Φωτιές” είχε ανάψει η πρωτοβουλία για την αναγόρευση, από το Πανεπιστήμιο Κρήτης, του Heinz Richter, του Oμότιμου Καθηγητή του Πανεπιστημίου Manhaim της Γερμανίας, σε Επίτιμο Διδάκτορα του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης.
Η τελετή αναγόρευσης είχε προγραμματιστεί για την Τετάρτη 19 Νοεμβρίου και όπως είχαμε αναφέρει και σε προηγούμενο δημοσίευμά μας, προκάλεσε έκπληξη αυτή η επιλογή αφού, και σε προηγούμενη παρουσίαση του βιβλίου του είχαν δημιουργηθεί έντονες αντιδράσεις με αφορμή όσα αρνητικά ο ίδιος έχει υποστηρίξει για την ιστορική Μάχη της Κρήτης, ότι δηλαδή πρόκειται για έναν “στρατιωτικό μύθο”.
Στο βιβλίο υπάρχει ο ισχυρισμός ότι η μάχη της Κρήτης (την οποία ο συγγραφέας χαρακτηρίζει ως…ιπποτική και δίκαιη) δεν ήταν δα και κανένα σημαντικό γεγονός για την έκβαση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ότι η συμβολή της στην καθυστέρηση της επιχείρησης «ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΣΑ»…είναι μύθος, καθώς και ότι το αντάρτικο της Κρήτης ήταν…ασήμαντο. Χαρακτηριστικό σημείο του βιβλίου είναι το απόσπασμα βάσει του οποίου «όταν αναπτύχθηκε ο ανταρτοπόλεμος, ο αγώνας αυτός δεν ήταν πια καθαρός κι έντιμος, αλλά βρώμικος και κτηνώδης»!
Στο βιβλίο παρατίθεται επίσης, η διαταγή του σχεδιαστή της επιχείρησης «Μαρίτα» και «Ερμής», αντιπτεράρχου Κουρτ Στούντεντ στις 31-05-1941, βάσει της οποίας επιχειρείται η παραδειγματική τιμωρία των Χανιωτών για τις…κτηνωδίες τους στο Μάλεμε και στο Καστέλι!
Τελικά όμως, η τελευτή αναγόρευσης δεν πραγματοποιήθηκε αφού οι αντιδράσεις ήταν πολλές και έντονες ενώ στις εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου στο Ρέθυμνου συνέρευσε μεγάλος αριθμός πολιτών που διαμαρτυρήθηκαν έντονα για τη συγκεκριμένη απόφαση.
Υπό το βάρος της παρουσίας αυτής, και ενώ κλήθηκε η αστυνομία να δώσει λύση ώστε να μην χαθεί ο έλεγχος, η Πρυτανεία ματαίωσε την εκδήλωση. Πάντως, αν και η εκδήλωση ματαιώθηκε είναι άγνωστο αν τελικά θα πραγματοποιηθεί κάποια άλλη μέρα και ώρα όταν ο θόρυβος θα έχει καταλαγιάσει.
Να σημειώσουμε ότι όπως μας πληροφόρησαν κύκλοι εντός του Πανεπιστημίου, η αναγόρευση αποφασίστηκε μετά από πρόταση καθηγητή που έχει φιλικές σχέσεις με τον κ. Ρίχτερ και μοιράζονται τις ίδιες απόψεις. Κανείς δεν περίμενε να πάρει το θέμα τη δημοσιότητα που πήρε.
Αντιδράσεις μέχρι και από το Ντίσελντορφ!
Πάντως, ακόμα και σήμερα, λίγο πριν γίνει γνωστή η απόφαση για ματαίωση της εκδήλωσης, οι αντιδράσεις συνεχίζονταν και είναι χαρακτηριστικό ότι ο θόρυβος για την απόφαση αυτής του Πανεπιστημίου έφτασε ως τη Γερμανία και το Ντίσελντορφ όπου και πραγματοποιούνταν εκδήλωση για τις γερμανικές οφειλές.
Πολλοί πιστεύουν ότι ο συγκεκριμένος καθηγητής αλλά και η απόφαση του Πανεπιστημίου σχετίζεται με την πάγια άποψη του γερμανικού κράτους περί μη καταβολής γερμανικών οφειλών στην Ελλάδα ενώ υπενθυμίζουμε δήλωση του κ. Αριστομένη Συγγελάκη, μέλους του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Γερμανικών Οφειλών σύμφωνα με την οποία:
”Μόνο τυχαίες δεν είναι οι μεθοδεύσεις αυτές των Γερμανών και η προσπάθειά τους να ξαναγράψουν την ιστορία. Στο βάθος, υπάρχει πάντα η πρόθεσή τους να απαλλαγούν από το στίγμα για τα φοβερά εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, που διέπραξε το Γ´ Ράιχ στην Ελλάδα, ΧΩΡΙΣ έμπρακτη μεταμέλεια και απόδοση των γερμανικων αποζημιώσεων και των άλλων οφειλών προς τη χώρα μας”.
