Του Θάνου Καμήλαλη
Στην Ελλάδα της 7ετούς (και διαρκούς) οικονομικής κρίσης, ένας τομέας έχει πληγεί ελάχιστα. Δεν είναι η Παιδεία φυσικά, ούτε η Υγεία και η Πρόνοια. Είναι οι στρατιωτικοί εξοπλισμοί και οι αμυντικές δαπάνες. Με βάση αυτό,η συμφωνία Ελλάδας – ΗΠΑ για αναβάθμιση των F-16 έναντι εκτιμώμενου κόστους 2,4 δισ. δολαρίων, μπορεί να μοιάζει με κακόγουστο αστείο, αλλά δεν προκαλεί έκπληξη. Είναι ζήτημα προτεραιοτήτων και πολιτικών επιλογών, με σαφές κόστος.
Στη συμφωνία Τραμπ – Τσίπρα, όπως εκφράστηκε στη συνέντευξη Τύπου έξω από τον Λευκό Οίκο, περιλαμβάνεται επίσης και η άνευ όρων παράδοση της χώρας στα αμερικανικά στρατιωτικά σχέδια, με τη βάση στη Σούδα, που «πρέπει να αναβαθμιστεί» όπως είπε ο Αλέξης Τσίπρας, με τη βάση στο Άκτιο και με νέες βάσεις που σχεδιάζουν οι ΗΠΑ να δημιουργήσουν σε ελληνικό έδαφος. Όλα αυτά με αντάλλαγμα μερικές φωτογραφίες και κοινές δηλώσεις, μία αναφορά Τραμπ σε «επενδύσεις στην Ελλάδα» και μία υπόσχεση (αλά Ομπάμα) στη «στήριξη σε λύση για το χρέος», αλλά με το επίσης κλασικό κάλεσμα «συνεχίστε τις μεταρρυθμίσεις».
Έχω (μόνο) F-16, πάμε μια βόλτα;
Ας κάνουμε μια μικρή βόλτα τώρα στη χώρα που αποφάσισε ότι το βασικό της πρόβλημα ήταν τα μη αναβαθμισμένα F-16:
Στην Ελλάδα 3,8 εκατ. άνθρωποι (το 35,6% του πληθυσμού) βρίσκονται αντιμέτωποι με τον κίνδυνο της φτώχειας. Σε συνθήκες φτώχειας βρίσκεται το 21,2% του πληθυσμού, σε συνθήκες ένδειας (έλλειψη βασικών καταναλωτικών αγαθών) το 22,4%, ενώ το 17,2 του πληθυσμού ζει σε οικογένεια αντιμέτωπη με τον κίνδυνο κανένα μέλος της να μην έχει κανονική δουλειά.
Στην Ελλάδα, η κυβέρνηση ετοιμάζεται για νέα «διαπραγμάτευση» με την τρόικα, σχετικά με τα μέτρα της τρίτης αξιολόγησης, που θα περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων, περικοπές οικογενιακών και προνοιακών επιδομάτων (και νέα μείωση του ΕΚΑΣ).
Στην Ελλάδα, η κυβέρνηση έχει ήδη νομοθετήσει μέτρα 3,8 δισ. Ευρώ το 2019, αποφασισμένη να περικόψει 1,8 δισ. ευρώ από τους συνταξιούχους (με την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς) και 1,8 δισ. ευρώ από συνταξιούχους και χαμηλόμισθους (με τη νέα μείωση του αφορολογήτου).
Στην Ελλάδα, της 7ετους κρίσης και της μεγαλύτερης ύφεσης για χώρα σε καιρό ειρήνης, η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί σε πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ την περίοδο 2018-2022 και συν πλην 2% από το 2023 μέχρι το 2060. Έχει (ξε)πουλήσει λιμάνια και αεροδρόμια για 40 με 50 χρόνια και έχει δημιουργήσει ένα Υπερταμείο, ελεγχομενο από τους δανειστές, που θα διαχειρίζεται τη δημόσια περιουσία για τα επόμενα 99 χρόνια.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία του Ενιαίου Δικτύου Συνταξιούχων, σχεδόν 1.200.000 συνταξιούχοι ζουν με κύρια σύνταξη κάτω από 500 ευρώ, ενώ άλλοι 962.466 συνταξιούχοι λαμβάνουν μηνιαίως από 500 έως 1.000 ευρώ. Δηλαδή από το σύνολο των 2.892.000 συνταξιούχων, οι 2.150.000 (ποσοστό 74%) είναι υποχρεωμένοι να τα βγάλουν πέρα με συντάξεις που δεν ξεπερνούν τα 1.000 ευρώ.
Στην Ελλάδα, περίπου 600.000 άτομα εργάζονται με «μερική» απασχόληση και αμείβονται με κάτω από 400 ευρώ το μήνα και 900.000 εργαζόμενοι πληρώνονται με καθυστέρηση από έναν έως και 15 μήνες.
Όπως σημείωνε εχθές ο Νίκος Μπογιόπουλος, στην Ελλάδα 4 εκατ, πολίτες χρωστούν στην Εφορια. Οι φορολογούμενοι που χρωστούν στο ελληνικό Δημόσιο ανέρχονται στα 3,8 εκατ. και 1,6 εκατ. αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο κατασχέσεων περιοσιακών στοιχείων. Από την αρχή του έτους οι κατασχέσεις έχουν ξεπεράσει τις 120.000, με περίπου 1.000 να γίνονται κάθε μέρα. Μόνο φέτος, επίσης τα χρέη προς εφορία και Δημόσιο έχουν αυξηθεί κατά 8,5 δισ. ευρώ (ποσό που αναμένεται να ξεπεράσει τα 10 δισ.). Στην Ελλάδα επίσης, περίπου 2 εκατ. Πολίτες χρωστούν στη ΔΕΗ, με συνολικές οφειλές περίπου 2,5 δισ. Ευρώ.
