Βρίσκεται στα νοτιοδυτικά της Μυκόνου.
Έκταση: 5 τ. χιλ. Μόνιμος πληθυσμός περίπου δέκα κάτοικοι.
Στο κέντρο των Κυκλάδων, στα μισά της θαλάσσιας διαδρομής από την ηπειρωτική Ελλάδα προς τη Μικρασιατική Ιωνία, ανάμεσα στα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου, τα Δωδεκάνησα και την Κρήτη, ο άνυδρος βράχος του μικρού νησιού της Δήμου αποτέλεσε το κατεξοχήν ιερό νησί της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας και ιστορίας, αλλά και ένα από τα σημαντικότερα εμπορικά κέντρα της Ανατολικής Μεσογείου. Στα δυτικά του, το στενό προς τη Ρήνεια, βρίσκονται οι εξαρτημένες από αυτό, νησίδες Μικρός και Μεγάλος Ρεματιάρης (το αρχαίο νησί της Εκάτης).
Σύμφωνα με τη μυθολογία, η μικρή αυτή λωρίδα γης αποσπάσθηκε από τη Σικελία και έπλεε κάτω από τα κύματα αλλάζοντας αδιάκοπα θέση, ωσότου ο Πωσειδώνας την ανέσυρε στην επιφάνεια της θάλασσας του Αιγαίου και κατέστησε το νησί δήλον, φανερό.
Λέγεται, μάλιστα, ότι το νησί λεγόταν, πρωτύτερα, Αστερία και ονομάστηκε Δήλος, όταν σταθεροποιήθηκε για να αποτελέσει καταφύγιο για την ετοιμόγεννη Λητώ που, διωκόμενη από την ζηλόφθονη Ήρα, αποζητούσε ένα μέρος ασφαλές για να γεννήσει τα παιδιά του Δία, τον Απόλλωνα και την Άρτεμη.
Σύμφωνα με το Θουκυδίδη, πρώτοι κάτοικοι του νησιού ή
ταν οι Κάρες. Στο όρος Κύνθος, η αρχαιολογική έρευνα ανακάλυψε τα πρωιμότερα κατάλοιπα εγκατάστασης στο νησί που ανάγονται στην 3η π.Χ. χιλιετία, δηλαδή την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού. Διαπιστωμένη είναι η ανάπτυξη του νησιού κατά την περίοδο 1.600-1.200 π.Χ. όταν οι Μυκηναίοι δημιούργησαν σημαντικό οικισμό στη βόρεια πεδιάδα και γύρω από το λιμάνι της Δήλου. Μετά το 1.100 π.Χ., άρχισαν να καταφθάνουν στις Κυκλάδες οι Ίωνες και, από το 700 π.Χ., το νησί μνημονεύεται ως ο ιερός τόπος τους. Κατά την Αρχαϊκή περίοδο κατασκευάστηκαν περίφημα μνημεία αφιερωμένα στην ιερή αυτή λατρεία, όπως τα αγάλματα Κούρων, οι μαρμάρινοι λέοντες της Δήλου, ο λεγόμενος Κολοσσός του Απόλλωνα, οι Οίκος και η Στοά των Ναξίων.
……………
Την συνέχεια θα την διαβάσετε από το βιβλίο «Τα Πενήντα Μικρονήσια της Ελλάδας» «ΑΓΟΝΗ ΓΡΑΜΜΗ» φωτογραφίες – κείμενα φωτογραφιών: Λίζα Έβερτ. Εισαγωγικά κείμενα: Γεράσιμος Αποστολάτος, Πέλλη Φωτιάδη.
Αν δε το βρίσκετε το βιβλίο μπορείτε να πείτε στον βιβλιοπώλη σας να το παραγγείλει: Ι. Νικολόπουλος, Ζαλόγγου 9, Αθήνα. Τηλ.: 2103800520 – 2103801450-5