Της Εύας Μπουργάνη
Τα «μέσα κοινωνικής δικτύωσης», γνωστά σε όλους μας ως social media, θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως η τελευταία τεχνολογική καινοτομία που κέρδισε -από την πρώτη στιγμή- το ενδιαφέρον των χρηστών του διαδικτύου ανεξαρτήτου ηλικίας.
Στις μέρες μας, η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών παγκοσμίως διαθέτουν σίγουρα έναν λογαριασμό στο Facebook, το Instagram, το Twitter ή σε όλα αυτά! Αποτελώντας για πολλούς αγαπημένη συνήθεια της καθημερινότητας, παρατηρούμε συχνά τη φυσική επικοινωνία να αντικαθίσταται από τα chat rooms, τις συνομιλίες από τα μηνύματα, τις καθημερινές στιγμές από φωτογραφίες και δημοσιευμένα βίντεο και τις άλλοτε ευγενικές φιλοφρονήσεις από ένα like ή ένα follow.
Ως ένα οικείο περιβάλλον, πια, για τους περισσότερους, το διαδίκτυο γίνεται καθημερινά ο χώρος όπου εκατομμύρια χρήστες διεθνώς θα εκφράσουν τα συναισθήματά τους, τα «πιστεύω» τους και θα τοποθετηθούν σε διάφορα ζητήματα της επικαιρότητας ή μη, μέσα από το δημόσιο προφίλ τους. Με την ίδια ευκολία, οι αναγνώστες των εν λόγω αναρτήσεων θα απαντήσουν και θα σχολιάσουν, εκφράζοντας τη γνώμη τους.
Ως εδώ, όλα καλά θα έλεγε κάποιος, αφού εν έτη 2021 η ελευθερία λόγου και το δικαίωμα στην προσωπική άποψη θεωρούνται, πια, δεδομένα! Τι συμβαίνει, όμως, όταν η «ελευθερία» μεταφράζεται από κάποιους -πολλούς εν προκειμένω- ως αθυροστομία, bullying και προσβολές;
Κι όμως, εν έτη 2021, η αγένεια στα social media τείνει να γίνει ανεξέλεγκτη, εγείροντας προβληματισμούς για τα αίτια μιας «αρρωστημένης» συμπεριφοράς που παίρνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις.
Ένα πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η εμφάνιση της Έλενας Παπαρίζου στη φετινή Eurovision. Δεκαέξι χρόνια μετά την επιτυχία της στον μουσικό διαγωνισμό, ερμήνευσε και χόρεψε το κομμάτι που το 2005 έφερε την Ελλάδα στην κορυφή, χαρίζοντάς μας το πρώτο βραβείο.
Αν και η εμφάνισή της αποθεώθηκε διεθνώς, τo ελληνικό twitter γέμισε με αναρτήσεις που εστίαζαν στα κιλά που η τραγουδίστρια πήρε κατά τη διάρκεια των δεκαέξι αυτών χρόνων.
Είναι οι ίδιοι άνθρωποι που την αποθέωναν όταν κατακτούσε τη Eurovision το 2005. Αυτοί που δεν μπόρεσαν να της… συγχωρήσουν τα κιλά που ίσως έβαλε.
Είναι οι ίδιοι άνθρωποι που εκτός από τον παχύσαρκο, θα χλευάσουν τον καραφλό, τον κοντό, που δε θα σου «συγχωρήσουν» το διαφορετικό χρώμα σου ούτε καν τη διαφορετική άποψή σου.
Γιατί, δυστυχώς, η περίπτωση της Έλενας Παπαρίζου δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό. Μια και μόνο φωτογραφία στο διαδίκτυο γίνεται συχνά -στις μέρες μας- η αφορμή για αμέτρητα ρατσιστικά, σεξιστικά, προσβλητικά σχόλια. Μια και μόνο δημόσια τοποθέτηση προς συζήτηση μετατρέπεται σε λίγα μόλις λεπτά σε ένα «πανηγύρι μίσους και κακίας» μεταξύ αγνώστων με υποτιμητικά σχόλια να εκτοξεύονται εκατέρωθεν χωρίς φραγμούς.
Γιατί η σημερινή διαδικτυακή πραγματικότητα στα social media παραπέμπει σε έναν κόσμο μιζέριας και ανθρωποφαγίας;
Φταίνε, άραγε, τα στερεότυπα της κοινωνίας για την «τέλεια» εικόνα; Φταίει η πλαστικότητα του διαδικτυακού κόσμου όπου οι ευθύνη των ομιλητών μοιάζει να είναι περιορισμένη ή πρόκειται για χαρακτήρες που πίσω από την ανωνυμία τους απλά αποκαλύπτονται, απελευθερώνοντας τα κατώτερα ένστικτά τους;
Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για τους ίδιους ανθρώπους με τους οποίους συναναστρεφόμαστε καθημερινά στον δρόμο, την εργασία, τη γειτονιά. Όλους εκείνους που έχοντας αποχωριστεί την οθόνη του υπολογιστή τους και «κουβαλώντας», πια, μαζί τους όνομα και επίθετο, πιθανότατα δε θα σε προσβάλλουν τόσο εύκολα κοιτώντας σε κατάματα. Μέχρι, φυσικά, να ξαναβρεθούν «ανώνυμοι» και «ασφαλείς» μπροστά στον υπολογιστή τους.
Κάποιοι από αυτούς θα μιλήσουν περί ειλικρίνειας, μη γνωρίζοντας προφανώς τη διαφορά ανάμεσα στην αλήθεια και την αγένεια. Κάποιοι άλλοι θα… βαφτίσουν τα σχόλια αυτά ως «χιούμορ». Όμως, ούτε περί αυτού πρόκειται, φυσικά!
Χιούμορ θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η απάντηση της Παπαρίζου σε όλους αυτούς που τη «δίκασαν» για τα κιλά που η ίδια επιλέγει να έχει στο σώμα της!
«Στεναχωρήθηκα τόσο πολύ, που έφαγα ένα ολόκληρο μπέργκερ», είπε αυτοσαρκαζόμενη, απαξιώνοντας τέτοιες συμπεριφορές. Αμφίβολο, βέβαια, αν οι αποδέκτες θα αντιληφθούν το νόημα και πολύ περισσότερο, το επίπεδό τους…