Η Γερμανία απέτυχε να μάθει από την ιστορία της και η Ελλάδα πληρώνει σήμερα το τίμημα, υποστηρίζει σε άρθρο του στη Washington Post ο Χάρολντ Μέγερσον.
O γνωστός Αμερικανός αρθρογράφος και σημαίνον στέλεχος της αμερικανικής Αριστεράς κάνει μια αναδρομή στην ιστορία της Γερμανίας κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου, η οποία καταλήγει στην πολυσυζητημένη διαγραφή κατά 50% του γερμανικού χρέους το 1953 και καταδεικνύει την ευθύνη των Γερμανών σοσιαλδημοκρατών στα λάθη των κρίσιμων στιγμών.
Eπαναλαμβάνοντας τα λάθη του παρελθόντος
Η Γερμανία, που τώρα δηλώνει σθεναρά ότι η τήρηση των κανόνων της αποπληρωμής του χρέους έχει προτεραιότητα απέναντι στα άλλα ζητήματα και κατηγορείται για υποκρισία, μπορεί να ισχυριστεί δικαίως ότι τουλάχιστον σε ένα κρίσιμοπαράδειγμα, κάθε άλλο παρά υποκρινόταν.
Ο Μέγερσον ανατρέχει στην κεντρώα γερμανικής κυβέρνησης του Χάινριχ Μπρούνινγκ το 1930, η οποία είχε προβεί σε περικοπές κοινωνικών παροχών και μισθών προκειμένου να ελέγξει το χρέος και να τύχει της εύνοιας των πιστωτών της Γερμανίας. Το αυστηρό πρόγραμμα λιτότητας και η τήρηση ισοσκελισμένων προϋπολογισμένων, εν μέσω παγκόσμιας ύφεσης, οδήγησε σε ανατροπή του πολιτικού σκηνικού, καθώς «ολοένα και περισσότεροι κεντρώοι ψηφοφόροι εγκατέλειψαν το Κέντρο για χάρη εξτρεμιστικών κομμάτων στις εκλογές του 1932, ένας από τους εξτρεμιστές ηγέτες -το όνομά του νομίζω ότι ήταν Χίτλερ- έγινε καγκελάριος».
Όπως εξηγεί ο Μέγερσον, ένα από τα μεγάλα παράδοξα των καιρών μας είναι πόσο υποδειγματική δουλειά έχει κάνει τις τελευταίες δεκαετίες για την κατανόηση και αποδοχή των φρικαλεοτήτων της εποχής των Ναζί, τη στιγμή που συνεχίζει να επιδεικνύει ηθελημένη άγνοια των λαθών οικονομικής πολιτικής που έστρωσαν το δρόμο στους Ναζί προς την εξουσία. Η λύση σ’ αυτόν το γρίφο είναι ότι η βαθιά ριζωμένη εμμονή των Γερμανών με το χρέος (στα γερμανικά, οι λέξεις για το «χρέος» και την «ενοχή» είναι ίδιες) τους έχει τυφλώσει ως προς τις συνέπειες αυτής της εμμονής.
Σ’ αυτό το σημείο, φέρνοντας το παράδειγμα των θεωριών του Κέινς και της συμφωνία του Λονδίνου του 1953, ο αρθρογράφος συμπεραίνει ότι η Γερμανία δεν έχει διδαχθεί από το παρελθόν, παρά τις τραγικές συνέπειες των εμμονών της στην Ελλάδα, «25% ανεργία, 40% των ανηλίκων στο όριο της φτώχειας, ακόμα κι ένα νεοναζιστικό κόμμα (Χρυσή Αυγή) που ήρθε από το πουθενά κερδίζοντας έδρες στο ελληνικό κοινοβούλιο».
Ο ρόλος των σοσιαλδημοκρατών
Ο Μέγερσον κατηγορεί τους Γερμανούς σοσιαλδημοκράτες ότι, παρά τις ηρωικές στιγμές τους στην προώθηση της δημοκρατίας και την οικοδόμηση μιας ασυνήθιστα δίκαιη και δυναμική οικονομία, έχουν επίσης μια ιστορία της υποταγήςτου σοσιαλδημοκρατικού τους δόγματος στη γερμανικότητα σε κρίσιμες στιγμές: το 1914 όταν ψήφισαν υπέρ του πολέμου, το 1930 όταν συναίνεσαν στην δημοσιονομική παραφροσύνη του Μπρούνινγκ και στις μέρες μας όταν συντάχθηκαν με τη Μέρκελ και τις απαιτήσεις της προς την Ελλάδα. Και το κάνουν αυτό παρά το γεγονός ότι η πιο έντονη κριτική κατά των γερμανικών ιδεοληψιών και αμνησίας ήρθε από μια έκθεση του 2013 που συνέγραψε ο Γιούργκεν Κάιζερ και δημοσιεύτηκε στο think tank του SPD, το Frederich Ebert Foundation.
Όπως το θέτει ο Μέγερσον στο τέλος: «Προς τιμή της η Γερμανία δέχθηκε τα βάρη της ιστορίας της. Ωστόσο δυστυχώς (και δυστυχώς και για την Ελλάδα) δεν δέχθηκε να διδαχθεί αρκετά από την ιστορία της για να είναι μια υπεύθυνη οικονομική δύναμη».