Την ανάγκη για θεσμοθέτηση ειδικών όρων δόμησης για την οριοθετημένη περιοχή στη Χαλέπα, με στόχο η περιοχή να αναδειχτεί ως δεύτερος πόλος Ιστορικού–Πολιτιστικού τουρισμού και αναψυχής, που θα εκτονώσει κάποιο βάρος από την Παλιά Πόλη, επισημαίνει σε ανακοίνωσή του ο επικεφαλής της Δημοτικής Πρωτοβουλίας “Χανιά 100/5”, κ. Άρης Παπαδογιάννης.
Πιο συγκεκριμένα, η πρότασή του βασίζεται στα εξής:
Η πρώτη και η πιο σημαντική από της εκτός σχεδίου επεκτάσεις της πόλης μας είναι αυτή που συντελέστηκε από τα τέλη του 19ου ως τις αρχές του 20ου αιώνα στη Χαλέπα. Οικισμός που προϋπήρχε, αλλά με διαφορετικό χαρακτήρα (βιοτεχνικό– δεντρόκηποι). «Χαλέπα» σημαίνει έδαφος δύσκολο για καλλιέργεια – ημιβραχώδες. Εκεί υπήρχαν μεγάλα γεωτεμάχια 2-6 στρεμμάτων, με ελαιόδεντρα κυρίως που αγοράστηκαν για να οικοδομηθούν τα σπίτια των ισχυρότερων οικονομικά οικογενειών, που άρχιζαν μια νέα ζωή στο απελευθερωμένο πλέον νησί. Χωρίς σχέδιο πόλεως, κρατώντας απλώς τον κυκλοφοριακό ιστό που είχε δημιουργηθεί με τους αιώνες.
Λόγω της εγκατάστασης εκεί και των 5 πρεσβειών, των ισχυρών κρατών που ανέλαβαν εγγυητές της σταθερότητας στην Κρητική Πολιτεία, η Χαλέπα απέκτησε χαρακτήρα κοσμοπολίτικο, με πυκνές δραστηριότητες που εκδηλώνονταν στα περισσότερα από αυτά τα σπίτια. Υπήρχε καθημερινή σχέση αυτών των ξένων με τους Χανιώτες γείτονές τους και όπως είναι φυσικό δημιουργήθηκαν σχέσεις με χαρακτήρα κοινωνικό, οικονομικό, πολιτικό αλλά και καλλιτεχνικό περιεχόμενο. Σ΄ αυτό το περιβάλλον μεγάλωσε ο Ελευθέριος Βενιζέλος και έζησαν πολλές εξαιρετικές προσωπικότητες που δεν έχουν ακόμη συνολικά διερευνηθεί.
Τι έχει μείνει απ΄ αυτό το περιβάλλον σήμερα; Όχι πολλά, όμως αρκετά για να μπορούμε να μιλάμε ακόμη για διατήρηση–αποκατάσταση του ιστορικού συνόλου. Η αλλοίωση που έχει επέλθει από τις ρυμοτομίες που επέβαλε στη Χαλέπα το σχέδιο πόλης μεταπολεμικά και η έντονη οικοδομική δραστηριότητα με συντελεστές ασύμβατους με τα ύψη και τη μορφή δόμησης της περιοχής, αντί να αυξήσει, υποβάθμισε την αξία της καθιστώντας την, περιοχή απρόσωπων πολυκατοικιών.
Πάνω σ΄ αυτό το πρόβλημα, Χανιώτες αρχιτέκτονες από το 2005 ξεκίνησαν μια εργασία μέσα από επιτροπές του συλλόγου και του ΤΕΕ, που έχει επανειλημμένα παρουσιαστεί όχι μόνο σε ειδικούς αλλά και στους κατοίκους και μόνο θετικά σχόλια έχει λάβει.
