Ραγδαίες, αν και αναμενόμενες, οι εξελίξεις στην Εκκλησία της Κρήτης.
Η Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου κατά τη σημερινή δεύτερη ημέρα των εργασιών της στο Φανάρι, έπαψε από τα καθήκοντα του στην Κρήτη το Μητροπολίτη Λάμπτης Συβρίτου και Σφακίων κ. Ειρηναίο αναβαθμίζοντας τον σε Μητροπολίτη Μοσχονησίων.
Πλέον με δυο μητροπόλεις σε χηρεία κατεβαίνει, όπως όλα δείχνουν, πατριαρχική Εξαρχεία η οποία θα προβεί σε εκλογή νέων Μητροπολιτών στη Μητρόπολη Κυδωνίας και Αποκορώνου και στη Μητρόπολη Λάμπης.
Η κίνηση αυτή του Οικουμενικού Πατριαρχείου μαρτυρά την δυσαρέσκεια που υπάρχει στους κόλπους του με όσα συμβαίνουν τους τελευταίους μήνες γύρω από την αδυναμία εκλογής νέου Μητροπολίτη στα Χανιά.
Η εμμονή ομάδας Κρητών Μητροπολιτών να πάρει πίσω η Κυβέρνηση την τροπολογία για το μεταθετό οδήγησε κατά την τελευταία συνεδρίαση της Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας της Κρήτης σε νέο αδιέξοδο.
Πλέον είχε διαφανεί πως ο Οικουμενικός Πατριάρχης δεν θα επέτρεπε να συνεχιστεί το κλίμα διχασμού και αναποφασιστικότητας στην Κρήτη.
Προ μηνών η δικαιολογία μη εκλογής ήταν οι πολιτικές παρεμβάσεις, που όπως δήλωναν τα μέλη της Συνόδου, δέχονταν και δεν τους επέτρεπαν να κάνουν εκείνοι την επιλογή που ήθελαν.
Στη συνέχεια ήλθε η τροπολογία που έκλεισε το θέμα του μεταθετού αλλά και πάλι κάποιοι εμπόδισαν την εκλογή χωρίς να υπολογίζουν τις συνέπειες.
Και φυσικά να θυμίσουμε πως η υπόθεση αλλαγής του Καταστατικού Χάρτης της Κρητικής Εκκλησίας, δεν έχει παραπεμφθεί στις καλένδες όπως κάποιοι θα επιθυμούσαν αλλά δρομολογείται.
Προς τούτο έχει συσταθεί τριμελής επιτροπή, με έντονο άρωμα Κρήτης, όπως πληροφορούμαστε, η οποία επεξεργάζεται τις αλλαγές οι οποίες μπορούν να φέρουν τα πάνω κάτω γενικότερα στο ζήτημα της εκλογής Μητροπολιτών.
Νέους ορίζοντες στη θεραπεία των πιο δύσκολων εγκεφαλικών όγκων σε παιδιά ανοίγει νέα μέθοδος με εστιακούς υπέρηχους που εφαρμόζουν δυο σπουδαίοι Έλληνες επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια.
Η βιοιατρική μηχανικός Δρ Ελίζα Κονοφάγου, καθηγήτρια στο Τμήμα Νευροχειρουργικής Ακτινολογίας και Βιοιατρικής Μηχανικής του Columbia, η οποία ανακάλυψε έναν γρήγορο αναίμακτο και ανώδυνο τρόπο να εγχυθούν τα φάρμακα ακριβώς στο σημείο του εγκεφάλου που νοσεί και ο Έλληνας παιδοογκολόγος στο Iατρικό Κέντρο Irving του πανεπιστημίου Columbia, αναπληρωτής καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Columbia Στέργιος Ζαχαρούλης, ο οποίος μαζί με την ομάδα του ανακάλυψε ποια φάρμακα και με ποιους συνδυασμούς πρέπει να χρησιμοποιηθούν.
Πρόκειται για μία υψηλής ακρίβειας τεχνολογία, η οποία απευθύνεται στους πιο δύσκολους όγκους που εμφανίζονται στον άνθρωπο με προοδευτική παράλυση και θάνατο μέσα σε 12 μήνες, αναφέρει σε συνέντευξη του στο Πρακτορείο FM του ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Δρ Ζαχαρούλης, ο οποίος εξηγεί αναλυτικά πώς εφαρμόζεται η μέθοδος, τι ρόλο παίζει η τεχνητή νοημοσύνη σήμερα και μέσα στην επόμενη πενταετία, αλλά και σε ποιες άλλες ασθένειες μελετάται να εφαρμοστεί η πρωτοποριακή αυτή μέθοδος, για την οποία έγινε δημοσίευση την περασμένη Τετάρτη 26 Νοεμβρίου, στο επιστημονικό περιοδικό «Science Translational Medicine».
Ο παγκοσμίου φήμης Λαρισαίος γιατρός, διαπρέπει στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, έχοντας αφιερώσει τη ζωή του στην έρευνα, αλλά και την εφαρμογή θεραπειών κατά του παιδικού καρκίνου.
Δεν είμαστε πολύ μακριά από την πλήρη ίαση αυτών των ανθεκτικών εγκεφαλικών όγκων με τις καινούργιες μεθόδους που έχουμε στην ανακάλυψη φαρμάκων και στο ποιοι είναι οι σωστοί συνδυασμοί, λέει ο κ. Ζαχαρούλης, για να επισημάνει στη συνέχεια και να εξηγήσει γιατί το μέλλον στην θεραπευτική αντιμετώπιση των εγκεφαλικών όγκων ακουμπά περισσότερο στα φάρμακα και λιγότερο στην χειρουργική επέμβαση.
Όλη αυτή η τεχνογνωσία είναι καλό να διαχέεται. Δεν έχει νόημα να κάνουμε την οποιαδήποτε πρόοδο αποκλειστικά στο Columbia, τονίζει ο κ. Ζαχαρούλης .«Νόημα έχει να επιτρέψουμε σε παιδιά από όλο τον κόσμο να έχουν πρόσβαση σε αυτές τις θεραπείες, και φυσικά στα παιδιά στην Ελλάδα. Θα γίνουν πολύ μεγάλες προσπάθειες να μεταφέρουμε αυτές τις γνώσεις πρωτίστως στην Ελλάδα».
Με ιδιαίτερη κατάνυξη αναμένεται να τελεστεί την Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου 2025 το Αρχιερατικό Μνημόσυνο για τον μακαριστό Μητροπολίτη Κυδωνίας και Αποκορώνου κυρό Δαμασκηνό, έναν Ιεράρχη που άφησε έντονο αποτύπωμα στην τοπική Εκκλησία και στη ζωή της ευρύτερης περιοχής των Χανίων. Η ημέρα συμπίπτει με τη μνήμη του εν Αγίοις Πατρός Ιωάννου του Δαμασκηνού, κατά την οποία ο μακαριστός Μητροπολίτης εόρταζε τα ονομαστήριά του.
Στο μοναστηριακό συγκρότημα της ιστορικής Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Αγίας Τριάδος Τζαγκαρόλων, εκεί όπου ο κυρός Δαμασκηνός είχε συνδέσει μεγάλο μέρος της ποιμαντικής του διαδρομής, θα τελεστεί από τις 7 το πρωί ο Όρθρος και η Θεία Λειτουργία.
Το Τρισάγιο και η παρουσία πιστών
Γύρω στις 10 το πρωί θα πραγματοποιηθεί Αρχιερατικό Τρισάγιο στον τάφο του αοιδίμου Ιεράρχη, παρουσία κληρικών, μοναχών και πιστών της περιοχής. Η τοπική Εκκλησία καλεί όλους όσοι επιθυμούν να τιμήσουν τη μνήμη του κυρού Δαμασκηνού να συμμετάσχουν στη λειτουργική σύναξη και στη σύντομη τελετή στο κοιμητήριο της Μονής.
