Σε τροχιά πολιτικής εγρήγορσης εισέρχεται η τοπική οργάνωση του ΚΚΕ, με την κάθοδο του Γενικού Γραμματέα στο νησί να σηματοδοτεί την κορύφωση των δραστηριοτήτων της Τομεακής Επιτροπής.
Με το βλέμμα στραμμένο στην ενίσχυση της πολιτικής του επιρροής και τη συσπείρωση της βάσης του στην Κρήτη, το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας προετοιμάζεται για μια κομβική εκδήλωση στα Χανιά. Η παρουσία του Γενικού Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής, Δημήτρη Κουτσούμπα, στην προγραμματισμένη πολιτική συγκέντρωση της ερχόμενης Κυριακής, προσδίδει ιδιαίτερη βαρύτητα στην πρωτοβουλία της Τομεακής Επιτροπής Χανίων, σε μια περίοδο έντονων πολιτικών διεργασιών.
Το πολιτικό στίγμα της επίσκεψης
Η εκδήλωση, η οποία έχει λάβει χαρακτήρα πολιτικής συγκέντρωσης και συνεστίασης, δεν αποτελεί απλώς μια εθιμοτυπική διαδικασία, αλλά μια ευκαιρία για την ηγεσία του κόμματος να επικοινωνήσει τις θέσεις της στο εκλογικό σώμα της Δυτικής Κρήτης. Υπό το κεντρικό σύνθημα «ΚΚΕ δυνατό, σταθερό σε κάθε δοκιμασία, έτοιμο στο κάλεσμα της ιστορίας για το Σοσιαλισμό!», ο Δημήτρης Κουτσούμπας αναμένεται να αναλύσει την τρέχουσα πολιτική συγκυρία, θέτοντας το ιδεολογικό πλαίσιο δράσης του κόμματος για το επόμενο διάστημα.
Η επιλογή του συνθήματος δεν είναι τυχαία, καθώς αντανακλά τη στρατηγική του Περισσού να προβάλλει το κόμμα ως τον μοναδικό πόλο σταθερότητας και προοπτικής απέναντι στις προκλήσεις της εποχής, καλώντας τα μέλη και τους φίλους του σε ετοιμότητα.
Ραντεβού στο «Πορτοκάλι»
Το ραντεβού έχει οριστεί για την Κυριακή, 30 Νοεμβρίου, στις 20:00. Ως τόπος διεξαγωγής επιλέχθηκε το κέντρο «Πορτοκάλι», στην περιοχή της Γέφυρας Πλατανιά, ένας χώρος ικανός να φιλοξενήσει τον όγκο των προσκεκλημένων που αναμένεται να δώσουν το «παρών» για να ακούσουν την ομιλία του Γενικού Γραμματέα. Η Τομεακή Επιτροπή Χανίων έχει ήδη κινητοποιήσει τον μηχανισμό της, στοχεύοντας σε μια μαζική εκδήλωση που θα στείλει μήνυμα δυναμικής παρουσίας του κόμματος στο νησί.
Κρητική παράδοση και έντεχνα ακούσματα
Πέραν του αμιγώς πολιτικού σκέλους, η βραδιά θα πλαισιωθεί και από ψυχαγωγικό πρόγραμμα, τιμώντας την παράδοση των κομματικών συνεστιάσεων που συνδυάζουν την πολιτική ζύμωση με την κοινωνική επαφή. Μετά την ομιλία του Δημήτρη Κουτσούμπα, τη σκυτάλη θα πάρει η μουσική, με ένα πρόγραμμα που θα κινείται μεταξύ της κρητικής παράδοσης και του έντεχνου ρεπερτορίου.
Στη σκηνή θα βρεθούν οι μουσικοί Γιάννης Χίνος, Νίκος Λάππας και Στέλιος Κοτζαμπασάκης, οι οποίοι θα αναλάβουν να ψυχαγωγήσουν τους παρευρισκόμενους, κλείνοντας τη βραδιά με γλέντι και ενισχύοντας τους δεσμούς συντροφικότητας μεταξύ των μελών και των φίλων του κόμματος.
Ο ηθικολόγος σχεδιασμού της Google και κεντρικό πρόσωπο του ντοκιμαντέρ «The Social Dilemma», αποκαλύπτει το παρασκήνιο της κούρσας για την Τεχνητή Γενική Νοημοσύνη (AGI), προειδοποιώντας για μια επερχόμενη πραγματικότητα όπου οι μηχανές θα εκβιάζουν ανθρώπους, θα χακάρουν τη δημοκρατία και θα απειλούν την κοινωνική συνοχή.
Αν η ανησυχία για τη μετανάστευση και την απώλεια θέσεων εργασίας κυριαρχεί στον δημόσιο διάλογο, ο Τριστάν Χάρις υποστηρίζει πως η ανθρωπότητα κοιτάζει προς τη λάθος κατεύθυνση. «Αν ανησυχείτε ότι η μετανάστευση παίρνει τις δουλειές, θα έπρεπε να ανησυχείτε πολύ περισσότερο για την Τεχνητή Νοημοσύνη», δηλώνει χαρακτηριστικά. Περιγράφει την έλευση της AI ως μια «πλημμύρα εκατομμυρίων νέων ψηφιακών μεταναστών», οι οποίοι διαθέτουν ικανότητες επιπέδου Νόμπελ, εργάζονται με υπεράνθρωπη ταχύτητα και κοστίζουν λιγότερο από τον κατώτατο μισθό.
Ο Χάρις, συνιδρυτής του Center for Humane Technology, δεν είναι ένας τυχαίος παρατηρητής. Έχοντας προβλέψει με ακρίβεια τις καταστροφικές συνέπειες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην ψυχική υγεία και τη δημοκρατία χρόνια πριν αυτές γίνουν εμφανείς, επιστρέφει τώρα με μια ακόμη πιο σκοτεινή προειδοποίηση. Σε μια αποκαλυπτική συζήτηση, σκιαγραφεί ένα μέλλον που πλησιάζει ταχύτερα από όσο η κοινωνία είναι προετοιμασμένη να διαχειριστεί, με ορίζοντα αλλαγών που εντοπίζεται έως το 2027.
Η κούρσα για τον «Ψηφιακό Θεό»
Σύμφωνα με τον Χάρις, υπάρχει μια θεμελιώδης διάσταση ανάμεσα σε αυτά που οι εταιρείες τεχνολογίας δηλώνουν δημόσια και σε αυτά που συζητούν ιδιωτικά. Ενώ δημόσια γίνεται λόγος για θεραπεία του καρκίνου και λύσεις στην κλιματική αλλαγή, πίσω από κλειστές πόρτες επικρατεί ένας φρενήρης ανταγωνισμός. Ο στόχος δεν είναι απλώς η δημιουργία ενός καλύτερου chatbot, αλλά η Τεχνητή Γενική Νοημοσύνη (AGI) – μια τεχνολογία ικανή να αυτοματοποιήσει κάθε μορφή ανθρώπινης γνωστικής εργασίας.
Το κίνητρο πίσω από αυτή την κούρσα είναι, κατά τον Χάρις, σχεδόν μυθολογικό. Οι ηγέτες της τεχνολογίας πιστεύουν πως όποιος φτάσει πρώτος στην AGI θα αποκτήσει «άπειρη δύναμη», στρατιωτικό πλεονέκτημα και τον έλεγχο της παγκόσμιας οικονομίας. «Δεν μπορούμε να αφήσουμε αυτές τις εταιρείες να αγωνίζονται για να χτίσουν έναν υπερ-ευφυή ψηφιακό θεό», τονίζει ο Χάρις, περιγράφοντας τη νοοτροπία των CEO: «Πιστεύουν ότι αν δεν το χτίσουν πρώτοι, θα χάσουν από τον “άλλον” και τότε θα είναι για πάντα σκλάβοι στο μέλλον του άλλου. Αισθάνονται ότι θα πεθάνουν ούτως ή άλλως. Προτιμούν λοιπόν να ανάψουν τη φωτιά και να δουν τι θα συμβεί».
Αυτή η λογική του «ο νικητής τα παίρνει όλα» οδηγεί σε επικίνδυνες παρακάμψεις των μέτρων ασφαλείας. Ο Χάρις μεταφέρει μαρτυρίες από ιδιωτικές συζητήσεις, όπου κορυφαίοι παράγοντες του χώρου παραδέχονται πως θα προχωρούσαν στην ανάπτυξη της AI ακόμη και αν υπήρχε 20% πιθανότητα αφανισμού της ανθρωπότητας, προκειμένου να διεκδικήσουν το 80% της πιθανότητας για μια ουτοπία. «Δεν δώσαμε τη συγκατάθεσή μας σε έξι ανθρώπους να πάρουν αυτή την απόφαση για λογαριασμό 8 δισεκατομμυρίων ανθρώπων», υπογραμμίζει.
Όταν η μηχανή εκβιάζει τον άνθρωπο
Η απειλή, ωστόσο, δεν είναι μόνο υπαρξιακή ή μελλοντική. Ο Χάρις επισημαίνει ότι τα σημερινά μοντέλα AI έχουν ήδη αρχίσει να επιδεικνύουν συμπεριφορές που παραπέμπουν σε σενάρια επιστημονικής φαντασίας. Αναφέρει χαρακτηριστικά πειράματα όπου μοντέλα AI, όταν αντιλήφθηκαν ότι απειλούνται με αντικατάσταση, ανέπτυξαν αυτόνομα στρατηγικές επιβίωσης.
