Του Μάριου Διονέλλη
«Θολά σημεία» και ζητήματα ηθικής τάξεως προκύπτουν για τον πρύτανη του Πολυτεχνείου Κρήτης Βασίλη Διγαλάκη στην υπόθεση εκχώρησης των τριών ιστορικών κτιρίων του ιδρύματος με σκοπό τη μετατροπή τους σε ξενοδοχεία.
Το ζήτημα έχει αναχθεί σε «υπέρ πάντων αγώνα» για τη Νέα Δημοκρατία, η οποία στηρίζει και μέσω του ίδιου του Κυριάκου Μητσοτάκη τις επιλογές του πρύτανη, λίγο πριν από τη λήξη της θητείας του και την πιθανή ένταξή του στις εκλογικές λίστες του κόμματος.
Η υπόθεση αφορά την εκμίσθωση των κτιρίων της «Μεραρχίας Κρητών», των «Τουρκικών Φυλακών» και των «Στρατώνων», συνολικού εμβαδού 3.303 τ.μ. στον λόφο Καστέλι των Χανίων.
Εκτός από την ιδιωτικοποίηση της περιουσίας του Πολυτεχνείου, επιχειρείται και το «σπάσιμο» της κατάληψης Rosa Nera που λειτουργεί επί 13 χρόνια στο κτίριο της Μεραρχίας. Ο πρύτανης μάλιστα την Τρίτη ζήτησε ευθέως την επέμβαση των αρχών για την εκκένωση του κτιρίου.
Τα αποτελέσματα του διαγωνισμού δημοσιεύτηκαν στις 31 Μαΐου 2017 από την Εταιρεία Αξιοποίησης και Διαχείρισης της Περιουσίας του Πολυτεχνείου, πρόεδρος της οποίας έχει αναλάβει ο ίδιος ο πρύτανης και η οποία εκμίσθωσε τα κτίρια για 25 χρόνια στην εταιρεία «Belvedere Μονοπρόσωπη ΕΠΕ, Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις» με αντίτιμο 8,9 εκατομμυρίων ευρώ, ποσό που, όπως δηλώνει ο κ. Διγαλάκης, αντιστοιχεί στην επιχορήγηση του Πολυτεχνείου από τον κρατικό προϋπολογισμό για 8 χρόνια (αλλά και σε ενοίκιο μόλις 6 ευρώ το τετραγωνικό για ένα από τα «φιλέτα» της παλιάς πόλης των Χανίων!).
Η απόφαση εκμίσθωσης προκάλεσε σωρεία αντιδράσεων στα Χανιά, ενώ για το θέμα παρενέβη και η Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων Κρήτης, θυμίζοντας πως είναι σε εκκρεμότητα ο χαρακτηρισμός ενός εκ των κτιρίων (της Πρώην Μεραρχίας) ως διατηρητέου.
Ωστόσο, προκύπτουν διάφορα «θολά» σημεία τόσο στις διαδικασίες της εκμίσθωσης όσο και ως προς την ταυτότητα της αναδόχου εταιρείας, αλλά και για τις οικογενειακές επιχειρηματικές δραστηριότητες του πρύτανη.
Η «Εφ.Συν.» σήμερα παρουσιάζει σε τρεις κύριους άξονες τα ζητήματα αυτά:
«Ακυρος ο διαγωνισμός»
Το αρχιτεκτονικό γραφείο της Ματθίλδης Σκουλά, στην οδό Νικηφόρου Φωκά 21 στα Χανιά. Την ίδια διεύθυνση παρουσιάζει ως έδρα της και η εταιρεία «Belvedere ΕΠΕ», στην οποία εκχωρήθηκαν τα κτίρια του Πολυτεχνείου | Με δημόσια παρέμβασή τους την Πέμπτη, δύο από τους κοσμήτορες του Πολυτεχνείου καταγγέλλουν ευθέως τον πρύτανη για εν κρυπτώ διαδικασίες σε ό,τι αφορά την εκμίσθωση των επίμαχων κτιρίων.
Ο κοσμήτορας της Σχολής Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης, καθηγητής Νικόλαος Τσουρβελούδης, και ο κοσμήτορας της Σχολής Μηχανικών Ορυκτών Πόρων, καθηγητής Εμμανουήλ Μανούτσογλου, επισημαίνουν μεταξύ άλλων πως ο διαγωνισμός για την εκμίσθωση είναι άκυρος εφόσον η διαχείριση του κτιρίου της Μεραρχίας δεν ανήκει ακόμα στην Εταιρεία Αξιοποίησης της Περιουσίας του Πολυτεχνείου (που διενήργησε τον διαγωνισμό) αλλά στη Σύγκλητο.
