Σε μια πρωτοφανή λεκτική «μονομαχία» εξελίχθηκαν οι κοινές δηλώσεις του ‘Ελληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μετά το τέλος της κατ’ ιδίαν συνάντησής τους στο Μέγαρο Μαξίμου.
Εξαιρετικά προκλητικός εμφανίστηκε ο Τούρκος πρόεδρος στις δηλώσεις του μετα την κατ’ ιδίαν συνάντηση του με τον Έλληνα πρωθυπουργό, ενώ από την πλευρά του ο Αλέξης Τσίπρας ξεκαθάρισε ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται να δεχθεί καμία συζήτηση εκτός διεθνούς δικαίου.
Αρχίζοντας τις δηλώσεις του, ο Αλέξης Τσίπρας ξεκαθάρισε ότι η όποια συζήτηση γίνεται στη βάση της Συνθήκης της Λωζάννης, η οποία δεν ανατρέπεται και δεν αναθεωρείται.
Όλα στη βάση του διεθνούς δικαίου
Μάλιστα, ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι «διανύουμε μια περίοδο γεμάτη εντάσεις και προκλήσεις. Πιστεύουμε ότι είναι ακόμα πιο σημαντικό τώρα να ενισχύσουμε τους διαύλους επικοινωνίας μας. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο στη βάση του διεθνούς δικαίου», προσθέτοντας ότι «υπάρχει ανάγκη οι σχέσεις μας να εκσυγχρονιστούν, να συμβάλλουν στην σταθερότητα της περιοχής. Αλλά αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο στο πλαίσιο απόλυτου σεβασμού του διεθνούς δικαίου, της Συνθήκης της Λωζάννης».
Αναφερόμενος στις εντάσεις στο Αιγαίο, ο κ. Τσίπρας τόνισε ότι «οι παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου από τουρκικά αεροσκάφη συνιστούν απειλή» και υπογράμμισε ότι «για την μείωση των εντάσεων στο Αιγαίο, συμφωνήσαμε, με δική μας πρωτοβουλία, να ξεκινήσουν πάλι οι συνομιλίες για οικοδόμηση μέτρων εμπιστοσύνης».
Ο Έλληνας πρωθυπουργός επισήμανε ότι «υπογράμμισα τις πάγιες θέσεις μας για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση στο Κυπριακό, στο πλαίσιο που έχει θέσει ο ΓΓ του ΟΗΕ.», ενώ σημείωσε με νόημα ότι «συμφωνήσαμε σε μέτρα για ακόμα πιο αποτελεσματική συνεργασία των αρχών μας για εφαρμογή της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας για το προσφυγικό, που έχει βοηθήσει και έχει αποτρέψει θανάτους στο Αιγαίο».
Ο κ. Τσίπρας «έβαλε πάγο» στα αιτήματα της Τουρκίας για έκδοση των τούρκων αξιωματικών ξεκαθαρίζοντας ότι «η Ελλάδα είναι η χώρα της δημοκρατίας και της ελευθερίας, έτσι δεν μπορεί να υποστηρίζει πραξικοπηματίες. Αλλά ως κράτος δικαίου, τηρούμε την διάκριση των εξουσιών. Οι αποφάσεις της δικαιοσύνης γίνονται απόλυτα σεβαστές από όλους μας», ενώ επισήμανε ότι «η Ελλάδα στηρίζει και θα στηρίζει σταθερά μια δημοκρατική Τουρκία που θα κοιτάει προς την Ευρώπη. Ελπίζουμε σύντομα η Τουρκία να επιστρέψει σε δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις».
Κλείνοντας, ο Έλληνας πρωθυπουργός τόνισε ότι «θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ.Ερντογάν για την ουσιαστική συνομιλίας μας. Για την Ελλάδα το 2018 είναι μια χρονιά ορόσημο, γιατί ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο. Είναι ευκαιρία να συνδράμουμε για το καλύτερο δυνατό κλίμα μεταξύ των δύο λαών», ενώ «πέταξε το μπαλάκι» στον Τούρκο ηγέτη, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Σας προσκαλώ να ανοίξουμε νέο κεφάλαιο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, που δεν θα βασίζεται σε καχυποψία και προκλήσεις, αλλά σε στέρεα θεμέλια. Αν δεν το αποδεχτείτε φοβάμαι ότι θα αποβεί σε βάρος των λαών μας και των ευρω-τουρκικών σχέσεων».
Ο Ερντογάν ανοίγει όλα τα θέματα
Από την πλευρά του, ο κ. Ερντογάν εμφανίστηκε αμετακίνητος στη θέση του για αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάννης ανοίγωντας, μάλιστα, όλα τα πιθανά και απίθανα ζητήματα που σχετίζονται με αυτή, από τις μειονότητες μέχρι την εκλογή του μουφτή και το τέμενος στην Αθήνα, ενώ σημείωσε ότι η Τουρκία δεν έχει εδαφικές διεκδικήσεις έναντι άλλης χώρας.