Επιστολή καθηγητή ΑΠΘ Γιώργου Μαργαρίτη
Στις αντιδράσεις που εκφράστηκαν συγκαταλέγεται και η επιστολή του Γιώργου Μαργαρίτη, καθηγητή του ΑΠΘ στην οποία αναφέρονται αναλυτικά τα εξής:
“Αγαπητοί φίλοι και συναγωνιστές,
Σχετικά με την τιμητική εκδήλωση που ετοιμάζει (;) το Πανεπιστήμιο Κρήτης, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης, θα ήθελα να σημειώσω τα ακόλουθα.
Ο κος Ρίχτερ ανήκει σε μια μεγάλη ομάδα ιστορικών που αναζητούν κυρίως το “πολιτικά ορθό” περισσότερο ίσως από αυτήν την ίδια την ιστορική ακρίβεια. Το “πολιτικά ορθό” αρθρώνεται πάνω στην έκδηλη προσπάθεια “καταμερισμού” ευθυνών – ακροτήτων κλπ. – ανάμεσα σε αντιμαχόμενους που τότε ήσαν εχθροί, σήμερα είναι “σύμμαχοι και φίλοι”.
Τα παραπάνω είναι ενοχλητικά για την επιστήμη της ιστορίας και ίσως περισσότερα ενοχλητικά για την πολιτική – σε τελευταία ανάλυση – αποτίμηση των γεγονότων του χθες.
Στο ζήτημα της Μάχης της Κρήτης και των όσων επακολούθησαν στο νησί ο Ρίχτερ εφαρμόζει την ίδια και την αυτή συνταγή. Δυστυχώς γι αυτόν οι καταστάσεις δεν βοηθούν την “δίκαιη” κατανομή ευθυνών, κάθε άλλο μάλιστα,
Α. Προφανώς ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος δεν κρίθηκε στην Μάχη της Κρήτης.
Η επίδραση που είχε η μάχη της Κρήτης στην έκβαση της ναζιστικής εισβολής στην Σοβιετική Ένωση, έχει γίνει το αντικείμενο ευρύτατης επιστημονικής συζήτησης η οποία αποσυνδέει μάλλον τα δύο γεγονότα. Οι γερμανικές μονάδες που εμπλέχθηκαν στη μάχη στο νησί δεν ήσαν ούτε απαραίτητες, ούτε προγραμματισμένες για το ανατολικό μέτωπο. Για λόγους δε κλιματικών συνθηκών οι θερινές επιχειρήσεις στο ανατολικό μέτωπο πάντοτε ξεκινούσαν στα τέλη Ιουνίου τουλάχιστον.
Σε καμμία περίπτωση όμως αυτό δεν σημαίνει ότι η μάχη της Κρήτης δεν αποτέλεσε σημαντικό σταθμό στην εξέλιξη του Β’ Παγκοσμίου πολέμου.
Β. Η ιδιομορφία της μάχης της Κρήτης της αποδίδει σημαντικά χαρακτηριστικά: Για πρώτη φορά στην ως τότε πορεία του πολέμου η ναζιστική εισβολή βρήκε απέναντί της μια γενικευμένη λαϊκή εξέγερση. Εξέγερση που δεν οργανώθηκε από κανένα επίσημο ή κρατικό φορέα καθώς οι Βρετανοί δεν πίστευαν σε αυτή, οι δε ελληνικές – βασιλικές – αρχές την αντιμετώπιζαν μάλλον με απέχθεια και φόβο (ειδικά μετά την εκτέλεση στο δρόμο του πρώην Διοικητή της Μεραρχίας Κρήτης). Μέχρι τότε αυτή η μορφή της Αντίστασης δεν είχε σημειωθεί σε κανένα από τα κράτη που έπεσαν θύματα ναζιστικής επίθεσης.
Από αυτή την άποψη η Αντίσταση του λαού της Κρήτης στην εισβολή σηματοδότησε το τέλος της παθητικής αποδοχής από τα λαϊκά στρώματα και τις πατριωτικές δυνάμεις της υπεροχής των γερμανικών όπλων. Δύο μήνες αργότερα αυτή η αμφισβήτηση πήρε διαστάσεις στο Μαυροβούνιο αρχικά σε όλα τα Βαλκάνια στη συνέχεια.
Ο αγώνας του λαού της Κρήτης πρόσθεσε μια σημαντική νέα παράμετρο στον αγώνα ενάντια στον ναζισμό και την Νέα Ευρώπη που αυτός δημιουργούσε.