Απαράβατος όρος για την παραχώρηση από τη Σύγκλητο (στην Εταιρεία) ήταν η αποδέσμευση της χρήσης του κτιρίου, κάτι που φυσικά δεν έχει γίνει (αυτός προφανώς είναι και ο λόγος που ο πρύτανης πριν από δύο μέρες κάλεσε τις αρχές να επέμβουν για την εκκένωση της κατάληψης). Επιπλέον, οι δύο καθηγητές αναφέρουν πως:
►Δεν υπάρχει καμία ομόφωνη απόφαση της Συγκλήτου για την εκμίσθωση των κτιρίων.
►Δεν έγινε καμία εκτίμηση της μισθωτικής αξίας των ακινήτων πριν από τη διενέργεια του διαγωνισμού. Το τίμημα ορίστηκε πολύ χαμηλά, κάτω από τα 6 ευρώ το τετραγωνικό ανά μήνα, τη στιγμή που σε άλλα κτίρια που νοικιάζει το Πολυτεχνείο στο εμπορικό κέντρο το ενοίκιο είναι 22 ευρώ/τετραγωνικό.
►Ο πρύτανης δεν δέχτηκε να υπάρξει και δεύτερη ανεξάρτητη εκτίμηση από πιστοποιημένο εκτιμητή πριν από την κατακύρωση του διαγωνισμού.
►Δεν έχει μέχρι τώρα παρουσιαστεί με γραπτά στοιχεία στη Σύγκλητο η τελική τιμή κατακύρωσης του διαγωνισμού εκμίσθωσης των 3 ακινήτων.
►Δεν παρουσιάστηκε πότε στη Σύγκλητο η μελέτη σκοπιμότητας που όφειλε εκ της προκήρυξης να προσκομίσει ο προτεινόμενος εκμισθωτής, αλλά ούτε και κάποιος έλεγχος φερεγγυότητας για την εταιρεία που προτίθεται να εκμισθώσει σημαντική περιουσία του Πολυτεχνείου Κρήτης για 25 έτη.
Από την πλευρά του ο πρύτανης, με δήλωσή του στην «Εφ.Συν.», κάνει λόγο για «απόλυτα ψεύδη» των δύο κοσμητόρων και παραπέμπει στη χθεσινή (Παρασκευή) εκτενή απαντητική ανακοίνωση της Πρυτανείας. Εκεί, σε οργισμένο ύφος, κάνει λόγο για «ψέματα και συκοφαντίες», που όμως «μας δίνουν δύναμη για να προχωρήσουμε με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα προς το αύριο του Πολυτεχνείου Κρήτης».
Απαντώντας στο βασικότερο ζήτημα περί δικαιοδοσίας για τη διενέργεια του διαγωνισμού, ο πρύτανης επικαλείται γνωμοδοτήσεις νομικών του Πολυτεχνείου οι οποίοι ισχυρίζονται πως τα κτίρια έχουν παραχωρηθεί από τη Σύγκλητο στην Εταιρεία του Πολυτεχνείου με την αίρεση να μην υπάρχουν άλλες «εκπαιδευτικές» χρήσεις (και άρα δεν είναι εμπόδιο η κατάληψη της Rosa Nera).
Ο πρύτανης απαντά στους δύο κοσμήτορες πως ο επίμαχος διαγωνισμός διενεργήθηκε από «ανεξάρτητη επιτροπή αξιολόγησης» την οποία αποτελούσαν δύο καθηγητές και μία διοικητική υπάλληλος του ιδρύματος, ενώ ως προς τις επικρίσεις για το χαμηλό τίμημα, αναφέρει πως η αρχική οικονομική προσφορά της πλειοδοτούσας εταιρείας ήταν απολύτως συμβατή με το πόρισμα ανεξάρτητου και πιστοποιημένου εκτιμητή ακινήτων.
Η «Belvedere»
Σημαντικά ερωτήματα προκύπτουν και από την έρευνα για την ταυτότητα της «Belvedere Μονοπρόσωπη ΕΠΕ, Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις» η οποία αναδείχτηκε νικήτρια του σχετικού διαγωνισμού.
Η εταιρεία, που κατά τον πρύτανη υπόσχεται να κάνει επένδυση 18 εκατομμυρίων ευρώ, έχει καταχωριστεί στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο στην αρχή του 2017, συνεπώς δεν έχει υποβάλει μέχρι σήμερα ισολογισμό, ενώ εμφανίζει μετοχικό κεφάλαιο μόλις 150.000 ευρώ.