Παράλληλα, επανέλαβε το αίτημά του για έκδοση των Τούρκων αξιωματικών, λέγοντας μάλιστα ότι η Τουρκία έχει καταργήσει τη θανατική ποινή και τα βασανιστήρια, ενώ προκλητικός εμφανίστηκε και για το Κυπριακό, λέγοντας ότι «για το Κυπριακό είμαστε και οι δύο εγγυήτριες δυνάμεις. Πάντα αναθέταμε το θέμα στους ΥΠΕΞ και μετά κάναμε συναντήσεις στο Νταβός αλλά τελευταία στιγμή η ελληνοκυπριακή πλευρά ζήτησε να αποχωρήσει από τις συνομιλίες».
Μάλιστα, ο Ερντογάν σημείωσε με νόημα ότι «υπάρχουν θέματα που μπορούν να θεωρηθούν υπεκφυγές. Όπως τα θέματα του Αιγαίου. Είναι δυσεπίλυτα ίσως αλλά μπορούν να λυθούν με διαπραγματευτικές συνομιλίες. Πρέπει να κοιτάμε το γεμάτο μέρος του ποτηριού και να προχωρήσουμε».
Παράλληλα, αναφερόμενος στο προσφυγικό ο Τούρκος πρόεδρος είπε ότι «η Τουρκία φιλοξενεί αυτή τη στιγμή 3 εκατ. πρόσφυγες. Οι επενδύσεις που έχει κάνει από τον προϋπολογισμό της είναι 30 δισ. δολάρια. Τα 800 εκατ. που έχει δώσει η ΕΕ πηγαίνουν στην Ερυθρά Ημισέληνο, όχι σε εμάς».
Σκληρές απαντήσεις Τσίπρα
Πάντως, ο Έλληνας πρωθυπουργός δεν άφησε αναπάντητη την πρόκληση Ερντογάν, τονίζοντας ότι ο Τούρκος πρόεδρος θα πρέπει να ξεκαθαρίσει τι ακριβώς ζητά σχετικά με τη Συνθήκη της Λωζάννης, υπογραμμίζοντας ότι «για το θέμα της μουσουλμανικής μειονότητας, είναι σαφές ότι σεβόμαστε απολύτως τα θρησκευτικά δικαιώματα. Σε ό,τι αφορά θέματα εσωτερικής πολιτικής, θα εφαρμόσουμε δικές μας αποφάσεις» και σημειώνοντας δηκτικά ότι «εμείς ποτέ δεν σκεφτήκαμε να κάνουμε ορθόδοξες λειτουργίες σε κάποιο τζαμί, όπως συμβαίνει τελευταία με την Αγιά Σοφιά. Πρέπει να υπάρχει σεβασμός στις ιδιαιτερότητες κάθε θρησκείας».
Το μόνο σημείο στο οποίο υπήρξε δημόσια σύγκληση των δύο ανδρών αφορούσε στο ζήτημα της Ιερουσαλήμ, όπου ο κ. Τσίπρας τόνισε ότι «για την Ιερουσαλήμ η Ελλάδα είναι σαφής: Είμαστε προσηλωμένοι στην ειρηνευτική διαδικασία και προσβλέπουμε στη δημιουργία δύο κρατών. Θεωρώ ότι η απόφαση για αναγνώριση ολόκληρης της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ είναι μια απόφαση που δεν συμβάλει στην ειρήνη σε μια περιοχή που φλέγεται από εντάσεις».
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην έναρξη της συνάντησης, στις on camera δηλώσεις τους, το κλίμα ήταν διαφορετικό από αυτό που επικράτησε στη συνάντηση του Ερντογάν με τον Έλληνα ομόλογό του, καθώς αποφεύχθηκαν τα «αγκάθια».
Νωρίτερα ο Τούρκος πρόεδρος συνομιλία μπροστά στις κάμερες με τον Έλληνα ομόλογό του Προκόπη Παυλόπουλο όπου έθεσε ξανά θέμα αναθεώρησης της συνθήκης της Λωζάνης.
Ο Προκόπης Παυλόπουλος τόνισε η συνθήκη είναι αδιαπραγμάτευτη, δεν χρειάζεται ούτε αναθεώρηση ούτε επικαιροποίηση, σε ένα διάλογο με αιχμές που έσπασε το πρωτόκολλο.
Προηγήθηκε η επίσημη τελετή υποδοχής στην Ηρώδου Αττικού, η οποία περιλάμβανε την ανάκρουση των Εθνικών Ύμνων των δυο χωρών και την επιθεώρηση τιμητικού αγήματος
Ο Ερντογάν έφτασε στην Αθήνα λίγο μετά τις 10:30 στο αεροδρόμιο και κατευθύνθηκε στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη όπου κατέθεσε στέφάνι, παρουσία του Αλέξη Τσίπρα.
Ο πρωθυπουργός υποδεχόμενος τον Τ. Ερντογάν ακούστηκε να λέει «Καλωσήρθατε, κ. Πρόεδρε. Είναι ιστορική στιγμή να βρίσκεστε εδώ, στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη, ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Τουρκίας, μετά από 65 χρόνια. Έχουμε πολλά να συζητήσουμε».