Του Γιάννη Αγγελάκη
Αποφάσισα να ξαναγράψω για το πιθανό λουκέτο στο Mega, όχι επειδή το θεωρώ το κύριο θέμα που θα έπρεπε να μας απασχολεί αλλά εξαιτίας του διαλόγου που έχει ανοίξει σχετικά με το αν και πόσο θα πρέπει κάποιοι να χαίρονται για μια κατάσταση που μπορεί να αφήσει αρκετές εκατοντάδες οικογένειες στην ανεργία, κατά δεύτερο βαθμό για μία (λάθος θεωρώ) σύνδεση μεταξύ των εργαζόμενων στα μεταλλεία στις Σκουριές και των εργαζόμενων στο Mega και τελικώς για τη χαρά που κάποιοι εκφράζουν για αυτό που αναγνωρίζουν ως ήττα της διαπλοκής.
Κατ’ αρχάς να πω ότι η πλειοψηφία αυτών που χαίρονται με το λουκέτο στο Mega χαίρονται γιατί το έχουν συνδέσει με την μνημονιακή προπαγάνδα και τα διαρκή ψεύδη των προηγούμενων 6 ετών.
Χαίρονται που κλείνει το Mega επειδή συνδέθηκε ως κύριος φορέας προπαγάνδισης όλων αυτών των μέτρων ακραίας λιτότητας και τρομοκράτησης των πολιτών για να πειστούν ότι είναι “αναγκαία και αναπόφευκτα”.
Χαίρονται που κλείνει, επειδή την ίδια εχθρική στάση τήρησε και στην πρώτη εκλογική μάχη του Ιανουαρίου, προσπαθώντας να τρομοκρατήσει τον κόσμο χρησιμοποιώντας και ψέμματα για τις συνέπειες που θα έχει η ψήφος τους στο κόμμα της Αριστεράς και στο πρόσφατο δημοψήφισμα όπου υποστήριξε πλήρως μεροληπτικά το “NAI”, υιοθετώντας όλα τα τρομοκρατικά σενάρια.
Και καλώς χαίρονται. Γιατί οι πολίτες έσπασαν αυτόν τον κατευθυνόμενο τρόμο και επέλεξαν ελεύθερα δύο φορές να εναντιωθούν στην τρομοκράτηση, στους μονόδρομους, στον λόγο περί μη εναλλακτικής πέρα των μνημονίων.
Το πρόβλημα όμως είναι ότι η κυβέρνηση τελικώς αποδέχτηκε ότι τα τρομοκρατικά σενάρια ήταν αληθινά και τώρα επαναλαμβάνει ότι τα μέτρα είναι “αναγκαία και αναπόφευκτα”, ότι “δεν υπάρχει εναλλακτική’ και το μόνο που μένει είναι το ποιος θα τα διαχειριστεί και θα τα εφαρμόσει. Το πιθανό κλείσιμο λοιπόν του Mega δε σχετίζεται με την ήττα των συγκεκριμένων λογικών, αφού έχουν γίνει αποδεκτές από την κυβέρνηση αυτή που ήρθε για να τις ανατρέψει.
Το Mega επίσης είχε συνδεθεί τα τελευταία χρόνια με την προπαγάνδιση των πιο αντιδραστικών απόψεων, από τις θέσεις των “αγανακτισμένων” κατοίκων του Αγίου Παντελεήμονα ως τις διαδηλώσεις ενάντια στα μνημόνια και τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου, ως τις Σκουριές. Γενικά στάθηκε απέναντι στις λαϊκές διεκδικήσεις κάθε μορφής. Αλλά ας μην ξεχνάμε ότι ζούμε σε μια Ευρώπη που πλέον σε κάθε γωνιά της αναδεικνύονται ακροδεξιά κόμματα ως ηγετικές δυνάμεις. Και τα μέσα ενημέρωσης πανευρωπαϊκά έπαιξαν κυρίαρχο ρόλο στην νομιμοποίηση του ακροδεξιού λαϊκιστικού λόγου.
