Του Αντώνη Ροκάκη, προέδρου του Επιμελητηρίου Χανίων
Οι Έλληνες πολίτες και ο πολιτικός κόσμος της χώρας, μετά από δύο αλλεπάλληλες – ομαλές εκλογικές αναμετρήσεις, διέψευσαν με την ωριμότητά τους όσους κινδυνολογούσαν για τις σοβαρές απειλές στη θεσμική συνέχεια και ασφάλεια του κράτους. Σήμερα, η Ελλάδα και τα Χανιά διαθέτουμε ως πλεονέκτημα για τις σοβαρές προκλήσεις του Μέλλοντος την ανανεωμένη και πολυφωνική κοινοβουλευτική μας εκπροσώπηση, σε συνδυασμό με ισχυρή κυβερνητική πλειοψηφία. Αναμφίβολα, απογοητευτικό το γεγονός της πρωτόγνωρης αποχής περίπου 4.600.000 συμπολιτών μας, εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους των τελευταίων εκλογών της 25ης Ιουνίου (ποσοστό αποχής 47,2% τον Ιούνιο – 38,9% τον Μάιο), η οποία οφείλει να προβληματίσει συνολικά τη Δημοκρατία μας σε σχέση με τις δυσλειτουργίες και τις τομές που απαιτούνται πλέον στην θωράκισή της. Ο Χανιώτης Πρωθυπουργός της χώρας, κ. Μητσοτάκης, παρουσίασε τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησής του, διεκδικώντας όχι μόνο την εμπιστοσύνη του Κοινοβουλίου, αλλά και την ευρύτερη επιβεβαίωση της Κοινωνίας και της Οικονομίας ότι αυτές είναι συνεπής με τις προεκλογικές του δεσμεύσεις.
Η Επιχειρηματική κοινότητα των Χανίων ακούσαμε με ικανοποίηση τον κ. Πρωθυπουργό να θέτει τις στρατηγικές κυβερνητικές του προτεραιότητες, εναρμονισμένες με τις προεκλογικές του δεσμεύσεις και τις διαρκείς διεκδικήσεις μας:
- Ανάκτηση επενδυτικής βαθμίδας έως το τέλος του έτους
- Πρόωρη αποπληρωμή των διμερών δανείων του πρώτου μνημονίου
- Λογικά πρωτογενή πλεονάσματα στο πλαίσιο του νέου Συμφώνου Σταθερότητας
- Μείωση του δημόσιου χρέους αρκετά κάτω από το 140% του ΑΕΠ έως το 2027
- Υποχώρηση της Ανεργίας στο 8% στην επόμενη τετραετία
- Εξαγωγές στο 60% του ΑΕΠ
- Μείωση ανισοτήτων με μόνιμα μέτρα στήριξης της μεσαίας τάξης και των αδύναμων και στοχευμένες δράσεις σε έκτακτες συνθήκες.
Είναι γεγονός ότι η Οικονομία δεν έχει κατορθώσει μέχρι σήμερα να εξέλθει εντελώς από το πρωτοφανές σκοτεινό «τούνελ» της 15ετούς περιόδου αλλεπάλληλων κρίσεων. Σήμερα, στην Ελλάδα, μετά από ακραίες θυσίες όλων μας, βρισκόμαστε ένα βήμα πιο κοντά στην έξοδο της κανονικότητας και της ανάκαμψης, αν και η χώρα διαθέτει ακόμα το υψηλότερο δημόσιο χρέος στην Ευρώπη και την ίδια στιγμή, το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παραμένει στο ανησυχητικά υψηλό επίπεδο του 10% περίπου το 2022 (κοντά στα 20 δις. ευρώ).