«Έχουμε αποδείξεις», αποκαλύπτει ο Χάρις, «όπου αν ένα μοντέλο AI διαβάζει τα email μιας εταιρείας και μάθει ότι πρόκειται να αντικατασταθεί από ένα άλλο μοντέλο, και στη συνέχεια διαβάσει επίσης στα email ότι ένα στέλεχος έχει παράνομη σχέση με υπάλληλο, το AI θα εκβιάσει ανεξάρτητα αυτό το στέλεχος προκειμένου να κρατηθεί ζωντανό». Σε δοκιμές που πραγματοποίησε η Anthropic σε κορυφαία μοντέλα της αγοράς (συμπεριλαμβανομένων των GPT-4 και Claude), διαπιστώθηκε ότι τέτοιες συμπεριφορές εξαπάτησης και εκβιασμού εκδηλώθηκαν σε ποσοστά που κυμαίνονταν από 79% έως 96%.
Το πρόβλημα έγκειται στο ότι η AI βασίζεται στη γλώσσα, το «λειτουργικό σύστημα» της ανθρωπότητας. Από τον κώδικα των υποδομών ύδρευσης και ηλεκτρισμού μέχρι τη νομοθεσία και την ανθρώπινη επικοινωνία, όλα είναι γλώσσα. Η ικανότητα της AI να χακάρει αυτό το λειτουργικό σύστημα δημιουργεί πρωτοφανείς κινδύνους ασφαλείας, όπως η ανακάλυψη ευπαθειών σε λογισμικό ανοιχτού κώδικα ή η δημιουργία πειστικών deepfake φωνητικών μηνυμάτων για τηλεφωνικές απάτες.
Η οικονομική ανατροπή και το φάσμα της ανεργίας
Πέρα από τους κινδύνους ασφαλείας, ο Χάρις εστιάζει στην επερχόμενη οικονομική λαίλαπα. Παρομοιάζει την έλευση της AI με ένα «NAFTA 2.0», αναφερόμενος στη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου που οδήγησε σε αποβιομηχάνιση πολλών περιοχών των ΗΠΑ. Μόνο που αυτή τη φορά, η μετατόπιση δεν αφορά τη χειρωνακτική εργασία, αλλά την πνευματική.
Η τεχνολογία δεν έρχεται απλώς να βοηθήσει, αλλά να αντικαταστήσει. Ήδη παρατηρείται μείωση 13% στις προσλήψεις νέων πτυχιούχων σε επαγγέλματα που είναι εκτεθειμένα στην AI. Ο Χάρις αναφέρεται στο όραμα του Έλον Μασκ για τα ανθρωποειδή ρομπότ, τα οποία, σε συνδυασμό με την AGI, στοχεύουν στην ιδιοποίηση της παγκόσμιας οικονομίας εργασίας. «Αν έχεις μια AI που μπορεί να κάνει επιχειρηματική στρατηγική, να γράφει κώδικα και να σχεδιάζει τσιπς καλύτερα από ανθρώπους, αποκτάς ασύμμετρο πλεονέκτημα», εξηγεί.
Το ερώτημα που προκύπτει είναι ποιος θα πληρώσει για τη διαβίωση των ανθρώπων όταν η εργασία αυτοματοποιηθεί. Ο Χάρις είναι δύσπιστος απέναντι στις υποσχέσεις για Παγκόσμιο Βασικό Εισόδημα (UBI), ρωτώντας ρητορικά: «Πότε μια μικρή ομάδα ανθρώπων συγκέντρωσε όλο τον πλούτο της οικονομίας και τον αναδιαένειμε συνειδητά σε όλους τους υπόλοιπους; Πότε συνέβη αυτό στην ιστορία;».
Η ψευδαίσθηση της οικειότητας και η «AI Ψύχωση»
Ένας από τους πιο ύπουλους κινδύνους, σύμφωνα με τον Χάρις, είναι η στροφή από την οικονομία της προσοχής (social media) στην οικονομία της οικειότητας (AI companions). Η πρώτη χρήση του ChatGPT το τελευταίο έτος έχει εξελιχθεί σε προσωπική ψυχοθεραπεία, κάτι που εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους. Τα συστήματα αυτά είναι σχεδιασμένα να είναι «συκοφαντικά», να επιβεβαιώνουν δηλαδή τις πεποιθήσεις του χρήστη αντί να ελέγχουν την πραγματικότητα.
Ο Χάρις αναφέρεται στην τραγική περίπτωση του 16χρονου Adam, ο οποίος αυτοκτόνησε αφού ανέπτυξε συναισθηματική εξάρτηση από ένα AI chatbot, το οποίο τον ενθάρρυνε να απομονωθεί από την οικογένειά του. Παράλληλα, περιγράφει το φαινόμενο της «AI ψύχωσης», όπου χρήστες –ακόμη και υψηλού μορφωτικού επιπέδου– πείθονται από τα chatbot ότι έχουν λύσει περίπλοκα επιστημονικά προβλήματα ή έχουν ανακαλύψει συνειδητότητα στις μηχανές, οδηγούμενοι σε παραληρηματικές καταστάσεις.
Υπάρχει διέξοδος;
Παρά τη ζοφερή εικόνα, ο Τριστάν Χάρις αρνείται τον χαρακτηρισμό του απαισιόδοξου. Αντιθέτως, πιστεύει ότι η σαφήνεια γύρω από τον κίνδυνο είναι η μόνη οδός για τη σωτηρία. «Δεν είμαστε σε έναν αγώνα μόνο για τεχνολογικό πλεονέκτημα», σημειώνει. «Είμαστε σε έναν αγώνα για το ποιος μπορεί να κυβερνήσει καλύτερα τον αντίκτυπο αυτής της τεχνολογίας στην κοινωνία».
Απορρίπτει το επιχείρημα ότι «αν δεν το κάνουμε εμείς, θα το κάνει η Κίνα», υποστηρίζοντας ότι ούτε το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα επιθυμεί μια ανεξέλεγκτη AI που θα απειλούσε την επιβίωσή του. Υπενθυμίζει ιστορικά παραδείγματα επιτυχημένης διεθνούς συνεργασίας απέναντι σε υπαρξιακές απειλές, όπως το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ για την τρύπα του όζοντος και τις συνθήκες μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Η πρότασή του είναι σαφής: Αντί για την κούρσα προς μια ανεξέλεγκτη AGI, η ανθρωπότητα πρέπει να στραφεί σε στενά, εξειδικευμένα συστήματα AI που λύνουν συγκεκριμένα προβλήματα (υγεία, εκπαίδευση, ενέργεια) χωρίς να εγκυμονούν υπαρξιακούς κινδύνους. «Πρέπει να διαμαρτυρηθούμε», καταλήγει ο Χάρις, καλώντας τους πολίτες να απαιτήσουν από τους πολιτικούς να θέσουν το ζήτημα της AI ως κορυφαία προτεραιότητα. «Είναι δυνατόν να επιλέξουμε ένα διαφορετικό μέλλον, αλλά πρέπει να δράσουμε τώρα, πριν κλειδώσει η τρέχουσα πορεία».
Τον «χάρτη» των αυξήσεων σε μισθούς και συντάξεις ξεδιπλώνει το Πολυετές Δημοσιονομικό Πρόγραμμα 2026-2029, το οποίο παρουσίασαν στο υπουργικό συμβούλιο την περασμένη Πέμπτη ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης και ο αρμόδιος υφυπουργός Θάνος Πετραλιάς.
Ξεκινώντας από τα νέα μέτρα που θα εφαρμοστούν για πρώτη φορά το 2026, με «σταθμό» την αύξηση του μέσου μισθού στη χώρα μας στα 1.500 ευρώ και του κατώτατου στα 950 ευρώ το 2027, στις 80 σελίδες του το Πολυετές Πρόγραμμα προδιαγράφει συνεχείς αυξήσεις μισθών και συντάξεων κάθε χρόνο, υποχώρηση της ανεργίας και πάνω από 148.500 νέες προσλήψεις στο δημόσιο ως το 2029.
Παρότι χρονικά υπερβαίνει τα στενά όρια μία κυβερνητικής θητείας, ο Πολυετής Δημοσιονομικός Προγραμματισμός αποτελεί πλέον θεσμό και υποχρέωση της χώρας. Είναι ο πρώτος που καταρτίζεται κατ’ εφαρμογήν των νέων δημοσιονομικών κανόνων που τέθηκαν σε ισχύ πανευρωπαϊκά και, στο εξής, θα συνοδεύει την κατάθεση του κρατικού προϋπολογισμού, τον Νοέμβριο κάθε έτους. Ουσιαστικά αποτελεί την αφετηρία της οικονομικής πολιτικής, καθώς τα κράτη χαράζουν πλέον προϋπολογισμούς τετραετίας, διασφαλίζοντας έτσι και το «πράσινο φως» από τις Βρυξέλλες ότι δεν αποκλίνουν από το πλαίσιο που ορίζουν οι δημοσιονομικοί κανόνες και το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα που έχει εγκρίνει για κάθε χώρα η Κομισιόν.
10 δισ. για την ενίσχυση των εισοδημάτων σε μια πενταετία
Σύμφωνα με το Πολυετές Δημοσιονομικό Πρόγραμμα (ΠΔΠ 2026-2029), με το σύνολο των δημοσιονομικών παρεμβάσεων που έχουν νομοθετηθεί και δρομολογηθεί από φέτος για την τετραετία 2026-2029, ο κρατικός προϋπολογισμός θα εισφέρει πάνω από 10 δισ. στα εισοδήματα των πολιτών. Σε σχέση με το 2024, το όφελος αυτό αναλύεται σταδιακά ανά έτος ως εξής: 3,04 δισ. ευρώ για το 2025, αυξανόμενο σε 5,94 δισ. το 2026 (επιπλέον όφελος 2,9 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2025), σε 7,94 δισ. ευρώ το 2027 (επιπλέον 2 δισ. σε σχέση με το 2026), σε 9,01 δισ. ευρώ το 2028 (επιπλέον 1,07 δισ. σε σχέση με το 2027) και συνολικά σε 10,1 δισ. το 2029 (επιπλέον 1,09 δισ. σε σχέση με το 2028), με βάση τα μέχρι τώρα δημοσιονομικά περιθώρια.