Επίσης βλέπω τον τελευταίο καιρό και στην επιχειρηματολογία πολλών γίνεται προσπάθεια για να συνδεθούν η υπόθεση με τους εργαζόμενους του Mega με αυτούς τους εργαζόμενους στις Σκουριές.
Για να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Η δραστηριότητα στις Σκουριές, ακόμα και αν αλλάξει η εταιρεία διαχείρισης, ακόμα και αν αναλάβουν τη διαχείριση του εργοστασίου οι εργάτες του θα παραμείνει μια δραστηριότητα που θα μολύνει το περιβάλλον της περιοχής και θα δημιουργεί πολύ συγκεκριμένα προβλήματα που έχουν αναλυθεί πολλές φορές. Είναι μία απόφαση λοιπόν που πρέπει να πάρουν οι κάτοικοι της περιοχής, αν θα αποδεχθούν τη συνύπαρξη με μία τέτοια βλαπτική δραστηριότητα, με ότι αυτό συνεπάγεται και για την ανάπτυξη του τόπου τους ή αν θα πούνε όχι και θα τραβήξουνε για αλλού. Φαίνεται ότι ένα μεγάλο κομμάτι έχει αποφασίσει να τραβήξει για αλλού.
Με τα μέσα ενημέρωσης και την τηλεόραση όμως δεν είναι έτσι.
Η αλλαγή ιδιοκτησίας, η ύπαρξη συγκεκριμένων όρων στη λειτουργία που θα διασφαλίζουν σε μεγαλύτερο βαθμό την αντικειμενικότητα του μέσου ή, σε ένα ιδανικό σενάριο, η ανάληψη της λειτουργίας του μέσου από ένα συνεταιρισμό εργαζόμενων στα ΜΜΕ, στα πρότυπα της Εφημερίδας των Συντακτών, θα αλλάξει το παραγόμενο προϊόν.
Οπότε, υπό αυτό το πλαίσιο, όχι, οι εργαζόμενοι στο Mega δεν είναι όπως οι εργαζόμενοι στα ορυχεία στις Σκουριές, και το προϊόν που μπορεί να παράγει ένα μέσο ενημέρωσης μπορεί να είναι πολύ διαφορετικής ποιότητας.
Το λέω λοιπόν ξανά, στις Σκουριές, ακόμα και να αναλάβουν τον έλεγχο οι εργάτες πάλι θα παράγεται μόλυνση. Το ίδιο δεν ισχύει με το Mega και οποιοδήποτε άλλο κανάλι, εφόσον αλλάξει το καθεστώς και οι όροι λειτουργίας. Και αυτή η αλλαγή, συνεπακόλουθα, εφόσον αποδειχτεί αποτελεσματική μπορεί να επιφέρει αλλαγές στο μιντιακό περιβάλλον.
Αν πάλι θεωρούμε ότι ανεξαρτήτως του ποιος έχει τον έλεγχο ή της μορφής λειτουργίας, όπως σε ένα ορυχείο χρυσού έτσι και εδώ το αποτέλεσμα πάνω κάτω θα είναι το ίδιο και ότι τελικώς το πρόβλημα βρίσκεται στο ίδιο το μέσο επικοινωνίας που είναι η τηλεόραση, και ότι οι δεσμοί εξάρτησης είναι τέτοιοι ώστε να μη μπορεί να επιτευχθεί αλλαγή στο παραγόμενο μήνυμα και τις σχέσεις που διέπουν την παραγωγή του τότε θα πρέπει να κλείσουν όλα τα κανάλια, γιατί όλα είναι φορείς προπαγάνδισης, ή όλα να τεθούν υπό κρατικό έλεγχο. Αλλά εδώ δε βλέπω να βρίσκεται σε εξέλιξη και κάποια επαναστατική διεργασία.
