«Η ΝΔ πρέπει να επιλέξει: Αν ήταν άχρηστη και, επί έξι χρόνια, δεν έκανε τίποτα απολύτως για να αντιμετωπίσει το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ ή αν ήταν στο κόλπο. Ένα από τα δύο συμβαίνει», δήλωσε ο Παύλος Χρηστίδης, Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, σε τηλεοπτική συνέντευξη στο Open και την εκπομπή “Δέκα Παντού”.
Σχολίασε ότι οι απαντήσεις που δίνονται, στην Εξεταστική Επιτροπή, από τους “γαλάζιους” πρωταγωνιστές της υπόθεσης, «παραπέμπουν σε ιλαροτραγωδία και δεν μπορούν να τύχουν υπεράσπισης από κανένα κανονικό ευρωπαϊκό κόμμα».
Κατηγόρησε, δε, την κυβέρνηση ότι με δική της ευθύνη, η Ελλάδα έχει γίνει το μαύρο πρόβατο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και πρόσθεσε: «Ή η Νέα Δημοκρατία είναι στο κόλπο από το 2019, πρωταγωνίστρια του σκανδάλου, όπως λέει η κυρία Κοβέσι ότι πρέπει να διερευνηθεί σε μια καθετοποιημένη οργάνωση και δομή που δεν υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια, που ξεκινάει από το Μέγαρο Μαξίμου, όπου ο πρώτος διοικητής που καταγγέλλει πράγματα γίνεται συνεργάτης του κυρίου Μητσοτάκη ή μιλάμε για μία απολύτως άχρηστη κυβέρνηση, η οποία για έξι χρόνια δεν έχει πάρει κανένα μέτρο και οδηγεί το 2025 τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους σε μνημόνιο στον ΟΠΕΚΕΠΕ. Γιατί αυτό έχουμε αυτή τη στιγμή».
Στο γενικότερο πλαίσιο κριτικής που άσκησε, ζήτησε απαντήσεις από την εκπρόσωπο της ΝΔ: «Γιατί 7 στους 10 πολίτες, αυτή τη στιγμή, θεωρούν ότι η κυβέρνηση της ΝΔ είναι μια διεφθαρμένη κυβέρνηση; Να μας πείτε γιατί κλείνουν τα ταχυδρομεία σε όλη τη χώρα, γιατί υπάρχουν σχολεία που δεν έχουν καθηγητές ενώ είναι Νοέμβρης μήνας, γιατί τέσσερα χρόνια μετά μετράμε διαγράμματα αντί να μετράμε παρεμβάσεις γύρω από το ζήτημα του ρεύματος;».
Τόνισε, τέλος, την ανάγκη για μια κυβέρνηση με αξιοπιστία, σοβαρότητα και συμπλήρωσε πως το κρίσιμο, για το ΠΑΣΟΚ, είναι να δημιουργηθεί μια.. κανονική κανονικότητα, διαφορετική από αυτή της ΝΔ «με τους φραπέδες, τους χασάπηδες, τις Τζάγκουαρ και τις Φεράρι».
«Σήμερα δημιουργείται μια κοινωνία του ενός τρίτου. Έχεις λεφτά; Έχεις πρόσβαση στην παιδεία. Έχεις λεφτά; Έχεις πρόσβαση στην υγεία. Έχεις λεφτά; Έχεις πρόσβαση στα ταχυδρομεία. Δεν έχεις λεφτά; Τότε είσαι εκτός κοινωνικής πρόβλεψης. Αυτή είναι η λογική της Νέας Δημοκρατίας. Αυτό βλέπουμε να συμβαίνει τα τελευταία χρόνια και γι’ αυτό οι ανισότητες μεγαλώνουν», κατέληξε.
Συνεδριάζει η ΕΟΑΣΝ Χανίων την Παρασκευή 14 Νοεμβρίου για συντονισμό κινητοποιήσεων σε όλο τον νομό
ΧΑΝΙΑ – Στο επίκεντρο των αγροτικών αναταράξεων βρίσκεται εκ νέου η ύπαιθρος των Χανίων, καθώς η Ενωτική Ομοσπονδία Αγροτικών Συλλόγων Νομού Χανίων (ΕΟΑΣΝΧ) καλεί σε συνεδρίαση την Παρασκευή 14 Νοεμβρίου στις 19:00 στο Εργατικό Κέντρο Χανίων, με στόχο τον σχεδιασμό νέου κύκλου αγωνιστικών κινητοποιήσεων και τον παννομοτιακό συντονισμό των Αγροτικών Συλλόγων.
Κόστος παραγωγής, τιμές προϊόντων και αποζημιώσεις σε αδιέξοδο
Η ομοσπονδία επισημαίνει την οριακή κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει οι βιοπαλαιστές αγρότες και κτηνοτρόφοι, λόγω της συνεχούς αύξησης του κόστους παραγωγής, των εξευτελιστικών τιμών διάθεσης των αγροτοκτηνοτροφικών προϊόντων και των καθυστερήσεων ή της μη καταβολής αποζημιώσεων και ενισχύσεων.
Σε σχετική ανακοίνωση τονίζεται:
«Από άκρη σε άκρη σε όλη τη χώρα οι βιοπαλαιστές αγρότες και κτηνοτρόφοι είναι στο πόδι με τη δεινή κατάσταση που έχουν φτάσει. Το ολοένα και αυξανόμενο κόστος παραγωγής, οι χαμηλές τιμές των αγροτοκτηνοτροφικών προϊόντων, οι ζημιές από φυσικές καταστροφές και ζωονόσους και η μη καταβολή των ενισχύσεων έχουν φέρει την κατάσταση στο απροχώρητο».
Eκδήλωση παρουσίασης, της ταυτότητας του μοναδικού Μνημείου στο λόφο της Ποπούρας διοργανώνουν ο Δήμος Μινώα Πεδιάδας, το Τοπικό Παράρτημα Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Καστελλίου, την Κυριακή 16 Νοεμβρίου 2025.
Η εκδήλωση, θα πραγματοποιηθεί στην Αίθουσα Πολλαπλών Χρήσεων του Λυκείου Καστελλίου, στις 12:00 το μεσημέρι, όπου η επικεφαλής της ανασκαφής, αρχαιολόγος Δανάη Κοντοπόδη, σε συνέχεια της παρουσίασης που είχε πραγματοποιηθεί στις 12 Οκτωβρίου στην Αθήνα, θα παρουσιάσει εκ νέου τα αποτελέσματα της ανασκαφής και την ταυτότητα του Μνημείου, στο ύψωμα Παπούρα, αναδεικνύοντας την αρχαιολογική σημασία και αξία του αλλά και την ανάγκη προστασίας και ανάδειξης του.
Σε ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα συνεχίστηκε στις 30 Οκτωβρίου η εκδίκαση σε δεύτερο βαθμό της πολύκροτης υπόθεσης του Γιάννη από τη Γλώσσα Πλατανιά, με την ακροαματική διαδικασία να διακόπτεται δύο φορές λόγω έντονων εντάσεων και την επόμενη δικάσιμο να ορίζεται για τις 17 Νοεμβρίου στα Δικαστήρια Χανίων.
Η έφεση έχει ασκηθεί από την υπεράσπιση των κατηγορούμενων, ενώ η υπόθεση έχει συγκεντρώσει εκ νέου την προσοχή της τοπικής κοινωνίας και κινημάτων αλληλεγγύης.
Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της η κατάληψη Rosa Nera, η δικάσιμος ξεκίνησε με πρόταση της εισαγγελέως να μην επανεξεταστεί ο Γιάννης, με το επιχείρημα ότι έχει ήδη καταθέσει κατ’ επανάληψη στο παρελθόν. Όπως σημειώθηκε από την έδρα, «η διαδικασία της εκ νέου εξέτασης σε τέτοιες περιπτώσεις αποβαίνει τραυματική για τα άτομα που έχουν επιζήσει από την έμφυλη βία και τη σεξουαλική κακοποίηση».
Η πρόταση προκάλεσε την έντονη αντίδραση της υπεράσπισης των κατηγορούμενων, η οποία επέμεινε στην κατ’ αντιπαράσταση εξέταση του Γιάννη την ίδια ημέρα, κεκλεισμένων των θυρών. Η στάση αυτή, σύμφωνα με την ανακοίνωση, ανέδειξε μια συνεχιζόμενη προσπάθεια να μετατραπεί το θύμα σε κατηγορούμενο.
Απόφαση για εξέταση με γραπτές ερωτήσεις – Νέα ένταση στην αίθουσα
Μετά από σύντομη διακοπή, το δικαστήριο αποφάσισε να εξεταστεί ο Γιάννης με γραπτές ερωτήσεις στον χώρο της επιλογής του, παρουσία του ψυχολόγου του. Οι ερωτήσεις θα έπρεπε να κατατεθούν έως τις 15:00 της ίδιας ημέρας, γεγονός που προκάλεσε νέα ένταση, με τους δικηγόρους των κατηγορούμενων να εκφράζουν έντονη δυσφορία, αναφέρεται στην ανακοίνωση
Η διαδικασία προχώρησε με την κατάθεση της πρώτης μάρτυρα κατηγορίας, της κοινωνικής λειτουργού που είχε παρέμβει αρχικά στην υπόθεση. Η ίδια αναφέρθηκε στην πρώτη της επίσκεψη στο σπίτι του Γιάννη, την επικοινωνία που ανέπτυξαν και τις μετέπειτα ενέργειες για την κινητοποίηση των κοινωνικών και θεσμικών μηχανισμών.
Συμπεριφορά συνηγόρου προκαλεί δυο διακοπές – Αποχώρηση από την αίθουσα
Κατά τη διάρκεια της εξέτασης της μάρτυρα, η γνωστή δικηγόρος υπεράσπισης, κα. Πανταζή, επιχείρησε να την αποδομήσει ως αναξιόπιστη, φτάνοντας στο σημείο να τη χαρακτηρίσει «βρώμικη της υπόθεσης», αναφέρεται στην ανακοίνωση της κατάληψης Rosa Nera. Επιπλέον, την κατηγόρησε ότι κινείται με σκοπό να αποκτήσει πρόσβαση στην περιουσία του Γιάννη.
Η συμπεριφορά της Πανταζή προκάλεσε δύο διακοπές της διαδικασίας. Αρχικά, επειδή, όπως ανέφερε, δεν προλάβαινε να συντάξει τις ερωτήσεις στο χρονικό πλαίσιο που της δόθηκε. Στη συνέχεια, λόγω ύβρεων προς τη μάρτυρα και ασέβειας προς το δικαστήριο.
Μετά τη δεύτερη διακοπή, η πρόεδρος της έδρας της αφαίρεσε τον λόγο. Η Πανταζή αποχώρησε από την αίθουσα, φωνάζοντας, μεταξύ άλλων, ότι την επόμενη ημέρα εκπροσωπεί τον Ηλία Κασιδιάρη. Παρατηρητές σημείωσαν πως σε κάθε δικάσιμο επαναλαμβάνει την ιδιότητά της ως συνηγόρου σε υποθέσεις βιασμών και υποστηρικτών της Χρυσής Αυγής.
Τρεισήμισι ώρες κατάθεση – Απόφαση διακοπής λόγω εξάντλησης μάρτυρα
Η συνεδρίαση συνεχίστηκε με αλλεπάλληλες ερωτήσεις προς την κοινωνική λειτουργό από τους λοιπούς συνηγόρους υπεράσπισης. Η εξαντλητική διαδικασία διήρκεσε περίπου τρεισήμισι ώρες, μέχρι που η πρόεδρος έκρινε ότι η μάρτυρας ήταν εμφανώς εξουθενωμένη και δεν μπορούσε να συνεχίσει. Το δικαστήριο διέκοψε τη συνεδρίαση αργά το απόγευμα, ορίζοντας νέες ημερομηνίες για 17 και 26 Νοεμβρίου.
Κάλεσμα για παρουσία στα Δικαστήρια – «Καμία ανοχή στην έμφυλη βία»
Η Κατάληψη Rosa Nera, που παρακολουθεί την υπόθεση, στην ανακοίνωση της καλεί εκ νέου την κοινωνία των Χανίων σε παρουσία και στήριξη:
«Θα συνεχίσουμε να είμαστε στο πλευρό του Γιάννη στον αγώνα του για μια ζωή με αξιοπρέπεια. Στο πλευρό όλων όσων αγωνίζονται ενάντια στην ταξική, έμφυλη και φυλετική βία. Οι εκβιασμοί και οι απειλές των βιαστών και των υποστηρικτών τους δεν θα περάσουν».
Το κάλεσμα αφορά τη νέα δικάσιμο της Δευτέρας 17 Νοεμβρίου στις 9 π.μ. στα Δικαστήρια Χανίων.
Ενώ υπάρχουν οι υλικές δυνατότητες, το έμψυχο επιστημονικό δυναμικό, η αλματώδης ανάπτυξη της επιστήμης και των γνώσεων, τα ειδικά σχολεία είναι λίγα και ακατάλληλα, με υπερπλήρη μαθητικό πληθυσμό και άρα αναποτελεσματικά και κατά περίπτωση επικίνδυνα για μαθητές και εργαζόμενους. Ας μη ξεχνάμε τις ιδιαιτερότητές τους.
Με αυτό το χάσμα, μεταξύ των υπαρκτών δυνατοτήτων και της ίδιας της επιστημονικής πραγματικότητας και παιδαγωγικής πρακτικής , αναμετριέται καθημερινά όλο το προσωπικό στα ειδικά σχολεία προσπαθώντας σε αυτό το ασφυκτικό πλαίσιο της υποβάθμισης, να προσφέρει στους μαθητές ο,τι καλύτερο.
Οι γονείς, οι οικογένειες των μαθητών από την άλλη, φορτώνονται στην κυριολεξία τις συνέπειες αυτής της υποβάθμισης, καθώς μετακυλίεται στις πλάτες τους η ευθύνη φροντίδας και ανατροφής των παιδιών. Με την μεγάλη αγωνία να αφορά στο ίδιο το μέλλον τους, όταν οι ίδιοι δεν θα είναι στο πλευρό τους για να τα στηρίζουν.
Με αυτή την πραγματικότητα, της υποβάθμισης και της υποστελέχωσης αναμετριέται και το προσωπικό στα γενικά σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας, καθώς οι δομές της ειδικής και το προσωπικό τους δεν καλύπτουν τις ανάγκες, ενώ οι εργαζόμενοι σε αυτά είναι σε μεγάλο ποσοστό αναπληρωτές.
Να το πούμε όμως εξ αρχής, το ζήτημα της ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης, συνδέεται άρρηκτα με τον σχεδιασμό της οικονομίας, και ποιόν αυτή υπηρετεί.
Στην κοινωνία και την οικονομία που μέτρο προόδου είναι η επίτευξη του κέρδους των ομίλων και οι απαιτήσεις των διακρατικών καπιταλιστικών σχηματισμών και όχι η ικανοποίηση των διευρυμένων κοινωνικών αναγκών με μέτρο τον άνθρωπο, δεν μπορεί παρά ο χώρος των μαθητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, να αντιμετωπίζεται είτε σαν βάρος είτε σαν ευκαιρία για κέρδος.
