Τον Οκτώβριο, το Δίκτυο Παρακολούθησης της Βίας στα Σύνορα (BVMN) συγκέντρωσε 36 μαρτυρίες επαναπροωθήσεων που σχετίζονταν με 986 άτομα εν κινήσει στα Βαλκάνια.
Αυτή η έκθεση φιλοξενεί μαρτυρίες από πρώτο χέρι από μια σειρά χωρών της περιοχής με σκοπό να έρθει στο φως ο τρόπος με τον οποίο τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιτηδεύονται σε συστημική βία εναντίον ανθρώπων που περνούν τα σύνορα.
Όσον αφορά την Ελλάδα η έκθεση επικεντρώνεται σε υποθέσεις νεκρών και αγνοουμένων στον Έβρο, στην προσπάθειά τους να περάσουν στην Ελλάδα από την Τουρκία.
Ο θανάσιμος κίνδυνος είναι εμφανής σε δύο υποθέσεις. Η μια ήταν η υπόθεση ενός φορτηγού- πλοίου κοντά στην Κω, που μετέφερε 400 πρόσφυγες και η δεύτερη πρόκειται για μια επαναπροώθηση, που σύμφωνα με το BVMN, καταγράφηκε ανοιχτά της Ικαρίας. «Και οι δύο περιπτώσεις ενισχύουν το κλίμα συνεχούς βίας κατά των ανθρώπων που πλέουν στο Αιγαίο» αναφέρει η έκθεση.Το συμβάν στην Κω.
Στις 29 Οκτωβρίου, το Aegean Boat Report μοιράστηκε πληροφορίες σχετικά με μια συνεχιζόμενη επαναπροώθηση περίπου 400 ατόμων από το Λιμενικό Σώμα Ελληνικής Ακτοφυλακής (HCG), ενώ τα τοπικά μέσα ανέφεραν στις 28 ότι το Λιμενικό Σώμα δεν μπόρεσε να βρει τους νεοαφιχθέντες που βρίσκονταν σε κίνδυνο.
«Ωστόσο, είναι σχεδόν αδύνατο να πιστέψει κανείς ότι ένα πλήρως εξοπλισμένο σκάφος της ακτοφυλακής δεν θα μπορούσε να βρει μια τόσο μεγάλη ομάδα ανθρώπων σε ένα φορτηγό-πλοίο» αναφέρει η έκθεση.
Αρχικά με κατεύθυνση προς Ιταλία, το πλοίο αντιμετώπισε προβλήματα με τον κινητήρα και χρειάστηκε να εκδώσει κλήση στις 28 Οκτωβρίου.
«Φαίνεται περίεργο το γεγονός ότι το Λιμενικό Σώμα είπε σε τοπικά ΜΜΕ ότι δεν έχουν βρει καμία από τις »υποτιθέμενες» νέες αφίξεις, καθώς το Aegean Boat Report έλαβε φωτογραφίες πλοίου της Ακτοφυλακής στη σκηνή – κάτι που τελικά σημαίνει ότι οι αρχές έλεγαν ψέματα στον Τύπο για να το εκτελέσουν ακόμα άλλη μια επαναπροώθηση. Η θέση αυτή ενισχύεται περαιτέρω από το γεγονός ότι οι συνοριοφύλακες ρυμούλκησαν το φορτηγό πλοίο προς την Τουρκία.
»Ενώ ρυμουλκούνταν πέρα δώθε για 24 ώρες από το Ελληνικό Λιμενικό Σώμα χωρίς κανένα σαφές σχέδιο για το πού θα αποβιβάσει τους επιβάτες, δεν δόθηκε καμια βοήθεια ή ακόμη και νερό στους παρευρισκόμενους στο σκάφος. Το γεγονός ότι οι άνθρωποι στο πλοίο ταξίδευαν ήδη για λίγες μέρες χωρίς φαγητό, νερό ή άλλα είδη πρώτης ανάγκης, καθιστά ακόμη πιο απάνθρωπη την έλλειψη υποστήριξης που παρέχει το Λιμενικό Σώμα. Μετά από τέσσερις ημέρες στη θάλασσα, τελικά οι άνθρωποι μεταφέρθηκαν στην Κω στις 31 Οκτωβρίου, αν και δεν κοινοποιήθηκαν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτήν την αποβίβαση».
Καταγγελία για επαναπροώθηση στην Ικαρία
Στις 17 Οκτωβρίου ένα σκάφος με 23 άτομα έφτασε στην Ικαρία. Σύμφωνα με τοπικά μέσα ενημέρωσης, 21 άτομα συνάντησαν το λιμενικό της Ικαρίας και έκτοτε δύο άτομα αγνοούνται. 
Σύμφωνα με το BVMN 22 άτομα βρέθηκαν από αστυνομικούς και ενημερώθηκαν ότι θα μεταφερθούν στη Σάμο. 
Ωστόσο, η ομάδα δεν έφτασε ποτέ στη Σάμο και το απόγευμα της 17ης, 22 άτομα βρέθηκαν με σωσίβιες σχεδίες από το Τουρκικό Λιμενικό Σώμα (TCG). Το Aegean Boat Report επιβεβαιώνει ότι τα ίδια άτομα που έφτασαν στην Ικαρία επέβαιναν στο σκάφος που διασώθηκε από το TCG.
