Μέσα στον προσεχή Μάιο αμερικανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη αναμένεται να αρχίσουν να επιχειρούν από βάση της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας στη Λάρισα.
Έπειτα από μια διπλωματική και στρατιωτική διελκυστίνδα σχεδόν πέντε ετών που ξεκίνησε στα τέλη του 2013, τα αμερικανικά drones θα έλθουν στην Ελλάδα, αλλά όχι στο Καστέλλι Ηρακλείου, που ήταν η αρχική -και σφοδρή- επιθυμία των Ηνωμένων Πολιτειών.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του «Βήματος», η νομική βάση έχει βρεθεί (π.χ. το απόρρητο Μνημόνιο Συνεργασίας που υπέγραψαν οι δύο χώρες το 1992 ή κάποια άλλη από τις περισσότερες από 100 συμφωνίες αμυντικού περιεχομένου και η τελική συμφωνία δεν αναμένεται να χρειαστεί κύρωση από τη Βουλή), ενώ το υπουργείο Εξωτερικών έχει παράσχει την πολιτική έγκρισή του.
Ήδη, τις τελευταίες εβδομάδες στη συγκεκριμένη βάση στη Λάρισα πραγματοποιούνται εργασίες υποδομής από αμερικανικό εξειδικευμένο προσωπικό.
Η στάθμευση των αμερικανικών MQ-9 Reaper στη χώρα μας, η οποία θα δίνει έμφαση στη συλλογή πληροφοριών, στην παρακολούθηση και στην αναγνώριση σε μια πολύ ευαίσθητη στρατηγικά περιοχή, συνιστά άλλο ένα λιθαράκι στη συνεχώς εμβαθυνόμενη ελληνοαμερικανική στρατιωτική συνεργασία.
Η σημασία του ελληνικού χώρου
Επειτα από ένα χρονικό διάστημα που η αμερικανική εξωτερική και αμυντική πολιτική αναδιαρθρώθηκε εκ βάθρων με σκοπό την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001, παρατηρείται κατά την τελευταία διετία επιστροφή σε πιο «παραδοσιακές δράσεις». Σε αυτό το πλαίσιο η γεωγραφική περιοχή της Ελλάδας έχει αποκτήσει αναβαθμισμένη σημασία, με δεδομένη τη διεύρυνση της ρωσικής στρατιωτικής δραστηριότητας σε όλον τον χώρο από την Ανατολική Ευρώπη και τη Μαύρη Θάλασσα ως την Ανατολική Μεσόγειο. Η αναβάθμιση αυτή αποτυπώνεται σε μια σειρά ασκήσεων που είτε έχουν πραγματοποιηθεί αποκλειστικά στον ελληνικό χώρο είτε η Ελλάδα συμμετέχει σε αυτές με δυνάμεις είτε με υποδομές υποστήριξης.
Το πλέον πρόσφατο παράδειγμα ήταν η αεροπορική άσκηση «Ηνίοχος 2018» που πραγματοποιήθηκε σε όλο το FIR Αθηνών και αεροσκάφη από έξι χώρες (Ηνωμένες Πολιτείες, Βρετανία, Ιταλία, Ισραήλ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Κύπρο) στάθμευσαν στη βάση της Ανδραβίδας. Εχουν προηγηθεί όμως και άλλες ασκήσεις, όπως η «Μέγας Αλέξανδρος 2018» στον Βόλο με τη συμμετοχή αμερικανών πεζοναυτών, η νατοϊκή «Noble Jump 2017» στη Ρουμανία με τη συμμετοχή 4.000 στρατιωτών από 10 χώρες του ΝΑΤΟ, στην οποία η χώρα μας προσέφερε διευκολύνσεις μέσω υποδομών στην Αλεξανδρούπολη, ή η επίσης νατοϊκή «Saber Guardian 2017», όπου η χώρα μας συμμετείχε με δυνάμεις.
