Του Παντελή Μπουκάλα
Ξέραμε ότι η Κρήτη μετακινείται προς την Αφρική – περί τα τέσσερα εκατοστά ετησίως. Ετσι έλεγαν οι επιστήμονες μέχρι χθες. Με την εμφάνιση κροκόδειλου στο Ρέθυμνο όμως ίσως αναγκαστούν να αναθεωρήσουν την άποψή τους. Και αντί για εκατοστά, να μιλούν για χιλιόμετρα. Ή, μάλλον, για παρασάγγες, σαν αυτούς που χρησιμοποιεί στις μετρήσεις του ο Ηρόδοτος, αναφερόμενος στην Αίγυπτο, ως αυτόπτης μάρτυς.
Σ’ αυτόν χρωστάμε την πρώτη περιγραφή του κροκόδειλου αλλά και της καταλληλότερης μεθόδου θήρευσής του. Ενα λαθάκι που έκανε έχει την εξήγησή του. Εγραψε ότι ο κροκόδειλος είναι το μόνο ζώο δίχως γλώσσα («γλώσσαν δε μούνον θηρίων ουκ έφυσε»). Εχει γλώσσα· απλώς δεν είναι ευκίνητη, λόγω της εξάρτησής της από το πάνω μέρος του στόματος.
Το λαθάκι αυτό δεν κόστισε στον πατέρα της ιστοριογραφίας. Αλλα πλήρωσε. Οσα αμερόληπτα έγραψε για τις οφειλές των Ελλήνων στους Αιγυπτίους του κόστισαν τον χαρακτηρισμό του ως κακοήθους και ανθέλληνα. Αυτά του καταλογίζονται στο «Περί της Ηροδότου κακοηθείας» σύγγραμμα, σαν πατέρας του οποίου φέρεται ο Πλούταρχος, αλλά μάλλον δεν είναι. Τα ίδια και σήμερα. Αν θελήσει κάποιος να πει ότι οι Ελληνες δεν τα έχουν πει όλα και δεν τα έχουν πει όλα πρώτοι, ας κρατάει και μεγάλο καλάθι· για να βάλει μέσα τις πέτρες που θα του πετάξουν οι αμόρφωτοι ελληνοφύλακες.
Τα σημάδια πάντως για τον εξαφρικανισμό της χώρας ήταν ορατά: Η άμμος της ερήμου είναι τακτικός επισκέπτης μας, η δε εξαλλαγή του κλίματος επιτρέπει πλέον την καλλιέργεια εξωτικών οπωροφόρων και στη βουνίσια Ελλάδα. Ορισμένα αποδημητικά μάλιστα αναθεώρησαν τα πτητικά τους σχέδια και προτιμούν να μένουν εδώ παρά να μπαίνουν στους κινδύνους του ταξιδιού. Αλλωστε, εδώ προστατεύονται διά νόμου και διά τυφεκίου.
Κατόπιν αυτών, η εμφάνιση κροκόδειλου στην κρητική λίμνη δεν πρέπει να αποδίδεται σε κάποιον που βαρέθηκε το κατοικίδιό του και το απέρριψε· τέτοια ανάγωγα δεν τα συνηθίζουμε. Προφανώς ο κροκόδειλος είναι προάγγελος των επερχομένων, ένας οιωνός στον οποίο σίγουρα θα αναφέρεται κάποιος από τους αμέτρητους προφήτες που παράγουμε ως έθνος. Αλλά δεν χρειάζεται να προσφύγουμε στις μυστικές γραφές. Είναι φανερό ότι ο κροκόδειλος ήρθε στα μέρη μας για να μας δείξει από κοντά τι ακριβώς εννοούμε όταν λέμε «κροκοδείλια δάκρυα». Κάμποσα χρόνια τώρα ακούμε δακρύβρεκτα λόγια συμπόνιας από Ελληνες και ξένους λιτοτητάρχες. Χρειαζόμασταν λοιπόν το σύμβολό μας.
Οσο για το κυνήγι του θηρίου, αντιγράφω τον Ηρόδοτο (σε μετάφραση Αγγελου Βλάχου): «Οι Αιγύπτιοι δολώνουν ένα αγκίστρι με κρέας που το κόβουν από την πλάτη του χοίρου, το ρίχνουν καταμεσής στον ποταμό και στέκονται στην όχθη χτυπώντας ένα ζωντανό γουρουνάκι. Ο κροκόδειλος ακούει τα τσιρίσματά του, κατευθύνεται προς τα εκεί, βρίσκει το κρέας και το καταπίνει. Οταν τον τραβήξουν στη στεριά, το πρώτο που κάνει ο ψαράς είναι να του ρίξει λάσπη στα μάτια. Αμα το κάνει αυτό, τον καταφέρνει εύκολα, αλλιώς δυσκολεύεται πολύ». Τώρα εξηγείται γιατί παράγουμε περισσότερη πολιτική λάσπη απ’ όση μπορούμε να καταναλώσουμε.
Καθημερινή