Προσωπικά, το καίριο ζήτημα που αναγνωρίζω με το Mega, πέρα από χαρές και λύπες, είναι τα δυσθεώρατα χρέη που έχει προς τις τράπεζες που ξεπερνούν τα 100 εκατομμύρια ευρώ. Παρόμοια ποσά χρωστούν τόσο ο Alpha όσο και ο Αnt1 όσο και το ΣΚΑΙ. Περίπου 200 εκατομμύρια χρωστά ο ΔΟΛ που είναι και ένας από τους μετόχους του Mega. Είναι προφανές ότι αυτά τα ποσά δίνονται εξαιτίας σχέσεων διαπλοκής και εξάρτησης που υπάρχουν και επιτρέπουν τον διαρκή δανεισμό των συγκεκριμένων καναλιών με αυτά τα τρομερά ποσά. Η υψηλή τηλεθέαση αυτών των καναλιών που παράγεται και από τον ανεξέλεγκτο δανεισμό έχει ως αποτέλεσμα, αυτή η επιρροή που αποκτείται μέσω των χρημάτων που δίνονται και του προγράμματος που παράγουν να χρησιμοποιείται για να εξυπηρετηθούν πολύ συγκεκριμένα συμφέροντα. Αυτό είναι διαπλοκή. Αλλά αυτό είναι και ο καπιταλισμός. Και είναι ο καπιταλισμός γιατί το φαινόμενο με τον υπερδανεισμό και τα υπέρογκα χρέη προς τις τράπεζες δεν είναι ελληνικό.
Ας πούμε η RAI έχει χρέος 445 εκατομμύρια ευρώ. Εκατοντάδες εκατομμύρια δολλάρια και ευρώ χρωστούν η πλειοψηφία των μεγάλων εκδοτικών ομίλων σε Ευρώπη και Αμερική. Η εταιρεία Stampen Media στη Σουηδία χρωστά 60 εκατομμύρια ευρώ. Η iHeartMedia, το δίκτυο 700 ραδιοφωνικών σταθμών στις ΗΠΑ, χρωστά 21 δισεκατομμύρια δολλάρια. Γενικά, το χρέος, δεν είναι ασυνήθιστο στις μεγάλες εταιρείες. Κάποιες λίγες, πολύ λίγες εταιρείες έχουν υπερκέρδη, αλλά οι πιο πολλές εταιρείες έχουν χρέη.
Έχουν κλείσει άλλα κανάλια στο εξωτερικό λόγω χρεών; Ναι, δίχως όμως να αλλάξει κάτι ιδιαίτερα στον τρόπο λειτουργίας του μιντιακού συστήματος των χωρών αυτών. Πιστεύω ότι θα κλείσει το Mega; Όχι. Γιατί τα συμφέροντα που τους συνδέουν είναι πολύ μεγάλα και οι μέτοχοι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα τα βρούνε. Aν όμως κλείσει, αυτό δε θα αλλάξει και πολλά πράγματα. Και μπορεί μετά να ακολουθήσει μια επαναδιάταξη των καναλιών στο ελληνικό εγχώριο σύστημα, όμως λίγα πράγματα στην ουσία τους θα αλλάξουν. Αυτοί όμως που σίγουρα θα την πληρώσουν θα είναι οι εργαζόμενοι.
Προσωπικά, θεωρώ ότι το πιο ελπιδοφόρο σενάριο είναι να μπει λουκέτο στο Mega και να αναλάβουν τον έλεγχο ένα σύνολο δημοσιογράφων έτοιμων να το λειτουργήσουν σε καθαρά επαγγελματικές βάσεις μαζί με το ήδη υπάρχον προσωπικό, ως συνέχεια του Mega, στη μορφή ενός συνεταιρισμού όπως η Εφημερίδα των Συντακτών. Αλλά δεν ξέρω αν ένα τέτοιο πείραμα θα το επιθυμούσε η κυβέρνηση. Και δεν ξέρω αν και πόσο υπάρχουν τα άτομα για να προχωρήσει ένα τέτοιο εγχείρημα.
Για τα υπόλοιπα, σε σχέση με την ταύτιση των εργαζομένων με ότι σάπιο υπάρχει στον κόσμο, είχα γράψει και εδώ.