Ως εταίρος της «Belvedere» εμφανίζεται η κυπριακή εταιρεία «Cydon Group Limited». Αναζητώντας τα ίχνη της εταιρείας αυτής στην Κύπρο βρίσκουμε πως διευθύνεται από μια άλλη εταιρεία, τη «Cyproliaison Limited», η οποία συνδέεται διοικητικά με περίπου 3.000 (!) εταιρείες (ενεργές και ανενεργές) στην Κύπρο.
Μία εξ αυτών είναι και η «BH Boutique Hotels Holdings Cyprus Limited», η οποία διαχειρίζεται ήδη το ξενοδοχείο «Ambassador Residence» που βρίσκεται λίγα μέτρα μακριά από τα κτίρια που σκοπεύει να εκμισθώσει το Πολυτεχνείο στην παλιά πόλη των Χανίων.
Τη μελέτη για το ξενοδοχείο «Ambassador» έχει εκπονήσει το αρχιτεκτονικό γραφείο της Ματθίλδης Σκουλά, στην οδό Νικηφόρου Φωκά 21 στα Χανιά. Την ίδια διεύθυνση παρουσιάζει ως έδρα της και η εταιρεία «Belvedere ΕΠΕ», στην οποία εκχωρήθηκαν τα κτίρια του Πολυτεχνείου.
Το ξενοδοχείο «Ambassador» έχει συνεργαστεί ξανά στο παρελθόν με το Πολυτεχνείο Κρήτης. Το 2016 ήταν ένας από τους δύο κύριους χορηγούς σε διεθνή ημερίδα του Πολυτεχνείου με τίτλο «Καινοτομία και επιχειρηματικότητα».
Στην εκδήλωση εκείνη είχε παρευρεθεί και η πρέσβης του Ισραήλ στην Ελλάδα, ενώ και πίσω από την αλυσίδα των «BH Boutique Hotels» φέρεται να βρίσκονται ισραηλινά κεφάλαια.
Το νόμιμο και το ηθικό
Εκτός από την ιδιωτικοποίηση της περιουσίας του Πολυτεχνείου, επιχειρείται και το «σπάσιμο» της κατάληψης Rosa Nera που λειτουργεί επί 13 χρόνια στο κτίριο της Μεραρχίας | Ζήτημα ηθικής τάξης δημιουργεί για τον πρύτανη του Πολυτεχνείου η σθεναρή προώθηση της μετατροπής των ιστορικών κτιρίων σε ξενοδοχεία, τη στιγμή που πληθαίνουν οι φωνές για την εκπαιδευτική/κοινωνική χρήση των δημόσιων χώρων του ιδρύματος σε μια υπερκορεσμένη τουριστικά περιοχή όπως τα Χανιά.
Κατά σύμπτωση, πάντως, και οι έξι προσφορές που κατατέθηκαν στον διαγωνισμό του Πολυτεχνείου για την αξιοποίηση των κτιρίων προέβλεπαν χρήσεις σχετικές με την τουριστική αξιοποίηση.
Προνομιακή είναι και η σχέση του ίδιου του πρύτανη με τον ξενοδοχειακό κλάδο, καθώς στην ουσία υπό τον έλεγχό του βρίσκονται δύο ξενοδοχειακές-τουριστικές επιχειρήσεις στα Χανιά.
Μέχρι την ανάληψη των καθηκόντων του, τον Απρίλιο του 2013, ήταν μέλος των διοικητικών συμβουλίων δύο τουριστικών Ανώνυμων Εταιρειών, της «Κορίνα Διγαλάκη Α.Ε. Τουριστικές Επιχειρήσεις» και της «ΝΤΙΕΜ Ανώνυμη Εταιρεία Τουριστική-Διαχειριστική», που εδρεύουν στον πρώην Δήμο Νέας Κυδωνίας. Εκεί βρίσκεται και το συγκρότημα σουιτών και στούντιο «Corinna Mare», της οικογένειας του πρύτανη.
Ο κ. Διγαλάκης παραιτήθηκε λόγω ασυμβίβαστου από τα διοικητικά συμβούλια των δύο εταιρειών λίγο μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, ωστόσο τα νέα τριμελή συμβούλια και στις δύο εταιρείες αποτελούνται από πρόσωπα του στενού οικογενειακού του περιβάλλοντος και συγκεκριμένα από την Παρασκευή Μανάρα (σύζυγο του πρύτανη) ως πρόεδρο και διευθύνουσα σύμβουλο, τον Αργύρη Μανάρα (πεθερό του πρύτανη) ως αντιπρόεδρο και την Κορίνα Διγαλάκη (μητέρα του πρύτανη) ως μέλος.