Στην επίσημη ανακοίνωση σημειώνεται ότι η κοινή προσευχή αποτελεί τον καταλληλότερο τρόπο απόδοσης τιμής σε έναν Ιεράρχη που διακόνησε επί σειρά ετών με συνέπεια, αφήνοντας ανεξίτηλα ίχνη στο εκκλησιαστικό σώμα και στην τοπική κοινωνία.
Το μήνυμα του Τοποτηρητή της Μητροπόλεως
Το μνημόσυνο τελείται με την ευλογία του Τοποτηρητή της Ιεράς Μητροπόλεως Κυδωνίας και Αποκορώνου, Μητροπολίτη Κισσάμου και Σελίνου Αμφιλοχίου, ο οποίος απευθύνει δημόσια πρόσκληση προς τους πιστούς να συμμετάσχουν στις εκδηλώσεις μνήμης.
Στο μήνυμά του υπογραμμίζει την ανάγκη «συμπροσευχής υπέρ αναπαύσεως της μακαρίας ψυχής» του κυρού Δαμασκηνού, επισημαίνοντας ότι η πνευματική παρακαταθήκη του μακαριστού Μητροπολίτη εξακολουθεί να αποτελεί σημείο αναφοράς για την τοπική Εκκλησία.
Σε κλοιό πιέσεων βρίσκεται για άλλη μια φορά η νότια Κρήτη, καθώς από νωρίς το πρωί της Τετάρτης καταγράφονται αλλεπάλληλες αφίξεις μεταναστών σε τρία διαφορετικά μέτωπα. Η κινητοποίηση των λιμενικών αρχών είναι άμεση, με τα περιστατικά να εξελίσσονται σχεδόν ταυτόχρονα, επαναφέροντας στο προσκήνιο το ζήτημα της διαχείρισης των ροών στο νότιο άκρο της Ευρώπης.
Το πρώτο φως της ημέρας αποκάλυψε την ένταση της κατάστασης, όταν περίπου στις 06:30 το πρωί εντοπίστηκε η πρώτη λέμβος στην παραλία «Ψιλή Άμμος», στην περιοχή των Καλών Λιμένων του Δήμου Φαιστού. Στο σκάφος επέβαιναν συνολικά 26 άτομα, εκ των οποίων μία γυναίκα και οι υπόλοιποι άνδρες.
Άμεση κινητοποίηση και μεταφορά στο Ηράκλειο
Μετά τον εντοπισμό τους, οι διαδικασίες κινήθηκαν με ταχύτητα. Οι αρμόδιες υπηρεσίες του Λιμενικού Σώματος ενημερώθηκαν άμεσα και ενεργοποίησαν το σχετικό πρωτόκολλο διαχείρισης. Σύμφωνα με τον επιχειρησιακό σχεδιασμό, έχει δρομολογηθεί η μεταφορά των ανθρώπων αυτών με λεωφορεία προς το λιμάνι του Ηρακλείου, όπου θα φιλοξενηθούν προσωρινά στον χώρο του παλιού ψυγείου, μια υποδομή (ακατάλληλη) που χρησιμοποιείται συχνά για την πρώτη υποδοχή σε ανάλογες περιπτώσεις.
Ανοιχτά μέτωπα σε Γαύδο και Παλαιόχωρα
Ωστόσο, το περιστατικό στους Καλούς Λιμένες δεν ήταν μεμονωμένο. Την ίδια ώρα, οι αρχές βρίσκονται σε συναγερμό για δύο ακόμη περιστατικά που βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη. Τόσο στη Γαύδο όσο και στην Παλαιόχωρα Χανίων, έχουν εντοπιστεί πλωτά μέσα με μετανάστες, με τις επιχειρήσεις διάσωσης και περισυλλογής να βρίσκονται σε εξέλιξη.
Η ταυτόχρονη εμφάνιση λέμβων σε τρία διαφορετικά γεωγραφικά σημεία της νότιας Κρήτης –από τα Χανιά μέχρι το Ηράκλειο– υποδηλώνει μια οργανωμένη μετακίνηση, πιθανότατα εκμεταλλευόμενη τις καιρικές συνθήκες ή τα κενά επιτήρησης.
Οι τοπικές αρχές παραμένουν σε εγρήγορση, αναμένοντας την ολοκλήρωση των επιχειρήσεων για την πλήρη καταγραφή του αριθμού των επιβαινόντων και την παροχή της απαραίτητης ανθρωπιστικής βοήθειας.
Σε κλίμα έντονης αντιπαράθεσης βρίσκεται το Πολυτεχνείο Κρήτης, μετά την ανακοίνωση του Φοιτητικού Συλλόγου Εστιών (ΦΣ Εστιών ΠΚ), ο οποίος καταγγέλλει ότι η διοίκηση του Ιδρύματος εξετάζει την επιβολή πειθαρχικής δίωξης σε φοιτητές που διαμένουν στις φοιτητικές εστίες. Σύμφωνα με τον Σύλλογο, οι φοιτητές κινδυνεύουν με απομάκρυνση από τα δωμάτιά τους λόγω υπέρβασης συγκεκριμένων οικονομικών ή χρονικών ορίων που προβλέπονται από τον κανονισμό.
Οι επίμαχες υποθέσεις αφορούν –σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του Φοιτητικού Συλλόγου– έναν φοιτητή του ΜΠΔ, ο οποίος υπερβαίνει το οικονομικό όριο ένταξης στην εστία κατά 430 ευρώ, καθώς και τον πρόεδρο του ΦΣ Εστιών, τελειόφοιτο του τμήματος ΗΜΜΥ, ο οποίος οφείλει ελάχιστα μαθήματα για την ολοκλήρωση των σπουδών του. Και οι δύο, όπως αναφέρει ο Σύλλογος, εργάζονται παράλληλα με τις σπουδές τους.
Καταγγελίες για «απειλές απομάκρυνσης» από τη διοίκηση
Ο Φοιτητικός Σύλλογος υποστηρίζει ότι οι Κοσμήτορες των σχολών ΗΜΜΥ και ΜΠΔ έχουν ζητήσει από τους δύο φοιτητές να παραδώσουν τα κλειδιά των δωματίων τους έως τις 5 και 19 Δεκεμβρίου αντίστοιχα, διαφορετικά –όπως ισχυρίζεται ο Σύλλογος– τους έχει γίνει γνωστό ότι θα κινηθεί διαδικασία πειθαρχικής δίωξης.
Ο Σύλλογος χαρακτηρίζει την υπό εξέταση διαδικασία «πρωτοφανή» και υποστηρίζει ότι «κανένας φοιτητής δεν πρέπει να πεταχτεί έξω από την εστία», τονίζοντας ότι θα αντιδράσει οργανωμένα.
Μέχρι στιγμής, η διοίκηση του Πολυτεχνείου Κρήτης δεν έχει εκδώσει επίσημη ανακοίνωση σχετικά με το ζήτημα, ούτε έχει σχολιάσει τα καταγγελλόμενα.
Τι υποστηρίζει ο Φοιτητικός Σύλλογος για το θεσμικό πλαίσιο
Ο Σύλλογος συνδέει την υπόθεση με το πλαίσιο πειθαρχικών διαδικασιών που προβλέπεται από τον νόμο για τα ΑΕΙ, εκτιμώντας ότι η εφαρμογή του οδηγεί σε «επισφάλεια και τιμωρητική λογική» για φοιτητές που προσπαθούν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους.
Σύμφωνα πάντα με τον ΦΣ Εστιών:
Η καθυστέρηση ολοκλήρωσης σπουδών οφείλεται σε «ανύπαρκτη φοιτητική μέριμνα», αυξημένο κόστος ζωής και ανάγκη παράλληλης εργασίας.
Το κόστος σπουδών για φοιτητές του Πολυτεχνείου «ξεπερνά τα 1.000 ευρώ τον μήνα».
Η πολιτική υποχρηματοδότησης δημιουργεί «ασφυκτικές συνθήκες» στις σπουδές.
Οι παραπάνω θέσεις αποδίδονται εξ ολοκλήρου στις ανακοινώσεις του Φοιτητικού Συλλόγου.
