Του Νότη Μαριά *
Στις 31 Ιανουαρίου η Βρετανία είπε το τελευταίο αντίο στην ΕΕ και άνοιξε τα πανιά της γι’ άλλες πολιτείες. Είναι η πρώτη φορά που ένα κράτος μέλος αποχωρεί από την ΕΕ αφού στο παρελθόν είχαμε μόνο αποχώρηση εδαφικών τμημάτων κρατών μελών.Έτσι το 1985 αποχώρησε από την ΕΟΚ η Γροιλανδία, συνδεδεμένο αυτοκυβερνούμενο τμήμα της Δανίας, και το 2012 αποχώρησεαπό την ΕΕ ο Άγιος Βαρθολομαίοςένα μικρό νησί της Καραϊβικής που μέσω Γουαδελούπης ανήκε στη Γαλλία.
Η αποχώρηση της Βρετανίας μειώνει: τα μέλη της ΕΕ από 28 σε 27, τον αριθμό των εν ενεργεία ευρωβουλευτών από 751 σε 705, την εδαφική έκταση εφαρμογής του δικαίου της ΕΕ κατά 248.536 τετραγωνικά χιλιόμετρα καιτον πληθυσμό της Ένωσης κατά 66.647.112 άτομα.
Με την αποχώρηση της Βρετανίας η ΕΕ χάνει μια χώρα με ΑΕΠ 2,82 τρισ. δολάρια, πυρηνική δύναμη και μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ με σημαντική στρατιωτική ισχύ. Έτσι η Γαλλία αποτελεί πλέον τη μοναδική χώρα στην ΕΕ που είναι πυρηνική δύναμη και μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας με αποτέλεσμα την εκ των πραγμάτων αναβάθμισή της στον τομέα άμυνας και ασφάλειας, γεγονός που δεν άφησε να περάσει ανεκμετάλλευτο ο Μακρόν εκτυλίσσοντας πάραυτα τη δυναμική του πολιτική στη διεθνή σκακιέρα.
Με το Brexit οι σκανδιναβικές χώρες και κυρίως οι χώρες του Βίζεγκραντ χάνουν έναν παραδοσιακό σύμμαχό τους εντός ΕΕ αλλά τουλάχιστον μένουν με την παρηγοριά ότι το Λονδίνο θα είναι κοντά τους σαν μέλος του ΝΑΤΟ για να τους στηρίζει στην παραδοσιακή τους ρωσοφοβία. Ως πότε όμως;
Από την άλλη πλευρά ενισχύεται ο Ευρωπαϊκός Νότος ενόψει μάλιστα και της γαλλικής στροφής προς την Μεσόγειομε έμφαση στην αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων και τη λήψη μέτρων στο προσφυγικό-μεταναστευτικό.
Έτσι το Brexit αναμένεται να περιπλέξει ακόμη περισσότερο την κατάσταση στον γαλλογερμανικό άξονα και να εντείνει τις αντιθέσεις ανάμεσα σε Παρίσι και Βερολίνο για την πρωτοκαθεδρία στην ΕΕ.
Όμως παρά το Brexit ο νεοφιλελευθερισμός της Θάτσερ παραμένει βαθιά ριζωμένος στους κυριάρχους οικονομικούς και πολιτικούς κύκλους των Βρυξελλών και της ΕΚΤ που συνεχίζουν να επιμένουν στις πολιτικές της λιτότητας και της βίαιης δημοσιονομικής προσαρμογής ιδίως στον τομέα του ασφαλιστικού.
Επιπλέον καθώς η αποχώρηση του Λονδίνου στερεί τον προϋπολογισμό της ΕΕ από ένα σημαντικό χρηματοδότη δημιουργώντας δημοσιονομικό κενό της τάξης του 16% του κοινοτικού προϋπολογισμού που με τα σημερινά δεδομένα ανέρχεται σε 14 δισ. ευρώ ετησίως, η μάχη για το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021-2027 αναμένεται σκληρή. Έτσι οι χώρες συνοχής μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα οφείλουν να συμπαραταχθούν προκειμένου να μην μείνουν στα κρύα του λουτρού αφού η Γερμανία και οι δορυφόροι της δεν φαίνονται διατεθειμένοι να βάλουν το χέρι στην τσέπη και να καλύψουν το δημοσιονομικό κενό του Brexit παρότι τα «κονόμησαν» χοντρά από τη λειτουργία της ΕΕ και του ευρώ.
Όμως το πιο σημαντικό ζήτημα που έφερε στην επιφάνεια το Brexit είναι το γεγονός ότι η διεύρυνση της ΕΕ δεν αποτελεί νομοτέλεια όπως παρουσίαζαν αυτάρεσκα οι Βρυξέλλες αλλά αντίθετα η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση μπορεί σε κάποια φάση να μετατραπεί στο αντίθετό της και να οδηγήσει σε απο-ολοκλήρωση και αποχωρήσεις μελών. Και η τάση αυτή ενδεχόμενα να ενισχυθεί εάν οι Βρυξέλλες συνεχίσουν να αποδεικνύονται ανίκανες να αντιμετωπίσουν τα κρίσιμα ζητήματα που απασχολούν τους ευρωπαϊκούς λαούς όπως είναι η φτώχεια, η ανεργία, η άνιση κατανομή του παραγόμενου πλούτου, η κυριαρχία του Βορά σε βάρος του Νότου, το προσφυγικό-μεταναστευτικό και η συνακόλουθη κραυγαλέα έλλειψη αλληλεγγύης στα πλαίσια της ΕΕ.
Φυσικά οι πληγές του Brexit δεν μπορούν να κλείσουν με μεταγραφές «δευτεροκλασάτων μελών» όπως είναι η επιδιωκόμενη ανιστόρητη και άκρως επικίνδυνηένταξη Σκοπίων και Αλβανίας στην ΕΕ μιας και πρόκειται για «κράτη-παρίες»που θα δημιουργήσουν ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα.
Έτσι το ερώτημα που πλανάται πλέον πάνω από τις Βρυξέλλες είναι: Μετά το Brexit τι;
* Πρόεδρος του Κόμματος ΕΛΛΑΔΑ- Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ, Καθηγητής Θεσμών της ΕΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, πρώην ευρωβουλευτής