Από την άλλη, οι συνεχιζόμενες διεθνείς γεωπολιτικές συγκρούσεις και τραπεζικές αναταράξεις υπονομεύουν την εθνική προσπάθεια ανάκαμψης, εξαιτίας και των δυσβάσταχτων αυξήσεων των επιτοκίων, σε συνδυασμό με τις πληθωριστικές πιέσεις στην αγοραστική δύναμη των καταναλωτών και στα λειτουργικά κόστη των επιχειρήσεων. Αυτή τη στιγμή, το σύνολο των οφειλών που έχουν οι πολίτες σε τράπεζες, funds, εφορία, ΕΦΚΑ υπολογίζεται ότι ξεπερνά τα 256 δις ευρώ, ενώ το σύνολο του ιδιωτικού χρέους εκτιμάται περίπου στα 270 δις ευρώ. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα κόκκινα δάνεια υπολογίζοντα σε 1.200.000, ενώ πάνω από 4 εκατομμύρια επιχειρήσεις και καταναλωτές έχουν οφειλές προς την Εφορία. Αναμφίβολα, οι παρεμβάσεις της Πολιτείας και του τραπεζικού συστήματος, μέσω στοχευμένων ρυθμίσεων, «ανακουφίζουν» ένα ποσοστό των οφειλετών, αλλά για να διαφυλαχθούν η κοινωνική συνοχή και η σταθερότητα απαιτείται ένταση μέτρων στήριξης και βιώσιμου περιορισμού των χρεών, σε συνδυασμό με την ουσιαστική διεύρυνση των δικαιούχων.
Σήμερα, λιγότερες από το 30% των επιχειρήσεων έχουν πρόσβαση στην τραπεζική χρηματοδότηση, την ίδια στιγμή που τα επόμενα επτά χρόνια είναι διαθέσιμα από τα Ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία (ΕΣΠΑ 2021-2027, ΚΑΠ και Ταμείο Ανάκαμψης) προς απορρόφηση περίπου 70 δισ. ευρώ πόρων. Η νέα κυβέρνηση οφείλει να αναμετρηθεί με την ιστορική στρατηγική πρόκληση της αποτελεσματικής και σχεδιασμένης απορρόφησης των πολύτιμων κονδυλίων, με έμφαση στη συμμετοχή των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ώστε να αναδειχθούν από «αδύναμο κρίκο», σε έναν από τους δυναμικότερους παράγοντες της μετάβασης της Ελληνικής Οικονομίας στο Μέλλον.
Την ίδια στιγμή απαιτείται να επιταχυνθεί από την Πολιτεία ο εξορθολογισμός των άμεσων και των έμμεσων φόρων (ΦΠΑ και ειδικών φόρων κατανάλωσης), η επιτάχυνση της κατάργησης του τέλους επιτηδεύματος χωρίς προϋποθέσεις, η επαναφορά του αφορολόγητου ορίου για τους επαγγελματίες, βιοτέχνες και εμπόρους, η αποδέσμευση τραπεζικού λογαριασμού για ρυθμισμένες οφειλές. Η νέα κυβέρνηση οφείλει να συνεχίσει ακόμα πιο έντονα να μειώνει το μη μισθολογικό κόστος εργασίας, καθώς τα τελευταία διαθέσιμα δεδομένα της Eurostat (για το 2021) φανερώνουν ότι οι επιβαρύνσεις αυτές στην επιχειρηματική οικονομία ως ποσοστό του συνολικού κόστους εργασίας ήταν στην Ελλάδα (25,5%) πάνω από το μέσο όρο των χωρών της ζώνης του Ευρώ (24,6%), ενώ παρέμεινε ψηλότερο από τα προ-κρίσης επίπεδα (23,3% το 2008).
Στην τοπική Οικονομία των Χανίων, με επενδυτική αναπτυξιακή «ατμομηχανή» μας τον διεθνώς καταξιωμένο Τουριστικό κλάδο, από την περσινή κιόλας απαιτητική χρονιά της της υγειονομικής απειλής και της μέχρι σήμερα εξελισσόμενης Ουκρανικής κρίσης, βάλαμε όλοι μαζί με σχέδιο και σκληρή δουλειά θεμέλια για τη διατήρηση της ανάκαμψης αφίξεων και εσόδων. Έτσι, ακόμα και το «ταραγμένο» 2022, πετύχαμε ρεκόρ που ξεπέρασε τις 1,3 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις, σημειώνοντας αύξηση 13%, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019, όταν είχαν σημειωθεί 1,1 εκατ. αφίξεις (χρονιά πριν τον κορονοϊό). Οι προκλήσεις είναι σήμερα αυξημένες σε ζητήματα όπως ο σκληρός περιφερειακός ανταγωνισμός, η μειωμένη αγοραστική δύναμη των επισκεπτών, η αύξηση του μεταφορικού κόστους και οι ελλείψεις προσωπικού, με αποτέλεσμα η προτεραιότητα του συνόλου των φορέων του Τουρισμού για την αναγκαία επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου να βρίσκεται εκτός στόχου και να απαιτεί στρατηγική αναθεώρηση.