Αυτή δυστυχώς, είναι η πραγματικότητα και η προοπτική εντός των τειχών της κοινωνίας της καπιταλιστικής ανάπτυξης και της ΕΕ, για τα παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και τις οικογένειές τους.
Γι’ αυτό και η προβολή της φιλανθρωπίας, των ΜΚΟ, των ΚΟΙΝΣΕΠ, σε αυτό τον ευαίσθητο τομέα, είναι γενικευμένη και δεν μας εντυπωσιάζει.
Γι αυτό και οι δημόσιες κρατικές δομές στον τομέα της διάγνωσης, θεραπείας, αποκατάστασης, και εκπαίδευσης είναι κραυγαλέα ελλειμματικές, με τον ιδιωτικό τομέα να ανθεί και να είναι κερδοφόρος.
Και εδώ λοιπόν ατομική ευθύνη!
Τα άτομα με αναπηρία αφορούν στο 16% του συνολικού πληθυσμού με αυξητική, τάση. Τα άτομα με αναπηρία και οι οικογένειές τους αναδεικνύονται με διαφορά συνήθως οι φτωχότεροι μεταξύ των φτωχών, σε επίπεδο εισοδήματος, υλικών συνθηκών διαβίωσης και συμμετοχής στην εργασία. Στο μέσο όρο της ΕΕ εργάζεται μόλις το 45% των αναπήρων, στην Ελλάδα το ποσοστό είναι στο 36%, και αμείβονται με χαμηλότερους μισθούς.
Επίσης σε σχέση με τον εκπαιδευτικό σχεδιασμό των χωρών της ΕΕ: αν και έχει υιοθετηθεί στα επίσημα κείμενα τους το συμπεριληπτικό μοντέλο εκπαίδευσης, το “ένα σχολείο για όλους”, αυτό δεν υλοποιείται με ενιαίο τρόπο, με ενιαία κριτήρια.
Με την πανσπερμία εκπαιδευτικών πολιτικών, κάτω από την γενική ομπρέλα της συμπερίληψης είναι σχεδόν αδύνατο να κάνεις μία ουσιαστική αποτίμηση των αποτελεσμάτων φανερώνοντας ότι το πρόκριμα της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης, είναι αποτέλεσμα θεωριών παρά επιστημονικών δεδομένων και τεκμηρίωσής της με βάση την αποτελεσματικότητά της.
Με αυτό το δεδομένο, η σημαία της «ένταξης ή της «συμπερίληψης» που σηκώνουν υποκριτικά η ΕΕ και οι κυβερνήσεις χρόνια τώρα, στην πραγματικότητα αποτελεί όχημα για παραπέρα περιθωριοποίηση των μαθητών αυτών και, φυσικά, αφήνει το μεγαλύτερο αποτύπωμά της, την βαθύτερη ταξική έκφραση σε αυτά που ανήκουν στις εργατικές – λαϊκές οικογένειες.
Η πολιτική της δήθεν “ένταξης”, που είναι και κυρίαρχη, (γι’ αυτό πάντως και ασκείται έντονη κριτική από επιστήμονες, γονιούς, αλλά και κόμματα, όχι πάντως του ευρωμονόδρομου), είναι αντεπιστημονική και εν τέλει αντιδραστική, αφού δεν διασφαλίζει καμία από τις αναγκαίες προϋποθέσεις για την ολόπλευρη στήριξη του παιδιού (μορφωτική, σωματική, συναισθηματική).
Το ερώτημα, λοιπόν, “ένταξη” ή “γκετοποίηση” είναι ψευτοδίλημμα.
Και οι δύο αντιλήψεις, επενδυμένες με επιστημονικό μανδύα, απαλλάσσουν τις εκάστοτε κυβερνήσεις από την υποχρέωση να ασχοληθούν επιστημονικά με την κάθε κατηγορία χωριστά, παραπέρα, να εξειδικεύσουν την προσέγγιση για κάθε περίπτωση εξατομικεύοντας, στη βάση των δυνατοτήτων και ικανοτήτων του κάθε μαθητή και φυσικά όλο αυτό το πλαίσιο να χρηματοδοτηθεί γενναία, να στηριχτεί από όλες τις αναγκαίες ειδικότητες, στο κατάλληλο σχολικό πλαίσιο, με τα ανάλογα μέσα.
Και οι δύο αντιλήψεις αντικειμενικά αποστασιοποιούνται από το κύριο και βασικό ζήτημα, ότι, δηλαδή, η ίδια η καπιταλιστική κοινωνία δεν θέλει, γι’ αυτό δεν μπορεί, να δώσει επιστημονική ολοκληρωμένη απάντηση στην ολόπλευρη προετοιμασία τους, για την πραγματική ένταξη των παιδιών στην ίδια την ζωή, γιατί τα αντιμετωπίζει ως βάρος και κόστος”.
Σε συνέχεια αυτής της πολιτικής ισοπεδώνονται οι δυο ενταξιακοί θεσμοί της Παράλληλης Στήριξης και των Τμημάτων ΄Ενταξης, διαφορετικοί στη λογική και φιλοσοφία τους σε μια νεφελώδη αντίληψη συμπερίληψης, με το ΚΕΔΑΣΥ (άλλο χάος στη λειτουργία του και με υποβαθμισμένο παιδαγωγικό του ρόλο), να μην ορίζει πλέον ώρες στήριξης στις αξιολογικές του εκθέσεις κατά υπουργική επιταγή.
Ο εκπαιδευτικός ειδικής Αγωγής θα διαθέτει το πολύ πέντε ώρες την εβδομάδα ανά μαθητή ,από εικοσιπέντε που ίσχυε ως τώρα και πιθανώς να καλύπτει και άλλες ελλείψεις του ωρολόγιου προγράμματος. Γυρολόγος πασαλείμματος δηλαδή !
Σχολικές δομές όπως τα ΣΜΕΑΕ, τα ΕΝΕΕΓΥΛ και τα ΕΕΕΕΚ ,τα ΕΙΔΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ, βρίσκονται ήδη σε δυσχερή θέση, υποστελεχωμένα, με σοβαρές ελλείψεις εξοπλισμού και ανεπαρκές πλαίσιο λειτουργίας και στα Χανιά να αντιμετωπίζουν εκρηκτικά προβλήματα.
Η αύξηση του χιλιομετρικού ορίου στα 3 χιλιόμετρα για μεταφορά μαθητών με αναπηρία και μαθητών που μετακινούνται με πούλμαν έχει δημιουργήσει επιπρόσθετα εμπόδια στην πρόσβαση στο σχολείο. Την ίδια στιγμή, η εγκύκλιος 49942/Δ3/08-05-2025 επιβάλλει ότι δεν μπορεί να εγκριθεί πάνω από μία μορφή στήριξης για το ίδιο παιδί στο ίδιο σχολικό έτος, άσχετα με το αν το χει ανάγκη.
Αντίθετα θα πρέπει να κυριαρχήσει η αντίληψη, μα και να αποτελέσει θέση τις διεκδικήσεις μας το ότι: οι μαθητές με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες συνολικά χρειάζονται θετικά άνιση μεταχείριση προκειμένου να αναπληρώσουν το «έλλειμμα» που γεννά η δυσκολία από την αναπηρία, που ως τέτοια παραμένει, εφ’ όρου ζωής, και μάλιστα για τις πιο βαριές περιπτώσεις αναπηρίας είναι ανάγκη να προσφέρεται εφ’ όρου ζωής και στην ενήλικη ζωή τους.
