Μια νέα τραγική ψηφίδα έρχεται να προστεθεί στην υπόθεση του πρόσφατου ναυαγίου νοτίως της Γαύδου, με θύματα πρόσφυγες και μετανάστες που επιχείρησαν να φτάσουν στην Κρήτη μέσω θαλάσσης. Το μεσημέρι της Πέμπτης, επιβάτες οχηματαγωγού πλοίου βρέθηκαν μπροστά σε ένα μακάβριο θέαμα: μια σορός ανθρώπου εντοπίστηκε να επιπλέει στη θάλασσα, σε μικρή απόσταση από το λιμάνι Καραβέ, στο βορειοανατολικό άκρο του νησιού.

Αμεση κινητοποίηση του Λιμενικού και της FRONTEX

Το Λιμενικό Σώμα ενημερώθηκε για την ύπαρξη της σορού λίγο μετά τις 14:00, οπότε και ενεργοποιήθηκαν οι προβλεπόμενες διαδικασίες. Σκάφος της δύναμης FRONTEX, που συμμετέχει στην επιτήρηση της θαλάσσιας περιοχής νοτίως της Κρήτης, έσπευσε στο σημείο και προχώρησε στην περισυλλογή του πτώματος.

Η σορός μεταφέρθηκε στο λιμάνι της Γαύδου, όπου και παραδόθηκε στις αρμόδιες αρχές για τη διενέργεια νεκροψίας–νεκροτομής και ταυτοποίησης. Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, πρόκειται για άνδρα, πιθανότατα αλλοδαπό, γεγονός που ενισχύει την υπόθεση ότι ανήκει σε έναν από τους αγνοούμενους του πρόσφατου ναυαγίου μεταναστών στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή.

Υπόνοιες σύνδεσης με το ναυάγιο νοτίως της Κρήτης

Αν και προς το παρόν δεν υπάρχει επίσημη ταυτοποίηση, οι λιμενικές αρχές θεωρούν ιδιαίτερα πιθανό η σορός να συνδέεται με το πολύνεκρο ναυάγιο που σημειώθηκε προ ημερών σε διεθνή ύδατα, όταν λέμβος με δεκάδες επιβαίνοντες ανετράπη υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες. Από το τραγικό περιστατικό διασώθηκαν 55 επιβαίνοντες, βρέθηκαν 3 νεκροί, ενώ 13 ακόμα παραμένουν αγνοούμενοι.

Ανησυχητικές διαστάσεις, απειλώντας την ίδια την επιβίωση της τοπικής ελαιοπαραγωγής, λαμβάνει πλέον η εγκατάλειψη των ξηρικών ελαιώνων στην Ανατολική Κρήτη.

Χιλιάδες δέντρα έχουν αφεθεί χωρίς φροντίδα, καθώς οι παραγωγοί βλέπουν τον κόπο μιας ολόκληρης χρονιάς να χάνεται λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας. Στην Βιάννο, όπου η ελιά αποτελεί μονοκαλλιέργεια και τη μοναδική οικονομική ανάσα για πολλές οικογένειες, τα εγκαταλελειμμένα χωράφια αυξάνονται χρόνο με τον χρόνο, φέρνοντας το χωριό αντιμέτωπο με σοβαρές συνέπειες για την τοπική οικονομία.

Η φετινή χρονιά αποδεικνύεται καταστροφική. Συγκεκριμένα και όπως τόνισε μιλώντας στο Ράδιο Κρήτη και στην εκπομπή του Μανόλη Αργυράκη, ο Μανόλης Κλαδάκης, πρώην δήμαρχος Βιάννου και νυν πρόεδρος της Ομάδας Παραγωγών, η παραγωγή αναμένεται μειωμένη τουλάχιστον κατά 30% σε σχέση με πέρσι.

Τα ελαιόδεντρα, χωρίς νερό, «τραβούν» τον χυμό από τον ίδιο τον καρπό για να επιβιώσουν, αφήνοντας τον καρπό κούφιο, χωρίς ίχνος λαδιού.

Το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται και στην Έμπαρο, όπου ο πρόεδρος της Δημοτικής Κοινότητας και του τοπικού αγροτικού συνεταιρισμού, Γιώργος Περογιαννάκης, εκτιμά ότι από τους 1.200 με 1.300 τόνους ελαιολάδου που παρήγαγαν κάθε χρόνο, φέτος δεν θα ξεπεράσουν τους 250.