Στην Ελλάδα, κάθε Τετάρτη διενεργούνται δεκάδες πλειστηριασμοί ακινήτων,ακόμα και πρώτων κατοικιών, που ακυρώνονται μόνο με την παρουσία πολιτών και συλλογικοτήτων στα Ειρηνοδικεία. Στην ίδια χώρα επίσης, έχει νομοθετηθεί το καθεστώς των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, που εκτιμάται ότι ξεκινούν στα τέλη Νοεμβρίου, η κυβέρνηση κάνει απλά προφορικές, χωρίς αξία, συμφωνίες με τις τράπεζες για προστασία των ευάλωτων, ενώ η προστασία (του μεγαλύτερου μέρους της) πρώτης κατοικίας (νόμος Κατσέλη) τελειώνει στις 31/12/2018 και είναι άγνωστο αν και σε ποιον βαθμό θα ανανεωθεί.
Στην Ελλάδα, το υπουργείο Παιδείας χρωστάει περίπου 100 εκατ. Ευρώ στο Σύλλογο Εκδοτών Επιστημονικών Βιβλίων, χρέος που θέτει σε κίνδυνο τη διανομή πανειστημιακών συγγραμάτων στους φοιτητές το χειμερινό εξάμηνο του 2017-2018. Στην ίδια χώρα, δεκάδες χιλιάδες παιδιά μένουν κάθε χρόνο εκτός παιδικών σταθμών.
Στην Ελλάδα, η κυβέρνηση (και ο προσδιορισμός «αριστερή», ακόμα και σε εισαγωγικά είναι πλέον προσβολή στην κοινή λογική) παραμένει συνεπής μόνο σε μία της υποχρέωση, (εκτός των στόχων για πλεόνασμα που πετυχαίνει με τη «θαυμαστή» προσήλωση της στο τρίτο μνημονιο): Στην επίτευξη του στόχου του ΝΑΤΟ για στρατιωτικές δαπάνες 2% του ΑΕΠ και πάνω. Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2016, η Ελλάδα ήταν δεύτερη στον σχετικό πίνακα, ξοδεύοντας για στρατιωτικές δαπάνες το 2,38% του ΑΕΠ της, πίσω μόνο από τις ΗΠΑ και μία από τις 5 από τις 28 χώρες της συμμαχίας (Πολωνία Εσθονία Βρετανία οι υπόλοιπες) που πιάνουν αυτόν τον στόχο.
Στο παρακάτω γραφικό του Economist φαίνεται μάλιστα το πώς η πλειοψηφία των ευρωπαϊκών χωρών μειώνει σταδιακά από τη δεκαετία του 1990 τα έξοδα της για «άμυνα», πέφτοντας κάτω από τον στόχο, ενώ η Ελλάδα, μετά από ένα διάστημα μείωσης και εν μέσω κρίσης, πλέον τις αυξάνει.
Και όμως ο Γιώργος Παπανδρέου κατά ένα παράδοξο τρόπο είχε δίκιο: Λεφτά υπάρχουν. Λεφτά υπάρχουν για στρατιωτικούς εξοπλισμούς, για θαλασσοδάνεια τραπεζών σε εφοπλιστές, ΜΜΕ και κόμματα, για αποζημιώσεις «επενδυτών», για επιχορήγηση γηπέδων μεγαλοεφοπλιστών. Κι όλα τα παράπανω δεν είναι λαϊκισμός (όπως είθισται να λέγεται σε τέτοιες συγκρίσεις), αλλά ζήτημα προτεραιοτήτων. «Με ποιους θα πας και ποιους θα αφήσεις» που λέει και το τραγούδι. Η σημερινή κυβέρνηση έχει κάνει εδώ και καιρό τις επιλογές της, άσχετα αν προσπαθεί διαρκώς να αποσείσει τις ευθύνες από πάνω της.
Στην Ελλάδα η «ασφάλεια» είναι δεδομένη. Η επιβίωση, πάλι, όχι.
ΥΓ: Ο υπουργός ΕΘνικής Άμυνας, Πάνος Καμμένος, έσπευσε να υποστηρίξει στο twitter ότι το κόστος της αναβάθμισης των F 16 είναι 1,1 δισ. και όχι 2,4 δισ. δολάρια.
Η οροφή για την αναβάθμιση των F-16 από τον προϋπολογισμό είναι 1,1δις € τα υπόλοιπα ποσά αφορούν προγράμματα βοήθειας και αντισταθμιστικά
— Panos Kammenos (@PanosKammenos) 17 Οκτωβρίου 2017
Η αρμόδια υπηρεσία της αμερικανικής κυβέρνησης τον διαψεύδει, αναφέροντας ότι το κόστος είναι 2,4 δισ και προσθέτοντας ότι δεν υπάρχει κάποια συμφωνία για αντισταθμιστικά. Η DSCA σημειώνει στο έγγραφο της ότι «η ελλάδα συνήθως ζητάει αντισταθμίσεις», προσθέτοντας όμως πως «δεν υπάρχει κάποιο αντισταθμιστικό γνωστό αυτήν τη στιγμή» και πως οτιδήποτε τέτοιο θα αποφασιστεί σε διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ελλάδας και του κατασκευαστή (Lockheed Martin)