Για την κατάργηση του νέου πτωχευτικού κώδικα, αλλά και τον τρόπο που μπορούν να σωθούν οι πρώτες κατοικίες μάς μίλησαν ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, Δημήτρης Βερβεσός, και η πρώην πρόεδρος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων και πρωτεργάτρια στο δίκτυο “Stop στους πλειστηριασμούς”, Τόνια Κατερίνη.
Για τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο έχουν εξαγγελθεί 1.100 πλειστηριασμοί κατοικιών αξίας κάτω από 120.000 ευρώ. Κάθε εβδομάδα χάνονται αθόρυβα σε πλειστηριασμό πρώτες κατοικίες. Σήμερα βγαίνει στο σφυρί η πρώτη κατοικία κατάκοιτου ανθρώπου, με χρέος στις τράπεζες 37.000 ευρώ!
Είναι ο λόγος που έκρινε ως «απόλυτα αναγκαία» την «άμεση αναστολή των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας και τη θέσπιση δεοντολογικού κανονισμού λειτουργίας των εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων» η Συντονιστική Επιτροπή της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, μετά από θυελλώδη τηλεδιάσκεψη το Σάββατο.
Μάλιστα, την Τετάρτη συγκαλείται ξανά η Ολομέλεια των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, προκειμένου να συζητήσει τα ζητήματα που ανακύπτουν από την εφαρμογή του νέου Πτωχευτικού Κώδικα αναφορικά με την προστασία της πρώτης κατοικίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Συντονιστική Επιτροπή θα συναντηθεί και με εκπροσώπους της εταιρείας διαχείρισης απαιτήσεων doValue, για το ίδιο θέμα.
Η γνωστή αρχιτέκτων και πρώην πρόεδρος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων, Τόνια Κατερίνη, εδώ και οκτώ χρόνια, δουλεύει συστηματικά πάνω στο ζήτημα των υπερχρεωμένων νοικοκυριών αρχικά ως δίκτυο «Πλειστηριασμοί stop» και τα 4 τελευταία χρόνια ως «Ενωτική Πρωτοβουλία κατά των Πλειστηριασμών».
Την τελευταία δεκαετία, σχολιάζει, «εκατοντάδες χιλιάδες συμπολίτες μας απειλούνται να χάσουν ακόμη και την κατοικία στην οποία μένουν. Και τη χάνουν!»
Το χρονικό της κρίσης με τα «κόκκινα» δάνεια
Το χρονικό της… προαναγγελθείσας εκποίησης ακόμη και της πρώτης κατοικίας στην Ελλάδα ξεκινά, προσθέτει η κα Κατερίνη, τη δεκαετία του ’90 όταν οι τράπεζες άρχισαν να δίνουν σωρηδόν δάνεια.
Το 2010, τα μη εξυπηρετούμενα «κόκκινα» δάνεια στη χώρα ήταν μόλις 5%. «Με την οικονομική κρίση το ποσοστό έγινε 47% και παραμένει σχεδόν σταθερό» προσθέτει η Κατερίνη.
Κι όμως, εντός αυτού του ασφυκτικού πλαισίου, υπό την πίεση των ξένων «κηδεμόνων», την «αιματηρή» περίοδο των Μνημονίων, καταργείται η υπουργική απόφαση Παπαθανασίου (το 2013), και βαθμηδόν παρακολουθούμε τη σταδιακή συρρίκνωση του νόμου Κατσέλη από το 2014 ως το 2019 με την οριστική κατάργηση και αντικατάστασή του από τον νέο πτωχευτικό νόμο 4738/2020, που έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων.
Το 2017 γίνεται ακόμη ένα βήμα στην επίθεση κατά της κατοικίας: Θεσμοθετούνται οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί και ποινικοποιείται ξαφνικά οποιαδήποτε δράση αλληλεγγύης κατά των πλειστηριασμών σε ειρηνοδικεία και συμβολαιογραφεία.
