Μπροστά σε ένα νέο κύμα ανατιμήσεων αναμένεται να βρεθεί η Ευρώπη μετά την επιβολή εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο. Η απόφαση από την Ε.Ε. είναι πλέον ζήτημα ημερών και αναμένεται να ληφθεί ως το τέλος της ερχόμενης εβδομάδας. Θα συμπαρασύρει τις τιμές των προϊόντων σε νέες αυξήσεις, όπως εκτιμούν αναλυτές.
Μπορεί να εκτινάξει τις τιμές της ενέργειας σε όλον τον κόσμο, όπως προειδοποίησε χαρακτηριστικά η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζάνετ Γέλεν. Εξ ου και το σχέδιο προβλέπει να εφαρμοστεί σταδιακά προκειμένου να αμβλυνθούν οι συνέπειες.
Την είδηση αποκάλυψαν οι New York Times, επικαλούμενοι πληροφορίες από αξιωματούχους της Ε.Ε. που μετέχουν στις διαβουλεύσεις. Η εφημερίδα αναφέρει ότι τα κράτη – μέλη είναι πιθανό να εγκρίνουν το «σταδιακό εμπάργκο» (phased embargo) στο ρωσικό πετρέλαιο ήδη από την επόμενη εβδομάδα.
Όπως σημειώνεται, οι Ευρωπαίοι πρέσβεις αναμένεται να δώσουν την έγκρισή τους για την οριστική πρόταση έως το τέλος της επόμενης εβδομάδας, μετά τη συνάντησή τους την Τετάρτη. Το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο αποτελεί το μεγαλύτερο και το πλέον σημαντικό νέο βήμα στο πλαίσιο του 6ου πακέτου κυρώσεων της Ε.Ε. κατά της Μόσχας από την αρχής της εισβολής της στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου.
Χρειάστηκαν αρκετές εβδομάδες προκειμένου οι χώρες της Ε.Ε. να συμφωνήσουν για την επιβολή του μέτρου, ενώ οι εντατικές συνομιλίες θα συνεχιστούν και το Σαββατοκύριακο. Κατόπιν, η Κομισιόν θα καταθέσει την τελική πρόταση ώστε να εγκριθεί από τους πρεσβευτές της Ε.Ε.
Οι εκπρόσωποι των χωρών θα συναντηθούν την Τετάρτη και αναμένονται να δώσουν την τελική τους έγκριση μέχρι το τέλος της εβδομάδας, όπως αναφέρουν αρκετοί αξιωματούχοι και διπλωμάτες που εμπλέκονται στη διαδικασία. Οι πηγές αυτές μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας. Το εμπάργκο είναι πιθανό να αφορά σε πρώτη φάση το ρωσικό πετρέλαιο που μεταφέρεται με δεξαμενόπλοια και στη συνέχεια το πετρέλαιο που μεταφέρεται μέσω αγωγών.
Και στις δύο περιπτώσεις, ωστόσο, είναι πιθανό ότι η Ε.Ε. θα επιτρέψει στα μέλη της να τερματίσουν τις υφιστάμενες συμβάσεις με ρωσικές εταιρείες πετρελαίου κατά το πρότυπο της απαγόρευσης του άνθρακα: Για το τελευταίο δόθηκε προθεσμία τεσσάρων μηνών προκειμένου να εφαρμοστεί πλήρως.
Η αλλαγή στάσης από Γερμανία
Η θέση της Γερμανίας ήταν κρίσιμη για την οριστικοποίηση του νέου αυτού μέτρου. Η χώρα, η οποία είναι και η ισχυρότερη οικονομία στην Ε.Ε, εισήγαγε περίπου το ένα τρίτο του πετρελαίου της από τη Ρωσία.
Ο Γερμανός υπουργός Ενέργειας, Ρόμπερτ Χάμπεκ, δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι η Γερμανία μπόρεσε να μειώσει τις εισαγωγές από τη Ρωσία στο επίπεδο του 12% κατά τις τελευταίες εβδομάδες, καθιστώντας ένα πλήρες εμπάργκο «διαχειρίσιμο».
«Το πρόβλημα που φάνταζε πολύ μεγάλο για τη Γερμανία μόλις πριν από λίγες εβδομάδες, έχει γίνει πολύ μικρότερο», δήλωσε ο Χάμπεκ στα ΜΜΕ κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στη Βαρσοβία την Τρίτη. Πρόσθεσε ότι «η Γερμανία έχει φτάσει πολύ κοντά στην ανεξαρτησία από τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου», χωρίς ωστόσο να εξηγήσει πώς κατάφερε να το πετύχει αυτό τόσο γρήγορα.