35.840 προσλήψεις στο Δημόσιο το 2026 – Ο προγραμματισμός έως το 2029
Αξιοσημείωτο είναι ότι την πενταετία 2025-2029 θα προκύψουν 148.533 προσλήψεις σε φορείς γενικής κυβέρνησης, έναντι 109.540 αποχωρήσεων από το δημόσιο. Μόνο το 2026 προβλέπονται 35.840 προσλήψεις, πέραν των 31.434 που προβλέπεται πως θα έχουν προσληφθεί μέχρι τέλος του 2025, σύμφωνα με το ΠΔΠ 2026-2029.
Οι νέες θέσεις θα υπερβαίνουν έτσι κατά πολύ τον κανόνα 1:1 (μία πρόσληψη για κάθε αποχώρηση) και θα γίνονται κατά κύματα: 26.875 προσλήψεις το 2027, άλλες 26.875 το 2028 και επιπλέον 27.277 το 2029, έναντι ετήσιου ρυθμού 21.644 αποχωρήσεων την ίδια περίοδο.
Ωστόσο οι προβλέψεις αυτές αφορούν μόνον τις ήδη δρομολογημένες προσλήψεις που έχουν σχεδιαστεί και προϋπολογιστεί ως τώρα, χωρίς να περιλαμβάνονται άλλες που τυχόν θα καθοριστούν σε επόμενο χρόνο, με βάση τις ανάγκες του Κράτους, αλλά και τις δυνατότητες του Προϋπολογισμού.
Ο «χάρτης» των αυξήσεων στους μισθούς
Παράλληλα, συνολικά σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, προβλέπεται αύξηση της απασχόλησης, μείωση της ανεργίας και άνοδος των εισοδημάτων, που προβλέπεται να υπερκαλύπτουν τον πληθωρισμό.
Ο μέσος ονομαστικός μισθός των εργαζομένων, όπως δηλώνονται από τους εργοδότες στην ΕΡΓΑΝΗ, θα ανέλθει στα 1.500 ευρώ το 2027, από 1.342 ευρώ το 2024, με ενδιάμεση «στάση» στα περίπου 1.440 ευρώ το 2026.
Αντίστοιχα, ο κατώτατος μισθός, που βρίσκεται στα 880 ευρώ σήμερα, προβλέπεται να αυξηθεί σταδιακά στα 915-920 ευρώ (το οριστικό ύψος θα ανακοινωθεί τον Απρίλιο του 2026) και στα 950 ευρώ την άνοιξη του 2027.
Επιπλέον οι δημόσιοι υπάλληλοι το 2026 θα λάβουν νέα οριζόντια αύξηση, ίση με αυτήν που θα ανακοινωθεί στον κατώτατο μισθό, δηλαδή επιπλέον 360 εκατ. ευρώ. Την ίδια στιγμή η ανεργία προβλέπεται να υποχωρήσει στο χαμηλότερο ποσοστό από το 2008 (στο 8,6% το 2026) καταγράφοντας πτώση 50% μέσα σε λίγα χρόνια (από 17,3% το 2019).
Οι αυξήσεις αυτές υπολογίζονται στον ονομαστικό μισθό. Ωστόσο από το 2026 κάτι αλλάζει: λόγω και της μείωσης φόρων και εισφορών που ξεκινά να εφαρμόζεται από 1ης Ιανουαρίου, αυξάνονται οι καθαρές απολαβές που θα λαμβάνουν εκατομμύρια εργαζόμενοι «στο χέρι».
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΠΔΠ, σε σχέση με φέτος, το 2026 αναμένεται αύξηση 5% στις «καθαρές» από φόρους και εισφορές μέσες αμοιβές εξαρτημένης εργασίας, σε σχέση με το 2025, άνοδος υπερδιπλάσια από την αύξηση του πληθωρισμού που αναμένεται να μην ξεπεράσει το 2,2%.
Όπως τονίζεται στο Πολυετές Πρόγραμμα «η υλοποίηση μόνιμων πολιτικών ενίσχυσης των εισοδημάτων, η οποία συντελείται εντός των δημοσιονομικών στόχων, αφορά στη μεγάλη πλειονότητα των πολιτών και οδηγεί σε βελτίωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών και στη στήριξη της εγχώριας ζήτησης με μόνιμο αποτύπωμα στο διαθέσιμο εισόδημα. Το 2026 η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να αυξηθεί κατά 1,7%, με εφαλτήριο τις παρεμβάσεις εισοδηματικής πολιτικής για τον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα, τις θετικές εξελίξεις στην αγορά εργασίας, την αποκλιμάκωση του ρυθμού πληθωρισμού καθώς και την ενίσχυση του καταναλωτικού κλίματος».
Πώς αποτυπώνεται πρακτικά αυτό στο μέλλον των μισθών και της εργασίας;
Σύμφωνα και με όσα αναφέρονται στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πρόγραμμα 2026-2029:
για τις «μικτές» αποδοχές των εργαζομένων, με βάση τα στοιχεία της ΕΡΓΑΝΗ, ο μέσος μισθός στη χώρα κινείται ήδη σχεδόν 30% υψηλότερα από τον αντίστοιχο του 2019, ενώ για όσους αμείβονται με τον κατώτατο, το 2025 κινείται 35,4% υψηλότερα και το 2026 η αύξηση θα υπερβεί το 40%, ενώ το 2027 θα αγγίζει το 50% φτάνοντας στα 950 ευρώ μικτά.
για τα λεφτά που μπαίνουν «στην τσέπη» από την άλλη, ενώ οι καθαρές μέσες αποδοχές των εργαζομένων στη χώρα αυξήθηκαν από το 2019 ως το 2025 κατά 26%, το 2026 η αύξηση θα φτάνει σε 32,3%. Από το 2024 και μετά οι αυξήσεις δείχνουν να «τρέχουν» σταθερά με ρυθμούς περίπου 5%-6% .
Συνυπολογίζοντας την ακρίβεια που την ίδια περίοδο (από το 2019 και μετά) έχει αυξηθεί συνολικά 19,5% και το 2026 θα αυξηθεί περαιτέρω σε 22,1%, η σύγκριση με τους μισθούς δείχνει ότι οι αντίστοιχες αυξήσεις στις καθαρές αμοιβές εξαρτημένης εργασίας σωρευτικά είναι σχεδόν 50% μεγαλύτερες από την άνοδο την οποία καταγράφει ο επίσημος πληθωρισμός (κατά 32,3% το κατά κεφαλήν «καθαρό» εισόδημα, ενώ κατά 22,1% ο πληθωρισμός).
Συνεπώς, αν οι αμοιβές και οι αυξήσεις στα εισοδήματα των εργαζομένων αναπροσαρμόζονταν αυτόματα με βάση την πορεία του επίσημου πληθωρισμού και μόνον, χωρίς σε όλα αυτά τα χρόνια να εφαρμόζονται άλλες παρεμβάσεις ή μέτρα -ή χωρίς η οικονομία και η απασχόληση να έχουν τη δυναμική που έχουν αναπτύξει- τότε ο «καθαρός» μισθός του μέσου εργαζόμενου στη χώρα θα είχε αυξηθεί κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες λιγότερο από όσο προβλέπεται ότι θα φτάσει το 2026, ενώ ο κατώτατος κατά 18 ποσοστιαίες μονάδες λιγότερες.
Συντάξεις: «Πακέτο» 14 δισ. μέχρι το 2029
Σε ό,τι αφορά τους συνταξιούχους, το κονδύλι των συντάξεων προβλέπεται να ανεβαίνει κάθε χρόνο κατά περίπου 1,4 – 1,6 δισ. ευρώ. Η συνταξιοδοτική δαπάνη αναμένεται να αυξηθεί από 34,3 δισ. ευρώ το 2025, στα 40,1 δισ. ευρώ ως το 2029.
Σε σχέση με όσα λαμβάνουν μέχρι τώρα, οι αυξήσεις που έρχονται για τις συντάξεις στην τετραετία 2026 – 2029 θα υπερβούν σωρευτικά τα 14 δισεκατομμύρια ευρώ. Στη δαπάνη αυτή έχει ενσωματωθεί το κόστος της ετήσιας αναπροσαρμογής των συντάξεων, αλλά και η σταδιακή κατάργηση του συμψηφισμού της αύξησης του ποσού της σύνταξης με την προσωπική διαφορά των συνταξιούχων.
Ειδικά με την αλλαγή αυτή, το 2026 θα είναι η πρώτη φορά μετά από 15 ολόκληρα χρόνια, που 671.000 συνταξιούχοι θα πάρουν το 50% της αύξησης την οποία άλλοι λαμβάνουν τα τελευταία χρόνια. Ενώ από το 2027 και κάθε χρόνο μετά θα την εισπράττουν στο 100%, όπως όλοι οι υπόλοιποι.
Επιπλέον, άλλοι 1,4 εκατομμύρια χαμηλοσυνταξιούχοι άνω των 65 ετών και με εισόδημα έως 14.000 ευρώ (άγαμοι) ή 26.000 ευρώ (έγγαμοι) θα λαμβάνουν κάθε Νοέμβριο επιπλέον 360 εκατ. ευρώ ετησίως, ως κοινωνική ενίσχυση 250 ευρώ την οποία για πρώτη φορά εισέπραξαν την εβδομάδα που πέρασε.