Πρόκειται για τη θεσμοθέτηση ειδικών όρων δόμησης για την οριοθετημένη περιοχή. Πως κτίζουμε δηλαδή στα ελεύθερα οικόπεδα και στις προσθήκες χωρίς να μειώσουμε τα κύρια οικοδομικά δικαιώματα των ιδιοκτητών. Είναι μια προσπάθεια αλλαγής νοοτροπίας, έτσι ώστε τα νέα κτίρια να σέβονται τους όγκους και τον ιστό του οικιστικού συνόλου, χωρίς να μιμούνται τους παλιούς τρόπους δόμησης. Να δείχνουν ότι είναι σημερινά και να έχουν δική τους ποιότητα, αντίστοιχη τουλάχιστον με αυτή του υπό προστασία συνόλου.
Όμως αυτή η προσπάθεια έχει σταματήσει λίγο πριν την ολοκλήρωση και τη θεσμοθέτησή της. Ο Δήμος δεν δείχνει πια το οφειλόμενο ενδιαφέρον ενώ θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί προγράμματα χρηματοδότησης όπως π.χ. ανάπλασης όψεων κατά μήκος ιστορικών αξόνων, δημιουργία ποδηλατοδρόμων, πεζοδρόμων κ.ά.
Η επέλαση της πολυκατοικίας είναι πλέον παρελθόν στην σημερινή εποχή της κρίσης, όμως ο παράγων φθορά και εγκατάλειψη, καταστρέφει σιγά-σιγά, ότι έχει απομείνει.
Σήμερα η ανάγκη θεσμοθέτησης συμβατού τρόπου δόμησης, χωρίς να χαθούν τα κύρια ποσοτικά δικαιώματα δόμησης, είναι πλέον επιτακτική.
Πρέπει άμεσα:
• Να ολοκληρωθεί από το Δήμου η προεργασία για την πρόταση τροποποίησης του ισχύοντος σχεδίου πόλεως
• Να γίνει η έγκρισή της από το αρμόδιο ΣΥΠΟΘΑ
• Να εγκριθούν όλα τα παραπάνω από το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής και το Δημοτικό Συμβούλιο
Αφού η μελέτη λάβει όλες τις απαιτούμενες εγκρίσεις, να αποσταλεί στην αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΕΚΑ, η οποία θα συντάξει αιτιολογική έκθεση και θα εισηγηθεί την έκδοση απόφασης κήρυξης του ήδη οριοθετημένου τμήματος της Χαλέπας ως προστατευόμενο παραδοσιακό σύνολο μέσω θέσπισης ειδικών όρων δόμησης, κατά παρέκκλιση από τις γενικές διατάξεις του ΓΟΚ.
Επιπροσθέτως με την επικείμενη ολοκλήρωση και τη λειτουργία των δύο Μουσείων, του νέου Αρχαιολογικού και του ανακαινισμένου Μουσείου Ε. Βενιζέλου, καθώς και με την σταδιακή αποκατάσταση των Ταμπακαριών (πρόσφατα εκδόθηκε το ΦΕΚ το οποίο καθορίζει τον τρόπο αποκατάστασης των ιστορικών κελυφών), θα υπάρξει μεγάλος φόρτος επισκεπτών που θα φέρει το Δήμο σε πολύ δύσκολη θέση, αφού δεν έχει εκπονήσει μελέτη διαχείρισης του φόρτου των επισκεπτών σε σχέση με τις ανάγκες των κατοίκων.
Είναι λοιπόν επιτακτική ανάγκη ο Δήμος να στραφεί στη ολοκλήρωση αλλά και τη συμπλήρωση της προσπάθειας που σταμάτησε με:
• Κυκλοφοριακή μελέτη διαχείρισης τουριστικού φόρτου
• Μελέτη χώρων στάθμευσης
• Μελέτη δικτύου πεζοδρόμων και ποδηλατοδρόμων σε σχέση με την επίσκεψη–περίπατο στα ιστορικά κτήρια και τους δημόσιους κήπους και σύνδεσής τους με την πόλη
Έτσι μόνο θα προλάβουμε τη σωστή εξέλιξη της Χαλέπας, ως δεύτερου πόλου Ιστορικού–Πολιτιστικού τουρισμού και αναψυχής, που θα εκτονώσει κάποιο βάρος από την Παλιά Πόλη και αν διαχειριστεί σωστά θα κάνει υπερήφανους όχι μόνο τους κατοίκους της, αλλά και όλους τους Χανιώτες.