Επιπλέον καταγγελίες για «επιλεκτική αυστηρότητα»
Ο Σύλλογος κατηγορεί τη διοίκηση ότι επιδεικνύει «μεγαλύτερη ταχύτητα» σε ζητήματα πειθαρχικών διαδικασιών, ενώ –κατά την άποψή του– καθυστερεί σημαντικά σε ζητήματα φοιτητικής μέριμνας, όπως:
έκδοση μηνιαίας κάρτας μετακίνησης,
διάθεση δωρεάν εργαστηριακού εξοπλισμού.
Οι συγκεκριμένοι ισχυρισμοί αποτελούν θέση του Φοιτητικού Συλλόγου και δεν έχουν σχολιαστεί δημόσια από τη διοίκηση.
Κλιμάκωση των δράσεων – Αιτήματα προς τους θεσμικούς φορείς
Ο ΦΣ Εστιών ΠΚ ανακοίνωσε σειρά παρεμβάσεων:
κινητοποίηση στην Κοσμητεία ΗΜΜΥ την Πέμπτη 4/12 και στο ΜΠΔ την Παρασκευή 5/12,
συλλογή υπογραφών αλληλεγγύης,
αίτημα προς τα μέλη ΔΕΠ και άλλους φορείς του Ιδρύματος να τοποθετηθούν δημόσια και να μην επιτρέψουν την πειθαρχική διαδικασία.
Οι φοιτητές υποστηρίζουν ότι τα μέλη τους «δεν πρέπει να διωχθούν επειδή επιδιώκουν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους».
Το ζήτημα της εστιακής κατοικίας στο επίκεντρο
Η υπόθεση αναδεικνύει ένα πάγιο ζήτημα στο Πολυτεχνείο Κρήτης και γενικότερα στα ΑΕΙ της χώρας: την επάρκεια και προσβασιμότητα της φοιτητικής στέγασης.
Οι εστιακές υποδομές σε εθνικό επίπεδο χαρακτηρίζονται ανεπαρκείς εδώ και χρόνια, με αποτέλεσμα οι κανόνες επιλογής να εφαρμόζονται συχνά με αυστηρότητα που οδηγεί σε εντάσεις – ιδιαίτερα σε περιπτώσεις τελειόφοιτων ή φοιτητών σε οικονομική δυσκολία.
Τη δική του απάντηση για την προ ημερών σύλληψη του γιου του στη Νέα Ερυθραία έδωσε ο Ανδρέας Λοβέρδος, μιλώντας σε τηλεοπτική εκπομπή το βράδυ της Τρίτης (03/12).
Ο 20χρονος συνελήφθη για απείθεια, μετά από καταδίωξη ΙΧ στο οποίο ήταν συνοδηγός.
«Ο νόμος είναι ίδιος για όλους τους πολίτες, είτε άνδρες είτε γυναίκες, είτε νεότεροι είτε μεγαλύτεροι. Είμαστε ίσοι απέναντι στον νόμο και ο νόμος συμπεριφέρεται με τον ίδιο τρόπο. Τελεία και παύλα. Είναι γραμμή πλεύσης, την ακολούθησα και για τον εαυτό μου και για τον γιο μου. Έχουν τηρηθεί όλες οι διαδικασίες», όπως είπε ο κ. Λοβέρδος.
«Υπάρχουν πράγματα που βγήκαν στη δημοσιότητα και δεν είναι μέσα στη δικογραφία, όπως π.χ. αυτό που φέρεται να είπε» δήλωσε.
«Το παιδί μου είναι το παιδί μου, το στηρίζω, αλλά δεν δικαιολογώ κάθε πράξη του. Ποια είναι η πράξη του, θα την εξετάσει το δικαστήριο» ανέφερε.
Το deepfake porn είναι η νέα μάστιγα στα σχολεία, με εκατοντάδες παιδιά σε όλο τον κόσμο να υποφέρουν από τις επιπτώσεις του.
Όπως γράφει ο Guardian, δέκα χρόνια πριν, το πρόβλημα στα σχολεία ήταν το sexting και οι γυμνές φωτογραφίες. Σήμερα, η τεχνητή νοημοσύνη (AI) έχει μετατρέψει σε παιχνίδι για τους μαθητές τη δημιουργία γυμνών εικόνων ή βίντεο deepfake.
Τι είναι το deepfake porn
Ο όρος deepfake porn (πορνογραφία deepfake) αναφέρεται στη δημιουργία ψεύτικων πορνογραφικών εικόνων ή βίντεο, όπου το πρόσωπο ή το σώμα ενός ατόμου «τοποθετείται» ψηφιακά σε πορνογραφικό περιεχόμενο μέσω τεχνητής νοημοσύνης (AI).
“Είδα ένα αγόρι που δημιουργούσε deepfake πορνό δεν ντρεπόταν καν”
Μια διευθύντρια σχολείου περιγράφει πώς “έπιασε” έναν έφηβο να δημιουργεί deepfake porn μέσα στο λεωφορείο και μάλιστα, όπως λέει, δεν φάνηκε να ντρέπεται γι’ αυτό που έκανε.
“Με ανησυχεί που αυτό έχει γίνει τόσο φυσιολογικό. Προφανώς, δεν το έκρυβε. Δεν ένιωθε ότι ήταν κάτι που δεν έπρεπε να κάνει. Αυτό ήταν το πιο σοκαριστικό”, λέει στον Guardian.
Όπως λέει, το αγόρι διάλεξε μια φωτογραφία από τα social media ενός κοριτσιού από γειτονικό σχολείο και χρησιμοποίησε μια εφαρμογή “nudifying” (που αφαιρεί τα ρούχα) για να παραποιήσει την εικόνα της.
Η διευθύντρια δεν γνωρίζει γιατί επιλέχθηκε αυτό το κορίτσι – μαθήτρια στο σχολείο της – αν το αγόρι την ήξερε ή αν ήταν εντελώς τυχαίο.
Το αγόρι εντοπίστηκε, οι γονείς του ενημερώθηκαν και κλήθηκε η αστυνομία. Ωστόσο, λόγω του στίγματος και της ντροπής που συνοδεύει την κακοποίηση μέσω της διανομής deepfakes, οι γονείς του κοριτσιού που ήταν θύμα, αποφάσισαν να μην την ενημερώσουν.
Μάστιγα το deepfake porn στα σχολεία ανά τον κόσμο
Το αγόρι στο λεωφορείο είναι ένα παράδειγμα του πώς τα deepfakes και η εύκολα προσβάσιμη τεχνολογία nudifying επηρεάζουν τους μαθητές – συχνά με καταστροφικά αποτελέσματα.
Στην Ισπανία πέρυσι, 15 αγόρια καταδικάστηκαν σε αναστολή ενός έτους για χρήση AI για τη δημιουργία ψεύτικων γυμνών εικόνων των συμμαθητριών τους, τις οποίες μοιράστηκαν σε ομάδες στο WhatsApp. Περίπου 20 κορίτσια επηρεάστηκαν, τα περισσότερα 14 ετών και η μικρότερη 11.
Στην Αυστραλία, περίπου 50 μαθητές λυκείου στο Bacchus Marsh Grammar ανέφεραν ότι οι εικόνες τους είχαν πλαστογραφηθεί και διανεμηθεί. Η μητέρα μιας μαθήτριας είπε ότι η κόρη της σοκαρίστηκε τόσο από τις deepfake εικόνες που έκανε εμετό.
Στις ΗΠΑ, πάνω από 30 μαθήτριες στο Westfield High School ανακάλυψαν ότι deepfake πορνογραφικές εικόνες τους είχαν κοινοποιηθεί μεταξύ των συμμαθητών τους στο Snapchat.
Στη Βρετανία, νέα έρευνα με 4.300 καθηγητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης αποκάλυψε ότι περίπου ένας στους δέκα γνώριζε περιστατικά μαθητών που δημιούργησαν deepfake βίντεο τον προηγούμενο χρόνο. Τρία τέταρτα αυτών των περιστατικών αφορούσαν παιδιά 14 ετών ή μικρότερα, ενώ το 10% αφορούσε 11χρονους και το 3% ακόμη μικρότερους.