Έτσι, να παλεύουμε για την εξασφάλιση όλων των επιστημονικών όρων και προϋποθέσεων ώστε με βάση την πρόοδο και τις δυνατότητες τις επιστήμης αυτές να προσφέρονται σε όλους τους μαθητές με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, όπως είναι:
Πρώιμη διάγνωση και πρώιμη παρέμβαση πριν από την είσοδο του παιδιού στην σχολική εκπαίδευση, από δημόσια διαγνωστικά κέντρα που δε θα περιορίζονται στο ιατρικό θεραπευτικό τομέα αλλά θα πλαισιώνονται από ειδικότητες ώστε να προσδιορίζουν και το παιδαγωγικό πλαίσιο παρέμβασης. Με την έγκαιρη έναρξη της παρέμβασης μπορούμε να μετρήσουμε πολλαπλάσια θετικά αποτελέσματα.
Διευρυμένο δημόσιο και δωρεάν δίκτυο όλων των αναγκαίων ειδικών δομών, ειδικά σχολεία και τμήματα ένταξης, αλλά και της παράλληλης στήριξης για όσα παιδιά και για όσες ώρες το έχουν ανάγκη. Με ιδιαίτερη φροντίδα στις δομές προσχολικής που προηγούνται της σχολικής ένταξης, αφού δεν προβλέπεται απολύτως κανένα πλαίσιο για τα μικρά παιδιά, όπως για παράδειγμα παιδικοί σταθμοί με ειδικό παιδαγωγικό προσωπικό.
Μόνιμο προσωπικό όλων των αναγκαίων ειδικοτήτων για να προσφέρουν την γνώση τους με σύγχρονους όρους εργασίας (ειδικοί παιδαγωγοί, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, φυσικοθεραπευτές, βοηθητικό προσωπικό καθαριότητας κλπ).
Σύγχρονα επιστημονικά προγράμματα που να υποστηρίζουν και να συγκεκριμενοποιούν, να εξατομικεύουν το επιστημονικό/ παιδαγωγικό πλαίσιο παρέμβασης για κάθε μαθητή ανάλογα την αναπηρία ή/και την ειδική εκπαιδευτική ανάγκη. Διάθεση κάθε επιστημονικού, τεχνολογικού εργαλείου ή μέσου που έχει δημιουργηθεί για την υποστήριξη του έργου της ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης.
Περιεχόμενο σπουδών στο σχολείο που να προετοιμάζει το μαθητή με την ολόπλευρη ανάπτυξή του, τις αναγκαίες επαγγελματικές γνώσεις για την ένταξη στην κοινωνία, στην ζωή, την παραγωγή με σύγχρονα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα.
Καθώς η ένοπλη σύγκρουση στο Σουδάν βαθαίνει, η μάχη για τον έλεγχο των φυσικών του πόρων αναδεικνύεται σε καθοριστικό πεδίο αντιπαράθεσης. Ο χρυσός, ο χαλκός, το ουράνιο, ακόμη και ο ίδιος ο Νείλος, μετατρέπονται σε στρατηγικά διακυβεύματα για τις αντιμαχόμενες δυνάμεις. Με τον παραστρατιωτικό σχηματισμό RSF να κατηγορείται για λαθρεμπόριο χρυσού και συστηματικές θηριωδίες κατά αμάχων, το ζήτημα πλέον δεν είναι μόνο εσωτερικό. Είναι παγκόσμιο.
Ο χρυσός και η παραοικονομία του πολέμου
Το Σουδάν είναι ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός χρυσού στην Αφρική, μετά τη Νότια Αφρική και τη Γκάνα. Ο χρυσός αντιστοιχεί στο 70% των εξαγωγών της χώρας, με το 85% της παραγωγής να προέρχεται από μικρής κλίμακας εξορύξεις και όχι από βιομηχανικές μονάδες. Από την έναρξη του πολέμου, η επίσημα καταγεγραμμένη παραγωγή σχεδόν διπλασιάστηκε, φτάνοντας τους 65 τόνους ετησίως—αν και ανεξάρτητοι αναλυτές εκτιμούν ότι ο πραγματικός αριθμός είναι πολύ υψηλότερος.
Μεγάλο μέρος του χρυσού εξάγεται παράνομα από τη RSF, τον ισχυρό παραστρατιωτικό βραχίονα που, σύμφωνα με διεθνείς αναφορές, ελέγχει σημεία-κλειδιά σε περιοχές εξόρυξης όπως τα Όρη Νούμπα, το Νταρφούρ και οι Λόφοι της Ερυθράς Θάλασσας.
Κρίσιμα ορυκτά σε γεωπολιτικό σταυροδρόμι
Πέραν του χρυσού, το Σουδάν διαθέτει σημαντικά αποθέματα χαλκού, κυρίως στους Λόφους της Ερυθράς Θάλασσας και στα Όρη Νούμπα. Ο χαλκός αποκτά αυξανόμενη σημασία παγκοσμίως, καθώς είναι απαραίτητος για την τεχνολογική και ενεργειακή μετάβαση που σχετίζεται με την τεχνητή νοημοσύνη και τις ψηφιακές υποδομές.
Η χώρα διαθέτει επίσης κοιτάσματα ουρανίου — κρίσιμο για πυρηνικά προγράμματα — στα σύνορα με την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, καθώς και στο Νταρφούρ και τα Όρη Νούμπα. Τα αποθέματα σιδηρομεταλλεύματος είναι σημαντικά στο Κορντοφάν και την Ερυθρά Θάλασσα, ενώ σπάνιες γαίες βρίσκονται διασκορπισμένες κυρίως στο ανατολικό τμήμα της χώρας.
Σύμφωνα με τον ανεξάρτητο αναλυτή και πρώην στέλεχος της μεταβατικής κυβέρνησης, Ahmed Ibrahim, «η γεωπολιτική θέση του Σουδάν, ανάμεσα στον Αραβικό κόσμο και την Υποσαχάρια Αφρική, με μεγάλο θαλάσσιο μέτωπο στην Ερυθρά Θάλασσα, ενισχύει τη στρατηγική του σημασία. Η σύγκρουση δεν αφορά μόνο δύο στρατηγούς. Είναι μια απόπειρα αναδιάρθρωσης ολόκληρης της περιοχής».
Νερό, πετρέλαιο και οι γραμμές ανεφοδιασμού
Ο Νείλος παραμένει ο πιο εμφανής φυσικός πόρος του Σουδάν. Ο Μπλε και ο Λευκός Νείλος συναντώνται στο Χαρτούμ, καθιστώντας τον ποταμό κομβικής σημασίας για τη γεωργία και την υδροηλεκτρική παραγωγή.
Το Σουδάν διαθέτει επίσης αξιόλογα κοιτάσματα πετρελαίου, κυρίως στο νότιο τμήμα της χώρας, παρότι αρκετά από αυτά περιήλθαν στο Νότιο Σουδάν μετά την ανεξαρτητοποίησή του το 2011. Η Κίνα παραμένει βασικός επενδυτής στον πετρελαϊκό τομέα, με τις ποσότητες να μεταφέρονται μέσω αγωγών προς το λιμάνι του Σουδάν στον Βορρά — κρίσιμης στρατηγικής σημασίας για την πρόσβαση στη διεθνή αγορά.