Τόσο το Αιγαίο όσο (ίσως δε περισσότερο) η Βόρεια Ελλάδα προσελκύουν το αμερικανικό ενδιαφέρον. Σε ό,τι αφορά την αεροναυτική Βάση της Σούδας, περιττεύει να επαναληφθεί πόσο σημαντική είναι. Μια εξέλιξη που θα αναβαθμίσει ακόμη περισσότερο τη σημασία της θα είναι η προώθηση της κατασκευής ναυπηγικής δεξαμενής για μείζονες επισκευές πολεμικών πλοίων που έπειτα από πολλά χρόνια «γραφειοκρατικής καθήλωσης» εντός ΝΑΤΟ φαίνεται να προχωρεί
Ο πρεσβευτής των Ηνωμένων Πολιτειών στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ έχει πολλές φορές αναφερθεί στη σημασία των λιμένων της Αλεξανδρούπολης και της Θεσσαλονίκης. Ιδιαίτερα η περιοχή της Αλεξανδρούπολης θεωρείται κομβικής σημασίας, καθώς διαθέτει σημαντικές οδικές και λιμενικές υποδομές που διευκολύνουν την ταχεία μεταφορά στρατιωτικού υλικού είτε για ασκήσεις είτε στο πλαίσιο της αμερικανικής συμμετοχής στην εκ περιτροπής παρουσία νατοϊκών δυνάμεων σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, η οποία αποφασίστηκε μετά τα γεγονότα της Ουκρανίας. Ανάλογης σημασίας είναι και το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, που έχει επίσης χρησιμοποιηθεί για τέτοιους σκοπούς. Στο κομμάτι των γεωγραφικών σημείων θα πρέπει να συνυπολογιστεί η Σύρος, καθώς το Ναυπηγείο Νεωρίου περνά πλέον σε ελληνοαμερικανική κοινοπραξία.
Οι γνωρίζοντες επιμένουν πάντως ότι η αμερικανική προσέγγιση σε σχέση με την Ελλάδα είναι ευρύτερη. Η Ουάσιγκτον θέλει να βοηθήσει στην ενίσχυση των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων ώστε αυτές να μπορούν να επιχειρούν καλύτερα στην κρίσιμη περιοχή του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου. Η ένταξη των Αεροσκαφών Ναυτικής Συνεργασίας P-3 Orion στην εξίσωση θα είναι ένα σημαντικό βήμα, ιδιαίτερα για την επιτήρηση περιοχών νότια και νοτιοανατολικά της Κρήτης. Η προμήθεια των ελικοπτέρων Chinook αλλά και των Kiowa εντάσσεται στην ενίσχυση του ελληνικού οπλοστασίου, ενώ έχουν ήδη παραγγελθεί κινητήρες και ανταλλακτικά για το εκπαιδευτικό αεροσκάφος Τ-2.
Η βάση του Ιντσιρλίκ
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι ΗΠΑ έχουν ενημερώσει την ελληνική πλευρά να χρειαστεί στο μέλλον μεταφορά σημαντικών τμημάτων από την αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ. Το τεχνικό μέρος μιας τέτοιας κίνησης πάντως δεν θα είναι καθόλου εύκολο, ενώ υπάρχει ακόμα ένα ζήτημα που θα μπορούσε να τεθεί αν και εφόσον έρθει εκείνη η ώρα.
Πρόκειται για την τύχη των 50 υδρογονοβοβμών Β-61 που βρίσκονται αποθηκευμένες στην τουρκική βάση των ΗΠΑ. Οι βόμβες αυτές έχουν «νατοϊκό καπέλο» και «ουδείς θα ήθελε να σκεφτείτο σενάριο να ζητηθεί να αποθηκευτούν σε ελληνικό έδαφος» σχολιάζει πηγή στην εφημερίδα.
Ωστόσο αυτό αν και ακούγεται γοητευτικό, δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμο σχολιάζει η εφημερίδα κι και επικαλείται σχόλιο υψηλόβαθμης πηγής, που δεν κατονομάζει: «Αν θέλεις να παίξεις στο μεγάλο τραπέζι πρέπει να συνεισφέρεις» λέει και παρομοιάζει την τρέχουσα κατάσταση με γεωπολιτικό πόκερ.
Σημειώνεται ότι Τούρκοι αξιωματούχοι έχουν αναφερθεί στα σχέδια τρίτων χωρών «φωτογραφίζοντας» τις ΗΠΑ οι οποίες, όπως λένε, προσπαθούν να πλήξουν τα τουρκικά συμφέροντα την ώρα που η προσοχή της Τουρκίας είναι στραμμένη στη Συρία.
TO BHMA, cretalive.gr, iefimerida.gr,