Με τον απολογισμό κατά την καταληκτήρια συνεδρίαση, έκλεισε με επιτυχία το Β΄ Παγκόσμιο Συνέδριο Αποκορωνιωτών. Όταν αποφασίστηκε η οργάνωσή του, τέθηκαν ορισμένοι στόχοι, τους οποίους πιστεύουμε ότι πετύχαμε: Ένα μακρύ ταξίδι στο παρελθόν και το παρόν της ιστορικής Επαρχίας, σε συνδυασμό με το μέλλον στην κατεύθυνση της αειφόρου ανάπτυξης και της διόρθωσης λαθών.
Στο πρώτο σκέλος, που αφορούσε το πλούσιο παρελθόν της Επαρχίας, τόσο η πληθωρική συμμετοχή καταξιωμένων ειδικών επιστημόνων (57 ανακοινώσεις), όσο και η θεματολογία και η ποιότητα της έρευνας, δημιούργησαν μια σοβαρή «βάση δεδομένων» για όποιον επιθυμεί να γνωρίσει και ασχοληθεί σε βάθος με το παρελθόν του τόπου.
-Ιδιαίτερα ενδιαφέροντα ήταν τα θέματα, που αναφέρονται στην αρχαιότητα, όπως παρουσιάστηκαν από τους επιστήμονες κυρίως της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χανίων και άλλων Εφορειών, Έλληνες και ξένους πανεπιστημιακούς και άλλους ερευνητές. Παρουσιάστηκαν τα οικιστικά δεδομένα κατά τους μινωϊκούς χρόνους, το μυκηναϊκό μέγαρο του Σαμωνά, ταφικά θέματα, έργα γλυπτικής. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε από την επιστημονική ομάδα, που ασχολείται με την αρχαία πόλη της Απτέρας, η οποία ανήκει ιστορικά στην Επαρχία Αποκορώνου. Παρουσιάστηκαν θέματα σχετικά με τα μνημεία, τις επιγραφές, τα ταφικά έθιμα, καθώς και για το εκτεταμένο έργο ανάδειξης, το οποίο υλοποιείται τα τελευταία χρόνια από την ΕΦΑ Χανίων.
-Για τη Βυζαντινή περίοδο και τη Βενετοκρατία υπήρξαν επίσης σημαντικές ανακοινώσεις από ερευνητές της Ακαδημίας Αθηνών και του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, Πανεπιστημιακούς, αρχαιολόγους των Εφορειών Αρχαιοτήτων και άλλους. Υπήρξαν ανακοινώσεις για την Ιστορία της περιοχής κατά τους Βυζαντινούς χρόνους και την πρώιμη Βενετοκρατία, την Εκκλησιαστική Ιστορία, τη σημαντική μνημειακή τέχνη, ενώ παρουσιάστηκαν αρχαιολογικοί χώροι, οχυρώσεις και άλλα μνημεία από την πρώτη Βυζαντινή Περίοδο μέχρι την Τουρκοκρατία. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε σε ανακοινώσεις από τις έρευνες στα αρχεία της Βενετίας. Παρουσιάστηκαν ιστορικά και χαρτογραφικά δεδομένα ως προς τη στρατηγική σημασία και το ρόλο της Επαρχίας, πληροφορίες για την κοινωνική και οικονομική ζωή οικισμών. Ευτυχής συγκυρία ήταν η παρουσίαση στοιχείων από την ογκώδη έκδοση των Λατινικών Αρχείων της Μονής Πάτμου με ένα πλήθος πληροφορίες για την οργάνωση, την οικονομία, την κοινωνία, καθώς και για τα τοπωνύμια της Επαρχίας, από την ακαδημαϊκό κ. Χρύσα Μαλτέζου.
Για την περίοδο της Τουρκοκρατίας και τους νεότερους χρόνους, υπήρξαν επίσης αρκετές ανακοινώσεις από καταξιωμένους παλιούς και νέους ερευνητές. Παρουσιάστηκαν θέματα σχετικά με τη συμμετοχή της Επαρχίας Αποκορώνου στις επαναστάσεις του 19ου αιώνα και πρόσωπα που έπαιξαν ξεχωριστό ρόλο σ’ αυτά, τα σχετικά με το Νομό Σφακίων με πρωτεύουσα το Βάμο, θέματα σχετικά με την Παιδεία, την Υγεία, το Πολιτιστικό Κίνημα, τη Μουσική παράδοση και το Λαϊκό Πολιτισμό.