Στην πίεση της ξηρασίας προστίθεται η έλλειψη εργατών γης, με ημερομίσθια που φτάνουν τα 80 ευρώ για όσους μπορούν να βρουν συνεργεία συγκομιδής και η φυγή πολλών παραγωγών από τα ξηρικά δέντρα τους, οδηγώντας στην εγκατάλειψη πάνω από το 30% των ελαιώνων.

Η απώλεια εισοδήματος για φέτος υπολογίζεται σε περίπου 3,5 εκατομμύρια ευρώ, ενώ η κρίση απειλεί πλέον ευθέως την επιβίωση των οικογενειών που ζουν αποκλειστικά από το λάδι.

Στο επίκεντρο της συζήτησης παραμένει το φράγμα Αμιρών, ένα έργο που θα μπορούσε να αναστρέψει την κατάσταση. Ο νυν δήμαρχος Βιάννου, Παύλος Μπαριτάκης, δήλωσε στην εκπομπή ότι υπάρχει πλέον ολοκληρωμένη μελέτη, έχουν γίνει απαλλοτριώσεις και υποβλήθηκε αίτημα χρηματοδότησης για να προχωρήσει το έργο, το οποίο κρίνεται κρίσιμο για την ασφάλεια και τη στήριξη των παραγωγών της περιοχής.

Η εικόνα είναι ξεκάθαρη. Η εγκατάλειψη των ελαιώνων, η μειωμένη παραγωγή και η έλλειψη υποδομών συνθέτουν ένα εκρηκτικό σκηνικό για τον κλάδο, που φέτος βιώνει μια από τις χειρότερες χρονιές των τελευταίων δεκαετιών.

Με γραπτή ερώτηση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Σάκης Αρναούτογλου, θέτει ζήτημα άνισης μεταχείρισης και παραβίασης της αρχής της εδαφικής συνοχής, αναφορικά με τη μη ένταξη των σεισμόπληκτων περιοχών της Κρήτης στο πρόγραμμα “Εξοικονομώ 2025″ και στα εργαλεία στήριξης του RePowerEU.

Ο κ. Αρναούτογλου υπογραμμίζει ότι, παρά τον καταστροφικό σεισμό του 2021 και την παρέλευση τριών ετών, η αποκατάσταση παραμένει στάσιμη:

– κάτοικοι συνεχίζουν να διαμένουν σε ακατάλληλα κτίρια,

– οι εγκρίσεις στεγαστικών φακέλων κινούνται σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα,

– η επιδότηση ενοικίου καταβάλλεται με καθυστέρηση έως 15 μηνών,

– κατεδαφίσεις ετοιμόρροπων κτιρίων δεν έχουν ολοκληρωθεί,

– ενώ σεισμόπληκτες οικογένειες απειλούνται με κατασχετήρια και πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας.

Την ίδια ώρα, σε άλλες ελληνικές περιοχές που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές εφαρμόστηκαν ειδικά μέτρα ανακούφισης και ενεργειακής αναβάθμισης – κάτι που δεν συνέβη για την Κρήτη, παρά το εύρος και τη σοβαρότητα των ζημιών.

Με την ερώτησή του, ο ευρωβουλευτής ζητά από την Κομισιόν:

Να αποσαφηνίσει αν ο αποκλεισμός της Κρήτης από τα προγράμματα συνάδει με το άρθρο 174 ΣΛΕΕ και την αρχή της εδαφικής συνοχής,

Να διερευνήσει γιατί η Ελλάδα δεν ενέταξε τις σεισμόπληκτες περιοχές στα εργαλεία στήριξης που δόθηκαν αλλού,

Να εξετάσει την ανάγκη άμεσης παρέμβασης ώστε η Κρήτη να αποκτήσει πρόσβαση στα κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία αποκατάστασης και ενεργειακής αναβάθμισης.

«Δεν μπορεί μια από τις πλέον πληγείσες περιοχές της χώρας να μένει εκτός ευρωπαϊκών εργαλείων στήριξης. Η Κρήτη δικαιούται ίση μεταχείριση και ουσιαστικές λύσεις – όχι άλλες καθυστερήσεις», τονίζει ο έλληνας ευρωβουλευτής.

Η Διεθνής Ομοσπονδία Καθαρής και Εφαρμοσμένης Χημείας (International Union of Pure Applied Chemistry-IUPAC) ανακοίνωσε τη νέα Επιτροπή της Διεύθυνσης Αναλυτικής Χημείας (Division V) για τη διετία 2026–2027. Μεταξύ των Εθνικών Εκπροσώπων (National Representatives) εκλέχθηκε η Καθηγήτρια Έλια Ψυλλάκη της Σχολής Χημικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης, η οποία θα συμβάλει στις δραστηριότητες της Διεύθυνσης εκπροσωπώντας τη χώρα μας στη διεθνή αυτή επιστημονική κοινότητα.

