοθέτησε την καταστροφική ατζέντα που μας έφερε εδώ.
Αυτή η κυβέρνηση έχει φτάσει στο σημείο που πρέπει να αντέξει το ανυπόφορο, να παραδεχτεί την αποτυχία και να παραιτηθεί αμέσως για να ανοίξει κάποιος άλλος μια νέα σελίδα. Είναι ζωτικής σημασίας να δημιουργηθεί μια νέα κυβέρνηση, μια κυβέρνηση που θα καθοδηγείται από μια διαφορετική ηθική πυξίδα, θα τερματίσει την ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα και θα αρχίσει να ανοικοδομεί τη διεθνή μας θέση.
Αν δεν αλλάξουμε την πολιτική μας απέναντι στους Παλαιστίνιους, θα μείνουμε να αντιμετωπίσουμε μόνοι το Ιράν».