Ειδικές ανακοινώσεις έγιναν για το μακαριστό μητροπολίτη Κισάμου και Σελίνου Ειρηναίο Γαλανάκη, ιδρυτή του Κοινωφελούς Ιδρύματος «Αγία Σοφία» και για το ίδιο το Ίδρυμα. Επίσης κατά την εναρκτήρια ημέρα έγινε απολογισμός του Α΄ Παγκοσμίου Συνεδρίου Αποκορωνιωτών του 1987 και αξιολόγηση των επιτευγμάτων του.
Το δεύτερο σκέλος του Συνεδρίου αφορούσε στην ανάπτυξη της Επαρχίας με σεβασμό στο Παρελθόν και το Περιβάλλον, αλλά και αξιοποίηση των σύγχρονων δυνατοτήτων που υπάρχουν. Ειδικοί επιστήμονες και επαγγελματίες αναφέρθηκαν στις δυνατότητες που υπάρχουν για εκσυγχρονισμό των παραδοσιακών δραστηριοτήτων που ασκούνται στον Αποκόρωνα, στον πρωτογενή και το δευτερογενή τομέα, αλλά και τη ραγδαία τουριστική ανάπτυξη και τις προοπτικές που υπάρχουν στην κατεύθυνση αυτή. Εξετάστηκαν γενικά θέματα γύρω από τα δημογραφικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά σήμερα, θέματα Κοινωνικής μέριμνας, Αθλητισμού, Παιδείας και Υγείας. Από το δήμαρχο Αποκορώνου κ. Χαράλαμπο Κουκιανάκη αναπτύχθηκαν τα σχετικά με τις δραστηριότητες και τους σχεδιασμούς του Δήμου. Το Συνέδριο ασχολήθηκε επίσης με θέματα αξιοποίησης των υδατικών πόρων, παράλληλα με την προστασία του Περιβάλλοντος, το Συνεταιριστικό κίνημα, την Κτηνοτροφία και τις προοπτικές της, τους Δασικούς χάρτες και τα σχετικά θέματα, το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και το ρόλο του. Για το θέμα των καλλιεργειών παρουσιάστηκαν εισηγήσεις για την ελαιοκομία και την αμπελοκαλλιέργεια, τα εσπεριδοειδή, τη βιολογική γεωργία, την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών με την καλλιέργεια αβοκάντο, την αναβίωση της καλλιέργειας της χαρουπιάς και την ίδρυση ομάδων παραγωγών. Έμφαση δόθηκε στις δυνατότητες που υπάρχουν για καλλιέργεια αρωματικών φυτών. Στον τουριστικό τομέα αναλύθηκε η υπάρχουσα κατάσταση και ακούστηκαν προτάσεις για αξιοποίηση ειδικών πόρων, τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη με σωστή σύνδεσή της με την ενδοχώρα και την αξιοποίηση του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, των παραδοσιακών δραστηριοτήτων και των τοπικών προϊόντων. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην παραπέρα ανάπτυξη του Αγροτουρισμού, που ασκείται ήδη με επιτυχία στην Επαρχία Αποκορώνου. Οι συζητήσεις που ακολούθησαν ήταν εξαιρετικά εποικοδομητικές και συμπλήρωσαν τις προτάσεις των εισηγήσεων.
Το Β΄ Παγκόσμιο Συνέδριο Αποκορωνιωτών, πιστεύουμε ότι πέτυχε τους στόχους που είχε θέσει για την Επαρχία μας και προχώρησε ακόμη περισσότερο με βάση και τα σημερινά δεδομένα τις προτάσεις, που διατυπώθηκαν στον ίδιο χώρο πριν από τριάντα χρόνια ακριβώς. Η αναμενόμενη έκδοση των Πρακτικών θα αποτελέσει μια πολύτιμη βάση δεδομένων τόσο για τη μελέτη του παρελθόντος, όσο και για την ανάπτυξη της Επαρχίας Αποκορώνου. Αυτό θα επιτευχθεί αν οι φορείς και οι κάτοικοι συνεργαστούν για μια σωστή και αειφόρο ανάπτυξη στα επόμενα χρόνια. Η συνεργασία μεταξύ του Δήμου Αποκορώνου, του Κοινωφελούς Ιδρύματος «Αγία Σοφία», της Ομοσπονδίας Αποκορωνιώτικων Σωματείων Αττικής και του Ινστιτούτου Επαρχιακού Τύπου για την οργάνωση του Συνεδρίου είναι μια πρώτη προσπάθεια που πρέπει να συνεχιστεί.
Ο Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής.
Μιχάλης Ανδριανάκης.