Η τρόικα ζητά την εναρμόνιση του νόμου για την πώληση και διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Ο υφιστάμενος νόμος εξαιρεί όλες τις κατηγορίες δανείων εκτός από τα στεγαστικά που δεν είναι α’ κατοικία και τα «κόκκινα» δάνεια των μεγάλων επιχειρήσεων. Ο νέος νόμος θα προστατεύει τα στεγαστικά α’ κατοικίας και τα δάνεια που φέρουν την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου. Μεγάλο ενδιαφέρον των επενδυτών, αλλά αποθαρρύνονται από τον υφιστάμενο νόμο. Όσο πιο πολλοί περιορισμοί ισχύσουν σχετικά με τη δυνατότητα πώλησης δανείων τόσο περισσότερο θα κοστίσει στην οικονομία στο μέλλον
Προς τροποποίηση του νόμου που αφορά τη διαχείριση και πώληση των «κόκκινων» δανείων προχωρά η κυβέρνηση, σύμφωνα με πληροφορίες, καθώς η τρόικα ζητά την εναρμόνιση του εν λόγω νόμου (4354), με εκείνους που εφαρμόζονται σε προηγμένα κράτη μέλη της Ευρώπης. Στόχος είναι η προσέλκυση επενδυτών για αγορά «κόκκινων» δανείων ή διαχείριση και εν τέλει η απομόχλευσης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος.
Συγκεκριμένα, ο υφιστάμενος νόμος θέτει προϋποθέσεις και όρους που αποθαρρύνουν τους επενδυτές να αγοράσουν ή να γίνουν διαχειριστές μη εξυπηρετούμενων δανείων, ενώ παράλληλα εξαιρεί από το «καλάθι» των «κόκκινων» δανείων που είναι προς πώληση ή διαχείριση, τα καταναλωτικά, τα στεγαστικά α’ κατοικίας, τα επιχειρηματικά προς Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις καθώς και τα δάνεια που φέρουν την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου. Δηλαδή, ο νόμος 4354 που αφορά πωλήσεις και διαχείριση «κόκκινων» δανείων, επιτρέπει μόνον την πώληση των «κόκκινων» δανείων προς μεγάλες επιχειρήσεις και μόνο μετά από την άδεια της Τράπεζας της Ελλάδος. Η ΤτΕ θα εξετάζει επίσης και τον εν δυνάμει αγοραστή των «κόκκινων» δανείων ενώ εφόσον πρόκειται για διαχείριση «κόκκινων» δανείων, τότε θα εποπτεύεται από την Τράπεζα της Ελλάδος.
Ωστόσο θα πρέπει να επισημανθεί ότι οι εξαιρέσεις των παραπάνω κατηγοριών δανείων ισχύουν έως τις 15 Φεβρουαρίου, γεγονός που σημαίνει ότι εφόσον δεν τροποποιηθεί ο νόμος τότε, οι τράπεζες μετα απο την ημερομηνία αυτή θα μπορούν να πουλήσουν οποιαδήποτε «κόκκινα» δάνεια επιθυμούν σε ξένα ή ελληνικά funds.
Γι αυτό οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι μετά την ολοκλήρωση της τροποποίησης του υφιστάμενου νόμου, η κυβέρνηση θα προστατεύει με αυτήν τα «κόκκινα» δάνεια α’ κατοικίας και τα δάνεια που φέρουν την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των υπόλοιπων κατηγοριών θα μπορούν να πωλούνται στους διεθνείς ή Έλληνες επενδυτές.