Η Γερμανία λάμβανε το 35% του εισαγόμενου πετρελαίου της από τη Ρωσία πριν ξεκινήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Το προβληματικό στοιχείο ήταν πάντα δύο διυλιστήρια στην (πρώην) Ανατολική Γερμανία, το Λέουνα και το Σβεντ, τα οποία προμηθεύονται το μεγαλύτερο μέρος του αργού τους από τη Ρωσία και τα οποία είναι καίριας σημασίας για την περιφερειακή οικονομία.
Το Σβεντ προμηθεύει το 90% της βενζίνης, των καυσίμων αεροσκαφών, του ντίζελ και του πετρελαίου θέρμανσης που καταναλώνονται στο Βερολίνο και το Βρανδεμβούργο, σύμφωνα με την ιστοσελίδα του διυλιστηρίου.
Αναμένουν νέο ντόμινο ακρίβειας
Η Ρωσία είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής πετρελαίου της Ευρώπης, καλύπτοντας περίπου το ένα τέταρτο των ετήσιων αναγκών της, σύμφωνα με στοιχεία του 2020. Πρόκειται για το ήμισυ των συνολικών εξαγωγών της Ρωσίας.
Καθώς το εμπάργκο πετρελαίου θα τίθεται σταδιακά σε εφαρμογή, αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η Ε.Ε. θα επιδιώξει να αναπληρώσει το έλλειμμα αυξάνοντας τις εισαγωγές από άλλες πηγές, όπως χώρες του Περσικού Κόλπου, Νιγηρία, Καζακστάν και Αζερμπαϊτζάν.
Ακόμη και αν το εμπάργκο αμβλυνθεί σε μια περίοδο μετάβασης, είναι πιθανό να ασκήσει πίεση στις παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου, επιδεινώνοντας το ήδη υψηλό ενεργειακό κόστος σε όλο τον κόσμο. Με τη σειρά του το αυξημένο ενεργειακό κόστος θα συμπαρασύρει προκαλέσει νέο κύμα ακρίβειας στα προϊόντα, οι τιμές των οποίων έχουν ήδη αυξηθεί από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία.
Μια ιδέα για τη μείωση του αντικτύπου, την οποία διατύπωσε η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζάνετ Γέλεν, ήταν να επιβληθούν δασμοί ή ανώτατο όριο τιμής στο ρωσικό πετρέλαιο αντί για ένα άμεσο εμπάργκο. Αλλά αυτή η ιδέα δεν φάνηκε ελκυστική στους Ευρωπαίους, όπως είπαν αξιωματούχοι.
Αγοράζει τεράστιες ποσότητες η Ινδία
Την ίδια ώρα η Ινδία σπεύδει να αγοράσει μεγάλες ποσότητες πετρελαίου από τη Ρωσία. Από την αρχή του πολέμου στην Ουκρανία, μέσα σε διάστημα οχτώ εβδομάδων, η Ινδία έχει αγοράσει περίπου 26 εκατομμύρια βαρέλια ρωσικού πετρελαίου, ποσότητα που είναι μεγαλύτερη από εκείνη που είχε αγοράσει μέσα σε 12 μήνες το 2021.
Αξίζει να σημειωθεί πως η Ινδία, μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα, είναι ο τρίτος μεγαλύτερος καταναλωτής πετρελαίου στον κόσμο. Η χώρα εισάγει περίπου το 80% του πετρελαίου που καταναλώνει.
«Η Ινδία εκμεταλλεύτηκε τις μειωμένες τιμές για να αυξήσει τις εισαγωγές πετρελαίου από τη Ρωσία σε μια εποχή που οι παγκόσμιες τιμές ενέργειας αυξάνονται… Αν και η τιμή στην οποία αγοράζει η Ινδία δεν είναι γνωστή, η έκπτωση του αργού πετρελαίου των Ουραλίων έναντι του Μπρεντ, που αποτελεί παγκόσμιο σημείο αναφοράς, παραμένει περίπου στα 30 δολάρια ανά βαρέλι», όπως σημείωσε το BBC, επικαλούμενο τον Ματ Σμιθ, αναλυτή της Kpler.
Φωτογραφία: depositphotos.com