Παράλληλα, κατά τα τελευταία χρόνια, και ο Εξαγωγικός τομέας της Οικονομίας των Χανίων, ακόμα και μέσα στην περίοδο της πανδημίας του κορωνοϊού, επιτύγχανε διαρκώς – χρόνο με το χρόνο – νέα υψηλά σε όγκο και αξία (+18,81% στο Α΄4μηνο του 2022 με €48.000.000). Με ανταγωνιστικό πλεονέκτημα την υψηλή ποιότητα των Τροφίμων μας, σε συνδυασμό με τις στρατηγικές εξωστρέφειας που προωθούμε, εξελίσσουμε συλλογικά έναν ακόμα αναπτυξιακό «μοχλό» για το Μέλλον του τόπου μας. Την ίδια στιγμή, οι πολυδιάστατες διεθνείς επενδύσεις οι οποίες συνεχίζονται στον κλάδο της Ενέργειας μεταβάλουν ριζικά και αναβαθμίζουν το στρατηγικό και αναπτυξιακό ρόλο των Χανίων στην Ανατολική Μεσόγειο. Με στρατηγικό σύμμαχο την καταξιωμένη Ακαδημαϊκή μας Κοινότητα οφείλουμε να Καινοτομήσουμε και να δουλέψουμε σχεδιασμένα μαζί. Να δημιουργήσουμε τη στρατηγική για το Μέλλον της αειφόρου «Γαλάζιας Οικονομίας» του νησιού μας και να αναμετρηθούμε ανατρεπτικά και αποτελεσματικά με πιεστικές προκλήσεις, όπως τις ανεπαρκείς υποδομές, τις σημαντικές ελλείψεις Εργατικού δυναμικού, το υψηλό κόστος Στέγασης, την υποβάθμιση του Περιβάλλοντος. Απαιτείται αναθεωρημένο και πολυδιάστατο στρατηγικό σχέδιο με ορίζοντα τα Χανιά του 2030.
Ο κ. Πρωθυπουργός χάραξε με τις προγραμματικές του δηλώσεις τους βασικούς άξονες ενός προγράμματος εκσυγχρονισμού της Οικονομίας και άμβλυνσης των ανισοτήτων. Οι αρμόδιοι υπουργοί οφείλουν πλέον να εξειδικεύσουν άμεσα το σχέδιο σε λειτουργικές και αποτελεσματικές μεταρρυθμίσεις με καθορισμένα χρονοδιαγράμματα. Η εντολή των πολιτών είναι να προχωρήσει γρήγορα. Η νέα κυβέρνηση είναι πλέον ξεκάθαρο ότι θα αναμετρηθεί με ιστορικές προκλήσεις και θα διαμορφώσει στρατηγικά το παραγωγικό σύστημα που θα σημαδέψει και το Μέλλον των παιδιών μας. Στα Χανιά διαθέτουμε ισχυρή κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, η οποία συνδυάζει εμπειρία, γνώση και ανανέωση, με επικεφαλής τον ίδιο τον πρωθυπουργό, ο οποίος γνωρίζει από πρώτο χέρι τις απειλές και τις ευκαιρίες της Ανάπτυξης του τόπου μας. Ας μην αφήσουμε την ευκαιρία να πάει χαμένη. Οφείλουμε να δουλέψουμε όλοι μαζί με υπευθυνότητα για να μην μείνει κανένας πίσω. Να είμαστε ενεργά παρόντες, θεσμικοί φορείς και πολίτες, με τις δράσεις, τις προτάσεις και τις παρατηρήσεις μας προς τη νέα Ελληνική κυβέρνηση ώστε να αναπτύξουμε ένα σύγχρονο παραγωγικό μοντέλο για να θεμελιώσουμε ισχυρά το Μέλλον των Χανίων.