Το αυθεντικό χειρόγραφο της «Ασκητικής» του Νίκου Καζαντζάκη και έργα των Marina Abramović, Matthew Barney, Willian Kentridge κ.ά. θα συνυπάρξουν στην έκθεση-σταθμό «Flying over the Αbyss – Η Υπέρβαση της Αβύσσου» που παρουσιάζει ο ΝΕΟΝ στο Ρέθυμνο, σε συνεργασία με το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης.
Από τις 2 Μαϊου, τόσο μέσα στο Μουσείο όσο και στη Φορτέτσα κορυφαίοι εκπρόσωποι της σύγχρονης τέχνης θα συνομιλήσουν με το έργο του Καζαντζάκη. Η ιδιαιτερότητα της έκθεσης είναι προφανής, αφού δεν φέρνει απλώς σε απόλυτο διάλογο τη σύγχρονη τέχνη με ένα έργο πολλαπλών συμβολισμών και αξίας της ελληνικής γραμματείας, αλλά ταυτόχρονα ενεργοποιεί έναν τόπο μέσω της σύνδεσης του μιας ιστορικής φυσιογνωμίας που ενέχει άυλα έναν ρόλο «τοπόσημου», με την τέχνη.
Η έκθεση, την οποία επιμελείται η διευθύντρια του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης Μαρία Μαραγκού και ο Δημήτρης Παλαιοκρασσάς, φέρει στην ουσία κύματα αναγνώσεων. Και ταυτόχρονα συστήνει εκ νέου το κοινό με το κείμενο και το έργο του Νίκου Καζαντζάκη που αποδεικνύει πως δεν αποτελεί νεκρό γράμμα, δεν αποτελεί απλή παρακαταθήκη, αλλά κύτταρο παλλόμενο της σύγχρονης διαλεκτικής και δημιουργίας.
(Jim Hodges, ‘Untitled (Everything So Alive Lively Living)’ 2006© Jim Hodges, courtesy Stephen Friedman Gallery, London; Gladstone Gallery, New York and Anthony Meier Fine Arts, San Francisco)
Ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος, ιδρυτής του Οργανισμού ΝΕΟΝ, δηλώνει: «Ο διάλογος ανάμεσα στη ρωμαλέα σκέψη του Καζαντζάκη και εκπροσώπους της εικαστικής συνείδησης των καιρών μας, προτρέπει τον καθένα μας ξεχωριστά να επαναπροσδιορίσει το ρόλο και την ευθύνη του έναντι του τόπου, που χρειάζεται τη συμβολή όλων μας για να ξαναβρεί το μέλλον του». Το τραύμα της γέννησης, η διαδρομή από τη ζωή στο θάνατο, τα φορτία και η ορμή της δημιουργίας θα ειδωθούν μέσα από μία νέα διαπραγμάτευση μέσα από τη σχέση της «Ασκητικής» με 33 έργα 26 καλλιτεχνών, υπό επτά θεματικές ενότητες: Γένεση/Τραύμα, Η Υπέρβαση της Άβυσσος, Από τη Δημιουργικότητα στην Αιωνιότητα, Αγγίζοντας τον Άλλον, Λυκόφως, Επιστροφή στην Άβυσσο…
Στην έκθεση συμμετέχουν έργα των: Marina Abramović, Αλέξης Ακριθάκης, Matthew Barney, Hans Bellmer, Louise Bourgeois, Heidi Bucher, Paul Chan, Robert Gober, Asta Gröting, Jim Hodges, Mike Kelley, Willian Kentridge, Martin Kippenberger, Σοφία Κοσμάογλου, Gabriel Kuri, Sherrie Levine, Στάθης Λογοθέτης, Ana Mendieta, Μάρω Μιχαλακάκου, Doris Salcedo, Beverly Semmes, Kiki Smith, Κώστας Τσόκλης, Adriana Varejão, Mark Wallinger, Σάββας Χριστοδουλίδης. Τα έργα αποτελούν δανεισμούς από τη Συλλογή Δ.Δασκαλόπουλου και παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε αυτή την έκταση. Στη συνέχεια η έκθεση θα παρουσιαστεί στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη από τον Νοέμβριο.
(Η Φορτέτσα, χώρος που συμπεριλαμβάνεται στην ανάπτυξη της έκθεσης του ΝΕΟΝ)
Σύμφωνα με τη Μαρία Μαραγκού, Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης: «Μαζί με το κείμενο της Ασκητικής, ξετυλίγονται σπαράγματα άλλων, ζωογόνων στιγμών της σύγχρονης εικαστικής δημιουργίας. Μιλούν για την υπέρβαση πάνω από την άβυσσο, που σήμερα φτάνει στο όριό της με τους νέους φόβους που γεννά η σύγχρονη εποχή. Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης υποδέχεται με τα πολυτιμότερα αισθήματα την έκθεση στους χώρους του».
Ο Δημήτρης Παλαιοκρασσάς, ιστορικός τέχνης, αναφέρει, «Σε μια διαγενεαλογική διαδρομή, ο μεγάλος Κρητικός ποιητής Νίκος Καζαντζάκης ‘συναντά’ 26 διεθνείς και έλληνες καλλιτέχνες της σύγχρονης τέχνης. Το συνδετικό στοιχείο αυτής της γεφυρωτικής διαδρομής βρίσκεται στη διαχρονική ανησυχία που αφορά στην ανθρώπινη οντότητα και αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεσή της: οι άνθρωποι γεννιούνται με το βάρος της θνητής φύσης τους, που απέχει πολύ από την τελειότητα, ένα βάρος που παλεύουν να υπερκεράσουν στη διάρκεια μιας ολόκληρης ζωής. Ο τρόπος που μπορεί να προσδώσει νόημα και να εξυψώσει τον αγώνα αυτόν είναι το στοιχείο της δημιουργικότητας, τα ανθρώπινα έργα που μπορούν να λάμψουν στην αιωνιότητα. Μπορεί ακόμα να δημιουργήσει την ψευδαίσθηση μιας απόδρασης από την βέβαιη επιστροφή μας στην άβυσσο από την οποία όλοι προερχόμαστε…».
(Στάθης Λογοθέτης, Τρίπτυχο, 1972, Ακρυλικό σε καμβά, 3 μέρη, έκαστο 150 x 75 εκ.)
Για την έκθεση συμπράττει και το μουσείο Καζαντζάκη βεβαίως, ο πρόεδρος του οποίου Στέλιος Ματζαπετάκης δηλώνει: «Είναι μεγάλη χαρά για εμάς αυτή η εξαιρετική έκθεση που αντλεί το θέμα της από το κορυφαίο έργο του Κρήτα συγγραφέα και φιλοξενεί έργα σπουδαίων καλλιτεχνών που ξεχωρίζουν για την κλίμακα και την πολιτιστική τους αξία».
Έκθεση ‘Flying over the Abyss – Η Υπέρβαση της Άβυσσος’
Διάρκεια: 2 Μαΐου – 27 Σεπτεμβρίου 2015
Εγκαίνια: 2 Μαΐου 2015
18.00-19.00 Φορτέτσα
19.00 Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης
Ώρες λειτουργίας:
Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης, Μεσολογγίου 32, Ρέθυμνο
Τρίτη – Παρασκευή 09:00-14:00 & 19:00-21:00
Σάββατο – Κυριακή 10:00-15:00
Δευτέρα Κλειστά
Τζαμί Ιμπραήμ Χαν, Φορτέτσα, Ρέθυμνο
Καθημερινά 09:00 – 19:00