Γ. Ως συνέπεια των παραπάνω, για πρώτη φορά στον πόλεμο αυτό, οι Γερμανοί επιστράτευσαν το μέτρο των “αντιποίνων”. Έδωσαν δηλαδή στον εαυτό τους το “δικαίωμα” της μαζικής εξόντωσης αμάχων ως “εκδίκηση” για τις “ατυχίες” του στρατού τους. Στη συνέχεια αυτό έγινε κανόνας, ως τότε όμως το προσωπείο της “πολιτισμένης κατάκτησης” επικρατούσε και επέτρεπε στους διάφορους “Κουίσλιγκ” – όπως στον ημέτερο στρατηγό Τσολάκογλου και το επιτελείο του – να προσφέρουν “γη και ύδωρ” στους ναζί στο όνομα της “συμφιλίωσης” και των “πολιτισμένων σχέσεων”. Μετά τη μάχη της Κρήτης αυτά τελείωσαν. Ο καθένας γνώριζε με ποιούς είναι και τι κάνει.
Η Κρήτη, εξαιτίας των αγώνων του λαού της έγινε έτσι σταθμός στην κλιμάκωση της ναζιστικής θηριωδίας και σταθμός στον εκβαρβαρισμό του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Για τον Ρίχτερ ετούτα τα ιδιαίτερα σημαντικά “ξεχνιόνται” και θάβονται σε “πολιτικά ορθές” εκφράσεις. Στο έργο του παρουσιάζονται όλοι να έχουν το δίκιο τους – σε τρόπο ώστε να μην το έχει κανείς – και όλοι να έχουν την αξία τους. Οι Γερμανοί αλεξιπτωτιστές ορίζονται ως ριψοκίνδυνοι σύγχρονοι “ιππότες” άξιοι θαυμασμού από εχθρούς και φίλους!
Αποκρύπτεται έτσι το γεγονός ότι το σώμα αυτό είχε συγκροτηθεί από φανατικούς ναζί με ό, τι αυτό συνεπάγεται. Γι’ αυτούς το δικαίωμα των λαών στην προάσπιση της ελευθερίας τους είναι ύψιστη ύβρις κατά του Φύρερ και της γερμανικής ανώτερης φυλής και ο θάνατος των υβριστών είναι στρατιωτικό τους καθήκον. Για ιππότες όντως πρόκειται – για ιππότες της ναζιστικής κόλασης όμως.
Όσο για την υποτίμηση της Αντίστασης του λαού της Κρήτης δυό μόνο λόγια. Πραγματικά η γεωγραφία, η μορφολογία του εδάφους, η πυκνότητα της γερμανικής κατοχής και η πυκνή παρουσία Βρετανών – με τη δική τους αντίληψη για το αντάρτικο – δεν οδήγησε στη δημιουργία Ελεύθερης Ελλάδας και μαζικών στρατιωτικών Αντιστασιακών σχηματισμών στο νησί. Στις συγκεκριμμένες συνθήκες όμως οι αγώνες του λαού της Κρήτης ενάντια στον κατακτητή ποτέ δεν έπαψαν. Η καλύτερη μαρτυρία γι αυτό είναι οι εκδικητικές θηριωδίες στις οποίες διαρκώς προέβαιναν οι δυνάμεις κατοχής. Ή μήπως δεν έγιναν τέτοια στην Κρήτη; Θα μπορούσε ο Ρίχτερ να μας εξηγήσει σχετικά.
Συμπερασματικά είναι πολύ δύσκολο να είσαι “πολιτικά ουδέτερος” σε υποθέσεις κατάκτησης, λεηλασίας, υποδούλωσης και αιματοκυλίσματος λαών. Ο Ρίχτερ είναι Γερμανός. Δεν είναι κακό αυτό, κάθε άλλο. Αλλά να δικαιώνει τον ναζισμό και τις πρακτικές του επειδή είναι Γερμανός είναι κακό, πολύ κακό.
Είναι κακό για τους Γερμανούς περισσότερο παρά για εμάς. Εμείς την ιστορία μας, τους μάρτυρες και τους ήρωες τους έχουμε και τους τιμάμε. Η Γερμανοί είναι εκείνοι που θα πρέπει να ξεδιαλέξουν τους δικούς τους ήρωες. Εάν συμπεριλαμβάνουν τους αλεξιπτωτιστές του Στούντεντ και τους φανατισμένους ναζί στο εθνικό τους Πάνθεο υπάρχει πρόβλημα – γι αυτούς.
Σημαίνει ότι δεν κατάλαβαν τίποτε από την ιστορία.
Γιώργος Μαργαρίτης”