Έρευνα της Girlguiding έδειξε ότι ένα στα τέσσερα άτομα ηλικίας 13-18 ετών είχε δει deepfake φωτογραφία διάσημου, φίλου, καθηγητή ή του εαυτού του.
Είναι δύσκολο να βρει κανείς καθηγητές που να μιλούν για περιστατικά deepfake. Όσοι μίλησαν στον Guardian ζήτησανν α μην κατονομαστούν.
Η Tanya Horeck, καθηγήτρια σπουδών κινηματογράφου και φεμινιστικών σπουδών στα μέσα ενημέρωσης, διαπίστωσε ότι όλα τα σχολεία είχαν περιστατικά deepfake και θεωρούσαν ότι είναι ένα αναδυόμενο πρόβλημα. Σε μια περίπτωση, μια 15χρονη κοπέλα έγινε στόχος ανδρών μαθητών που δημιούργησαν πορνογραφικό deepfake βίντεο. Η κοπέλα αρχικά αρνιόταν να πάει σχολείο. “Σχεδόν όλα τα παραδείγματα που μου ανέφεραν ήταν αγόρια που δημιουργούσαν deepfakes κοριτσιών”, λέει η Horeck.
Το ψυχολογικό και κοινωνικό κόστος
Η Laura Bates περιγράφει τη βαθιά επίδραση των εικόνων deepfake: “Νιώθεις ότι κάποιος σε πήρε και έκανε κάτι σε σένα και δεν μπορείς να κάνεις τίποτα γι’ αυτό”.
Στα σχολικά περιβάλλοντα, τα κορίτσια νιώθουν ταπεινωμένα και δεν μπορούν να παρακολουθήσουν μαθήματα ενώ τα αγόρια εμπλέκονται σε ποινικά αδικήματα χωρίς να κατανοούν τις συνέπειες.
Το 99% των deepfakes με σεξουαλικό περιεχόμενο αφορά γυναίκες, αλλά υπάρχουν και περιπτώσεις με θύματα αγόρια.
Σύμφωνα με τον Seth James, υπεύθυνο προστασίας μαθητών, η τεχνολογία deepfake και οι εφαρμογές nudify είναι η “επόμενη μεγάλη πρόκληση” για τα σχολεία.
Η Jessica Ringrose, καθηγήτρια κοινωνιολογίας, τονίζει ότι η χρήση της τεχνολογίας από τους νέους δεν είναι πάντα κακή, αλλά χρειάζεται καλύτερη ψηφιακή παιδεία.
Μια αιφνιδιαστική κυβερνητική απόφαση ανατρέπει πλήρως το σύστημα ενισχύσεων των κτηνοτρόφων στην Κρήτη, προκαλώντας οργή, απόγνωση και προαναγγελία μαζικών κινητοποιήσεων.
Μετά το κλείσιμο των δηλώσεων ΟΣΔΕ και των ενστάσεων, η κυβέρνηση ανακοίνωσε αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των επιλέξιμων βοσκοτόπων, ενέργεια που οι παραγωγοί χαρακτηρίζουν «αυθαίρετη, προχειροφτιαγμένη και καταστροφική». Το αποτέλεσμα: δραματική συρρίκνωση των στρεμμάτων και περικοπές ενισχύσεων που φθάνουν έως και το 95%.
Ο αγροτοκτηνοτροφικός κόσμος της Κρήτης αποφάσισε τον αποκλεισμό ολόκληρου του νησιού την ερχόμενη Δευτέρα 8 Δεκεμβρίου. Οι ίδιοι τονίζουν πως θα κλείσουν κεντρικούς δρόμους, λιμάνια και αεροδρόμια καθώς όπως τονίζουν εκπρόσωποι του κλάδου, ”ο κόμπος έφτασε στο χτένι”.
Μιλώντας στο Ράδιο Κρήτη 101,5, ο πρόεδρος του Συντονιστικού των Κτηνοτρόφων Κρήτης, Βασίλης Μανουράς, ανακοίνωσε πως τα μπλόκα θα διαρκέσουν αρκετές ημέρες ώσπου υπάρξουν ουσιαστικές λύσεις από την κυβέρνηση στα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος. Παράλληλα, οι κτηνοτρόγοι δεν θα δέχονται ελέγχους από κλιμάκια του ΟΠΕΚΕΠΕ, καθ΄’ολη τη διάρκεια των κινητοποιήσεων.
Στο μεταξύ, οριστικοποιήθηκε και η συνάντηση με τον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης, τον Κωστή Χατζηδάκη. Αντιπροσωπεία κτηνοτρόφων της Κρήτης αναμένεται να βρεθεί στην Αθήνα την Παρασκευή 5 Δεκεμβρίου, στις 12:00, στο Μέγαρο Μαξίμου για να συζητηθούν τα οξυμμένα προβλήματα του κλάδου.
Ακόμα στη συνάτηση θα συμμετέχουν βουλευτές και δήμαρχοι του νησιού, με τα ονόματα όσον παρευρεθούν να ανακοινώνονται άμεσα μετά και τη σημερινή σύσκεψη που θα έχουν αυτοδιοικητοί με τους κτηνοτρόφους-μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής.
Το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι οι κλειστοί δρόμοι. Είναι ότι κανείς δεν εμπιστεύεται ότι θα ακουστεί χωρίς να ανέβει σε οδόφραγμα. Η σύγκρουση δεν είναι ανάμεσα στους αγρότες και στους οδηγούς. Είναι ανάμεσα σε μια κοινωνία που φωνάζει για να ακουστεί και σε ένα κράτος που ακούει μόνο όταν φωνάζουν.
Οι αγρότες κλείνουν τους δρόμους, ασκώντας το δικαίωμα τους στη διαμαρτυρία. Αυτή η μορφή διαμαρτυρίας υπονομεύει και κάποιες φορές καταργεί το δικαίωμα στην ελεύθερη μετακίνηση. Συνεπώς, λέει μία θέση, οι αγρότες οφείλουν να αφήσουν τους δρόμους ανοιχτούς, προκειμένου να μην υφίστανται οι απλοί πολίτες το κόστος των κινητοποιήσεων. Εντάξει.
Ομως αν οι αγρότες δεν κλείσουν τους δρόμους, δεν πρόκειται να τους ακούσει κανείς. Αν έβγαζαν τα τρακτέρ στο πλάι της εθνικής οδού, το πολύ να εισέπρατταν κανένα φιλικό κορνάρισμα. Τώρα εισπράττουν την αγανάκτηση των αποκλεισμένων οδηγών.
Από την άλλη, όμως, δεν υπάρχει κινητοποίηση χωρίς κοινωνικό κόστος. Οι εργαζόμενοι στις μεταφορές θα κλείσουν το μετρό. Οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας θα προκαλέσουν καθυστερήσεις στις πτήσεις. Οι απεργίες στους ΟΤΑ αφήνουν σκουπίδια στους δρόμους. Και οι ναυτεργάτες κρατούν δεμένα τα πλοία στα λιμάνια. Τι μένει στους αγρότες; Να κλείσουν τους δρόμους. Αλλωστε έτσι γίνονται οι περισσότερες κινητοποιήσεις στη χώρα μας. Δεν διαδηλώνουμε. Παίρνουμε ομήρους.
Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι συμπαραστεκόμαστε στις κινητοποιήσεις κοινωνικών ομάδων, αρκεί να μην μας αφορούν. Υποστηρίζουμε τις απεργίες των εκπαιδευτικών, μέχρι να κλείσουν τα σχολεία των παιδιών μας. Στηρίζουμε τις απεργίες των γιατρών, αρκεί να μη μας πετύχουν στο χειρουργικό τραπέζι. Το δικαίωμα του άλλου τελειώνει εκεί που αρχίζει η δυσφορία μας.
Ομως το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι οι κλειστοί δρόμοι. Είναι ότι κανείς δεν εμπιστεύεται ότι θα ακουστεί χωρίς να ανέβει σε οδόφραγμα. Η σύγκρουση δεν είναι ανάμεσα στους αγρότες και στους οδηγούς. Είναι ανάμεσα σε μια κοινωνία που φωνάζει για να ακουστεί και σε ένα κράτος που ακούει μόνο όταν φωνάζουν.