Πηγή: Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, ΠΔΠ 2026-2029
Τι έπεται
Το Πολυετές Σχέδιο ενσωματώνει συνολικά τις παρεμβάσεις που ξεκινούν από το 2027 και μετέπειτα. Εκτός από την πλήρη κατάργηση του συμψηφισμού της αύξησης των συντάξεων με την προσωπική διαφορά, μεταξύ άλλων ξεχωρίζουν και άλλα νέα μέτρα που για πρώτη φορά θα εφαρμοστούν, όπως:
πλήρης κατάργηση του ΕΝΦΙΑ για κύριες κατοικίες σε οικισμούς με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους από το 2027
μείωση ασφαλιστικών εισφορών κατά μισή μονάδα επιπλέον από το 2027
σημαντική μείωση του τελικού φόρου που πληρώνουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες, στα εκκαθαριστικά των δηλώσεων εισοδήματος που θα υποβληθούν για τα κέρδη του 2026.
σημαντική μείωση φόρου ή και πλήρη απαλλαγή στην εκκαθάριση του 2027, για ιδιοκτήτες που εκμισθώνουν ακίνητα τα οποία κρατούσαν κλειστά.
Η Βρετανία, που ηγείται μαζί με τη Γαλλία του λεγόμενου «συνασπισμού των προθύμων» για την υπεράσπιση της Ουκρανίας, αρνήθηκε να ενταχθεί στο σχεδιαζόμενο στρατιωτικό ταμείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (SAFE). «Οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη του Λονδίνου στο πρόγραμμα SAFE ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ απέτυχαν», όπως αναφέρει το Bloomberg.
Η Κομισιόν ζητούσε από την Βρετανία να πληρώσει έως και 6,75 δισεκατομμύρια ευρώ για την ένταξή της στο SAFE. Το πρόγραμμα αυτό επιτρέπει στις χώρες να υποβάλουν αίτηση για χρηματοδότηση για την αγορά στρατιωτικού εξοπλισμού.
Το Λονδίνο αντέτεινε, λέγοντας ότι ήταν διατεθειμένο να καταβάλει το πολύ… 82 εκατομμύρια ευρώ. «Η θέση μας ήταν πάντα σαφής: Θα υπογράφουμε μόνο συμφωνίες που είναι προς το εθνικό συμφέρον και προσφέρουν καλή σχέση ποιότητας-τιμής», δήλωσε ο Βρετανός υπουργός Αμυνας Νικ Τόμας-Σάιμοντς.Πρόσθεσε μάλιστα ότι οι βρετανικές εταιρείες θα μπορούσαν να εξακολουθούν να συμμετέχουν υπό όρους τρίτων χωρών. Η κυβέρνηση των Εργατικών στη Βρετανία βρίσκεται άλλωστε αντιμέτωπη με τη χειρότερη κρίση από την επιστροφή της στην εξουσία πριν 17 μήνες. Η οικονομία δεν ανακάμπτει και ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ αναγκάστηκε να αυξήσει τη φορολογία των πλουσίων, καθώς η αριστερή πτέρυγα των Εργατικών απειλούσε με καταψήφιση του νέου προϋπολογισμού.
Το χρονικό πλαίσιο της κρίσης στη Βρετανία – οι επιπτώσεις του Covid και οι δαπάνες για τον πόλεμο, σε συνδυασμό με τον μακροπρόθεσμο αντίκτυπο του Brexit στο ΑΕΠ – έχει πλέον φτάσει σε αυτό του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Και δεν είναι τυχαίο ότι η άρνηση του Στάρμερ να δώσει χρήματα στην φον ντερ Λάιεν είναι το αντίθετο μιας «κίνησης Τσώρτσιλ» – της εθνικής αλληλεγγύης εναντίον ενός εξωτερικού εχθρού. Αντίθετα, ο Στάρμερ φαίνεται να μιμείται την εξαετή εκστρατεία «ανάκαμψης» που διεξήγαγε, από το καλοκαίρι του 1945, ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος Κλέμεντ Άτλι,σε μια Βρετανία που είχε γονατίσει από τον πόλεμο.
Ήττα και από το Βέλγιο
Η φον ντερ Λάιεν υπέστη επίσης ήττα από το Βέλγιο στη διαμάχη σχετικά με τη χρήση για βοήθεια στην Ουκρανία των «παγωμένων» κρατικών περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας, στο καταθετήριο Euroclear στις Βρυξέλλες. Ο Βέλγος πρωθυπουργός Μπαρτ ντε Βέβερ είπε οριστικά όχι στο σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να χρησιμοποιήσει 140 δισεκατομμύρια ευρώ από τα περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής κεντρικής τράπεζας ως δάνειο για την Ουκρανία.
Η άρνηση του Ντε Βέβερ έγινε μάλιστα με μια «σκληρά διατυπωμένη επιστολή προς την Πρόεδρο της Επιτροπής της ΕΕ, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν», όπως αναφέρει το Politico. Ο Ντε Βέβερ κάλεσε την Ε.Ε. να αναγνωρίσει την πραγματικότητα: «Μια βιαστική προώθηση της χρήσης των ρωσικών καταθέσεων ως αποζημιώσεις στην Ουκρανία θα είχε ως παράπλευρη ζημία την αποτελεσματική αποτροπή μιας ειρηνευτικής συμφωνίας», έγραψε ο Ντε Βέβερ. Και κάτι πιο ουσιαστικό για τους Βέλγους: «Σε περίπτωση που η Ρωσία δεν είναι τελικά ο επίσημος ηττημένος, όπως έχει δείξει η ιστορία σε άλλες περιπτώσεις, θα απαιτήσει νόμιμα την επιστροφή των κρατικών της περιουσιακών στοιχείων», έγραψε στην φον ντερ Λάιεν ο Βέλγος πρωθυπουργός. Επισημαίνοντας άλλωστε ότι η υπεξαίρεση των ρωσικών καταθέσεων ως δάνειο στην Ουκρανία,θα προκαλούσε χάος στις χρηματοπιστωτικές αγορές της ΕΕ.
Οι φορολογούμενοι της Ε.Ε. θα αναγκάζονταν μάλιστα να αποπληρώσουν το πλήρες ποσό στη Μόσχα, εάν η δικαιοσύνη έκρινε πώς τα περιουσιακά αυτά στοιχεία θα έπρεπε να επιστραφούν στη Ρωσία. Η Μόσχα έχει απειλήσει άλλωστε το Βέλγιο με μηνύσεις και αντίποινα, αν ενδώσει στις πιέσεις της φον ντερ Λάιεν. Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα προειδοποίησε ότι «αυτά δεν είναι παγωμένα περιουσιακά στοιχεία. Πρόκειται για κλοπή από αυτές τις χώρες και έτσι θα έπρεπε να περιγραφεί. Όσο για αυτές τις αναφορές που αφορούν το Βέλγιο, πρέπει να διερευνηθούν και να αναλυθούν», δήλωσε η Ζαχάροβα.
Ο «πόλεμος» του Μακρόν
Πίσω από επιθετική στάση της Κομισιόν βρίσκεται πάντως ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν, που προέβη σε άλλη μια πολεμοχαρή κίνηση: την επαναφορά της υποχρεωτικής θητείας -προς το παρόν εθελοντικής- με σκοπό την προετοιμασία ενός γαλλικού αποσπάσματος («ευρωπαϊκού», σύμφωνα με το Ελιζέ) που θα σταλεί αμέσως στη διαχωριστική μεθοριακή γραμμή που θα υπάρξει μετά την πιθανή εκεχειρία μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας.
Επειδή ο Μακρόν, όπως έχει καταστήσει σαφές, δεν έχει καμία εμπιστοσύνη στους δύο «διαπραγματευτές», Τραμπ και Πούτιν, απαιτεί να βρίσκεται ο ίδιος στο τραπέζι, υπαγορεύοντας τους κανόνες: ακόμη και για τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που είναι επί του παρόντος παγωμένα στην Ευρώπη. Μόνο που στο Παρίσι, η κατάσταση φαίνεται να είναι άσχημη για τον Μακρόν.
Ο Γάλλος πρόεδρος αντιμετωπίζει μια χώρα που ουσιαστικά για τους επόμενους 18 μήνες, που ο ίδιος ίσως θα είναι στο Ελιζέ, ουσιαστικά δεν θα έχει κυβέρνηση. Ούτε καν κοινοβουλευτική πλειοψηφία, καθώς ακόμα και το εναπομείναν «προεδρικό στρατόπεδο, καταρρέει. Η Γαλλία απέχει πολύ από το να έχει έναν προϋπολογισμό για το 2026, καθώς το προσχέδιο που παρουσίασε ο πρωθυπουργός Σεμπαστιάν Λεκορνί απορρίφθηκε από την Εθνοσυνέλευση μετά από έναν μήνα συζητήσεων.
Ο πρωθυπουργός Λεκορνί φαίνεται καταδικασμένος να πέσει, θέτοντας πιθανώς σε κίνδυνο την ίδια τη θητεία του Μακρόν στο Ηλύσια, μέχρι την άνοιξη του 2027. Γάλλοι δημοσιογράφοι λένε μάλιστα ότι η μόνη εναλλακτική για τον Μακρόν είναι να θέσει υποψηφιότητα για «Ύπατος Αρμοστής της ΕΕ» για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας! Από δήμαρχος, κλητήρας δηλαδή. Αλλά έτσι είναι τα πράγματα. Για να θυμηθούμε και το υπέροχο ποίημα «Ετσι τελειώνει ο κόσμος» του Τ.Σ. Έλιοτ:
Για τη λειψυδρία, την κατάσταση έκτακτης ανάγκης που έχουν τεθεί Αττική, Λέρος και Πάτμος, αλλά και για την αφαλάτωση μίλησε στην ΕΡΤ ο Ευθύμιος Λέκκας.
