Οι ηγέτες της ΕΕ στην άτυπη σύνοδο κορυφής την Πέμπτη (10 Μαρτίου) πρόκειται να δεσμευτούν εκ νέου για υποστήριξη στην Ουκρανία, αλλά χωρίς να της προσφέρουν ταχεία ένταξη στην Ένωση, σύμφωνα με σχέδιο της δήλωσής τους.
Πριν από δέκα ημέρες, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι υπέβαλε επίσημο αίτημα να αποκτήσει η χώρα «άμεση» ένταξη στο πλαίσιο μιας ειδικής ταχύρρυθμης διαδικασίας.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προετοιμάσει γνώμη, σχετικά με την ετοιμότητα της χώρας να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις.
Ωστόσο, η επερχόμενη δήλωση αναμένεται να μετριάσει τις προσδοκίες του Κιέβου για ένα καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας στην ΕΕ.
Αν και η τελευταία εκδοχή της σημειώνει ότι «η Ουκρανία ανήκει στην ευρωπαϊκή μας οικογένεια», ένα βήμα προς τα εμπρός σε σχέση με τις προηγούμενες εκδοχές, υπολείπεται των ουσιαστικών δεσμεύσεων για το καθεστώς της υποψήφιας χώρας.
Αντ’ αυτού το σχέδιο μιλάει μόνο για περαιτέρω εμβάθυνση της εταιρικής σχέσης των δύο μερών.
Την παραμονή της συνόδου κορυφής, οι πρέσβεις της ΕΕ διχάστηκαν ως προς τη διατύπωση της δήλωσης μεταξύ εκείνων που ήθελαν μια πιο φιλόδοξη διατύπωση κυρίως από την ανατολική Ευρώπη, έναντι της δυτικής Ευρώπης που ήθελε να χαμηλώσει τους τόνους.
Η Βουλγαρία, η Κροατία, η Τσεχία, η Εσθονία, η Ουγγαρία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Πολωνία, η Ρουμανία, η Σλοβακία, η Σλοβενία και η Κροατία έχουν ήδη λάβει θέση υπέρ μιας άμεσης ενταξιακής προοπτικής για την Ουκρανία.
Αν και οι ηγέτες της ΕΕ θα απευθύνουν λόγια ισχυρής υποστήριξης στην Ουκρανία, αντί για ένταξη, θα συζητήσουν την ενίσχυση των δεσμών του Κιέβου με την ενιαία αγορά της ΕΕ και το ενεργειακό δίκτυο της Ευρώπης, σύμφωνα με δηλώσεις ανώτερου αξιωματούχου της ΕΕ.
«Οι ηγέτες είναι απίθανο να προσφέρουν στην Ουκρανία καθεστώς υποψήφιας χώρας. Πιο πιθανό είναι να υπάρξει περισσότερη συνεργασία στο πλαίσιο της συμφωνίας σύνδεσης», δήλωσε στους δημοσιογράφους ένας δεύτερος αξιωματούχος της ΕΕ.
Επίσης ειπώθηκε το εξής: ότι η χορήγηση στην Ουκρανία οποιασδήποτε ταχείας πρόσβασης στην Ένωση θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα με άλλους αιτούντες, όπως η Γεωργία ή η Μολδαβία – οι οποίες υπέβαλαν αίτηση μόλις λίγο μετά το Κίεβο και δεν αναφέρονται καν στο προσχέδιο- και εκείνους που βρίσκονται ήδη στην αναμονή, όπως η Βόρεια Μακεδονία, η Αλβανία, το Μαυροβούνιο ή η Σερβία.
Ορισμένοι διπλωμάτες της ΕΕ από την άλλη, σημειώνουν ότι η προσφορά του καθεστώτος υποψήφιας χώρας της ΕΕ στην Ουκρανία θα προσέφερε στη χώρα μια ελπίδα να καταπολεμήσει τη ρωσική επιθετικότητα, χωρίς όμως να υπάρχει και κάποια ουσιαστική δέσμευση για μελλοντική πλήρη ένταξη.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Τουρκίας που έχει καθεστώς υποψήφιας χώρας εδώ και περισσότερες από δύο δεκαετίες και δεν είναι καν κοντά στην ένταξη.