Ο ρόλος των φυσικών πόρων στη γένεση της σύγκρουσης
Η πρόσφατη πολεμική ανάφλεξη ξεκίνησε το 2023, όταν κατέρρευσε το λεγόμενο «πλαίσιο συμφωνίας» ανάμεσα στον στρατηγό Αλ Μπουρχάν και τον επικεφαλής της RSF, Μοχάμεντ Χαμντάν Ντάγκλο. Σύμφωνα με τον Ahmed Ibrahim, το βασικό σημείο σύγκρουσης ήταν η ένταξη της RSF στον εθνικό στρατό και ποιος θα είχε την ηγεσία του ενοποιημένου σώματος.
«Υπήρξε πλήρης απονομιμοποίηση του εθνικού στρατού και σχετική αναγνώριση της RSF. Το διακύβευμα ήταν σαφές: ο έλεγχος των φυσικών πόρων και η κυριαρχία επί του κράτους», τόνισε ο αναλυτής.
Ανθρωπιστική κρίση και κατηγορίες για γενοκτονία
Η πολεμική κλιμάκωση συνοδεύεται από άνευ προηγουμένου βία κατά αμάχων. Στην Αλ-Φασίρ, όπως δήλωσε ο Ibrahim, «οι άμαχοι βιώνουν πρωτοφανή αγριότητα. Μισθοφόροι από την Κολομβία, τη Σαχέλ, την Ανατολική Αφρική και το Κέρας της Αφρικής συγκεντρώνονται για να σκοτώσουν, να βιάσουν, να εκτελέσουν συνοπτικά και να υποδουλώσουν γυναίκες».
Αναφορές του ΟΗΕ και διεθνών οργανώσεων τεκμηριώνουν τις μαρτυρίες για μαζικές εκτελέσεις, σεξουαλική δουλεία, εκτοπισμό και εθνοκάθαρση. Περιοχές όπως το Νταρφούρ, το Σινάρ, το Μπλε και Λευκός Νείλος βρίσκονται στο επίκεντρο της βίας.
«Δεν πρόκειται απλώς για ένα τοπικό πρόβλημα. Είναι μια στρατηγική εξόντωσης, μια γενοκτονία σε πλήρη εξέλιξη», δηλώνει ο Ibrahim.
Η σιωπή της διεθνούς κοινότητας και ο πόλεμος των αφηγήσεων
Παρά τις καταγγελίες, η διεθνής αντίδραση παραμένει υποτονική. «Η κριτική είναι επιφανειακή. Δεν συνοδεύεται από πράξεις. Παράλληλα με τον πόλεμο επί του εδάφους, διεξάγεται ένας πόλεμος αφηγήσεων», σημειώνει ο αναλυτής. «Η αφήγηση του “πολέμου μεταξύ δύο στρατηγών” αποκρύπτει ότι πρόκειται για αγώνα επιβίωσης ενός λαού και μιας χώρας».
Κατά τον Ibrahim, η προσπάθεια «μετατροπής των Σουδανών σε μόνιμους πρόσφυγες» είναι μέρος ευρύτερου σχεδίου αποσταθεροποίησης που απειλεί ολόκληρη την περιοχή, από το Κέρας της Αφρικής μέχρι τη Σαχάρα.
Παρά την καταστροφή, ο λαός του Σουδάν δεν σιωπά. «Οι Σουδανοί αντιστέκονται. Δεν πρόκειται να γίνει “λιβυκό μοντέλο”. Η σύγκρουση δεν θα περιοριστεί εκεί. Αν συνεχιστεί η αδράνεια, θα σαρώσει την ευρύτερη περιοχή», καταλήγει ο Ibrahim.
Ο νομπελίστας και «νονός της Τεχνητής Νοημοσύνης» προειδοποιεί: Χρειαζόμαστε ένα «Τσερνόμπιλ για την ΤΝ» πριν να είναι αργά
Ένα χρόνο μετά την απονομή του Βραβείου Νόμπελ για τη συμβολή του στην εξέλιξη της μηχανικής μάθησης, ο Τζέφρι Χίντον, ο άνθρωπος που αποκαλείται «νονός της Τεχνητής Νοημοσύνης», δεν κατασκευάζει πλέον αλγόριθμους – η αποστολή του έχει αλλάξει. Δίνει διαλέξεις, εμφανίζεται στα διεθνή μέσα ενημέρωσης και προσπαθεί να προειδοποιήσει την ανθρωπότητα για αυτό που έρχεται.
«Αν ένα τηλεσκόπιο εντόπιζε έναν στόλο εξωγήινων που θα έφτανε στη Γη σε δέκα χρόνια, θα τρομάζαμε και θα κάναμε κάτι. Αυτό κάνουμε: κατασκευάζουμε εξωγήινους. Και θα είναι πιο έξυπνοι από εμάς», δήλωσε χαρακτηριστικά σε πρόσφατη συνέντευξή του στο Bloomberg Business News.
Η φράση του δεν είναι μεταφορά επιστημονικής φαντασίας. Είναι μια προειδοποίηση από τον άνθρωπο που άνοιξε τον δρόμο στο σύστημα ChatGPT και στα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα, θεμελιώνοντας το πεδίο της βαθιάς μάθησης.
Η επόμενη ημέρα: ανεργία, απώλεια ελέγχου και έλλειψη παγκόσμιας συνεργασίας
Στο επίκεντρο των ανησυχιών του Χίντον βρίσκονται τρεις βασικοί άξονες: μαζική ανεργία, απώλεια ανθρώπινου ελέγχου επί της τεχνολογίας, και απουσία σοβαρού συντονισμού σε διεθνές επίπεδο.
«Όλες οι μεγάλες εταιρείες και οι κυβερνήσεις έχουν λάθος μοντέλο. Νομίζουν ότι η ΤΝ θα είναι ένας έξυπνος βοηθός που θα ακολουθεί εντολές. Αλλά τι γίνεται όταν γίνει εξυπνότερη και ισχυρότερη από εμάς;», διερωτάται.
Ο ίδιος συγκρίνει το μοντέλο συνεργασίας με αυτό της σχέσης μητέρας–βρέφους:
«Η μόνη περίπτωση που ένα λιγότερο έξυπνο ον ελέγχει ένα πιο έξυπνο είναι το μωρό που ελέγχει τη μητέρα. Αλλά πρέπει να αποδεχτούμε ότι εμείς είμαστε τα μωρά».
Οι τεχνολογικοί κολοσσοί, η κούρσα ισχύος και η αδιαφορία για την ασφάλεια
Απαντώντας σε ερώτηση για το ποιοι παίρνουν σοβαρά την ασφάλεια, ο Χίντον αναφέρει τις Anthropic, DeepMind, και Google ως εταιρείες που κατανοούν τη σοβαρότητα της κατάστασης. Ωστόσο, δεν κρύβει την ανησυχία του για την πορεία της OpenAI:
«Η OpenAI ιδρύθηκε με στόχο την υπεύθυνη ανάπτυξη της ΤΝ, αλλά γίνεται όλο και λιγότερο υπεύθυνη. Οι καλύτεροι ερευνητές ασφάλειας είτε έχουν φύγει είτε φεύγουν».
Για την Meta, είναι πιο απόλυτος: «Δεν θεωρώ ότι λειτουργεί με υπευθυνότητα».
Πρόσθεσε ότι η εμπορική πίεση υπερτερεί του κινδύνου:
«Το πρόβλημα είναι ότι ενδιαφέρονται περισσότερο για το ποιος θα κυριαρχήσει, και λιγότερο για το αν θα επιβιώσει η ανθρωπότητα».
