Δραματική επιστολή μεταναστών, καταγγελίες για άθλιες συνθήκες και σιωπή από το Υπουργείο Μετανάστευσης

Ένα κέντρο «ασφυξίας» στην καρδιά των Χανίων

Στο κέντρο κράτησης της Αγυιάς Χανίων, εκατοντάδες άνθρωποι –άνδρες, γυναίκες και παιδιά– ζουν εδώ και εβδομάδες εγκλωβισμένοι σε απάνθρωπες συνθήκες. Οι αριθμοί σοκάρουν: 342 μετανάστες βρίσκονταν ήδη κρατούμενοι για περισσότερο από έναν μήνα, στους οποίους προστέθηκαν άλλοι 196 τις τελευταίες ημέρες και αναμένονται ακόμη 35, με αποτέλεσμα ο συνολικός αριθμός να ξεπερνά τους 573.

Στις 14 Αυγούστου οι καταγεγραμμένοι ήταν 452. Ένα μήνα αργότερα, η κατάσταση έχει εκτραχυνθεί, κυρίως λόγω των αλλαγών που επέβαλε ο νέος Υπουργός Μετανάστευσης Θάνος Πλεύρης. Οι αποφάσεις αυτές οδήγησαν σε θεσμικό χάος και σε έναν εγκλωβισμό 352 ανθρώπων που παραμένουν κρατούμενοι χωρίς δυνατότητα επικοινωνίας με συγγενείς ή δικηγόρους.

Νομοθεσία που «μετατρέπει» πρόσφυγες σε κρατουμένους

Με βάση τη νέα νομοθεσία, ακόμη και οι πρόσφυγες αντιμετωπίζονται ως κρατούμενοι μέχρι να ολοκληρωθούν οι γραφειοκρατικές διαδικασίες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα εκατοντάδες άνθρωποι να παραμένουν σε άθλιες συνθήκες, χωρίς πρόσβαση σε βασικά δικαιώματα. Η αδυναμία επικοινωνίας με τον έξω κόσμο έχει φέρει σε απόγνωση τους κρατούμενους, με αποτέλεσμα να καταγραφούν απεργίες πείνας και απειλές εξέγερσης.

«Το κέντρο βρωμά» – Αρρώστιες και ψυχολογική κατάρρευση

Οι εικόνες μέσα στο κέντρο Αγυιάς είναι αποκαλυπτικές. Όπως σημειώνουν άνθρωποι που βρέθηκαν στον χώρο, «το κέντρο βρωμά». Δεν υπάρχει κλιματισμός παρά μόνο ένας μεγάλος ανεμιστήρας στην είσοδο του κτιρίου, δεν υπάρχουν διαχωριστικά στα ντουζ, δεν υπάρχουν επαρκείς τουαλέτες. Παρά τις προσπάθειες των ανθρώπων του Λιμενικού καθώς και του Δήμου Χανίων, η απουσία υποδομών και υγειονομικής φροντίδας έχει οδηγήσει σε έξαρση ασθενειών. Δερματολογικές λοιμώξεις, όπως ο σταφυλόκοκκος, μεταδίδονται ταχύτατα, ενώ καταγράφονται και περιπτώσεις χρόνιων παθήσεων, όπως διαβήτης και υπέρταση, χωρίς καμία μέριμνα.

Η ψυχολογική πίεση είναι εξίσου συντριπτική. Ένας μετανάστης οδηγήθηκε στο Ψυχιατρείο Χανίων μετά από κρίση που αποδόθηκε στις αφόρητες συνθήκες κράτησης.

Σιωπή και «μαύρο» στην ενημέρωση

Παράλληλα, το Υπουργείο Μετανάστευσης φαίνεται να έχει επιβάλει ένα ιδιότυπο «μαύρο» στους δημοσιογράφους. Η είσοδος καμερών έχει απαγορευθεί, ώστε να μην υπάρξουν εικόνες που θα αποτυπώσουν την πραγματικότητα.

Ο λόγος είναι σαφής: η παρουσία δημοσιογράφων κινητοποιεί τους μετανάστες, οι οποίοι σπεύδουν να ζητήσουν βοήθεια, δημιουργώντας όμως ταυτόχρονα και μία κατάσταση που είναι δύσκολα διαχειρίσιμη από τις αρχές.

