Το επικαιροποιημένο χρονοδιάγραμμα, για τη διασύνδεση της νησιωτικής Ελλάδας που παραμένει ακόμη ενεργειακά απομονωμένη, παραθέτει ο ΑΔΜΗΕ στο Προκαταρκτικό Σχέδιο του 10ετούς Προγράμματος Ανάπτυξης 2025-2034. Σύμφωνα με τα χρονικά ορόσημα που περιλαμβάνει ο Διαχειριστής στο χρονοδιάγραμμα, μέχρι το τέλος του 2030 θα έχει συνδεθεί στο ηπειρωτικό δίκτυο τα σύνολο των νησιών του Αιγαίου που έως αυτή τη στιγμή καλύπτουν τις ανάγκες τους σε ρεύμα με τοπικές (και κοστοβόρες) πετρελαϊκές μονάδες παραγωγής.
Έτσι, όσον αφορά τη Δ΄ φάση διασύνδεσης των Κυκλάδων (νότιες Κυκλάδες), με την οποία θα ολοκληρωθεί η διασύνδεση όλου του νησιωτικού συμπλέγματος, το Πρόγραμμα Ανάπτυξης διατηρεί ως χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσής της το επόμενο έτος. Όπως επισημαίνεται, αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε εξέλιξη τα έργα διασύνδεσης Θήρας – Νάξου, ενώ εντός του 2023 ξεκίνησε η κατασκευή των καλωδιακών διασυνδέσεων των νήσων Φολέγανδου, Μήλου και Σερίφου.
Παράλληλα, εντός του β’ εξαμήνου του 2023 υπογράφηκαν οι συμβάσεις με τις ανάδοχες εταιρείες για την κατασκευή των υποσταθμών Φολέγανδρου, Μήλου και Σερίφου. Αξίζει να σημειωθεί ότι πέραν της Σαντορίνης, της Σερίφου, της Μήλου και της Φολεγάνδρου, που θα διασυνδεθούν άμεσα, κατά τη Δ΄ Φάση θα διασυνδεθούν έμμεσα έξι ακόμη νησιά των νοτιοδυτικών Κυκλάδων (Ανάφη, Κίμωλος, Σίκινος, Σίφνος, Κύθνος και Θηρασιά), ανεβάζοντας έτσι σε 10 τα νησιά που πρόκειται να «μπουν στην πρίζα».
Με το τέταρτο «κύμα» διασυνδέσεων, θα «πέσει η αυλαία» στο σύνολο των έργων για την αξιόπιστη, οικονομική και επαρκή ηλεκτροδότηση όλων των Κυκλάδων για τα επόμενα 30-40 χρόνια, μέσω του διασυνδεδεμένου συστήματος. Από το 2025 έως το 2029, χάρις στη διασύνδεση των Κυκλάδων, οι καταναλωτές θα εξοικονομήσουν από 1,498 έως 3,092 δισ. ευρώ από τους λογαριασμούς ρεύματος, χάρις στη μείωση των χρεώσεων των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας.
Ηλέκτριση του Κρήτη-Αττική το 2025
Σύμφωνα με το Προκαταρκτικό Σχέδιο για την περίοδο 2025-2034, μέσα στο 1ο εξάμηνο του επόμενου έτους πρόκειται να ηλεκτρισθεί και η διασύνδεση Κρήτη – Αττική. Με το συγκεκριμένο έργο, θα ενταχθεί πλήρως το νησί στο διασυνδεδεμένο δίκτυο, καθώς με το καλώδιο Κρήτη-Πελοπόννησος, το οποίο βρίσκεται ήδη σε λειτουργία, καλύπτεται το 30% περίπου των αναγκών του σε ρεύμα.
Όπως επισημαίνει ο ΑΔΜΗΕ, η υλοποίηση του έργου βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Σε ό,τι αφορά το υποθαλάσσιο τμήμα της διασύνδεσης, έχει ολοκληρωθεί η πόντιση των υποβρυχίων καλωδίων καθώς και το σύνολο των καλωδίων οπτικών ινών. Στην πλευρά της Αττικής οι εργασίες εγκατάστασης των υπόγειων καλωδιακών τμημάτων βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, ενώ έχουν ξεκινήσει οι θεμελιώσεις των βασικών κτηρίων των Σταθμών Μετατροπής που θα κατασκευαστούν στα δύο άκρα της διασύνδεσης, δηλαδή τη Δαμάστα Ηρακλείου και τον Ασπρόπυργο Αττικής. Ειδικότερα, στην πλευρά της Δαμάστας οι κύριες κτιριακές εγκαταστάσεις του σταθμού, πλησιάζουν στην ολοκλήρωση.
Στο αμέσως προσεχές διάστημα αναμένεται να ξεκινήσει η μεταφορά και εγκατάσταση των μετασχηματιστών του Σταθμού Μετατροπής και των βαλβίδων μετατροπής του συνεχούς ρεύματος σε εναλλασσόμενο, καθώς και οι εργασίες των εναερίων Γραμμών Μεταφοράς για τη σύνδεση με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Την ίδια στιγμή, με εντατικούς ρυθμούς προχωρά και η κατασκευή του νέου GIS 150 kV, καθώς και τα βοηθητικά κτίρια και οι λοιπές εργασίες διαμόρφωσης των εξωτερικών χώρων.