Το οικονομικό διακύβευμα: επενδύσεις τρισεκατομμυρίων και απώλεια θέσεων εργασίας
Η τεράστια επενδυτική ροή στην ΤΝ δεν δείχνει σημάδια επιβράδυνσης. Όπως σημειώνει ο Χίντον:
«Από πέρυσι έχουν επενδυθεί ασύλληπτα ποσά. Τρισεκατομμύρια. Οι εταιρείες πιστεύουν ότι μπορούν να βγάλουν κέρδος, κυρίως μέσω της αντικατάστασης εργαζομένων».
Η πρόβλεψή του είναι δυσοίωνη:
«Ο πιο εύκολος τρόπος για να αυξήσεις την κερδοφορία είναι να αντικαταστήσεις τους ανθρώπους με κάτι φθηνότερο. Αυτό είναι που οδηγεί τη βιομηχανία. Δεν βλέπω πώς οι μεγάλες επενδύσεις στην ΤΝ θα αποδώσουν χωρίς την καταστροφή θέσεων εργασίας».
Αμφισβητεί ανοιχτά τη θέση ορισμένων οικονομολόγων ότι η τεχνολογία πάντα δημιουργεί νέες δουλειές:
«Αυτό μπορεί να συνέβαινε στο παρελθόν. Αλλά τώρα οι μηχανές δεν είναι απλώς δυνατότερες – είναι σχεδόν εξίσου έξυπνες. Και σύντομα θα είναι εξυπνότερες».
Η γεωπολιτική διάσταση: ΗΠΑ, Κίνα και ο κίνδυνος της επιστημονικής αποδυνάμωσης
Σε ερώτηση για την κούρσα ΗΠΑ–Κίνας στην τεχνητή νοημοσύνη, ο Χίντον παραδέχεται ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες προηγούνται – αλλά όχι για πολύ:
«Η Κίνα εκπαιδεύει πολύ περισσότερους επιστήμονες, μηχανικούς και μαθηματικούς. Οι ΗΠΑ βασίζονται σε μετανάστες. Αν σταματήσει η χρηματοδότηση της βασικής έρευνας και υπονομευθούν τα πανεπιστήμια, η Κίνα θα περάσει μπροστά».
Στο ίδιο πλαίσιο, σχολιάζει τις πολιτικές του Ντόναλντ Τραμπ:
«Ο Τραμπ μοιάζει να δουλεύει για τον Πούτιν. Αλλά, στην επίθεση κατά της επιστήμης και των πανεπιστημίων, λειτουργεί σαν να δουλεύει για τον Σι Τζινπίνγκ».
«Μπορεί να χρειαζόμαστε ένα Τσερνόμπιλ για να ξυπνήσουμε»
Ο Χίντον δεν κρύβει ότι νιώθει πως η κοινωνία δεν έχει ακόμα αντιληφθεί τη σοβαρότητα της κατάστασης. Ερωτηθείς αν χρειάζεται μια σοκαριστική αποτυχία για να επέλθει συνειδητοποίηση, απαντά:
«Κάποιοι λένε ότι η μόνη μας ελπίδα είναι η ΤΝ να προσπαθήσει να πάρει τον έλεγχο και να αποτύχει. Ένα Τσερνόμπιλ για την τεχνητή νοημοσύνη. Δεν ξέρω αν συμφωνώ, αλλά είναι πιθανό».
Παρομοιάζει την ανάγκη παγκόσμιας κινητοποίησης με την Κρίση των Πυραύλων της Κούβας:
«Εκείνη η κρίση δημιούργησε αίσθημα επείγοντος για τον πυρηνικό αφοπλισμό. Χρειαζόμαστε κάτι αντίστοιχο για την ΤΝ».
Ηθικό δίλημμα και ενοχή: Αν μπορούσε να το σταματήσει, θα το έκανε;
Ερωτώμενος αν, με τη γνώση του σήμερα, θα σταματούσε την ανάπτυξη της ΤΝ εάν είχε αυτή τη δύναμη, ο Χίντον διστάζει:
«Δεν ξέρω. Δεν είναι σαν τα πυρηνικά, που χρησιμεύουν μόνο για κακό. Η ΤΝ μπορεί να προσφέρει τεράστιο καλό — στην υγεία, στην εκπαίδευση, στην παραγωγικότητα. Το πρόβλημα είναι η κοινωνική οργάνωση. Ο Μασκ θα γίνει πλουσιότερος και πολλοί θα μείνουν άνεργοι. Και ο Μασκ δεν θα νοιαστεί».
Ανάγκη παγκόσμιας συνεργασίας – και ανασχεδιασμού του μοντέλου
Σε ένα σπάνιο σημείο αισιοδοξίας, ο Χίντον αναγνωρίζει ότι όλες οι χώρες, παρά τις αντιθέσεις τους, έχουν κοινό συμφέρον στο να αποτρέψουν την πλήρη επικράτηση της ΤΝ:
«Κανείς δεν θέλει η ΤΝ να κυριαρχήσει. Ούτε το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας, ούτε ο Τραμπ. Σε αυτό, μπορούν να συνεργαστούν».
Ωστόσο, η προϋπόθεση για μια τέτοια συνεργασία είναι η αλλαγή του τρόπου που κατανοούμε την ΤΝ:
«Το λάθος είναι να νομίζουμε ότι θα είμαστε πάντα το αφεντικό. Αν δεν αλλάξουμε τον τρόπο που βλέπουμε τον ρόλο μας απέναντι στην υπερνοημοσύνη, θα χάσουμε τον έλεγχο».
Η ιστορία δεν έχει γραφτεί ακόμη
Η ερώτηση που αιωρείται στο φινάλε της συνέντευξης δεν είναι τεχνική. Είναι βαθιά ανθρώπινη και ηθική: ήταν σωστό να δημιουργηθεί αυτή η τεχνολογία; Και αν ναι, υπό ποιες προϋποθέσεις μπορεί να συνεχίσει να αναπτύσσεται;
Όπως παραδέχεται ο ίδιος:
«Δεν έχουμε ξαναβρεθεί σε αυτό το έδαφος. Ποτέ δεν είχαμε μηχανές που να είναι σχεδόν εξίσου έξυπνες με εμάς. Και σύντομα, θα είναι πιο έξυπνες».
Το αν θα είναι και πιο επικίνδυνες, θα εξαρτηθεί —όχι από την ίδια την τεχνητή νοημοσύνη— αλλά από τις αποφάσεις που θα λάβει η ανθρωπότητα, όσο ακόμα μπορεί.
Ανακοίνωση του κόμματος για το νέο ναυάγιο ανοιχτά της Κρήτης: «Οι νεκροί της Γαύδου δεν είναι παράπλευρες απώλειες — είναι η απόδειξη ότι αυτή η πολιτική δολοφονεί»
Το νέο πολύνεκρο ναυάγιο με τρεις νεκρούς πρόσφυγες στα ανοιχτά της Γαύδου, νότια της Κρήτης, επαναφέρει με δραματικό τρόπο στο προσκήνιο τις συνέπειες της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής. Σύμφωνα με τις αρχές, μια λέμβος που μετέφερε δεκάδες ανθρώπους ανετράπη εν πλω. Πενήντα έξι διασώθηκαν, όμως τρεις άνθρωποι —άγνωστο ακόμα ποιοι— δεν τα κατάφεραν.
Σε ανακοίνωσή του, το ΜέΡΑ25 εξαπολύει δριμεία επίθεση τόσο στην κυβέρνηση Μητσοτάκη όσο και στο συνολικό πλαίσιο μεταναστευτικής διαχείρισης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καταλογίζοντας «θεσμοθετημένη βία, πολιτική αποτροπής και συστηματικό θάνατο στα σύνορα».