Η κραυγή απελπισίας: «Θα πεθάνουμε από την πείνα»

Η δραματική κατάσταση αποτυπώνεται και σε ένα συγκλονιστικό μήνυμα που κατάφερε να βγάλει μέσα από τις χαραμάδες του κτιρίου μετανάστης. Έγραψε σε χαρτί που το έδειξε σε άνθρωπο που βρισκόταν από έξω:

**«Είμαστε εδώ μέσα πολλές μέρες.

Έχουμε παιδιά και γυναίκες και κάποιοι από εμάς είναι άρρωστοι.

Έχουμε δερματικές παθήσεις και χρόνιες ασθένειες, όπως διαβήτη και υπέρταση.

Το φαγητό δεν είναι αρκετό. Θα πεθάνουμε από την πείνα.

Σας παρακαλούμε, μπορείτε να καλέσετε κάποια οργάνωση να έρθει σε εμάς;

Είμαστε περίπου 500 άνθρωποι.

Η κατάστασή μας είναι πολύ άσχημη.

Είμαστε μετανάστες από περισσότερες από τέσσερις χώρες.»**

Η χειρόγραφη αυτή μαρτυρία συνοψίζει την απόγνωση και την αίσθηση εγκατάλειψης που κυριαρχεί στο κέντρο κράτησης.

Οι οργανώσεις αποχωρούν – το κράτος απουσιάζει

Η κατάσταση έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο που ακόμη και οι εθελοντές γιατροί αλλά και ο Ερυθρός Σταυρός αποχώρησαν, καταγγέλλοντας τις συνθήκες.

Η απουσία θεσμικής παρέμβασης, η αδράνεια της πολιτείας και η έλλειψη στοιχειώδους ανθρωπιστικής μέριμνας έχουν μετατρέψει την Αγυιά σε ένα κέντρο «ασφυξίας» για εκατοντάδες ανθρώπους.

Ελ. Ζερβουδάκη: «Αυτό που συμβαίνει στην Αγυιά είναι απάνθρωπο»

Όπως αποκαλύπτει η Αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής του Δήμου Χανίων, Ελένη Ζερβουδάκη, περισσότεροι από 570 μετανάστες παραμένουν εγκλωβισμένοι για πάνω από έναν μήνα σε έναν χώρο που έχει σχεδιαστεί για παραμονή λίγων ημερών.

Μεταξύ των κρατουμένων υπάρχουν άνδρες, γυναίκες, παιδιά, αλλά και έγκυες γυναίκες, άτομα με σοβαρά δερματολογικά προβλήματα, ψυχιατρικά περιστατικά και ασθενείς με χρόνια νοσήματα. Όπως τονίζει η ίδια, «είναι ανεπίτρεπτο, δεν μπορώ να το χαρακτηρίσω. Γενικώς είναι απάνθρωπο όλο αυτό».

Απόφαση Υπουργού Μετανάστευσης χωρίς εφαρμογή

Η κρίση πυροδοτήθηκε, σύμφωνα με την κ. Ζερβουδάκη, από τη νομοθετική τροπολογία του Υπουργού Μετανάστευσης Θάνου Πλεύρη, η οποία προβλέπει ότι όλοι οι νεοεισερχόμενοι, ακόμη και οι πρόσφυγες, θεωρούνται πλέον κρατούμενοι έως ότου ολοκληρωθεί η διαδικασία μεταφοράς τους σε κλειστές δομές.

Η ίδια εξηγεί:

«Από την ημέρα που ήρθαν αυτοί οι άνθρωποι, θεωρούνται κρατούμενοι. Την αρμοδιότητα για τη φύλαξη και τη μεταφορά τους την έχει η ΕΛ.ΑΣ. Όμως το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη δεν έχει ενεργοποιηθεί, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να παραμένουν εδώ για πάνω από ένα μήνα».

Η νέα νομοθεσία δεν συνοδεύτηκε από τη θεσμική ετοιμότητα για την υλοποίησή της. Η καθυστέρηση στη μεταφορά έχει οδηγήσει σε ακραίες συνθήκες διαβίωσης.