Στο θέμα αυτό αναφέρθηκε και ο Μάριο Ντράγκι κατά την επίσκεψη του Προέδρου της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ζήτησε από τον επικεφαλής της ΕΚΤ να συμβάλει με τη στάση του στην γρήγορη ολοκλήρωση της αξιολόγησης και στην τήρηση των δεσμεύσεων της Ευρωζώνης για χαλάρωση της ρευστότητας και ελάφρυνση του χρέους στη συνέχεια. Η απάντηση του Μάριο Ντράγκι ήταν ότι η Ελλάδα θα πρέπει να βιαστεί να κλείσει την αξιολόγηση, αλλά και να πάρει δύσκολες αποφάσεις σε ό,τι αφορά στη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση και στη διαχείριση των κόκκινων δανείων. Μόνο τότε, σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΚΤ, θα ολοκληρωθεί η αξιολόγηση και το ΔΝΤ, όπως τόνισε δεν πρόκειται να αποτελέσει εμπόδιο στη συμφωνία.
Σε κάθε περίπτωση, οι ελληνικές τράπεζες είναι υποχρεωμένες να μειώσουν δραστικά το μέγεθος του ισολογισμού τους πουλώντας κόκκινα αλλά και …καλά δάνεια για μία σειρά από λόγους.
Όλες οι τράπεζες σήμερα έχουν στον ισολογισμό τους περισσότερα δάνεια από καταθέσεις. Έτσι, κυρίως λόγω της φυγής των καταθέσεων αλλά και λόγω αδυναμίας δανεισμού των τραπεζών από τις αγορές, οι τράπεζες αναγκάζονται να δανείζονται από τον μηχανισμό της ΕΚΤ υπέρογκα ποσά δεκάδων δις. ευρώ προκειμένου να μπορούν να ισοσκελίσουν τον ισολογισμό τους (το παθητικό με το ενεργητικό). Τον έκτακτο αυτό μηχανισμό δανεισμού από την ΕΚΤ σύντομα θα χρειαστεί να αποπληρώσουν σταδιακά οι τράπεζες.
Επειδή δεν προβλέπεται μαζική επανάκαμψη καταθέσεων σε εύλογο χρονικό διάστημα, ο μόνος εναλλακτικός τρόπος για να ισοσκελιστεί ο ισολογισμός είναι η μείωση των δανείων στους ισολογισμούς. Ο μόνος τρόπος να γίνει αυτό είναι η πώληση μεγάλου ποσοστού δανείων όλων των κατηγοριών, έτσι ώστε οι τράπεζες να αποπληρώσουν σταδιακά τις υποχρεώσεις τους προς την ΕΚΤ και να έχουν μικρότερες ανάγκες δανεισμού ρευστότητας από την ΕΚΤ.
Παράλληλα με την βελτίωση της ρευστότητας τους, οι πωλήσεις δανείων θα απελευθερώσουν εποπτικά κεφάλαια και προβλέψεις και θα ενισχύσουν την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών.
Η τακτική αυτή μεγάλης απομόχλευσης των τραπεζών μέσω πώλησης σημαντικών πακέτων δανείων στην αγορά ακολουθήθηκε από πάρα πολλές τράπεζες στην Ευρώπη μετά την κρίση και ήταν αποτελεσματική.
Ιδανικός στόχος σύμφωνα με τραπεζικούς αναλυτές είναι τα δάνεια να μειωθούν χαμηλότερα από το επίπεδο των καταθέσεων ούτως ώστε οι τράπεζες να έχουν ελεύθερη ρευστότητα για να μπορέσουν να δανείσουν την οικονομία με ενισχυμένη κεφαλαιακή επάρκεια. Οι ίδιοι αναλυτές εκτιμούν ότι εφόσον υπάρξουν αντιδράσεις και δεν υλοποιηθεί το πρόγραμμα απομόχλευσης, τότε “το κόστος θα το πληρώσει η οικονομία”. Η μη εκτέλεση προγράμματος θα είναι επιζήμια για όλους, αφού η οικονομία δε θα μπορέσει να χρηματοδοτηθεί από τις τράπεζες, θα υπάρχει πίεση από την ΕΚΤ, και δύσκολα θα ενισχυθεί σημαντικά η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών, αυξάνοντας τη πιθανότητα να χρειαστεί και άλλη ανακεφαλαιοποίηση σύντομα.