«Τρεις ακόμη νεκροί στα ανοιχτά της Γαύδου. Τρεις άνθρωποι που έψαχναν ζωή και βρήκαν θάνατο στα νερά της Κρήτης και της Μεσογείου που έχει μετατραπεί σε θαλάσσιο τάφο της ευρωπαϊκής υποκρισίας», σημειώνει χαρακτηριστικά το κόμμα του Γιάνη Βαρουφάκη.
Καταγγελία για τις πολιτικές pushbacks και τον αποκλεισμό των ασφαλών διαδρόμων
Η ανακοίνωση του ΜέΡΑ25 χαρακτηρίζει την Ευρωπαϊκή Ένωση «Ευρώπη–Φρούριο» και καταγγέλλει την επίσημη πολιτική της για αποτροπή και κλειστά σύνορα. Όπως σημειώνει:
«Η πολιτική Μητσοτάκη και όλης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για κλειστά σύνορα, για pushbacks και για αποτροπή συνεχίζει να γεννά νεκρούς, την ώρα που οι κυβερνήσεις μιλούν για ‘ανθρωπισμό’ και ‘ευρωπαϊκές αξίες’».
Η Ελλάδα, σύμφωνα με το κόμμα, συμμετέχει ενεργά σε αυτή την πολιτική, αποκρύπτοντας την απουσία στοιχειώδους σεβασμού στη ζωή πίσω από τον όρο «φύλαξη συνόρων».
«Καμία λέμβος δεν θα έβγαινε ποτέ στη θάλασσα αν υπήρχαν νόμιμοι, ασφαλείς δρόμοι», τονίζει το ΜέΡΑ25.
Ολόκληρη η ανακοίνωση έχει ως εξής:
Τρεις ακόμη νεκροί στα ανοιχτά της Γαύδου. Τρεις άνθρωποι που έψαχναν ζωή και βρήκαν θάνατο στα νερά της Κρήτης και της Μεσογείου που έχει μετατραπεί σε θαλάσσιο τάφο της ευρωπαϊκής υποκρισίας. Η λέμβος που μετέφερε δεκάδες πρόσφυγες ανατράπηκε, 56 διασώθηκαν, τρεις χάθηκαν. Και όμως, τίποτα δεν αλλάζει. Η πολιτική Μητσοτάκη και όλης της Ευρωπαϊκής Ενωσης για κλειστά σύνορα, για pushbacks και για αποτροπή συνεχίζει να γεννά νεκρούς, την ώρα που οι κυβερνήσεις μιλούν για «ανθρωπισμό» και «ευρωπαϊκές αξίες».
Η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά σε αυτή την πολιτική βίας και αποκλεισμού. Κρύβει πίσω από τη «φύλαξη συνόρων» την απουσία στοιχειώδους σεβασμού στη ζωή. Γιατί καμία λέμβος δεν θα έβγαινε ποτέ στη θάλασσα αν υπήρχαν νόμιμοι, ασφαλείς δρόμοι. Η ελληνική κυβέρνηση, η ΕΕ αλλά και τα καθεστώτα των χωρών γύρω της, χρησιμοποιούν τους μετανάστες και τους πρόσφυγες ως τη νέα μέθοδο «εξωτερικής πολιτικής», «διπλωματίας» και άσκησης πίεσης εκατέρωθεν.
Οι τοπικοί φορείς της Κρήτης συνεχίζουν εδώ και χρόνια να παίζουν την κολοκυθιά για το που θα φτιαχτούν τα κέντρα υποδοχής, που στην ουσία θα είναι κέντρα κράτησης. Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι το πολιτικό κόστος και οι… παράπλευρες απώλειες στον τουρισμό, αντί να διεκδικούν τη δημιουργία ασφαλών διόδων, αντί να μάχονται για τη δημιουργία συνθηκών αξιοπρέπειας για τους ανθρώπους που φτάνουν στο νησί.
Το ΜέΡΑ25 απαιτεί να σταματήσει τώρα η πολιτική της Ευρώπης – Φρούριο. Να ανοίξουν οι ασφαλείς δίοδοι, να σταματήσει το έγκλημα στο όνομα της αποτροπής. Γιατί οι νεκροί της Γαύδου δεν είναι «παράπλευρες απώλειες» — είναι η απόδειξη ότι αυτή η πολιτική δολοφονεί.
Μια συγκινητική καταγραφή της καθημερινής προσφοράς στα Συσσίτια και το Κοινωνικό Οδοντιατρείο Χανίων, από τους μαθητές του 2ου ΓΕΛ Χανίων με την υποστήριξη του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων
Στην καρδιά της παλιάς πόλης των Χανίων, εκεί όπου η φτώχεια και η κοινωνική περιθωριοποίηση δίνουν καθημερινά το παρών, μια ομάδα μαθητών του 2ου Γενικού Λυκείου Χανίων σήκωσε την κάμερα και γύρισε το βλέμμα της εκεί όπου συνήθως κανείς δεν κοιτά. Το ντοκιμαντέρ «Χέρια που σκορπίζουν φως», που πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων, καταγράφει τη δράση των Συσσιτίων Σπλάντζιας και του Κοινωνικού Οδοντιατρείου, φέρνοντας στο προσκήνιο ιστορίες ανθρώπων που προσφέρουν και ανθρώπων που λαμβάνουν — χωρίς όρους.
Με απλότητα, καθαρό βλέμμα και ειλικρίνεια, οι μαθητές συνομίλησαν με εθελοντές και ωφελούμενους, κατέγραψαν σκηνές από τη διανομή φαγητού, τις θεραπευτικές πράξεις στο οδοντιατρείο, αλλά και στιγμές συγκίνησης, αξιοπρέπειας και ελπίδας.
«Το φαγητό είναι φασολάδα – επειδή κάνει κρύο»
Η ταινία ξεκινά με τον απλό καθημερινό χαιρετισμό: «Καλημέρα παιδιά, καλώς ορίσατε». Στην κουζίνα των Συσσιτίων, οι εθελοντές ετοιμάζουν το φαγητό της ημέρας — φασολάδα, φέτα και ψωμί, γιατί κάνει κρύο. Στο χώρο κυριαρχεί μια ζεστή ατμόσφαιρα, όχι μόνο από τις κατσαρόλες αλλά από τις σχέσεις που έχουν χτιστεί ανάμεσα σε αυτούς που δίνουν και σε αυτούς που χρειάζονται.
Η ιστορία των Συσσιτίων, όπως αναφέρεται στο ντοκιμαντέρ, ξεκινά από το 1962–63. Όπως λέει ένας εκ των πρωτεργατών:
«Είμαστε από τις αρχαιότερες δομές στα Χανιά. Παρέχουμε καθημερινά φαγητό — κάποιες μέρες 150 μερίδες, άλλες φορές παραπάνω. Όταν τελειώσει το φαγητό, δίνουμε κονσέρβες, ό,τι υπάρχει».
Η σύνθεση των σιτιζόμενων έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια. Πριν την πανδημία, η πλειονότητα ήταν μετανάστες. Σήμερα, οι περισσότεροι είναι Έλληνες. Παρά την αλλαγή, το πνεύμα παραμένει το ίδιο: «Σε όποιον μας ζητήσει, προσφέρουμε».
«Μαγειρεύαμε στα σπίτια μας και φέρναμε το φαγητό εδώ»
Η περίοδος της καραντίνας και η εθελοντική αυταπάρνηση
Κατά την περίοδο της καραντίνας, οι ανάγκες εκτινάχθηκαν. Η δυνατότητα σίτισης επί τόπου περιορίστηκε, αλλά οι εθελοντές δεν σταμάτησαν.
