Στην τελική ευθεία εισέρχεται η συμφωνία των Πρεσπών αμέσως μετά τις γιορτές, και μάλιστα, μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας στην ειδική επιτροπή της Βουλής της ΠΓΔΜ και τις τροπολογίες που ψηφίστηκαν εκεί, η αισιοδοξία ότι η διαδικασία θα κυλήσει ομαλά έχει επιστρέψει στην κυβέρνηση.
Στα μέσα Ιανουαρίου η συμφωνία εκτός απροόπτου θα περάσει από την ολομέλεια της ΠΓΔΜ και στη συνέχεια είναι η σειρά της Αθήνας να την κυρώσει. Θα προηγηθεί μια διαδικασία ελέγχου του βασικού κορμού και των τροπολογιών που ψηφίστηκαν στη γείτονα. Σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση υπολογίζει ότι η συμφωνία θα έρθει στην ολομέλεια της ελληνικής Βουλής στα τέλη Φεβρουαρίου με αρχές Μαρτίου.
Υπενθυμίζεται ότι στις αρχές Δεκεμβρίου οι δηλώσεις Ζάεφ σχετικά με τη διδασκαλία της «μακεδονικής γλώσσας» σε ελληνικά σχολεία και τους «Μακεδόνες του Αιγαίου», που θεωρήθηκε ότι παραπέμπουν στην άποψη περί της ύπαρξης «μακεδονικής» μειονότητας, προκάλεσαν αναστάτωση και στην Αθήνα, και κυρίως στους «προθύμους» εκτός ΣΥΡΙΖΑ, καθώς θεωρήθηκε ότι ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ παρεκκλίνει από τα συμφωνηθέντα.
Τελικώς, ύστερα και από παρέμβαση του διαμεσολαβητή του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς (κατόπιν κρούσης της Αθήνας), η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ προχώρησε σε αναδίπλωση. Έκτοτε το κλίμα δείχνει να έχει ομαλοποιηθεί (εκτός απροόπτου πάντα).
«Κριτήριο τα συμφέροντα της χώρας»
Υπ’ αυτά τα δεδομένα η κυβέρνηση μένει στους αρχικούς της υπολογισμούς σχετικά με την κοινοβουλευτική πλειοψηφία που είναι εφικτό να στηρίξει τη συμφωνία.
1. Ανοιχτά πλέον υπογραμμίζεται ότι στόχος είναι η συμφωνία να περάσει με τουλάχιστον 151 βουλευτές. Όπως σημείωνε προ ημερών ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος, «αν και τυπικά για τη συμφωνία των Πρεσπών απαιτείται η συνήθης πλειοψηφία που απαιτείται για οποιονδήποτε νόμο», ο στόχος της κυβέρνησης «είναι η υπερψήφισή της τουλάχιστον με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών».
2. Η κυβέρνηση αποσυνδέει τη Συμφωνία από το ενδεχόμενο εκλογών, όπως επισημαίναμε και στο προηγούμενο φύλλο. Για μια σειρά λόγους – τακτικής, αλλά και ουσίας – το Μαξίμου επιχειρεί να τερματίσει σενάρια σύμφωνα με τα οποία η υπερψήφιση ή η καταψήφιση της συμφωνίας είναι λόγος εκλογών και άρα από την υπερψήφισή της εξαρτάται η βιωσιμότητα της κυβέρνησης. Είναι σαφές ότι κάτι τέτοιο θα έδινε στη διαδικασία χαρακτήρα ψήφου εμπιστοσύνης, αποτρέποντας τούς εκτός ΣΥΡΙΖΑ να την ψηφίσουν.
Κατά το Μαξίμου δε η συμφωνία από μόνη της είναι λόγος για να την ψηφίσουν οι προοδευτικοί βουλευτές χωρίς αστερίσκους, υποσημειώσεις και ανταλλάγματα.
Όπως ανέφερε σε κυριακάτικη συνέντευξή του ο Δημήτρης Τζανακόπουλος («The Caller») απαντώντας σε όσους θέτουν όρους, π.χ. μετά την υπερψήφιση να ακολουθήσουν άμεσα εκλογές, «δεν υπάρχει λόγος να συνδέουμε μια τέτοια ιστορική συμφωνία με εσωτερικούς πολιτικούς υπολογισμούς».
Και πρόσθεσε: «Οι προοδευτικοί βουλευτές νομίζω πρέπει να ψηφίσουν με ένα και μόνο κριτήριο: τα συμφέροντα της χώρας. Και αυτά υπηρετούνται με την επίλυση αυτής της ιστορικής εκκρεμότητας».
Οι τροπολογίες στην ΠΓΔΜ
Την περασμένη εβδομάδα η Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων της Βουλής της ΠΓΔΜ ενέκρινε τις τέσσερις συνταγματικές τροπολογίες που κατέθεσε η κυβέρνηση του Ζόραν Ζάεφ, οι οποίες αφορούν την αλλαγή του ονόματος της χώρας, το προοίμιο του συντάγματος, τη μέριμνα της πολιτείας για τη διασπορά και τον σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας και της εθνικής κυριαρχίας των γειτονικών της ΠΓΔΜ χωρών.
Επίσης η Επιτροπή ενέκρινε τρεις από τις επτά τροπολογίες που κατέθεσαν βουλευτές διαφορετικών κομμάτων επί του εφαρμοστικού νόμου του συντάγματος.
● Την τροπολογία στην οποία αναφέρεται ότι, από τη στιγμή που τεθεί σε ισχύ η αλλαγή της ονομασίας της χώρας (σ.σ.: Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας), «η υπηκοότητα θα είναι μακεδονική / πολίτης της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας, το οποίο δεν προσδιορίζει ούτε προκαθορίζει την εθνότητα στην οποία ανήκουν οι πολίτες». Όπως αναφέρθηκε στη σχετική συζήτηση στην Επιτροπή, «με την τροπολογία αυτή γίνεται σαφής διάκριση μεταξύ της υπηκοότητας και της εθνότητας» των πολιτών της χώρας.
● Την τροπολογία σύμφωνα με την οποία οι αλλαγές στο σύνταγμα της ΠΓΔΜ δεν τίθενται σε ισχύ εάν η Ελλάδα δεν κυρώσει τη συμφωνία των Πρεσπών και το πρωτόκολλο προσχώρησης της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ.
● Την τροπολογία που κατέθεσαν Αλβανοί βουλευτές, στην οποία αναφέρεται ότι τα κρατικά σύνορα της χώρας είναι τα υφιστάμενα σύνορά της με την Αλβανία, τη Βουλγαρία, την Ελλάδα, τη Σερβία και το Κόσοβο». Όπως ανέφερε στη συζήτηση ο υφυπουργός Εξωτερικών της ΠΓΔΜ Αντρέι Ζερνόφσκι, με την τροπολογία αυτήν η χώρα αναγνωρίζει και επίσημα την πραγματικότητα ότι έχει νέο γείτονα, τη Δημοκρατία του Κοσόβου.
Η κυβέρνηση εξέφρασε σε υψηλούς τόνους την ικανοποίησή της για την πρώτη από τις τρεις τροπολογίες όπως και για προηγούμενη τροπολογία που ορίζει τους πολίτες εκτός χώρας ως «ομογένεια», και κάλεσε τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τη Φώφη Γεννηματά, «οι οποίοι εδώ και μήνες επικαλούνται τη δήθεν αναγνώριση μακεδονικής εθνότητας ως άλλοθι για να μην στηρίξουν τη Συμφωνία», να τοποθετηθούν υπό τα νέα δεδομένα.
Σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση τούς καταλογίζει ότι ο μοναδικός λόγος που δεν στηρίζουν τη συμφωνία «είναι γιατί ελπίζουν σε μία ύστατη ευκαιρία πρόκλησης πολιτικών εξελίξεων», αλλά διαμηνύει ότι «ματαιοπονούν».
