Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι η Γαύδος είναι ο νέος προορισμός για τους διακινητές που μεταφέρουν μετανάστες από την Αφρική στην Ευρώπη.
Με μόνιμο πληθυσμό που δεν φτάνει ούτε τα 70 άτομα και συντίθεται από τα μέλη δύο οικογενειών με τέσσερα παιδιά, η Γαύδος είναι ένα μικροσκοπικό νησί. Με αυτή την περιγραφή ξεκινά το ρεπορτάζ της βρετανικής εφημερίδας Guardian που σημειώνει ότι το νησί, που έχει έκταση 29 τετραγωνικών χλμ, βρίσκεται τον τελευταίο καιρό στο κέντρο της προσοχής των διακινητών που μεταφέρουν παράνομα ανθρώπους από την Αφρική στην Ευρώπη.
Η Γαύδος έχει ένα μονοθέσιο σχολείο, έναν φούρνο, δύο μίνι-μάρκετ και τέσσερα καφενεία και ταβέρνες.
Από τους 9.502 άνδρες, γυναίκες και παιδιά που έχουν αναζητήσει καταφύγιο στην Ελλάδα από τις αρχές του 2024, περίπου 1.186 Αιγύπτιοι, Πακιστανοί και Μπαγκλαντεσιανοί έφτασαν με πλοία που έχουν αποβιβαστεί στην περιοχή της Κρήτης και της Γαύδου, σύμφωνα με την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR). Πρόκειται για το 12,5% των συνολικών αφίξεων.
Ανησυχία προκαλεί το στοιχείο ότι κατά το ίδιο τρίμηνο πέρυσι οι αφίξεις ήταν “μηδενικές” τόσο για τη Γαύδο όσο και συνολικά για την Κρήτη. Το γεγονός δημιουργεί φόβους ότι πρόκειται μια νέα αναδυόμενη οδό διακίνησης μεταναστών στη Μεσόγειο.
“Μας ωθούν στα άκρα” – Ένας αστυνομικός στο νησί
Η δήμαρχος του νησιού, Λίλιαν Στεφανάκη, εξήγησε στη βρετανική εφημερίδα ότι πριν από δύο Σαββατοκύριακα έφτασαν στο νησί 150 άνθρωποι από τη Λιβύη μέσε σε τρεις γεμάτες βάρκες. “Μας ωθούν στα άκρα γιατί, πρώτα απ’ όλα, δεν υπάρχει υποδομή για να τους στεγάσει στη Γαύδο” είπε η κυρία Στεφανάκη. Στο νησί υπηρετεί ένας αστυνομικός, ο Ευσέβιος Δασκαλάκης, ο οποίος το μεγαλύτερο διάστημα του χρόνου είναι μόνος στο νησί.
“Ήταν απίστευτο. Πάνω από 800 ψυχές σε λίγους μήνες έχουν καταφθάσει στις ακτές μας, στην Τρυπητή”, είπε ο Δασκαλάκης, αναφερόμενος στο βραχώδες ακρωτήρι στο νοτιότερο σημείο του νησιού. “Είναι κυρίως νέοι άνδρες, που φτάνουν με βάρκες που μεταφέρουν τέσσερις φορές τη χωρητικότητά τους, μετά από πάνω από μιάμιση μέρα στη θάλασσα”.
Συχνά, όπως είπε στον Guardian ο Έλληνας αστυνομικός, είναι εξουθενωμένοι έχοντας κάνει τον επικίνδυνο διάπλου των 180 μιλιων από το λιμάνι Τομπρούκ στην ανατολική ακτή της Λιβύης της Μεσογείου μέχρι το ευρωπαϊκό έδαφος της Γαύδου.
Ο κύριος Ευσέβιος Δασκαλάκης περιγράφει πώς ενημερώνεται και τι κάνει όταν μαθαίνει ότι έχουν αποβιβαστεί στο νησί άνθρωποι χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα:
“Το πρώτο πράγμα που κάνουν μόλις φτάνουν είναι να καλέσουν τον πανευρωπαϊκό αριθμό έκτακτης ανάγκης, το 112, οπότε με ειδοποιούν από τα κεντρικά. Δεν υπάρχει δρόμος, οπότε πρέπει να περπατήσω μέχρι εκεί αν οι θάλασσες είναι πολύ ταραγμένες. Δεν είναι και λίγο. Συνήθως στην Τρυπητή θα δει κανείς τουρίστες, γιατί εκεί είναι το νοτιότερο άκρο της Ευρώπης και τους αρέσει να φωτογραφίζονται στην καρέκλα [σ.σ. ένα γλυπτό] που βρίσκεται εκεί”.
Μέχρι τις 17 Μαρτίου, όταν η ΕΕ υπέγραψε συμφωνία 7,4 δισ. ευρώ με την Αίγυπτο για τον περιορισμό των μεταναστευτικών ροών, τα σκάφη έρχονταν πολύ τακτικά. “Έφταναν δύο ή τρία κάθε δύο ή τρεις μέρες” είπε ο Δασκαλάκης. “Αλλά από τότε που ο πρωθυπουργός και άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες πήγαν στο Κάιρο για να υπογράψουν τη συμφωνία, υπήρξε μια αισθητή ηρεμία. Είναι μια ανακούφιση, αλλά, κανείς δεν ξέρει πόσο ακριβώς θα διαρκέσει”.
Ο Guardian εξηγεί ότι η Ελλάδα, όπως και η Ιταλία, είχαν πιέσει πολύ για να επιτευχθεί αυτή η συμφωνία, ενώ σημειώνεται ότι από την 1η Ιανουαρίου 2024 η μετανάστευση αυξήθηκε κατά 187% σε σχέση με το ίδιο διάστημα πέρσι.
Η βρετανική εφημερίδα φιλοξενεί και την άποψη της Στέλλας Νάνου, εκπροσώπου του παραρτήματος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες στην Αθήνα: “Καμία χώρα ή τοπική κοινότητα δεν πρέπει να μένει μόνη της για να αντιμετωπίσει την πρόκληση της διαχείρισης των ροών” δήλωσε η κυρία Νάνου και συμπλήρωσε ότι “οι αριθμοί που βλέπουμε είναι ακόμα διαχειρίσιμοι, αλλά χρειάζεται γρήγορος συντονισμός, ετοιμότητα και υποστήριξη από τις ελληνικές κεντρικές αρχές και την ΕΕ”.
Η υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Σοφία Βούλτεψη, σε πρόσφατη συνέντευξή της, μετά τη μίνι Σύνοδο του Καΐρου, στη “Βραδυνή της Κυριακής” δήλωσε για την αύξηση των αφίξεων μεταναστών ότι “η κυβέρνηση αντιμετωπίζει το πρόβλημα με όλους τους δυνατούς τρόπους, λαμβάνοντας όλα τα αναγκαία μέτρα, και η Γαύδος δεν πρόκειται να εξελιχθεί σε Λαμπεντούζα”.