«Προσφέραμε καθημερινά 250–280 μερίδες φαγητού. Δεν γινόταν να μαγειρεύουμε στον χώρο, οπότε οι άνθρωποι του διοικητικού συμβουλίου μαγείρευαν στα σπίτια τους και έφερναν το φαγητό για διανομή».
Το πρόγραμμα συνεχίζεται με αυταπάρνηση. Ουρές σχηματίζονται από τα στενά της Σπλάντζιας. Για μετανάστες, για ηλικιωμένους, για ανθρώπους που βρέθηκαν σε απόγνωση.
Όπως δηλώνει μία εκ των εργαζομένων:
«Παλιά έπαιρνα φαγητό από εδώ. Μετά με πρότειναν να βοηθήσω. Το ωράριο είναι από τις 7 μέχρι τις 11, αλλά όταν υπάρχει ανάγκη, μένουμε παραπάνω. Δεν υπάρχει ρολόι όταν πρόκειται για προσφορά».
Το Κοινωνικό Οδοντιατρείο: «Για εμάς, είναι θαύμα»
Πάνω από τα Συσσίτια, λειτουργεί το Κοινωνικό Οδοντιατρείο Σπλάντζιας. Εκεί, εθελοντές οδοντίατροι παρέχουν φροντίδα σε άπορους και ανασφάλιστους. Ο εξοπλισμός είναι σύγχρονος. Το προσωπικό, 8 εθελοντές οδοντίατροι. Το ωράριο: Δευτέρα έως Παρασκευή, 18:00–21:00.
«Είναι κόσμος που πονάει και δεν έχει πού να πάει. Ερχόμαστε γιατί θέλουμε να βοηθήσουμε. Όλοι μας βλέπουμε αρκετό κόσμο καθημερινά», λέει μία από τις οδοντιάτρους.
Η σύλληψη της ιδέας ανήκε στη μακαριστή Χριστίνα Γομπάκη, οδοντίατρο με καρκίνο, που θέλησε να προσφέρει με όποιο τρόπο μπορούσε. Τα μηχανήματα του ιατρείου ήταν δικά της. Στη συνέχεια, πλαισιώθηκε από τον παθολόγο Κωστή Νικηφοράκη και άλλους γιατρούς.
Μια ιστορία που ξεχωρίζει στο ντοκιμαντέρ αφορά μια ηλικιωμένη γυναίκα:
«Δεν είχε φάει τρεις μήνες. Είχε τέσσερις γάζες κάτω από τη μασέλα. Χρειαζόταν υλικό 180 ευρώ για επισκευή. Ο κύριος Τραχαλάκης προσφέρθηκε να το αγοράσει και την ταΐσαμε. Ήταν η μεγαλύτερη χαρά που έχω πάρει», αφηγείται με συγκίνηση ένας εκ των γιατρών.
Η κοινωνική ευαισθησία ως εκπαιδευτικό βίωμα
Το ντοκιμαντέρ «Χέρια που σκορπίζουν φως» δεν είναι απλώς ένα μαθητικό έργο. Είναι μια σπάνια πράξη δημοσιογραφικής και κοινωνικής παρατήρησης. Μέσα από τα λόγια και τις εικόνες, αναδεικνύει τον ρόλο που μπορούν να παίξουν οι μαθητές στη διαμόρφωση μιας πιο αλληλέγγυας κοινωνίας. Το βλέμμα τους, καθαρό και ανθρώπινο, υπενθυμίζει ότι πίσω από τις στατιστικές της φτώχειας υπάρχουν πρόσωπα, ανάγκες και αξιοπρέπεια.
Και στην εποχή της αποξένωσης και του ατομισμού, είναι οι μικρές πράξεις που κάνουν τη διαφορά. Όπως είπε ένας εθελοντής:
«Όταν πέφτουμε, σηκωνόμαστε. Αυτό είναι κανόνας στη ζωή».
Σοβαρά επεισόδια σημειώθηκαν το βράδυ της Τρίτης (11/11) στην Μπελέμ της Βραζιλίας, στον χώρο όπου διαξάγεται η σύνοδος του ΟΗΕ για το κλίμα COP30.
Αυτόχθονες του Αμαζονίου και υποστηρικτές τους ολοκλήρωσαν πορεία για το κλίμα και την υγεία και άρχισαν να χορεύουν μπροστά στην είσοδο του χώρου όπου διεξάγεται η COP30.
Κατόπιν μπήκαν στον χώρο, προτού το προσωπικό ασφαλείας τους απωθήσει βίαια, κάτι στο οποίο ορισμένοι πρόβαλαν αντίσταση.
Οι διαδηλωτές, που αποτελούσαν ομάδα εκατοντάδων ατόμων, διαλύθηκαν λίγο αργότερα από τον χώρο, ενώ ορισμένοι φρουροί υπέστησαν ελαφρούς τραυματισμούς. Ένας εξ αυτών δήλωσε ότι χτυπήθηκε στο κεφάλι από τύμπανο που πέταξε διαδηλωτής, με αποτέλεσμα να υποστεί τραύμα στο μέτωπο.
Το προσωπικό ασφαλείας απέκλεισε κατόπιν με τραπέζια και καρέκλες εισόδους στην «μπλε ζώνη», την καρδιά του χώρου όπου οργανώνεται η σύνοδος του ΟΗΕ.
Δημοσιογράφος του AFP είδε αστυνομικό να απομακρύνεται με αμαξίδιο.
«Το κίνημα των αυτοχθόνων ήθελε να παρουσιάσει τις διεκδικήσεις του στο εσωτερικό της μπλε ζώνης, αλλά δεν επιτράπηκε η είσοδος», ανέφερε ο Ζουάου Σαντιάγκου, καθηγητής στο ομοσπονδιακό πανεπιστήμιο στην Παρά.
Η ασφάλεια είναι ευθύνη του ΟΗΕ στο εσωτερικό των χώρων όπου διεξάγεται η σύνοδος. Αστυνομικοί που εργάζονται για τον διεθνή οργανισμό ζήτησαν χθες από όσους ήταν ακόμη παρόντες να φύγουν από τον πελώριο χώρο, στον οποίο βρίσκονται ιδίως μεγάλες κλιματιζόμενες σκηνές.
Η Μαρία Κλάρα, διαδηλώτρια, μέλος της συλλογικότητας Rede Sustentabilidade Bahia («δίκτυο βιωσιμότητας στην Μπαΐα»), είπε πως οι διαδηλωτές είχαν πάει μέρος σε πορεία και ήθελαν να προειδοποιήσουν για την κατάσταση «των αυτόχθονων λαών», αλλά «οι φωνές τους αγνοήθηκαν».
«Φθάνοντας εδώ, μπήκαν στον χώρο της COP30 για να μπορέσουν να τονίσουν ότι η σύνοδος θα ολοκληρωθεί αλλά η καταστροφή θα συνεχιστεί», πρόσθεσε η νεαρή.
Ο ΟΗΕ, με τον οποίο επικοινώνησε το Γαλλικό Πρακτορείο, δεν έδωσε καμιά πληροφορία ούτε σχολίασε τα επεισόδια.
Οι αψιμαχίες και η δυσαρέσκεια των διαδηλωτών έρχεται σε διαμετρική αντίθεση με τη βούληση της βραζιλιάνικης κυβέρνησης αυτή η σύνοδος να είναι «η καλύτερη» όσον αφορά «τη συμμετοχή των αυτοχθόνων», όπως δήλωνε την περασμένη εβδομάδα στο AFP η βραζιλιάνα υπουργός υποθέσεων των αυτοχθόνων λαών Σόνια Γκουαζαζάρα.