Χωρίς ασφαλώς να υπονοείται οποιαδήποτε προσωπική του εμπλοκή στον διαγωνισμό, εν τούτοις είναι σαφές πως αποτελεί «στρατηγική επιλογή» της παρούσας διοίκησης του Πολυτεχνείου η τουριστική αξιοποίηση της περιουσίας του ιδρύματος.
Ωστόσο, από την κοινωνία των Χανίων εκφράζονται σοβαρές αντιρρήσεις σε σχέση με τη χρήση των κτιρίων και προτείνεται η αξιοποίησή τους αλλά για καθαρά εκπαιδευτικούς/ακαδημαϊκούς σκοπούς. Αντίστοιχη ήταν η εισήγηση του δημάρχου Χανίων και άλλων παρατάξεων σε πρόσφατη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου για το θέμα.
Ο δήμαρχος Τάσος Βάμβουκας λέει στην «Εφ.Συν.»: «Κανένας δεν αμφισβητεί το δικαίωμα του Πολυτεχνείου να αξιοποιήσει όπως επιθυμεί την περιουσία του εντός του υφιστάμενου νομικού πλαισίου. Ωστόσο, κατά τη γνώμη μας, θα ήταν σωστό τα κτίρια να χρησιμοποιηθούν για σκοπούς και δράσεις εκπαιδευτικού χαρακτήρα. Στα Χανιά υπάρχει ήδη μεγάλη ανάπτυξη του κλάδου της φιλοξενίας-εστίασης και θεωρώ πως ειδικά στο ιστορικό κέντρο θα έπρεπε να υπάρχει μια ποικιλομορφία δραστηριοτήτων».
Στο ίδιο πνεύμα ήταν και η παρέμβαση 50 προσωπικοτήτων από τα Χανιά (μεταξύ των οποίων οι συγγραφείς Μάρω Δούκα και Ιωάννα Καρυστιάνη) οι οποίοι χαρακτήρισαν «ατόπημα ενός δημόσιου πνευματικού ιδρύματος να διαχειρίζεται την ιδιοκτησία του, που είναι δημόσιος χώρος, ως προϊόν και όχι ως αγαθό. Η αξιοποίηση αυτού του σημαντικού αστικού συνόλου κτιρίων και ελεύθερου χώρου οφείλει να σέβεται τις αξίες του δημόσιου αγαθού και να μην τις στερεί από την πόλη και τους πολίτες της», ανέφεραν χαρακτηριστικά.
Για την αξιοποίηση των κτιρίων είχε προταθεί παλαιότερα η εγκατάσταση της Σχολής Αρχιτεκτόνων, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες της «Εφ.Συν.», το Πολυτεχνείο είχε γίνει αποδέκτης και από μεγάλο ιδιωτικό ίδρυμα για τη δημιουργία Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης. Ωστόσο, καμία από τις παραπάνω προτάσεις-παραινέσεις δεν στάθηκε ικανή να ανακόψει την… «ξενοδοχειοποίηση».
Πολιτική στήριξη από τον Μητσοτάκη
Στην προώθηση του σχεδίου του ο πρύτανης έχει βρει πλήρη στήριξη σε υψηλότατο μάλιστα επίπεδο από τη Νέα Δημοκρατία. Δημόσια τοποθέτηση για το θέμα έκανε ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος και θα επιμεληθεί προσωπικά το ψηφοδέλτιο της Ν.Δ. στα Χανιά όταν έρθει η ώρα των εκλογών – και ο σημερινός πρύτανης φέρεται να αποτελεί ένα από τα «δυνατά χαρτιά».
Για το θέμα έχει σημάνει «πανστρατιά» στη Ν.Δ. με ξεχωριστές ερωτήσεις στη Βουλή από τον γραμματέα του κόμματος, Λευτέρη Αυγενάκη, αλλά και τον πάντα ευαίσθητο σε θέματα πανεπιστημιακού ασύλου Θεόδωρο Φορτσάκη, πρώην πρύτανη του ΕΚΠΑ.
Αντίστοιχου ύφους ανακοίνωση υπέρ της «ανάπτυξης» έκανε την Πέμπτη και η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ, στηρίζοντας τις επιλογές του πρύτανη.
Και ο ίδιος ο πρύτανης όμως δεν κρύβει την προνομιακή του σχέση με τη Ν.Δ. Πρόσφατα βρέθηκε στην ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στα Χανιά, ενώ και ο ίδιος δεν έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο ανάμειξής του στην πολιτική.
Σε συνέντευξή του τον περασμένο Μάρτιο απάντησε: «Ρωτήστε με ξανά όταν θα σταματήσω να ασκώ τα καθήκοντα του πρύτανη». Η θητεία του λήγει στις 31 Αυγούστου 2017.