Λείπει αυτό που θα ονοματίζαμε ως «κουλτούρα κοινωνικού διαλόγου». Και όλοι γνωρίζουμε τι θα συμβεί στη συνέχεια. Είναι ακόμα ένα σίκουελ του έργου που βλέπουμε εδώ και χρόνια. Η κόπωση θα σκεπάσει την κινητοποίηση, το κομμάτι της κοινωνίας που δεν μπορεί να αντιδράσει θα στραφεί κατά των αγροτών και στο τέλος η κυβέρνηση θα κάνει ένα μικρό βήμα προς τα πίσω και οι διαμαρτυρόμενοι θα συμβιβαστούν.
Εννοείται ότι από την κατάληξη των πραγμάτων θα απουσιάζει η ουσία που αγγίζει τα τραγικά αδιέξοδα της πρωτογενούς παραγωγής. Απλώς θα ανανεωθεί το ραντεβού για του χρόνου. Στους ίδιους δρόμους, με ψησταριές και τσίπουρο που στέλνει κάτω τα φαρμάκια. Ωστόσο, μια χώρα που συζητά μόνο όταν τσικνίζουν στα οδοφράγματα, δεν μπορεί να σχεδιάσει ούτε τον επόμενο μήνα, πόσο μάλλον το μέλλον της αγροτικής της παραγωγής.
Μια αιφνιδιαστική κυβερνητική απόφαση ανατρέπει πλήρως το σύστημα ενισχύσεων των κτηνοτρόφων στην Κρήτη, προκαλώντας οργή, απόγνωση και προαναγγελία μαζικών κινητοποιήσεων.
Μετά το κλείσιμο των δηλώσεων ΟΣΔΕ και των ενστάσεων, η κυβέρνηση ανακοίνωσε αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των επιλέξιμων βοσκοτόπων, ενέργεια που οι παραγωγοί χαρακτηρίζουν «αυθαίρετη, προχειροφτιαγμένη και καταστροφική». Το αποτέλεσμα: δραματική συρρίκνωση των στρεμμάτων και περικοπές ενισχύσεων που φθάνουν έως και το 95%.
Οι επιπτώσεις, όπως τονίζουν εκπρόσωποι του κλάδου, δεν περιορίζονται στα εισοδήματα των κτηνοτρόφων· απειλούν να παρασύρουν τις ενώσεις, τις ζωοτροφές, τις τοπικές αγορές και τελικά την ίδια την παραγωγή.
Πλέον, ο κόμπος έφτασε στο χτένι και μετά από έκτακτη συνέλευση του Παγκρήτιου Συντονιστικού με σύνθημα «τα ειρηνικά τελείωσαν», οι κτηνοτρόφοι της Κρήτης προχωράνε σε μπλόκο σε όλα τα αεροδρόμια και τα λιμάνια του νησιού!
«Το ανακοινώνουμε από τώρα για να κανονίσουν και οι άνθρωποι τις δουλειές τους. Ο αποκλεισμός θα είναι επ ‘αόριστον», μας είπε ο πρόεδρος του Συντονιστικού των Κτηνοτρόφων Κρήτης, Βασίλης Μανουράς.
Ο κ. Μανουράς, περιέγραψε με μελανά χρώματα την κατάσταση, εξηγώντας τους μηχανισμούς που οδήγησαν στη σημερινή αδιέξοδη κατάσταση.
Β. Μανουράς: Η ρίζα του προβλήματος και οι Δασικοί Χάρτες
Κάνοντας μια αναδρομή στο πρόσφατο παρελθόν, υπενθύμισε ότι το καθεστώς των επιδοτήσεων έχει αλλάξει ριζικά τα τελευταία χρόνια. «Οι τελευταίες ΚΑΠ, οι επιδοτήσεις πάνε βάσει στρεμμάτων. Δεν πάνε βάσει ζωικού κεφαλαίου», διευκρίνισε, απαντώντας εμμέσως και στην κριτική που δέχονται οι Κρητικοί παραγωγοί για το ύψος των ενισχύσεων.
Η ρίζα του κακού εντοπίζεται στην περίοδο 2019-2020, όταν η ανάρτηση των δασικών χαρτών και η οριοθέτηση των περιοχών Natura 2000 πέταξαν εκτός επιλεξιμότητας τεράστιες εκτάσεις γης στο νησί.
«Χάσαμε πολλά εκατομμύρια στρέμματα εμείς στην Κρήτη, τα οποία ήταν επιλέξιμα και καλυπτόμασταν», τόνισε ο κ. Μανουράς. Τότε, η πολιτεία παρενέβη θεσπίζοντας την «τεχνική λύση», μια νόμιμη διαδικασία βάσει οδηγίας της Ε.Ε., μέσω της οποίας διατέθηκαν επιλέξιμες εκτάσεις από άλλες περιοχές της χώρας στους παραγωγούς που είχαν απωλέσει τη γη τους. «Μας λένε “μην ανησυχείτε, εμείς θα σας δώσουμε στρέμματα”», θυμάται χαρακτηριστικά.
Η αιφνιδιαστική ανατροπή και η «άνιση μεταχείριση»
Ενώ ο σχεδιασμός προέβλεπε την κατάργηση της τεχνικής λύσης από το 2026, η κυβέρνηση προχώρησε σε μια αιφνιδιαστική κίνηση που ανέτρεψε τα δεδομένα. «Τώρα… έκοψαν την τεχνική λύση», ανέφερε ο κ. Μανουράς, επισημαίνοντας ωστόσο ότι το μείζον ζήτημα δεν είναι η κατάργηση καθαυτή, αλλά η ανισότητα στην εφαρμογή της.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συντονιστικού, εκδόθηκε Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) την τελευταία στιγμή, η οποία επέτρεψε στην Περιφέρεια Αττικής να αντλήσει επιλέξιμες εκτάσεις από όμορες περιφέρειες, δυνατότητα που δεν δόθηκε στην Κρήτη. «Αν την κόβανε για όλη την Ελλάδα – θα συμφωνούσαμε», σχολίασε, καταγγέλλοντας ότι η εξαίρεση αυτή οδήγησε στην απώλεια των περισσότερων δικαιωμάτων για τους Κρητικούς.
Οι πρακτικές συνέπειες για τους παραγωγούς που δεν διαθέτουν ιδιόκτητη γη είναι καταστροφικές.
«Όλοι οι άνθρωποι έχουν προγραμματίσει τις επιχειρήσεις τους, τις δουλειές τους», σημείωσε ο κ. Μανουράς, αναφερόμενος σε επιταγές και οφειλές προς εμπόρους ζωοτροφών που πλέον είναι αδύνατον να καλυφθούν. «Δηλαδή έχω κάνει τον προγραμματισμό μου γιατί περίμενα ότι θα πάρω αυτά που δικαιούμουν. Δεν γυρεύω κάτι παραπάνω», κατέληξε, στέλνοντας σήμα κινδύνου για τη βιωσιμότητα του κλάδου.
Όπως εξηγεί ο πρόεδρος του Συντονιστικού των Κτηνοτρόφων Κρήτης, Βασίλης Μανουράς, η αιφνίδια ανατροπή του οικονομικού προγραμματισμού των κτηνοτρόφων αφήνει «στον αέρα» κι επιταγές εκατομμυρίων ευρώ προς τις Ενώσεις και τους εμπόρους ζωοτροφών, δημιουργώντας συνθήκες πραγματικού κραχ στην αγορά και θέτοντας σε άμεσο κίνδυνο την επιβίωση του ζωικού κεφαλαίου εν μέσω χειμώνα.