Η IUPAC είναι η διεθνής ομοσπονδία εθνικών οργανώσεων που εκπροσωπούν τους Χημικούς στις αντίστοιχες ανεξάρτητες χώρες, όπως εθνικές ενώσεις χημείας, εθνικές ακαδημίες επιστημών ή άλλα αντίστοιχα σώματα που αντιπροσωπεύουν τους Χημικούς σε εθνικό επίπεδο. Η IUPAC ιδρύθηκε το 1919, ως διάδοχος οργανισμός του Διεθνούς Κογκρέσου Εφαρμοσμένης Χημείας (International Congress of Applied Chemistry), με στόχο την πρόοδο της Χημείας. Η Division V της IUPAC, που αφορά την Αναλυτική Χημεία, αποτελεί ένα από τα βασικά επιστημονικά τμήματα της Ένωσης και έχει ως αποστολή την προώθηση διεθνών προτύπων, ορισμών και βέλτιστων πρακτικών στον τομέα της αναλυτικής επιστήμης.

Η νέα επιτροπή περιλαμβάνει διακεκριμένους επιστήμονες από όλο τον κόσμο, μεταξύ των οποίων:

Τρία Επίτιμα Μέλη (Emeritus Members): B. Hibbert (Αυστραλία), J. Labuda (Σλοβακία) και C. Magalhães (Πορτογαλία).

Δέκα Τακτικά Μέλη (Titular Members – TMs): D. Craston (Ηνωμένο Βασίλειο), υπηρετώντας ως Πρόεδρος της Διεύθυνσης (Division President – DP), R. Burks (ΗΠΑ), ως Αντιπρόεδρος της Διεύθυνσης (Division Vice President – DVP), A. Tintaru (Γαλλία), ως Γραμματέας της Διεύθυνσης (Division Secretary – DS), μαζί με τους P. Forbes (Νότια Αφρική), I. Leito (Εσθονία), H. Li (Κίνα), V. Peterson (Αυστραλία), F. Piscitelli (Ιταλία), M. Ramalingam (Μαλαισία) και T. Takeuchi (Ιαπωνία).

Συνεργαζόμενα Μέλη (Associate Members – AMs): A. Bahadoor (Καναδάς), V. Baranovskaia (Ρωσία), P. Bollella (Ιταλία), G. Galbacs (Ουγγαρία), S. Ražić (Σερβία) και S. Wiedmer (Φινλανδία).

Δέκα Μέλη Εθνικών Εκπροσώπων (National Representatives – NRs): R. Apak (Τουρκία), N. Galić (Κροατία), P. Jarujamrus (Ταϊλάνδη), I. Kuselman (Ισραήλ), T. Pradeep (Ινδία), E. Psillakis (Ελλάδα), K.T. Tan (Κίνα/Ταϊπέι), D. van Oevelen (Ολλανδία), L. Vincze (Βέλγιο) και M. Montes-Bayón (Ισπανία).

Η συμμετοχή της Καθηγήτριας Έλιας Ψυλλάκη στην IUPAC ενισχύει τη διεθνή παρουσία της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας και αναδεικνύει το υψηλό επίπεδο της έρευνας που πραγματοποιείται στον τομέα της Αναλυτικής Χημείας στη χώρα μας.

Σε μια κατάμεστη αίθουσα του Πρωτοδικείου Χανίων, με παρόντες γονείς, εκπαιδευτικούς, δικηγόρους και δεκάδες μαθητές, πραγματοποιήθηκαν για πρώτη φορά στην Κρήτη οι «Εικονικές Δίκες Ανηλίκων» — μια εκπαιδευτική δράση με στόχο την καλλιέργεια συνείδησης δικαίου, τον σεβασμό των δικαιωμάτων του παιδιού και την πρόληψη παραβατικών συμπεριφορών από νεαρή ηλικία.

Η δράση συνδιοργανώθηκε από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, το Πρωτοδικείο Χανίων, τον Δικηγορικό Σύλλογο Χανίων και τη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Χανίων, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος “Child-Friendly Justice”, που υλοποιείται σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο της Ευρώπης. Η Ελλάδα συμμετέχει ως μία από τις τρεις επιλεγείσες χώρες-εταίρους.

