Μπορεί ο πρωθυπουργός να απέκλεισε το ενδεχόμενο αλλαγής του εκλογικού νομου για τις εθνικές εκλογές, ωστόσο, η ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών βρίσκεται στο τελικό στάδιο της εκπόνησης νέου νόμου για τις Αυτοδιοικητικές Εκλογές, με στόχο οι αιρετοί να εκλέγονται από τον πρώτο γύρο.

Σύμφωνα με πληροφορίες της «Καθημερινής», τα βασικά χαρακτηριστικά του νέου νόμου θα είναι τα εξής:

• Το όριο εκλογής κατά πάσα πιθανότητα θα προσδιοριστεί στο 42% (εναλλακτικα εξετάζονται το 43% και το 50%) και
• Ο νέος νόμος θα προβλέπει ότι οι πολίτες θα ψηφίζούν όπως τώρα, καθώς θα επιλέγουν το ψηφοδέλτιο της αρεσκείας τους και θα σταυρώνουν τους δημοτικούς ή περιφερειακούς συμβούλους του συνδυασμού. Ωστόσο, στο κάτω μέρος του ψηφοδελτίου θα μπορούν να σταυρώσουν, εφόσον το επιθυμούν, και έναν από τους υπόλοιπους συνδυασμούς /υποψηφίους δημάρχους–περιφερειάρχες ως εναλλακτική ψήφο.

Το ΥΠΕΣ θεωρεί ότι κατ’ αυτό τον τρόπο θα αποφεύγεται ο δεύτερος γύρος των εκλογών, στην περίπτωση που ένας συνδυασμός δεν καταφέρει να φτάσει το ποσοστό εκλογής, καθώς, για παράδειγμα, σε δήμο με τέσσερις συνδυασμους ο δήμαρχος θα μπορεί να εκλεγεί από την πρώτη Κυριακή, καθώς στο ποσοστό που παίρνει ο συνδυασμός του θα προστίθενται και οι σταυροί της εναλλακτικής επιλογής όσων ψηφοφόρων το επιλέξουν.

Σύμφωνα με την «Καθημερίνη» στόχος του υπουργείου είναι να αυξηθεί η συμμετοχή των πολιτών στις αυτοδιοικητικές εκλογές, καθώς έχει παρατηρηθεί τεράστια αύξηση της αποχής μεταξύ των δύο γύρων: για παράδειγμα, τον Οκτώβριο του 2023, στον πρώτο γύρο των δημοτικών εκλογών το ποσοστό συμμετοχής ήταν 52,5%, ενώ στον δεύτερο γύρο υποχώρησε σημαντικά στο 40,7%. Στις δε περιφερειακές εκλογές η συμμετοχή του δεύτερου γύρου ήταν μόλις στο 35,2%.

Μάλιστα από την ανάλυση των στοιχείων προκύπτει ότι η συμμετοχή εξαρτάται αν στον β’ γύρο οι εκλογές είναι «μονές» (δήμος ή περιφερεια) ή διπλές (και τα δύο), ενώ βαρύνουσα σημασία φαίνεται ότι παίζει και η απουσία… σταυρού, αλλά και το γεγονός ότι δεν υπάρχουν εκλογικά τμήματα ετεροδημοτών. Από εκεί και πέρα, το υπουργείο εκτιμά ότι και οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των συνδυασμών θα είναι πιο… προγραμματικού χαρακτήρα.

Από την άλλη, πάντως, ήδη σύμφωνα με πληροφορίες εκφράζονται επιφυλάξεις για το νέο σύστημα, οι οποίες εδράζονται στο αίτημα για απόλυτη διασφάλιση ότι δεν θα υπάρχουν φαινόμενα νοθείας, δηλαδή «σταυρώματα» στις εναλλακτικές επιλογές μετά το κλείσιμο της κάλπης. Σημειώνεται ότι η αλλαγή του νόμου για τις αυτοδιοικητικές εκλογές «ψήνεται» εδώ και μερικούς μήνες, καθώς ο υπουργός Εσωτερικών, Θοδωρής Λιβάνιος, την είχε προαναγγείλει τον περασμένο Νοέμβριο στο συνεδριο της ΚΕΔΕ.