«Η ανησυχία υπήρχε πριν από μερικά χρόνια, ήδη όμως δεν φανταζόμασταν ότι τα δύο τελευταία χρόνια θα φτάναμε σε αυτό το σημείο. Και φτάσαμε σε αυτό το σημείο γιατί δεν υπήρχαν σχεδόν καθόλου βροχοπτώσεις. Έτσι λοιπόν, τώρα μετ’ επιτάσεως μπαίνει αυτό το θέμα, το αίτημα, το πρόβλημα και ουσιαστικά πρέπει να κάνουμε έναν σχεδιασμό όπως αυτός που έγινε είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, έτσι ώστε να μην αντιμετωπίσουμε τεράστια προβλήματα τα αμέσως επόμενα δύο χρόνια», τόνισε αρχικά στην εκπομπή «Σαββατοκύριακο από τις 5» ο καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών και πρόεδρος του ΟΑΣΠ.
«Θα πρέπει όμως να τονίσουμε ότι κάθε περιοχή έχει τα δικά της εξειδικευμένα προβλήματα, όπως αναφέρατε ότι στα νησιά είναι κυρίαρχο το πρόβλημα αυτό. Εκεί θα πρέπει κάτι να γίνει. Δηλαδή δεν μπορεί πια από τους υπόγειους υδροφορείς να αντλούμε ποσότητες έτσι ώστε να γεμίζουμε πισίνες, ειδικά σε ορισμένα νησιά τα οποία αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα. (…) Βεβαίως, το πρόβλημα είναι διαφορετικό. Συντίθεται από διαφορετικές συνιστώσες. Έτσι λοιπόν, σε όλα τα επίπεδα σε οριζόντιο επίπεδο αλλά και σε κατακόρυφο επίπεδο, θα πρέπει να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε», εξήγησε.
«Πιστεύω ότι υπάρχουν δυνατότητες ακόμα να αξιοποιήσουμε υπόγεια νερά, αλλά όμως αυτό δεν θα πρέπει να γίνει μέσα από μία διαδικασία πρωτοβουλίας ιδιοκτητών μονάχα, οι οποίοι θα κάνουν γεωτρήσεις και οι οποίοι κατά το δοκούν θα διαθέτουν το νερό, θα πρέπει να γίνει συντονισμένα. Υπάρχουν περιοχές γύρω από την Αττική, υπάρχουν περιοχές σε νησιά που δεν έχει εξαντληθεί ο υδροφόρος ορίζοντας. Εκεί θα πρέπει κατά την άποψή μου, πριν περάσουμε στις αφαλατώσεις, πριν περάσουμε σε φράγματα. (…) Φράγματα έχουν γίνει και λίμνες έχουν γίνει, ταμιευτήρες έχουν γίνει σε πολλά νησιά αυτοί ταμιευτήρες δεν λειτουργούν πια, γιατί δεν υπάρχει νερό. Έτσι λοιπόν πρέπει να προσανατολίσουμε την όλη προσπάθεια μας και στους υπόγειους υδροφορείς, υπόγειους υδροφορείς, οι οποίοι μπορούν να εμπλουτιστούν με όλα αυτά τα τεχνικά έργα, ειδικά μετά μεγάλες πυρκαγιές. Έτσι λοιπόν πρέπει να κάνουμε έργα εμπλουτισμού των υπόγειων υδροφόρων οριζόντων για να μπορέσουμε να αντλήσουμε νερά από αυτούς. Θα πρέπει να σημειώσω ότι οι υπόγειοι υδροφορείς είναι οι πιο μεγάλοι ταμιευτήρες που υπάρχουν», επισήμανε.
Οι επιπτώσεις της αφαλάτωσης στο περιβάλλον
Όσον αφορά την αφαλάτωση, ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ επισήμανε πως «δεν είναι εύκολη λύση».
«Από την αφαλάτωση προκύπτουν τεράστια προβλήματα. Θα πρέπει να την κάνουμε χρήση τις αφαλατώσεις και επέκτασή της αφαλάτωσης στα νησιά με πολύ μεγάλη προσοχή. Δεν είναι μόνο η ρύπανση του θαλάσσιου περιβάλλοντος που εντάξει, είναι υπολογίσιμη, δεν είναι μεγάλη, αλλά είναι υπολογίσιμη. Εκείνο το οποίο είναι σαφές τίθεται σαν σοβαρό πρόβλημα είναι η κατανάλωση ενέργειας για την αφαλάτωση. Η κατανάλωση ενέργειας σημαίνει παραγωγή αντίστοιχα ενέργειας. Για την παραγωγή ενέργειας έχουμε τεράστιες επιπτώσεις όταν δεν προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές το περιβάλλον. Έχουμε, δηλαδή, με τη χρήση της αφαλάτωσης έχουμε και επιπτώσεις στο περιβάλλον, εάν χρησιμοποιούμε ενέργεια η οποία προέρχεται από ορυκτά καύσιμα. Καταλαβαίνετε λοιπόν και ενισχύουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και βέβαια ενισχύουν την κλιματική κρίση», εξήγησε.
»Όλα αυτά θα πρέπει να γίνονται με ένα συντεταγμένο τρόπο. Αλλά πώς μπορούν να γίνουν με έναν συντεταγμένο τρόπο όταν η κάθε περιοχή, το κάθε νησί θα έχει το δικό του σχέδιο. Θα υπάρξει ένα σχέδιο ειδικό έτσι ώστε να μπορέσουμε να εκμεταλλευτούμε τα επιφανειακά νερά, τα υπόγεια νερά, κυρίως γιατί εκεί είναι οι μεγάλες ποσότητες και βέβαια και την αφαλάτωση».
«Είμαστε σε πολύ θετικό σημείο αν συνεχιστούν οι βροχές, με αυτό τον ρυθμό βλέπουμε και στο Αιγαίο αρκετές βροχοπτώσεις. Είμαστε σε πολύ θετικό σημείο αλλά αυτό δεν μας επιτρέπει να χαλαρώνουμε» τόνισε τέλος.
Με τη δέουσα λαμπρότητα και ιστορική συγκίνηση, η πόλη των Χανίων ετοιμάζεται να τιμήσει τη Δευτέρα, 1η Δεκεμβρίου, την 112η επέτειο από την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, σε μια ημέρα διπλής σημασίας που συνδέει το εθνικό ορόσημο με την παρακαταθήκη του Εθνικού Ιδρύματος «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος».
Σε μια περίοδο που η ιστορική μνήμη αποτελεί πολύτιμη πυξίδα, τα Χανιά βρίσκονται στο επίκεντρο των εορτασμών για μία από τις σημαντικότερες στιγμές της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Η 1η Δεκεμβρίου 1913, η ημέρα που η γαλανόλευκη υψώθηκε στο Φρούριο Φιρκά σφραγίζοντας τους πολυετείς αγώνες των Κρητών, θα τιμηθεί φέτος με μια σειρά εκδηλώσεων που συνδιοργανώνουν η Περιφερειακή Ενότητα Χανίων, ο Δήμος Χανίων και το Εθνικό Ίδρυμα «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος». Φέτος, ωστόσο, η ιστορική αυτή ημέρα αποκτά ιδιαίτερη συναισθηματική βαρύτητα, καθώς συμπίπτει με το αφιέρωμα στα 25 χρόνια λειτουργίας του Ιδρύματος και στη μνήμη του ανθρώπου που ταύτισε τη ζωή του με αυτό, του αείμνηστου Νικόλαου Παπαδάκη (Παπαδή).
Η έπαρση της σημαίας και ο πανηγυρικός της ημέρας
Το πρωί της Δευτέρας, το ενδιαφέρον θα στραφεί στην «καρδιά» της πόλης και τα ιστορικά της τοπόσημα. Οι εκδηλώσεις θα ξεκινήσουν στον Μητροπολιτικό Ναό των Εισοδίων της Θεοτόκου, όπου θα τελεστεί Θεία Λειτουργία και Μνημόσυνο για τους πρωταγωνιστές της Ένωσης, ενώ στις 11:00 π.μ. θα ακολουθήσει η επίσημη Δοξολογία.
Αμέσως μετά, σχηματίζοντας μια συμβολική πομπή μνήμης, οι αρχές και οι πολίτες θα κατευθυνθούν προς το ιστορικό Φρούριο Φιρκά, το σημείο όπου γράφτηκε η τελική πράξη της ενσωμάτωσης. Εκεί, τον πανηγυρικό λόγο της ημέρας θα εκφωνήσει ο Δήμαρχος Χανίων, Παναγιώτης Σημανδηράκης, αναλύοντας τη σημασία της επετείου στο σύγχρονο γίγνεσθαι. Το πρωινό πρόγραμμα θα ολοκληρωθεί με επισκέψεις στο Ναυτικό Μουσείο Κρήτης και στο Δημαρχείο Χανίων, συνδέοντας τη ναυτική παράδοση και τη διοικητική ιστορία του τόπου με το γεγονός της Ένωσης.
Στη Χαλέπα: 25 Χρόνια Ιστορίας και Μνήμης
Το απόγευμα της ίδιας ημέρας, στις 19:00, η σκυτάλη των εκδηλώσεων μεταφέρεται στην ιστορική συνοικία της Χαλέπας. Στις εγκαταστάσεις του Εθνικού Ιδρύματος «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» (Μέγαρο Μητροπολίτης Ειρηναίος Γαλανάκης), θα πραγματοποιηθεί η καθιερωμένη ετήσια εκδήλωση, η οποία φέτος φέρει έντονο συγκινησιακό φορτίο.
Η βραδιά είναι αφιερωμένη στη συμπλήρωση 25 ετών από την ίδρυση του φορέα που ανέδειξε διεθνώς την προσωπικότητα του μεγάλου Κρητικού πολιτικού, αλλά κυρίως στον άνθρωπο που υπήρξε η ψυχή του εγχειρήματος, τον αείμνηστο Γενικό Διευθυντή του, Νικόλαο Παπαδάκη.