Η δικαιοσύνη μέσα από τα μάτια των εφήβων

Μαθητές της Γ’ Γυμνασίου και της Α’ Λυκείου από το 6ο Γυμνάσιο και το 2ο ΓΕΛ Χανίων υποδύθηκαν δικαστές, εισαγγελείς, συνηγόρους υπεράσπισης και μέλη του ακροατηρίου σε δύο υποθέσεις με έντονα σύγχρονη θεματολογία: εκβίαση, συκοφαντική δυσφήμηση, παραβίαση προσωπικών δεδομένων, ληστεία και διακίνηση πορνογραφικού υλικού ανηλίκου.

Η «ετυμηγορία» της εικονικής δίκης κρίθηκε σύμφωνα με το κατηγορητήριο, ενώ στους ανήλικους παραβάτες επιβλήθηκαν συμβολικά αναμορφωτικά μέτρα: ένταξη στο πρόγραμμα RE:MIND για ψυχοεκπαίδευση και κοινωνικές δεξιότητες, παρακολούθηση πολιτιστικού προγράμματος στο ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης, και εντατική επιμέλεια από την Υπηρεσία Επιμελητών Ανηλίκων.

Όπως εξήγησαν οι υπεύθυνοι, στο πρόγραμμα RE:MIND οι συμμετέχοντες μελετούν κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας και της κλασικής λογοτεχνίας, εστιάζοντας σε έννοιες όπως η φιλία, η ενσυναίσθηση και η διαχείριση θυμού.

Από τη δίκη του Σωκράτη στη δικαιοσύνη για παιδιά

Την προηγουμένη των εικονικών δικών, στις 13 Νοεμβρίου, πραγματοποιήθηκε εισαγωγική εκδήλωση με τίτλο: «Από τη δίκη του Σωκράτη στη Φιλική προς τα Παιδιά Δικαιοσύνη». Τη θεματική παρουσίασαν κορυφαίοι νομικοί και ακαδημαϊκοί.

Ο κ. Δημήτρης Γιουτίκας, προϊστάμενος της Διεύθυνσης Δικαστικής Προσβασιμότητας του Υπουργείου Δικαιοσύνης, ανέλυσε τις ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα στη δίκη του Σωκράτη και τη σύγχρονη ποινική δίκη, εστιάζοντας στις εγγυήσεις δικαιωμάτων, την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και την ανάγκη αντικειμενικής κρίσης.

Η κα Μαρία Αγιασμενάκη, γενική γραμματέας του Δικηγορικού Συλλόγου Χανίων, παρουσίασε τη θεωρία του Kohlberg για τα στάδια ηθικής ανάπτυξης με αφορμή το «Δίλημμα του Heinz», εξηγώντας στους μαθητές τις ηθικές εντάσεις ανάμεσα σε καθήκον και συνέπειες.

Μια παιδεία δικαιοσύνης για τη νέα γενιά

Την επιστημονική ευθύνη και τον συντονισμό της δράσης για την Ελλάδα έχει η κα Ευτυχία Κατσιγαράκη, γενική διευθύντρια Ειδικών Νομικών Ζητημάτων του Υπουργείου Δικαιοσύνης, η οποία δήλωσε:

«Στις αρχές του 2024,η Ελλάδα επιλέχθηκε ως εταίρος στο πρόγραμμα «Δικαιοσύνη Φιλική προς τα παιδιά», συγχρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο της Ευρώπης, του οποίου έχω την επιστημονική ευθύνη και το συντονισμό υλοποίησης σε ό,τι αφορά την Ελλάδα. Ο βασικός στόχος του έργου είναι η βελτίωση της προστασίας των παιδιών που έρχονται σε επαφή με το νόμο, είτε ως δράστες, θύματα ή μάρτυρες, σε δικαστικές και μη διαδικασίες. Στο εν λόγω πλαίσιο εντάσσεται η δράση που αφορά τις «εικονικές ποινικές δίκες ανηλίκων». Η δράση αυτή αποτελεί μια καινοτόμο βιωματική εκπαιδευτική δράση που στοχεύει στην ενίσχυση της δημοκρατικής συνείδησης και της ενεργού πολιτειότητας των μαθητών συνδυάζοντας τη βιωματική μάθηση με την ευαισθητοποίηση γύρω από το σεβασμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων, του κράτους δικαίου, στοχεύοντας στη αποτροπή υιοθέτησης παραβατικών συμπεριφορών και την υιοθέτηση συμπεριφορών σεβασμού των δικαιωμάτων των συνάνθρωπων μας. Η συγκεκριμένη προσέγγιση επιπλέον ενισχύει την ενσυναίσθηση και την κατανόηση της δικαιοσύνης ως θεμέλιο της δημοκρατίας, ενώ παράλληλα ενδυναμώνει τις επικοινωνιακές και κριτικές δεξιότητες των μαθητών. Με αυτόν τον τρόπο, η δράση ενδυναμώνει  τη συνειδητοποίηση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των παιδιών ως ενεργών πολιτών, προωθώντας έτσι τις αρχές και αξίες της ΣΔΠ σε ένα σύγχρονο εκπαιδευτικό πλαίσιο».