Νεκροί και αγνοούμενοι στον Έβρο
Η άφιξη του χειμώνα φέρνει νέους κινδύνους για τους πρόσφυγες που επιδιώκουν να φτάσουν στην Ελλάδα μέσω των χερσαίων συνόρων του Έβρου.
Ο κίνδυνος θανάτου από πνιγμό ή έκθεση στο κρύο αποτελεί βασική απειλή για όσους προσπαθούν να διασχίσουν αυτόν τον δρόμο και όσους έχουν απωθηθεί από την αστυνομία.
Αυτό οφείλεται, σύμφωνα με το BVMN στην άμεση σωματική βία εκ μέρους των αρχών στο πλαίσιο των απωθήσεων, αναγκάζοντας τους ανθρώπους να πηδήξουν από λέμβους στη μέση του ποταμού ή αφήνοντάς τους αποκλεισμένους στη μέση του ποταμού, με αποτέλεσμα να παρασυρθούν από ισχυρά ρεύματα.
Κατά τη διάρκεια του χειμώνα, η στάθμη του νερού στον Έβρο είναι υψηλότερη και οι θερμοκρασίες πέφτουν σταθερά κάτω από το μηδέν, αυξάνοντας δραστικά τους κινδύνους για όσους επιχειρούν να περάσουν.
Όπως αναφέρει ο Έλληνας ιατροδικαστής Παύλος Παυλίδης από το νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης: «Όσοι καταφέρνουν να διασχίσουν τον Έβρο βγαίνουν από το ποτάμι βρεγμένοι και μέσα στο κρύο. Μετά χάνονται στα γύρω βουνά. Κρύβονται από την αστυνομία. Πεθαίνουν από τους κρύο».
Το νεκροταφείο μεταναστών
Ήδη φέτος έχουν ανασυρθεί 38 σοροί από την ελληνική πλευρά του ποταμού Έβρου, σύμφωνα με την έκθεση.
Πολλές σοροί που ανασύρθηκαν από τον ποταμό και τη γύρω περιοχή είναι αγνώριστες καθώς μπορεί να μην βρίσκονται για εβδομάδες αν όχι μήνες.
Επιπλέον, δεν υπάρχουν συγκεντρωτικά στοιχεία για θανάτους στην τουρκική πλευρά του ποταμού και είναι πιθανό πολλά πτώματα να μην ανακτηθούν ποτέ.
Εθελοντές διαπίστωσαν ότι επτά άνθρωποι είχαν ταφεί ανώνυμα στο νεκροταφείο στην Erdine μόνο τον Σεπτέμβριο του 2021.
Άτυπες ομάδες υποστήριξης στο Facebook και άλλες πλατφόρμες έχουν «φυτρώσει» τα τελευταία χρόνια, όπου συγγενείς αναζητούν νέα αγαπημένων προσώπων που έχουν χαθεί.
Όσοι βρίσκονται συχνά μεταφέρονται στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης, όπου το προσωπικό προσπαθεί να τους αναγνωρίσει χρησιμοποιώντας έγγραφα που βρέθηκαν, καθώς και χαρακτηριστικά όπως ουλές και τατουάζ.
Όσοι δεν έχουν ταυτοποιηθεί θάβονται σε νεκροταφείο σε μικρό ανώνυμο νεκροταφείο μεταναστών στο Σίδηρο.
Παράλληλα με την άμεση σωματική βία των ελληνικών Αρχών και την αυξανόμενη «στρατιωτικόποίηση» του Έβρου με χρήση drones, υπέρυθρων καμερών, και «κανονιών ήχου», η χρήση της ίδιας της περιοχής ως μιας μεθόδου αποτροπής για όσους προσπαθούν να περάσουν, έχει γίνει ένας ολοένα και πιο σημαντικός παράγοντας.
«Hybrid collectif»
Μιλώντας για ένα παρόμοιο φαινόμενο κατά μήκος των συνόρων των ΗΠΑ με το Μεξικό, όπου η αρχιτεκτονική των συνοριακών φράχτων και των ελέγχων ωθεί τους ανθρώπους εν κινήσει να επιχειρήσουν διέλευση από τα πιο επικίνδυνα μέρη της ερήμου, ο ανθρωπολόγος Jason de Leon χρησιμοποιεί τον όρο «hybrid collectif» για να περιγράψει πώς μια σειρά ανθρώπινων και μη παραγόντων (αρπακτικά της ερήμου/άγρια ζωή, δόλια εδάφη μακριά από κάθε είδους υποδομή, καταφύγιο ή πηγή νερού, άγρυπνη βία, κ.λπ.) κάνουν τη «βίαιη δουλειά» της συνοριακής περιπολίας.
Στην Ελλάδα, κάτι πολύ παρόμοιο συμβαίνει, ιδιαίτερα όσον αφορά τον ποταμό του Έβρου όπου έχουν δημιουργηθεί πιο εχθρικές συνθήκες για τη διέλευση των προσφύγων.
Διαβάστε την έκθεση εδώ.