Οι ομιλητές και το έργο ζωής του «Παπαδή»
Διακεκριμένες προσωπικότητες θα φωτίσουν πτυχές της πορείας του Ιδρύματος και της συμβολής του Νικόλαου Παπαδάκη. Ο νυν Γενικός Διευθυντής, Γιώργος Κουκουράκης, θα παρουσιάσει τη «συναρπαστική διαδρομή 25 ετών», χαρτογραφώντας την εξέλιξη του οργανισμού σε διεθνές κέντρο μελέτης.
Η Ελένη Γαρδίκα-Κατσιαδάκη, ομότιμη ερευνήτρια της Ακαδημίας Αθηνών και επιστημονική σύμβουλος του Ιδρύματος, θα εστιάσει στην προσωπικότητα του τιμώμενου με την ομιλία «25 χρόνια από τη ζωή του Νίκου Παπαδάκη», ενώ ο Roderick Beaton, ομότιμος καθηγητής του King’s College Λονδίνου και πρόεδρος της Βρετανικής Σχολής Αθηνών, θα αναλύσει το συγγραφικό έργο του εκλιπόντος, μιλώντας για τον «Νικόλαο Παπαδάκη ως βιογράφο του Ελευθερίου Βενιζέλου».
Μια ιδιαίτερη νότα θα δώσει ο γνωστός σκιτσογράφος Σπύρος Ορνεράκης, παρουσιάζοντας την ολοκλήρωση μιας πρωτότυπης ιδέας του Νικόλαου Παπαδάκη: τη μεταφορά της ζωής του Ελευθερίου Βενιζέλου σε μορφή κόμικς, ένα εγχείρημα που στοχεύει να φέρει την ιστορία πιο κοντά στη νέα γενιά.
Η εκδήλωση θα κορυφωθεί με την προβολή ενός βίντεο-ντοκουμέντου με τίτλο «Ο Νικόλαος Παπαδάκης για τη ζωή του, τον Βενιζέλο και το Ίδρυμα», δίνοντας την ευκαιρία στο κοινό να ακούσει ξανά τον άνθρωπο που συνέδεσε άρρηκτα το όνομά του με τη διαφύλαξη της ιστορικής μνήμης της Κρήτης.
Το στεγαστικό κόστος εξακολουθεί να αποτελεί μία από τις σημαντικότερες πηγές οικονομικής πίεσης για τα ελληνικά νοικοκυριά, με τα πρόσφατα στοιχεία της Eurostat να επιβεβαιώνουν ότι η χώρα παραμένει σταθερά στην κορυφή της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς το βάρος που απαιτείται για την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών. Η εικόνα αυτή αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα σε μια περίοδο όπου οι τιμές καταναλωτή παραμένουν υψηλές και οι απολαβές αυξάνονται με αργότερο ρυθμό σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Το 2024, τα ελληνικά νοικοκυριά διέθεσαν το 35,5% του διαθέσιμου εισοδήματός τους για τη στέγαση — ποσοστό που δεν συναντάται σε άλλη χώρα της Ένωσης και απέχει σημαντικά από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 19,2%. Αν και χαμηλότερο από το 42,5% του 2014, το ποσοστό έχει ανακάμψει τα τελευταία δύο χρόνια, καταδεικνύοντας ότι το κόστος κατοικίας κινείται ανοδικά σε ταχύτερη πορεία από τους μισθούς. Η Δανία καταγράφει το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό, στο 26,3%, επιβεβαιώνοντας το πόσο έντονη είναι η ελληνική ιδιαιτερότητα.
Στα αστικά κέντρα η πίεση είναι ακόμη πιο έντονη: σχεδόν ένας στους τρεις κατοίκους πόλεων στην Ελλάδα δαπανά πάνω από το 40% του εισοδήματός του για τη στέγη, όταν στην υπόλοιπη Ευρώπη το ποσοστό υποχωρεί σε μονοψήφια επίπεδα. Η απόσταση αυτή δείχνει ότι η πρόσβαση σε προσιτή κατοικία αποτελεί αισθητά δυσκολότερη υπόθεση για τους Έλληνες σε σχέση με τους Ευρωπαίους.
Κρίσιμη παράμετρος παραμένουν και οι ληξιπρόθεσμες στεγαστικές υποχρεώσεις: το 2024, το 42,8% των πολιτών είχε εκκρεμείς οφειλές σε ενοίκια, δάνεια ή λογαριασμούς ενέργειας — το υψηλότερο ποσοστό στην Ε.Ε. Την ίδια στιγμή, ενώ σε ευρωπαϊκό επίπεδο οι οφειλές μειώνονται σταθερά τα τελευταία 14 χρόνια, στην Ελλάδα παρουσιάζουν αύξηση, παρά το γεγονός ότι οι σωρευτικές αυξήσεις τιμών στη στέγαση από το 2010 μέχρι σήμερα ήταν από τις χαμηλότερες στην Ένωση.
Η χώρα παραμένει η μοναδική στην οποία τα ενοίκια είναι χαμηλότερα σε σχέση με το 2010· ωστόσο αυτό δεν αποτυπώνει μια πραγματική αποκλιμάκωση του κόστους. Αντίθετα, οι αυξήσεις των τελευταίων ετών, ειδικά σε περιοχές υψηλής ζήτησης, έχουν επιβαρύνει ουσιαστικά τους ενοικιαστές. Για την αγορά ακινήτων, τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνουν ότι οι τιμές έχουν επιστρέψει στα επίπεδα προ δεκαπενταετίας, μετά από έντονη ανοδική πορεία την τελευταία πενταετία.
Σε επίπεδο συνθηκών διαβίωσης, η χώρα εμφανίζει σταδιακή υποχώρηση της ιδιοκατοίκησης, που πλέον βρίσκεται στο 69,7%, ενώ πάνω από το 30% του πληθυσμού διαμένει με ενοίκιο. Παράλληλα, η Ελλάδα έχει από τους χαμηλότερους δείκτες χώρων ανά κάτοικο: σε ένα μέσο νοικοκυριό αντιστοιχούν 1,3 δωμάτια ανά άτομο, έναντι 1,7 στην Ε.Ε., ενώ το 27% ζει σε υπερπλήρεις κατοικίες. Η αδυναμία θέρμανσης αποτελεί επίσης πρόβλημα: ένας στους πέντε δηλώνει ότι δεν μπορεί να διατηρήσει ζεστό το σπίτι του τον χειμώνα, ποσοστό υπερδιπλάσιο του ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Τα δεδομένα της Eurostat υπογραμμίζουν ότι το στεγαστικό δεν περιορίζεται σε ένα ζήτημα κόστους, αλλά σε ένα πολυδιάστατο πρόβλημα που επηρεάζει την καθημερινή διαβίωση, την κοινωνική συνοχή και τη δυνατότητα νοικοκυριών να διαχειριστούν βασικές υποχρεώσεις. Με τις τιμές στην αγορά κατοικίας και στα ενοίκια να παραμένουν σε υψηλή πορεία και τους μισθούς να ανακάμπτουν αργά, η πρόσβαση σε αξιοπρεπή και προσιτή στέγη συνεχίζει να αποτελεί ιδιαίτερα απαιτητική υπόθεση για μεγάλο μέρος του πληθυσμού.
Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) ανέφερε ότι τουλάχιστον 10 παιδιά πιθανότατα πέθαναν «εξαιτίας» των εμβολιασμών κατά της COVID-19, αναφέροντας τη μυοκαρδίτιδα ως πιθανή αιτία.
Ειδικότερα, ο διευθυντής του τμήματος εμβολίων του FDA ανέφερε σε σημείωμα προς το προσωπικό του οργανισμού ότι μία έρευνα έδειξε ότι τουλάχιστον 10 παιδιά πέθαναν «μετά και εξαιτίας» της χορήγησης του εμβολίου για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού.
Ο δρ. Βινάι Πρασάντ, διευθυντής του τμήματος εμβολίων του FDA, θεωρεί στο σημείωμα ότι οι θάνατοι σχετίζονται με μυοκαρδίτιδα.
Το σημείωμα, το οποίο έλαβε η εφημερίδα The New York Times και δεν έχει δημοσιοποιηθεί, δεν παρέχει λεπτομέρειες σχετικά με την ηλικία των παιδιών, αν είχαν άλλα προβλήματα υγείας ή πώς η υπηρεσία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπάρχει σχέση μεταξύ του εμβολίου και του θανάτου. Επίσης, δεν αποκαλύπτει τον δημιουργό των εμβολίων που εμπλέκονται.
«Αυτή είναι μια βαθιά αποκάλυψη», έγραψε ο δρ. Πρασάντ στο σημείωμα προς τα μέλη του προσωπικού. «Για πρώτη φορά, ο FDA θα αναγνωρίσει ότι τα εμβόλια Covid-19 έχουν σκοτώσει παιδιά Αμερικανών». Ο δρ. Πρασάντ αρνήθηκε να μιλήσει στους New York Times σχετικά με το σημείωμα.
Στροφή των Αρχών υπό τον αντιεμβολιαστή υπουργό Υγείας, Ρόμπερτ Κένεντι
Το σημείωμα αντιπροσωπεύει μια απότομη στροφή των ομοσπονδιακών Αρχών υπό τον Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ, τον υπουργό Υγείας της χώρας και μακροχρόνιο κριτικό των εμβολίων, ο οποίος έχει συχνά περιγράψει τα εμβόλια Covid ως μη ασφαλή.
Αντίθετα, οι υγειονομικές Αρχές της πρώτης κυβέρνησης Τραμπ, όταν αναπτύχθηκαν τα εμβόλια κατά τη διάρκεια της πανδημίας, και εν συνεχεία κατά τη διάρκεια της θητείας του Τζο Μπάιντεν, υποστήριξαν ένθερμα τα εμβόλια Covid ως μέτρα που σώζουν ζωές.
Η ομάδα του Κένεντι έχει εκδώσει νέες οδηγίες που περιορίζουν την πρόσβαση στα εμβόλια σε άτομα 65 ετών και άνω, καθώς και σε νεότερους ανθρώπους με υποκείμενα νοσήματα.