Ο ξαφνικός θάνατος «μπαμ και κάτω»
«Του χρόνου για το ’26 ήτανε κάθετοι. Μας το ξεκαθαρίσανε, γιατί και προ καιρού που είχε γίνει συνάντηση με τον κύριο Χατζηδάκη και με τον κύριο Τσιάρα στο υπουργείο, πριν 15-20 μέρες… Αυτοί ήταν ξεκάθαροι: του χρόνου θα βάλουμε “βόλους”. Δηλαδή αυτά τα τσιπ λένε, στο στομάχι των ζώων», αναφέρει ο κ. Μανουράς, αναγνωρίζοντας τη σαφήνεια των προθέσεων για το μέλλον.
Ωστόσο, η διαχείριση της τρέχουσας χρονιάς χαρακτηρίζεται από τον ίδιο ως αιφνιδιαστική. «Αλλά εφέτος, αφού εδώ μας έχουν προειδοποιήσει για του χρόνου οι άνθρωποι, εντάξει, βάλε τους “βόλους” και όποιος έχει ζώα να τα παίρνει. Αλλά τώρα, τώρα ο προγραμματισμός έχει γίνει. Μας έκαναν ξαφνικό θάνατο, “μπαμ” και κάτω την τελευταία στιγμή», τονίζει.
Επιταγές χωρίς αντίκρισμα και στάση εμπορίου
«Για να καταλάβετε τι γίνεται φέτος… Φέτος τώρα εμείς οι πιο πολλοί είχαμε πάει από τις ενώσεις βάσει της επιδότησης και ψωνίζαμε τροφές. Δηλαδή είχαμε κάνει συμφωνία με τις ενώσεις ότι “δίνετε μας τροφές και αύριο που θα μπουν οι επιδοτήσεις παίρνετε τα χρήματά σας”. Αυτό γινόταν κάθε χρόνο», εξηγεί ο κ. Μανουράς.
Η ανατροπή αυτού του δεδομένου οδηγεί σε αδιέξοδο. «Τώρα λοιπόν που δεν μπήκαν χρήματα, οι ενώσεις είχαν κανονίσει… αυτές περίμεναν να πάρουν τα χρήματα, να πληρώσουν οι προμηθευτές και να ξαναφορτώσουν οι ζωοτροφές. Εδώ οι επιταγές είναι στον αέρα, θα σκάσουνε όλες και οι επιταγές των ενώσεων… με συνέπεια να μην μπορούν να φέρουν τροφή», σημειώνει, προσθέτοντας πως κανένας μεγαλέμπορος δεν πρόκειται να δώσει πίστωση σε ένα καταχρεωμένο σύστημα.
«Δηλαδή είναι αλυσιδωτές οι αντιδράσεις, ο ένας θα παρασύρει τον άλλον», προειδοποιεί.
Κίνδυνος ασιτίας για τα ζώα και «νέκρωμα» της αγοράς
Οι συνέπειες της έλλειψης ρευστότητας και ζωοτροφών μεταφράζονται σε ζήτημα επιβίωσης για τα κοπάδια. «Αποτέλεσμα; Τα περισσότερα ζώα, γιατί είναι και χειμώνας, αν δεν βρεθεί τρόπος κάποιοι να στηρίξουνε, θα ψοφήσουν ή θα αναγκαστούν οι άνθρωποι να τα σφάξουν για να μην ψοφήσουν. Τα χάλια είναι άσχημα», λέει ο πρόεδρος του Συντονιστικού.
Οι κτηνοτρόφοι εμφανίζονται αποφασισμένοι να προσβάλουν τη νομιμότητα της διαδικασίας που ακολουθήθηκε υποβάλλοντας μηνυτήρια αναφορά στο Συμβούλιο Επικρατείας… «Αυτοί είναι παράνομοι. Αυτοί λειτουργήσανε παράνομα. Και λειτουργήσανε και εσκεμμένα», δηλώνει ο κ. Μανουράς.
Το «παράλογο» της κατανομής
Χρησιμοποιώντας τη λαϊκή έκφραση «άρτζι μπούρτζι και λουλάς», στηλιτεύει την αδιαφάνεια των κριτηρίων που οδήγησαν παραγωγικούς κτηνοτρόφους σε οικονομικό μηδενισμό.
«Παραγωγοί που είχανε 40 τόνους γάλα, 50 τόνους ζωοτροφές, κρέατα, αρνιά… Κι αυτά πιστοποιούνται με τιμολόγια, και δεν του δώσανε ούτε στρέμμα!», αναφέρει με έμφαση, αντιπαραβάλλοντας περιπτώσεις δικαιούχων που έλαβαν ενισχύσεις χωρίς να διαθέτουν αντίστοιχη παραγωγική δραστηριότητα ή και μηδαμινή δραστηριότητα! «Δεν υπάρχει δηλαδή δίκαιη κατανομή. Αν με ρωτήσεις, η κατανομή που έγινε είναι πλήρως άδικη για άπαντες», υπογραμμίζει.
Γ. Βενιεράκης: Η «παγίδα» της τεχνικής λύσης
Ο Γιώργος Βενιεράκης κατά την πρόσφατη κινητοποίηση με το μπλόκο στον Πετρέ
Με φόντο τις δραματικές εξελίξεις στις αγροτικές επιδοτήσεις, ο πρόεδρος του Συλλόγου Κτηνοτρόφων Ρεθύμνου, Γιώργος Βενιεράκης, εξαπολύει κι αυτός δριμύ κατηγορώ κατά της ηγεσίας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.
Ο κ. Βενιεράκης κάνει λόγο για «μεγάλο μπάχαλο», καταγγέλλοντας ότι «οι εταιρείες πήραν όλα τα λεφτά».
«300-400€ η Eurobank, η Υγεία Επιχειρεί, ο ΕΛΓΑ – καλά αυτός τα παίρνει συνέχεια… Έχω κουβεντιάσει με πολλούς και πήρανε όλα τα λεφτά. 1900€ που μου βάλανε, τα πήρανε. Τα πήραν οι εταιρείες και ο ΕΛΓΑ», δηλώνει χαρακτηριστικά.
«Μας έχουν στοχοποιήσει – Πήραν τα λεφτά με το έτσι θέλω»
Ο κ. Βενιεράκης δεν μασάει τα λόγια του σχετικά με τη στάση της Πολιτείας απέναντι στο νησί. «Επίτηδες το κάμανε, έχουν στοχοποιήσει την Κρήτη», δηλώνει, υπενθυμίζοντας τις προειδοποιήσεις των φορέων κατά την πρόσφατη επίσκεψή τους στην Αθήνα, οι οποίες αγνοήθηκαν επιδεικτικά.
Θέτοντας επί τάπητος το δομικό πρόβλημα του συστήματος επιδοτήσεων, ο πρόεδρος των κτηνοτρόφων του Ρεθύμνου τάσσεται υπέρ ενός μοντέλου που θα επιβραβεύει την πραγματική παραγωγή και όχι την κατοχή γης. «Ερωτώ εγώ, ποιος πρέπει να πληρωθεί; Αυτός που έχει τα στρέμματα και δεν παράγει ή εγώ που παράγω;», διερωτάται, φέρνοντας ως παράδειγμα την περίπτωση του γιου του για να καταδείξει το μέγεθος της αδικίας:
«Ο γιος μου με 40 τόνους γάλα, με πάνω από 2 τόνους κρέας, και πήρε 1.600€. Το καταλαβαίνεις; Και από τα 1.600 του μείνανε 130 ευρώ!».
Σύμφωνα με τον ίδιο, η λύση θα ήταν απλή αν υπήρχε πολιτική βούληση να εντοπιστούν οι πραγματικοί παραγωγοί μέσω των τιμολογίων τους, αντί να συντηρείται ένα σύστημα που, όπως λέει, ευνοεί τους «επιτήδειους» και αφήνει τους ανθρώπους του μόχθου εκτεθειμένους.
Ορατός ο κίνδυνος για τα ζώα και την τοπική οικονομία
Ο τόνος του προέδρου των κτηνοτρόφων είναι πολεμικός: «θα πάμε παντού και σε λιμάνια και παντού». Όμως, απευθύνει και μία προειδοποίηση προς τους συναδέλφους του:
«Άμα δεν ξυπνήσουν από τους καναπέδες και από τις καρέκλες… Άμα θέλουνε. Άμα δεν θέλουνε, ας κάθονται να κλαίνε». Η συμμετοχή του κόσμου θα είναι ο καθοριστικός παράγοντας για τη συνέχεια: «Εκεί στη Δαμάστα θα πάμε και από εκεί θα αποφασίσουμε…
Άμα έρθει ο κόσμος. Άμα δεν έρθει, θα πάω κι εγώ σπίτι».