Η κα Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτου, επόπτρια ποιότητας της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Χανίων, τόνισε την ανάγκη τα παιδιά να γνωρίζουν ότι πράξεις όπως η κατοχή και διακίνηση προσωπικών φωτογραφιών συμμαθητών είναι αξιόποινες:

«Τα παιδιά δεν ξέρουν ότι κάποιες πράξεις τους είναι αξιόποινες. Για παράδειγμα, δεν ξέρουν ότι δεν μπορούν να στέλνουν μια φωτογραφία, ούτε να κατέχουν τη φωτογραφία συμμαθητή – τριάς τους που τους έχει σταλεί έστω και για πλάκα. Πρέπει να μάθουν ότι κάθε πράξη έχει μια συνέπεια. Αυτός ήταν ένας στόχος που είχαμε βάλει και πιστεύω ότι τον πετύχαμε. Στα σχολεία προσπαθούμε μέσω επιτροπών, μέσω συνεργασίας των σχολικών συμβούλων να αντιμετωπίσουμε την ενδοσχολική βία και τον εκφοβισμό».

Αναμόρφωση και προοπτική: Το νέο πρόσωπο της δικαιοσύνης ανηλίκων

Η κα Αντωνία Καπαδουκάκη, επιμελήτρια ανηλίκων στα Χανιά, ψυχολόγος και κοινωνική λειτουργός, ανέδειξε τη σταδιακή βελτίωση του θεσμικού πλαισίου:

«Από το 2003 που ξεκινήσαμε να μιλάμε για αναμόρφωση της ποινικής δικαιοσύνης για ανήλικους φτάσαμε στο 2025 και πλέον έχουμε πιο σαφή και ξεκάθαρα εργαλεία για το πώς θα κινηθούμε. Τα αναμορφωτικά μέτρα εμπλουτίζονται με νέα μέτρα, δίνονται συγκεκριμένες κατευθύνσεις, πράγμα πολύ σημαντικό και για τον επιμελητή ανηλίκων και για το δικαστήριο ανηλίκων. Η δράση που υλοποιείται αυτές τις μέρες είναι ιδιαίτερα σημαντική και προς την σωστή κατεύθυνση».

Η δράση βασίζεται σε πρωτοβουλία του Εφέτη Ναυπλίου Ιωάννη Ευαγγελάτου, ο οποίος υλοποίησε για πρώτη φορά αντίστοιχο πρόγραμμα στο Πρωτοδικείο Λασιθίου το 2023. Τον συντονισμό των εκδηλώσεων είχε η πρόεδρος Πρωτοδικών Αθηνών και δικαστής ανηλίκων κα Στέλλα Δραγατσίκη.

Ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Χανίων, κ. Χρήστος Πραματευτάκης, υπογράμμισε:

«Η Δικαιοσύνη είναι ένα αγαθό και της Δικαιοσύνης έννομο αγαθό είναι το ανήλικο. Οφείλουμε όλοι μας να ρίξουμε γέφυρες ώστε οι ανήλικοι να γνωρίσουν τη Δικαιοσύνη και να έχουν μια παιδεία δικαιοσύνης. Αν κάτι πρέπει να “κρατήσουμε” από αυτό το διήμερο είναι ότι πρέπει να στηριχτούμε στα παιδιά μας γιατί αν αλλάξει κάτι στον κόσμο θα οφείλεται σε αυτά. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα πραγματοποιείται για πρώτη φορά στα Χανιά, και ό,τι ξεκινάει από τα Χανιά απλώνεται στην οικουμένη».

Στην εκδήλωση παρέστη ο βουλευτής Χανίων κ. Αλέξανδρος Μαρκογιαννάκης, ενώ χαιρετισμούς απέστειλαν η επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας στο Συμβούλιο της Ευρώπης κα Ντόρα Μπακογιάννη και η υφυπουργός Μετανάστευσης κα Σέβη Βολουδάκη.