Στα 2,048 δισ. ο προϋπολογισμός των Δωδεκανήσων
Όσον αφορά τη διασύνδεση των Δωδεκανήσων, σύμφωνα με το draft του Προγράμματος Ανάπτυξης, τα έργα πρόκειται να ολοκληρωθούν το 2029. Ο συγκεκριμένος χρονικός ορίζοντας μεταθέτει κατά ένα έτος την αποπεράτωση του πρότζεκτ, καθώς στο προηγούμενο Πρόγραμμα Ανάπτυξης η ολοκλήρωση του πρότζεκτ τοποθετείτο στο 2028.
Όπως έχει γράψει το Insider.gr, ο Διαχειριστής «ωριμάζει» ήδη τις προκαταρκτικές διαδικασίες, που θα του επιτρέψουν εντός του 2024 να προκηρύξει τους διαγωνισμούς για τη βασική «ηλεκτρική λεωφόρο» του πρότζεκτ, δηλαδή για τη διασύνδεση συνεχούς ρεύματος υψηλής τάσης (HVDC) Κόρινθος – Κως. Την ίδια στιγμή, στο νέο Πρόγραμμα Ανάπτυξης έχει αυξηθεί στα 1.000 MW (από 900 MW που ήταν προηγουμένως) η προτεινόμενη ονομαστική ισχύς της «λεωφόρου».
Σύμφωνα με τον ΑΔΜΗΕ, η αύξηση έγινε λαμβάνοντας υπόψη τις τρέχουσες τάσεις της αγοράς εμπορικών συστημάτων διασύνδεσης συνεχούς ρεύματος υψηλής τάσης, τις δυνατότητες επαύξησης της ισχύος των σταθμών ΑΠΕ (όλων των τεχνολογιών) που πρόκειται να αξιοποιήσουν τη διασύνδεση, καθώς και το γεγονός ότι δεν υπεισέρχονται θεμελιώδεις διαφοροποιήσεις τόσο στον σχεδιασμό όσο και στην κοστολόγηση του έργου.
Με τα έργα που προγραμματίζονται, θα αποκτήσουν πρόσβαση στο ηπειρωτικό σύστημα μεταφοράς 6 αυτόνομα ηλεκτρικά συστήματα. Έτσι, θα αρθεί η ενεργειακή απομόνωση της Ρόδου (και εμμέσως της Χάλκης που συνδέεται με τη Ρόδο με υποβρύχιο καλώδιο Μέσης Τάσης), της Καρπάθου (και της Κάσου που διασυνδέεται με υποβρύχιο καλώδιο Μέσης Τάσης), της Σύμη, των Κω – Καλύμνου (και εμμέσως της Ψερίμου της Τελένδου, της Νισύρου, της Τήλου, της Λέρου, των Λειψών και του Γυαλιού), της Πάτμου και των Αρκιών (και του Μαραθίου που διασυνδέεται με υποβρύχιο καλώδιο Μέσης Τάσης).
Ο προϋπολογισμός των έργων έχει αναθεωρηθεί στα 2,048 δισ. ευρώ, από 2,026 δισ. στο προηγούμενο Πρόγραμμα Ανάπτυξης. Σύμφωνα με τις μελέτες κόστους – οφέλους που έχουν διεξαχθεί, για την 24ετία 2029-2053 η εκτίμηση για την εξοικονόμηση των ΥΚΩ ξεκινά από τα 2,8 και φτάνει μέχρι τα 3,64 δισ. ευρώ.
Το 2030 το τέλος της «απομόνωσης» του ΒΑ Αιγαίου
Έναν χρόνο αργότερα, και πιο συγκεκριμένα το 2030, προβλέπεται να ολοκληρωθεί η διασύνδεση των νησιών του Βορειοανατολικού Αιγαίου. Ο προϋπολογισμός των έργων «τοποθετείται» στα 1,208 δισ. ευρώ, όσο και στο προηγούμενο Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΑΔΜΗΕ.
Με το σύστημα υποβρύχιων και χερσαίων καλωδίων που θα εγκατασταθούν, θα ενταχθούν στο διασυνδεδεμένο σύστημα 8 αυτόνομα ηλεκτρικά συστήματα – της Λήμνου, του Άγιου Ευστρατίου, της Σκύρου, της Λέσβου, της Χίου (Ψαρών), της Σάμου (Φούρνων – Θύμαινας), της Ικαρίας και του Αγαθονησίου. Τα έργα θα πραγματοποιηθούν σε συγχρονισμό με τη διασύνδεση των Δωδεκανήσων.
Μάλιστα, με τη διασύνδεση Κω – Σάμου που προβλέπεται να υλοποιηθεί από τον Διαχειριστή, τα δύο νησιωτικά συμπλέγματα θα «επικοινωνούν» ηλεκτρικά μεταξύ τους, ενώ τα Δωδεκάνησα θα έχουν πρόσβαση στο ηπειρωτικό σύστημα και μέσω ενός νέου υποσταθμού που θα κατασκευαστεί στην περιοχή της Καβάλας. Με την άρση της «ηλεκτρικής απομόνωσης» των 8 αυτόνομων συστημάτων, την περίοδο 2030-2054, η εξοικονόμηση των καταναλωτών μέσω της μείωσης των ΥΚΩ θα ανέλθει από 1,62 έως 1,923 δισ. ευρώ.