«Τα χωριά μας πεθαίνουν»
Πίσω από τα οικονομικά αιτήματα, αναδεικνύεται ένα μείζον κοινωνικό και εθνικό ζήτημα: η δημογραφική γήρανση και η ερήμωση της κρητικής υπαίθρου.
«Είναι όχι μόνο για τον πρωτογενή τομέα, είναι και κοινωνικά θέματα. Η υπογεννητικότητα…», τονίζει και παραθέτει το προσωπικό του βίωμα: «Είναι στο χωριό μας πέντε νομάτοι στην ηλικία τη δικιά μου. Ένα χρόνο, δυο; Μετά τελειώσαμε… Δεν υπάρχει άλλος να κάτσει. Όλοι φεύγουνε… Τελειώσαμε».
Ο κ. Βενιεράκης καταγγέλλει ότι οι τιμές πώλησης των προϊόντων έχουν μείνει καθηλωμένες σε επίπεδα προ εικοσαετίας, την ώρα που το κόστος παραγωγής έχει εκτοξευθεί.
«Να κάτσω τώρα να παλεύω να πουλώ το γάλα μου στην τιμή που πουλούσα πριν το ευρώ, πριν το 2002;», διερωτάται με αγανάκτηση.
Γ. Βερυκάκης: «Μας άλλαξαν τους όρους στο 90’»
Ο Γιώργος Βερυκάκης
«Ξεκλήρισμα» και «μεγάλο πανικό» προμηνύει για τον αγροτικό κόσμο της Κρήτης ο πρόεδρος του Συλλόγου Κτηνοτρόφων Χανίων, Γιάννης Βερυκάκης, αναλύοντας τους λόγους που οδήγησαν στην εκρηκτική κατάσταση μετά την ανακοίνωση των προκαταβολών της βασικής ενίσχυσης.
Ο κ. Βερυκάκης συνδέει άμεσα το πρόβλημα με το ιδιοκτησιακό και περιβαλλοντικό καθεστώς του νησιού. «Γιατί αυτή τη στιγμή εμείς, το ζωικό κεφάλαιο που έχουμε, δεν έχει τα στρέμματα… να μας καλύψει. Γι’ αυτό υπάρχει τώρα αυτό το πρόβλημα. Γιατί έχουν δεσμεύσει στρέμματα το Δασαρχείο», εξηγεί. Η λύση, σύμφωνα με τον ίδιο, θα μπορούσε να δοθεί μέσω της αποδέσμευσης δασικών εκτάσεων, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες των παραγωγών εντός του νησιού.
Το μεγαλύτερο παράπονο των κτηνοτρόφων αφορά τον χρόνο και τον τρόπο της απόφασης. Ο κ. Βερυκάκης καταγγέλλει πως το Υπουργείο γνώριζε το πρόβλημα αλλά επέλεξε να αιφνιδιάσει. «Απλώς αυτή τη στιγμή αλλάζουν το μοντέλο. Και αυτό το μοντέλο θα έπρεπε να αλλάξει πριν καταθέσουμε το ΟΣΔΕ», υπογραμμίζει.
«Δεν θα βγουν να πληρωθούν οι επιταγές τώρα, θα σφραγιστούνε, θα γίνει ο μεγάλος πανικός», προειδοποιεί, παραλληλίζοντας την κατάσταση με την κρίση του 2021 επί υπουργίας Λιβανού, οι πληγές της οποίας, όπως λέει, δεν έχουν ακόμα επουλωθεί.
Μανούσος Σταυριανουδάκης: «Τεχνητή απατεωνιά» η τεχνική λύση
Μια διαφορετική ματιά στα αίτια της κρίσης που μαστίζει τον αγροτικό και κτηνοτροφικό κόσμο της Κρήτης, προσφέρει ο Αντιπρόεδρος της Ενωτικής Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Χανίων, Μανούσος Σταυριανουδάκης. Δεν διστάζει να μιλήσει για παθογένειες ετών, χαρακτηρίζοντας την πολυδιαφημισμένη «τεχνική λύση» ως μια «τεχνητή απατεωνιά», ενώ παράλληλα αναδεικνύει το δυσβάσταχτο κόστος παραγωγής ως τη “μητέρα των μαχών” για την επιβίωση του κλάδου.
Ο ίδιος τηρεί στάση αναμονής για την εξέλιξη της διαδικασίας, επισημαίνοντας ωστόσο ότι η εκκίνηση ήταν προβληματική. «Δεν έχει καμία σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Είναι πολύ λιγότερα σε όλους τα λεφτά. Έπρεπε να γίνει πάντως ένα “αναμάζωμα”», αναφέρει χαρακτηριστικά, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η εξυγίανση του μητρώου ήταν αναγκαία.
Η «φούσκα» της τεχνικής λύσης και οι επιτήδειοι
Ο Αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας αποδομεί το αφήγημα της «τεχνικής λύσης», η οποία παρουσιαζόταν ως σανίδα σωτηρίας.
Ο κ. Σταυριανουδάκης καταγγέλλει ότι το συγκεκριμένο σύστημα λειτούργησε ως κερκόπορτα για την είσοδο αεριτζήδων στον χώρο των επιδοτήσεων. «Δόθηκε η τεχνική λύση για να μπορέσουνε κάποιοι επιτήδειοι να μπουν στο σύστημα και να πάρουν εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ», υπογραμμίζει.
Αναγνωρίζει όμως το πραγματικό πρόβλημα των μικρομεσαίων κτηνοτρόφων που διαθέτουν ζωικό κεφάλαιο αλλά όχι επιλέξιμη γη, λόγω των δασικών χαρτών και του ιδιοκτησιακού καθεστώτος στην Κρήτη. «Εμείς λέμε ότι δημόσια γη στην Κρήτη δεν υπάρχει… Στο νομό Χανίων τουλάχιστον δεν υπάρχει δημόσια γη ούτε μία σπιθαμή», διευκρινίζει, θέτοντας το κράτος προ των ευθυνών του.
«Παγίδα» η εξάρτηση από την επιδότηση
Σε μια προσπάθεια αφύπνισης του αγροτικού κόσμου, ο κ. Σταυριανουδάκης τονίζει την ανάγκη στροφής στην παραγωγή και την ποιότητα, επικρίνοντας τη λογική της αποκλειστικής εξάρτησης από τις ενισχύσεις.
«Δεν λύνονται τα προβλήματα μόνο με την επιδότηση… Αντιθέτως, μπορεί να δημιουργεί περισσότερα προβλήματα γιατί δίνει μια προσδοκία στον κόσμο ότι “ξέρεις κάτι, θα πάρω και την επιδότηση”, και να μην κυνηγήσω να βγάλω ένα προϊόν πολύ καλύτερο», αναφέρει.
Ακρίβεια και κόστος: Οι πραγματικοί εχθροί
Για τον Αντιπρόεδρο της Ομοσπονδίας, οι κινητοποιήσεις είναι μονόδρομος, όχι μόνο λόγω των περικοπών, αλλά κυρίως λόγω της οικονομικής εξίσωσης που δεν βγαίνει. Παραθέτοντας τα νούμερα της αγοράς, περιγράφει την ασφυξία του παραγωγού:
«Το γάλα έχει 1,15€. Το λάδι έχει 4,80€ οι τρεις γραμμές και κατεβαίνει στα 4€. Τα καύσιμα ανεβαίνουν καθημερινά, τα έξοδα ανεβαίνουν. Τα λιπάσματα έχουν φτάσει στο Θεό. Ό,τι αγοράζουμε εμείς είναι πανάκριβο και ό,τι πουλάμε πάμφθηνο».
