Έκθεση ιστορικού υλικού με θέμα «1770-1913: Πορεία προς την Ένωση» θα πραγματοποιηθεί από 1η έως 31 Οκτωβρίου στην Βασιλική του Αγ. Μάρκου στο Ηράκλειο στο πλαίσιο εορτασμού της επετείου των 100 χρόνων από την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. Την έκθεση διοργανώνουν η Περιφέρεια Κρήτης – Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου, ο Δήμος Ηρακλείου, η Βικελαία Βιβλιοθήκη Ηρακλείου, τα ΓΑΚ – Αρχεία Ν. Ηρακλείου, η Εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών – Ιστορικό Μουσείο Κρήτης και το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών & Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος».
Η Έκθεση ξεκίνησε στις 2 Σεπτεμβρίου στο Ρέθυμνο, συνεχίζεται στο Ηράκλειο και τους επόμενους μήνες θα μεταφερθεί στις υπόλοιπες πρωτεύουσες των Περιφερειακών Ενοτήτων της Κρήτης αλλά και στην Αθήνα. Σκοπός της είναι να ιστορήσει ενδεικτικά το πέρασμα του χρόνου, με σκοπό να προσφέρει στον επισκέπτη μια συνολική εικόνα των επαναστατικών και πολιτικών γεγονότων που οδήγησαν στην Ένωση.
Η έκθεση παρουσιάζει-εξιστορεί την πρώτη μεγάλη επανάσταση των χρόνων της Οθωμανικής κυριαρχίας και, χαράσσοντας μία χρονογραμμή, στέκεται στα κινήματα, τις επαναστάσεις, τη διπλωματία και την πολιτική, που κοινό στόχο είχαν την ελευθερία ή σύμφωνα με το σύνθημα των Επαναστάσεων την «Ένωση ή Θάνατο». Στη συνέχεια παρουσιάζεται η περίοδος της Κρητικής Πολιτείας (1898-1913) που αναδεικνύει το κλίμα ενός κόσμου που αλλάζει, ενώ η αφήγηση ολοκληρώνεται με την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα στο φρούριο του Φιρκά, στα Χανιά, την 1η Δεκεμβρίου 1913.
Ξεχωριστά προβάλλονται οι πόλεις της Κρήτης και η μορφή τους που αλλάζει με το χρόνο και προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες.
Η σχηματική αυτή προσέγγιση στην ιστορία της Κρήτης συμπληρώνεται από το πρωτότυπο υλικό που εκτίθεται, το οποίο μέσα από τη μοναδικότητά του οδηγεί τον επισκέπτη σε έναν περίπατο στη μνήμη του τόπου και της ιστορίας του.
Την Παγκρήτια Έκθεση συνδιοργανώνουν επίσης: ΓΑΚ –Ιστορικό Αρχείο Κρήτης, Εταιρεία Γραμμάτων & Τεχνών Ανατολικής Κρήτης, Ιστορική & Λαογραφική Εταιρεία Ρεθύμνου, Περιφερειακή Ενότητα Λασιθίου, Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνου, Περιφερειακή Ενότητα Χανίων, Πολιτιστικός Αθλητικός Οργανισμός Δήμου Αγίου Νικολάου.