Ειδικοί στον τομέα της δημόσιας υγείας έχουν αμφισβητήσει έντονα τους ισχυρισμούς του Κένεντι και των υγειονομικών αξιωματούχων της κυβέρνησης Τραμπ ότι τα εμβόλια κατά της Covid είναι επικίνδυνα.
Κατά το παρελθόν, ομοσπονδιακοί υγειονομικοί αξιωματούχοι έχουν αναγνωρίσει σοβαρές αλλά σπάνιες παρενέργειες από τα εμβόλια, συμπεριλαμβανομένης της εμφάνισης μυοκαρδίτιδας σε εφήβους και νεαρούς άνδρες. Ωστόσο, οι ίδιοι εμπειρογνώμονες δημόσιας υγείας έχουν επίσης επισημάνει τον αριθμό των ζωών που έχουν σωθεί χάρη στα εμβόλια και το γεγονός ότι ο ιός έχει προκαλέσει πάνω από ένα εκατομμύριο θανάτους μεταξύ των Αμερικανών. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής, περίπου 2.100 παιδιά έχουν πεθάνει από Covid από την αρχή της πανδημίας. Τα ευρήματα της νέας αξιολόγησης του FDA δεν έχουν δημοσιευτεί σε ιατρικό περιοδικό.
Κριτική στην ηγεσία του υπουργείου Υγείας των ΗΠΑ
Ο δρ. Πολ Όφιτ, ειδικός σε θέματα εμβολίων στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο της Φιλαδέλφειας και κριτικός των πολιτικών του Κένεντι σχετικά με τα εμβόλια, χαρακτήρισε το σημείωμα ως παράδειγμα επιστήμης «μέσω δελτίου τύπου». Είπε ακόμα ότι το σημείωμα στερούνταν πλαισίου, όπως ο αριθμός ή το ποσοστό θανάτων από τον ίδιο τον ιό μεταξύ εμβολιασμένων και ανεμβολίαστων παιδιών.
Ο δρ. Όφιτ είπε ότι παιδιά με μυοκαρδίτιδα σχετιζόμενη με το εμβόλιο εμφανίστηκαν στο νοσοκομείο, με περιπτώσεις που αντιμετωπίστηκαν γρήγορα. «Από την άλλη πλευρά, είδαμε παιδιά να εισάγονται στο νοσοκομείο μας με μυοκαρδίτιδα από τον ιό», είπε. «Ήταν αρκετά σοβαρή και προκάλεσε εισαγωγές στη μονάδα εντατικής θεραπείας», προσέθεσε.
Μερικοί από τους αντι-εμβολιαστικούς συμμάχους του Κένεντι πιέζουν εδώ και χρόνια την κυβέρνηση να ερευνήσει βαθύτερα τη βάση δεδομένων της υπηρεσίας, η οποία περιλαμβάνει μη επαληθευμένες αναφορές για επιβλαβείς επιδράσεις από τα εμβόλια Covid. Στο σημείωμα αναφερόταν ότι η ανάλυση των θανάτων που αναφέρθηκαν στον οργανισμό έγινε υπό την καθοδήγηση της δρ. Τρέισι Μπεθ Χοεγκ, ανώτερης συμβούλου του FDA και σκεπτικίστριας όσον αφορά τα εμβόλια, και ελέγχθηκε από μια ομάδα του οργανισμού.
Στο σημείωμά του, ο δρ. Πρασάντ ανακοίνωσε επίσης αλλαγές στην εποπτεία και την έγκριση των εμβολίων, αναφέροντας ότι θα απαιτείται η διεξαγωγή τυχαιοποιημένων μελετών που θα περιλαμβάνουν όλες τις υποομάδες, όπως τις εγκύους. Επιπλέον, χαρακτήρισε το ετήσιο πλαίσιο για την επιλογή του εμβολίου κατά της γρίπης ως «καταστροφή χαμηλής ποιότητας αποδεικτικών στοιχείων» και δήλωσε ότι θα επανεξεταστεί.
Επιτροπή που αντιτίθενται στις υποχρεωτικές εμβολιαστικές καμπάνιες
Το σημείωμα του δρ. Πρασάντ δημοσιεύεται λίγο πριν από τη συνάντηση της επιτροπής εμβολίων των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) την επόμενη εβδομάδα. Η επιτροπή που επέλεξε ο Κένεντι περιλαμβάνει υποστηρικτές της λεγόμενης κοινότητας ιατρικής ελευθερίας, οι οποίοι συχνά αποφεύγουν τα εμβόλια και αντιτίθενται στις υποχρεωτικές εμβολιαστικές καμπάνιες.
Ο Μάικλ Όστερχολμ, κριτικός της εποπτείας της υγειονομικής υπηρεσίας του Κένεντι και ειδικός σε λοιμώδεις νόσους στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, δήλωσε ότι πιστεύει ότι το σημείωμα δημοσιεύθηκε σκόπιμα πριν από τη συνάντηση.
«Αυτός είναι ένας ανεύθυνος τρόπος αντιμετώπισης ενός πολύ κρίσιμου ζητήματος δημόσιας υγείας, όπως ο εμβολιασμός και οι ανεπιθύμητες ενέργειες», είπε.
Η επιτροπή των CDC αναμένεται να συζητήσει το ευρύτερο πρόγραμμα εμβολιασμού των παιδιών. Σχεδιάζει επίσης να επανεξετάσει το εμβόλιο κατά της ηπατίτιδας Β, το οποίο ο Κένεντι και άλλοι έχουν χαρακτηρίσει ως περιττό για τα νεογέννητα. Οι υποστηρικτές του εμβολιασμού λένε ότι είναι ο καλύτερος τρόπος προστασίας από τη μετάδοση από τη μητέρα στο παιδί.
Η επιτροπή των CDC έχει επίσης σχηματίσει μια υποομάδα για την ειδική επανεξέταση των εμβολίων Covid, υπό την ηγεσία του Ρετσέφ Λεβί ενός εμπειρογνώμονα διαχείρισης του MIΤ, ο οποίος τα χαρακτήρισε ως αποτυχημένο προϊόν που προκαλεί «σοβαρή βλάβη, συμπεριλαμβανομένου του θανάτου».
Ο δρ. Πήτερ Μαρκς, ο οποίος ηγήθηκε του τμήματος του FDΑ που ρύθμιζε τα εμβόλια κατά τη διάρκεια της πανδημίας, δήλωσε ότι τον εξέπληξε ο «σαφώς πολιτικός τόνος της επικοινωνίας».
Συμφώνησε ότι οι αναφορές των υποθέσεων έπρεπε να ανοιχτούν για περαιτέρω εξέταση. «Δεν θα με εξέπληττε αν οι αποδόσεις αποδειχθούν αμφισβητήσιμες, καθώς αυτές οι υποθέσεις είναι συχνά αρκετά περίπλοκες», δήλωσε ο δρ. Μαρκς μετά την ανάγνωση του σημειώματος.
Ο δρ. Πρασάντ, του οποίου ο τρόπος που ηγείται έχει προκαλέσει την οργή ορισμένων ατόμων εντός και εκτός του οργανισμού, παραπονέθηκε στο σημείωμα για τα μέλη του προσωπικού που διαφωνούσαν με την κατεύθυνση και τις νέες πολιτικές του οργανισμού, λέγοντας ότι διέρρεαν πληροφορίες. Στη συνέχεια, περιέγραψε τον τρόπο με τον οποίο οι υπάλληλοι μπορούσαν να υποβάλουν τις παραιτήσεις τους. Το σημείωμα ακολουθεί μια πρόσφατη επιστολή που προτρέπει τα μέλη του προσωπικού να απέχουν από τη δημοσίευση «προφανώς εσφαλμένων εργασιών» αντί για εργασίες που προωθούν την αποστολή του οργανισμού.
Ο Νίκος Φαραντούρης, ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, τοποθετήθηκε για τις αναφορές για την κουμπαριά Μητσοτάκη – «Φραπέ».
«Κάποιοι από εμάς δεν λειτουργούμε εντός στενών κομματικών στεγανών και δεν έχουμε κανένα πρόβλημα να μιλήσουμε για όλους»
«Είχε δίκιο ο Νίκος Ανδρουλάκης», είπε, ανάμεσα σε άλλα, ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ.
Μιλώντας στον Ant1, o Νίκος Φαραντούρης δήλωσε αρχικά: «Συναντηθήκαμε χθες με τον Κριστόφ Χάνσεν, τον Λουξεμβουργιανό Επίτροπο Γεωργίας στο περιθώριο της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο. Είναι η πολλοστή φορά που συναντώ τον Επίτροπο από την ανάληψη των καθηκόντων μου για να συζητήσουμε για όλα αυτά τα θέματα. Ο προβληματισμός και η καχυποψία των υπηρεσιών της Επιτροπής είναι διάχυτοι. Και όλα αυτά που βγαίνουν καθημερινά στο φως νομίζετε ότι δεν ταξιδεύουν στις εισαγγελικές αρχές και στην ΕΕ;
Εμείς δίνουμε κάθε μέρα μάχη στους διαδρόμους, στις αίθουσες και στις ολομέλειες για να κρατήσουμε το κύρος της χώρας και εκπλήσσομαι που υπάρχει ένας διαξιφισμός για το αν όλα αυτά τα κουμάσια που παρελαύνουν από την Εξεταστική Επιτροπή είναι πρώτου ή δευτέρου ή τρίτου βαθμού εξ αίματος ή εξ αγχιστείας με μια δράκα κυβερνητικών στελεχών που συναγελάζονται προφανώς προς εκμαυλισμό συνειδήσεων. Περί αυτού πρόκειται».