Υπό αυτό το πρίσμα, ο κ. Σταυριανουδάκης συντάσσεται με το κάλεσμα για μαζική συμμετοχή στις κινητοποιήσεις.
«Και γι’ αυτόν τον λόγο, είναι ένας ο λόγος για τον οποίο πρέπει να βγούμε στο δρόμο… Προχωρούμε σε κινητοποίηση ενωμένοι», καταλήγει, προαναγγέλλοντας τις αποφάσεις της Ενωτικής Ομοσπονδίας και του Κτηνοτροφικού Συλλόγου για τις επόμενες ημέρες.
Λίγα λόγια για την «τεχνική λύση» – Το παρασκήνιο μιας δεκαετούς ρύθμισης και ο ρόλος των συνεχών προστίμων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Η συζήτηση γύρω από την κατάργηση της «τεχνικής λύσης» έχει επανέλθει δυναμικά, καθώς η πρόσφατη ανακατανομή επιλέξιμων βοσκοτόπων στην Κρήτη έχει οδηγήσει σε δραματικές μειώσεις επιδοτήσεων. Για να γίνει όμως κατανοητό πώς η Ελλάδα βρέθηκε σε αυτό το σημείο, απαιτείται επιστροφή στα γεγονότα που διαμόρφωσαν τη «λύση» – ένα ιδιότυπο μηχανισμό που γεννήθηκε μέσα από συγκρούσεις με τις ευρωπαϊκές αρχές, διαδοχικά πρόστιμα και ανάγκη κάλυψης κτηνοτροφικών αναγκών που δεν μπορούσαν πλέον να χωρέσουν στον ευρωπαϊκό χάρτη.
Από το 2009 έως το 2012 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πραγματοποίησε επαναλαμβανόμενους ελέγχους στο ελληνικό σύστημα άμεσων ενισχύσεων. Οι έλεγχοι κατέληξαν σε ένα αυστηρό συμπέρασμα: η Ελλάδα δήλωνε ως βοσκότοπους εκτάσεις που δεν θεωρούνταν επιλέξιμες με βάση τους ευρωπαϊκούς κανόνες. Περιλάμβαναν βραχώδεις περιοχές, θαμνώδη μεσογειακή βλάστηση και τμήματα του τοπίου που –κατά τη λογική της Κομισιόν– δεν πληρούσαν τα κριτήρια χρήσης.
Το αποτέλεσμα ήταν επώδυνο: τεράστιες περικοπές και πρόστιμα εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Η Ελλάδα υποχρεώθηκε να καταρτίσει σχέδιο δράσης (actionplan) για τη διόρθωση των χαρτογραφήσεων, τον καθαρισμό των «ψευδο-βοσκοτόπων» και την εναρμόνιση του συστήματος με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
Στην καρδιά της σύγκρουσης βρισκόταν μια ακόμη μεγαλύτερη αδυναμία: ο ευρωπαϊκός ορισμός του βοσκοτόπου είχε δομηθεί πάνω στη γεωμορφολογία της Βόρειας Ευρώπης, αφήνοντας εκτός μεγάλες εκτάσεις της μεσογειακής χλωρίδας. Κατά συνέπεια, σημαντικά τμήματα της ελληνικής κτηνοτροφικής γης απορρίπτονταν όχι επειδή δεν αξιοποιούνταν, αλλά επειδή δεν ταίριαζαν στο προδιαγεγραμμένο μοντέλο.
Το αποτέλεσμα ήταν η αποψίλωση του επίσημου χάρτη: η Ελλάδα «έχασε» περίπου 9,5 εκατομμύρια στρέμματα επιλέξιμων εκτάσεων.
Η υπουργική απόφαση Καρασμάνη και η γέννηση της “τεχνικής λύσης”
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, στις 12 Δεκεμβρίου 2014, ο τότε υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Γιώργος Καρασμάνης υπέγραψε υπουργική απόφαση που καθόριζε την εφαρμογή της λεγόμενης Τεχνικής Λύσης για τις επιδοτήσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Η λογική ήταν απλή: οι κτηνοτρόφοι που είχαν ζώα, αλλά είχαν χάσει τα επιλέξιμα στρέμματά τους λόγω της αναθεώρησης του ευρωπαϊκού χάρτη, έπρεπε να μπορούν να συνεχίσουν να πληρώνονται. Χωρίς μια τέτοια ρύθμιση, η ελληνική κτηνοτροφία –και ειδικά οι ορεινές περιοχές– θα έμενε χωρίς στήριξη.
Η «τεχνική λύση» λοιπόν λειτούργησε ως εθνικός μηχανισμός εικονικής κατανομής βοσκοτόπων, ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες ζωικού κεφαλαίου που δεν μπορούσαν πλέον να καλυφθούν από τις χαρτογραφημένες εκτάσεις.
Πώς λειτουργούσε: ένα σύστημα κατανομής που «έραβε» τη διαφορά
Η λειτουργία της τεχνικής λύσης στηριζόταν σε τρεις βασικές αρχές:
Κρατική ανακατανομή βοσκοτόπων
Το κράτος «μοίραζε» δημόσιες και κοινόχρηστες εκτάσεις ανά Περιφερειακή Ενότητα, ώστε να καλυφθούν τα ζωικά φορτία.
Δανεισμός στρεμμάτων μεταξύ περιοχών
Όταν μια Περιφέρεια δεν είχε αρκετές επιλέξιμες εκτάσεις, μπορούσε να «δανειστεί» από άλλη. Έτσι, η κατανομή γινόταν πανελλαδικά, χωρίς απαραίτητα γεωγραφική συνοχή.
Απόσταση πραγματικότητας – δηλωμένης επιλεξιμότητας
Συχνά οι εκτάσεις που κατανεμόντουσαν δεν είχαν καμία σχέση με το σημείο όπου πραγματικά βοσκούσαν τα ζώα.
Ένας κτηνοτρόφος μπορούσε να έχει στάβλο σε ένα άκρο της χώρας και να λαμβάνει «δικαιώματα» από εντελώς διαφορετική περιοχή, απλώς για να μπορέσει να διατηρήσει το επίπεδο ενισχύσεών του.
Επίσημα, η τεχνική λύση παρουσιάστηκε ως μεταβατική διόρθωση μέχρι την οριστική εναρμόνιση του ελληνικού συστήματος με το ευρωπαϊκό. Στην πράξη όμως, ο μηχανισμός απέκτησε διάρκεια και έγινε defacto μόνιμος για περίπου μία δεκαετία, ανανεωνόμενος από διαδοχικές κυβερνήσεις και υπουργούς. Στην Ελλάδα άλλωστε, ως γνωστόν, ουδέν μονιμότερο του προσωρινού…
Ένα «μπάλωμα» που έγινε καθεστώς – και τώρα καταργείται
Παρότι λοιπόν ο μηχανισμός γεννήθηκε ως έκτακτη λύση, η τεχνική λύση μετατράπηκε σε βασικό εργαλείο κατανομής των επιδοτήσεων επί δέκα χρόνια. Η εφαρμογή της διατήρησε τη ροή ενισχύσεων προς κτηνοτρόφους που διαφορετικά θα αποκλείονταν, αλλά ταυτόχρονα δημιούργησε ανισότητες, πολυπλοκότητα και αδιαφάνεια στην κατανομή που εκμεταλλεύτηκαν επιτήδειοι με όσα αποκαλύπτονται τους τελευταίους μήνες να αποτυπώνουν το μέγεθος της κατασπατάλησης πόρων που θα έπρεπε να καταλήγουν σε παραγωγούς.
Η απότομη κατάργησή της όμως «εν μια νυκτί» όπως καταγγέλλουν οι παραγωγοί της Κρήτης– επανέφερε απότομα στην επιφάνεια όλα τα ερωτήματα που είχαν συσσωρευτεί:
πώς αναπληρώνονται τα χαμένα στρέμματα,
πώς προστατεύονται οι πραγματικοί παραγωγοί μέχρι την εφαρμογή μίας άλλης μεθόδου,
και πώς διαμορφώνεται πλέον η «καθαρή» εικόνα των επιλέξιμων βοσκοτόπων;