Καθημερινή εξαθλίωση, χωρίς επικοινωνία, χωρίς γιατρούς

«Οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν επικοινωνήσει με τους συγγενείς τους, με κανένα από τους δικούς τους ανθρώπους, γιατί έχουν κατασχεθεί τα τηλέφωνα», επισημαίνει η Αντιδήμαρχος. «Αυτή ήταν πάντα η διαδικασία. Απλώς τώρα έχει περάσει ένας ολόκληρος μήνας και δεν έχει γίνει μεταφορά στην ηπειρωτική Ελλάδα.»

Η παρατεταμένη παραμονή σε χώρο που δεν είναι κατάλληλος ούτε για τριήμερη φιλοξενία, έχει οδηγήσει σε υγειονομική και ψυχολογική κατάρρευση. «Υπάρχουν δερματολογικά προβλήματα, ψυχιατρικός ασθενής, έγκυος γυναίκα, άνθρωπος με ζάχαρο», αναφέρει η ίδια.

Η ένταση που επικρατεί οδήγησε τον Ερυθρό Σταυρό και τους εθελοντές γιατρούς να αποχωρήσουν, αφήνοντας μόνο τον Δήμο, το Λιμενικό και την Αστυνομία να διαχειρίζονται την κατάσταση.

«Έχουν κάνει τα πάντα» – και όμως, τίποτα δεν αλλάζει

Η κ. Ζερβουδάκη περιγράφει τον αγώνα δρόμου του Δήμου Χανίων και του Λιμενικού Σώματος για να δοθεί λύση.

«Έχουμε κάνει ό,τι μπορούμε προς όλους τους φορείς – στην Εισαγγελία, στους βουλευτές, στα υπουργεία. Κάθε μέρα γίνονται τηλεφωνήματα, καταθέτουμε αιτήματα. Χθες μας υποσχέθηκαν ότι σύντομα θα φύγουν. Όμως μέχρι σήμερα, τίποτα.»

Η ίδια αποκαλύπτει πως υπάρχουν διαθέσιμες δομές στην ηπειρωτική Ελλάδα, όπως στη Λάρισα. Όμως το πρόβλημα «κολλάει στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη», το οποίο δεν προχωρά στη μεταφορά των ανθρώπων, αφήνοντάς τους επί της ουσίας σε μια ιδιότυπη διοικητική ομηρία.

Οικονομική αιμορραγία για τον Δήμο Χανίων – χωρίς κρατική στήριξη

Το κόστος της διαχείρισης αυτής της έκτακτης κρίσης, έχει πέσει εξ ολοκλήρου στον Δήμο Χανίων, παρότι –όπως υπογραμμίζει η Αντιδήμαρχος– «δεν είμαστε δήμος υποδοχής, είμαστε απλά ένας αλληλέγγυος δήμος».

Τα νούμερα προκαλούν ίλιγγο:

• Περισσότερα από 7.000 ευρώ την ημέρα.

• Από 1 Ιανουαρίου έως 14 Ιουνίου 2025: 550.000 ευρώ.

• Από 16 Ιουνίου έως σήμερα: άλλες 260.000 ευρώ.

Σύμφωνα με την κ. Ζερβουδάκη, μέχρι στιγμής ο Δήμος δεν έχει λάβει ούτε ένα ευρώ. Μόνο μια ανεπίσημη ενημέρωση ότι «μάλλον τη Δευτέρα» θα εκταμιευθεί ποσό 200.000 ευρώ. «Θα το δούμε. Είμαστε σε αναμονή», σημειώνει.

Ένα ερώτημα χωρίς απάντηση: Πόσες μέρες ακόμα;

Το πραγματικό ερώτημα που αιωρείται πάνω από την Αγυιά, δεν είναι μόνο πότε θα μεταφερθούν οι άνθρωποι. Είναι πότε θα αναλάβει το κράτος τις ευθύνες του απέναντι στους ανθρώπους αυτούς, αλλά και απέναντι στους φορείς που σηκώνουν το βάρος μιας κατάστασης που δεν δημιούργησαν.

Πίσω από τους αριθμούς βρίσκονται πρόσωπα, οικογένειες, ιστορίες προσφυγιάς. Ανθρώπινα δικαιώματα που καταπατώνται καθημερινά – όχι στα σύνορα, αλλά στην καρδιά της Κρήτης, στην Αγυιά Χανίων.