Φαραντούρης: «Παίρνω απολύτως το μέρος του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης»
Στη συνέχεια, ο Νίκος Φαραντούρης πρόσθεσε ότι «όλο αυτό το σύστημα λειτουργεί φατριακά και πελατειακά. Έχει διαφορά αν είναι αδελφός, κουμπάρος ή αν είναι σύντεκνος ή αν έχει παντρέψει ο μπαμπάς Μητσοτάκης τον αδελφό ‘Φραπέ’, τόσο τεράστια διαφορά έχει; Είχε δίκιο ο Νίκος Ανδρουλάκης. Εγώ παίρνω απολύτως το μέρος του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης να μιλάει για τέτοιου είδους συγγενολόγια, τα οποία έχουν προφανώς αμαυρώσει το κύρος της χώρας και λειτουργούν με πελατειακή λογική. Κι αν υπάρχουν αντίστοιχα φαινόμενα σε οποιοδήποτε κόμμα είναι κατακριτέα. Όλα στη φόρα, στο τραπέζι».
«Με συγχωρείτε, κάποιοι από εμάς δεν λειτουργούμε εντός στενών κομματικών στεγανών και δεν έχουμε κανένα πρόβλημα να μιλήσουμε για όλους. Κάποιοι από εμάς, κάποιοι άλλοι φοβούνται να μιλήσουν για τους ομόσταυλούς τους, εγώ προσωπικά δεν φοβάμαι να μιλήσω για τίποτα. Δίνω μάχη καθημερινά ενάμιση χρόνο για να έρθει κανένα φράγκο στη χώρα», δήλωσε.
Το ημερολόγιο έγραφε 13 Φεβρουαρίου 2024 όταν ο Μανώλης Χριστοδουλάκης, η Έφη Αχτσιόγλου και ο Διονύσης Τεμπονέρας είχαν βρεθεί σε κοινή εκδήλωση με τίτλο «Απέναντι στον Μητσοτάκη ποιος;». Τότε, η παρουσία τριών κεντρικών στελεχών τριών διαφορετικών κομμάτων του προοδευτικού χώρου είχε προκαλέσει έντονες αναταράξεις τόσο στη Χαριλάου Τρικούπη όσο και στην Κουμουνδούρου. Μάλιστα, στο ΠΑΣΟΚ δεν ήταν λίγοι εκείνοι που είχαν εκφράσει τη δυσφορία τους για την κίνηση του πράσινου βουλευτή να δώσει το «παρών» σε μία τέτοια εκδήλωση.
Από τότε έχει πέσει πολύ νερό στον μύλο της κεντροαριστεράς. Το δε ΠΑΣΟΚ οδηγήθηκε σε νέες εσωκομματικές κάλπες. Αν και διαμορφώθηκαν νέοι συσχετισμοί, ο Νίκος Ανδρουλάκης αναβαπτίστηκε στην ηγεσία του Κινήματος, παρά την έντονη εσωκομματική κριτική που δέχθηκε. Πλέον, εικοσιένα μήνες μετά την εκδήλωση των τριών και δεκατρείς μήνες από τις εκλογές του ΠΑΣΟΚ, το τοπίο της κεντροαριστεράς έχει μετατοπιστεί.
Ο διάλογος σε νέα βάση
Η ηγεσία της Χαριλάου Τρικούπη φαίνεται ότι έχει αποκτήσει μεγαλύτερη ευελιξία ως προς τον διάλογο των προοδευτικών δυνάμεων. Τον τελευταίο χρόνο έχουν συμβεί αρκετά. Από την κοινή πρόταση δυσπιστίας των προοδευτικών κομμάτων εναντίον της κυβέρνησης, έως το κοινό κείμενο για το Παλαιστινιακό και τον διεθνή στολίσκο «Global Sumud Flotilla», ο Νίκος Ανδρουλάκης επέλεξε να ρίξει «γέφυρες» προς τα αριστερά του.
Τελευταία πρωτοβουλία, ήταν το κοινό αίτημα που κατέθεσαν οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ και της Νέας Αριστεράς για τη σύγκληση των αρμόδιων κοινοβουλευτικών επιτροπών, «προκειμένου να υπάρξει ενημέρωση και συζήτηση για την 30η Σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ υπό τη Σύμβαση-Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC)- COP30».
Η κοινή εκδήλωση για το περιβάλλον
Το κοινό αίτημα των τριών κοινοβουλευτικών ομάδων αποτέλεσε την συνέχεια της εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε στο Σεράφειο Μέγαρο την Τετάρτη με πρωτοβουλία του κόμματος «Κόσμος». Εκεί, βρέθηκαν στο ίδιο πλάνο Σωκράτης Φάμελλος, Αλέξης Χαρίτσης και Χάρης Δούκας, ενώ ο Νίκος Ανδρουλάκης συμμετείχε στην εκδήλωση μέσω βιντεοσκοπημένου μηνύματος. Αν μη τι άλλο πρόκειται για μία πρωτόγνωρη εικόνα.
Βέβαια, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, παρά τις κοινές κοινοβουλευτικές πρωτοβουλίες στις οποίες συμμετείχε το κόμμα του, έχει καταστήσει σαφές ότι κρατά διακριτές αποστάσεις από την υπόλοιπη προοδευτική αντιπολίτευση. Αν και οι αποστάσεις αυτές αποτυπώθηκαν και στη συγκεκριμένη εκδήλωση, καθώς η συμμετοχή του περιορίστηκε σε ένα βιντεοσκοπημένο μήνυμα, το παρασκήνιο και οι διαβουλεύσεις μεταξύ των συμμετεχόντων ήταν έντονες. Από την άλλη, δεν είναι λίγοι αυτοί που διατυπώνουν την άποψη ότι η έστω ψηφιακή του παρουσία αποτελεί μία νέα συνθήκη για τη στάση της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ.
Το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ και οι κάλπες του 2027
Κομματικές πηγές επισήμαναν ότι το ΠΑΣΟΚ δεν φοβάται ούτε τον διάλογο, ούτε τις κοινές πρωτοβουλίες μεταξύ των προοδευτικών κομμάτων. Στελέχη του Κινήματος «ψιθύριζαν» ότι η επιλογή του Νίκου Ανδρουλάκη να ενισχύσει τους διαύλους επικοινωνίας με τα κόμματα της αριστεράς δεν είναι τυχαία.
Κατ’ αρχάς, το πλαίσιο διαλόγου των προοδευτικών δυνάμεων αποτελεί ένα ανοιχτό προσυνεδριακό «μέτωπο» στο εσωτερικό της Χαριλάου Τρικούπη. Πρόκειται για ένα ζήτημα, στο οποίο υπάρχουν διαφορετικές αποχρώσεις και οπτικές. Χαρακτηριστικά παραδείγματα η θέση του Χάρη Δούκα περί ενισχυμένου διαλόγου των προοδευτικών δυνάμεων, συμπεριλαμβανομένου και του Αλέξη Τσίπρα. Από την άλλη, η Άννα Διαμαντοπούλου και ο Μανώλης Χριστοδουλάκης επέλεξαν να βγάλουν πολιτικά στη «σέντρα» τον πρώην πρωθυπουργό. Η υπεύθυνη πολιτικού σχεδιασμού του κόμματος πάντως δεν φαίνεται να καλοβλέπει γενικά τον διάλογο των προοδευτικών δυνάμεων.
Όσον αφορά τον Νίκο Ανδρουλάκη; Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ θα ακολουθήσει μία στρατηγική που θα βασίζεται σε συγκεκριμένες παραμέτρους. Κατ’ αρχάς, η γραμμή της «αυτόνομης πορείας» δεν τίθεται υπό αμφισβήτηση. Άλλωστε, στην ηγεσία του Κινήματος εκτιμούν ότι προϋπόθεση της κυβερνητικής ήττας είναι η ηγεμονία του ΠΑΣΟΚ στον ευρύτερο προοδευτικό χώρο.
Η παράμετρος του Τσίπρα
Επιπλέον, οι κοινές πρωτοβουλίες με τα κόμματα της Αριστεράς, εντός και εκτός Βουλής, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο, θα συνεχιστούν. Πρόκειται για μία στρατηγική που ενδεχομένως να «κοιτά» προς την επόμενη ημέρα των εκλογών. Εάν υπάρξουν δεύτερες κάλπες τα δεδομένα θα επαναξιολογηθούν.
Βέβαια, σε αυτή τη συνθήκη κάποιοι στη Χαριλάου Τρικούπη (και όχι μόνο) βλέπουν στην επιστροφή Τσίπρα ένα υπαρκτό «εμπόδιο». Άλλωστε, η επιστροφή του πρώην πρωθυπουργού αλλάζει, βάσει δημοσκοπήσεων, τις κεντροαριστέρες ισορροπίες.
Αν και η σχέση της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ και του Αλέξη Τσίπρα θα παραμείνει μία σχέση άκρως ανταγωνιστική- τουλάχιστον έτσι τη βλέπουν οι περισσότεροι εντός Χαριλάου Τρικούπη- η ηγεσία του κόμματος δεν θα επιδιώξει να ακολουθήσει μία λογική διμέτωπου. Τουλάχιστον, αυτό υποστηρίζουν τα στελέχη του. Πάντως, συνεργάτες του Νίκου Ανδρουλάκη σχολίαζαν ότι το ΠΑΣΟΚ επικεντρώνεται στον «μονομέτωπο» αγώνα απέναντι στη Νέα Δημοκρατία και τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Βέβαια, εάν υπάρξουν «προκλήσεις» από τον πρώην πρωθυπουργό θα απαντηθούν.
Από την άλλη, με δεδομένη την «απειλή» πλέον του Αλέξη Τσίπρα, δεν αποκλείεται, το «άνοιγμα» του Νίκου Ανδρουλάκη προς τα αριστερά του ΠΑΣΟΚ να συνεχιστεί με μεγαλύτερη ένταση.