Τι προβλέπει ο νέος πτωχευτικός κώδικας
Ο νέος πτωχευτικός κώδικας, στον οποίο αντιδρούν και οι δικηγορικοί σύλλογοι της χώρας, προβλέπει στις διατάξεις του, μεταξύ άλλων, οι τράπεζες να οδηγούν μονομερώς σε πτώχευση κάθε πολίτη που χρωστάει πάνω από 30.000 ευρώ και αδυνατεί να πληρώσει τη δόση που απαιτούν, να αποσπούν κάθε ιδιοκτησία, ακόμα και το σπίτι στο οποίο διαμένει, τα κινητά περιουσιακά στοιχεία εκτός απ’ αυτά που είναι απολύτως απαραίτητα για να ζήσει. Επιπλέον, προβλέπεται να μένει ανασφάλιστος, καθώς η επιλογή να πληρώνει τις ασφαλιστικές εισφορές αντί για τις τράπεζες κρίνεται δόλια και έτσι «κάθε παραπάνω εισόδημα» πηγαίνει στις οφειλές, ενώ, τέλος, ο σύνδικος μπορεί να έχει πρόσβαση στα προσωπικά του δεδομένα του οφειλέτη και σε όλες τις ηλεκτρονικές του επικοινωνίες.
«Στα τέσσερα τελευταία από τα 220 συνολικά άρθρα, το κράτος έρχεται να “σώσει” από τις εξώσεις τους ακραία φτωχούς δανειολήπτες αγοράζοντας τα δάνειά τους» μας λέει η Τόνια Κατερίνη. Αυτό τι σημαίνει πρακτικά; «Ότι ο ακραία φτωχός μπορεί να παραμείνει στο σπίτι που έχει χάσει για 12 χρόνια πληρώνοντας μειωμένο ενοίκιο». Μετά από τα 12 χρόνια; «Θα μπορεί να το αγοράσει πάλι το σπίτι στην τρέχουσα εμπορική τιμή του. Αυτό, να σημειώσουμε, συμβαίνει στη χώρα με το χαμηλότερο ποσοστό ΑΕΠ για πολιτικές στέγης και με το μεγαλύτερο στεγαστικό κόστος πανευρωπαϊκά» τονίζει η μαχητική πρώην πρόεδρος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων, που βρέθηκε πολλές φορές έξω από ειρηνοδικεία, συμβολαιογραφεία και τράπεζες, και σε κάποιες περιπτώσεις «πετύχαμε νίκες», όπως λέει.
Η μοναδική λύση, εκτιμά, θα ήταν η «κατάργηση του νέου πτωχευτικού κώδικα, η παύση των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας και η διαγραφή χρεών».
«Ούτε ο πτωχευτικός κώδικας εφαρμόζεται»
Στις γενικές γραμμές συμφωνεί και ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών. «Καταρχάς, ζητάμε να μην γίνεται κανένας πλειστηριασμός ευάλωτου νοικοκυριού, έως ότου φτιαχτεί ο φορέας διαχείρισης» μάς τονίζει ο πρόεδρός του κ. Βερβεσός. «Ναι μεν ζητάμε κατάργηση του απαράδεκτου πτωχευτικού κώδικα, αλλά παρατηρούμε ότι ούτε αυτός εφαρμόζεται!» προσθέτει. Μας επεξηγεί τι εννοεί: «Δεν εφαρμόζονται ούτε τα στοιχειώδη άρθρα για την προστασία των δανειοληπτών. Γι’ αυτό συγκαλούμε την Ολομέλεια».
Τι ζητάνε; «Πρέπει η κυβέρνηση να σταθεί άμεσα στο ύψος των δικών της νομοθετικών ρυθμίσεων, ακόμη κι όταν πρόκειται γι’ αυτόν τον τόσο κακό νόμο. Όμως οφείλει να τηρήσει τα τρία σημεία που δεν εφαρμόζονται, καθώς δεν έχει βγει ο αλγόριθμος για τον υπολογισμό της εξωδικαστικής ρύθμισης και δεν έχει συσταθεί ο φορέας διαχείρισης για να μπορεί να νοικιάσει ένα ακίνητο ο δανειολήπτης» καταλήγει ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών.