Ο φαύλος κύκλος της υλοποίησης των έργων οδικής ασφάλειας στον ΒΟΑΚ προκαλεί αντιδράσεις καθώς οι συνεχείς κυβερνητικές δεσμεύσεις, που μένουν στα λόγια, αλλά και οι μεγάλες καθυστερήσεις εξοργίζουν τους κατοίκους της Κρήτης.

Η Ομάδα Κρήτης του Πανελλαδικού Συλλόγου SOS Τροχαία Εγκλήματα με φόντο τις εξαγγελίες του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Χρίστου Δήμα που αφορούσαν παρεμβάσεις για την οδική ασφάλεια στον ΒΟΑΚ, οδήγησαν τον σύλλογο στο να επισημάνει στον Κρητικό λαό τις μεγάλες παραλείψεις και τις επαναλαμβανόμενες τραγωδίες που έχουν σημαδέψει τον οδικό άξονα, παρά και τις πολιτικές υποσχέσεις για έναν καλύτερο και σύγχρονο ΒΟΑΚ.

Αναλυτικά:

Κυβερνητικό κλιμάκιο μαζί με τον Περιφερειάρχη Κρήτης εξήγγειλε στις 21 Ιουνίου στα Χανιά έργα οδικής ασφάλειας που «θα ξεκινήσουν άμεσα» στον ΒΟΑΚ, έργα που η κυβέρνηση είχε υποσχεθεί 11 μήνες πριν μετά το τριπλό θανατηφόρο τροχαίο στο κόμβο του Γαλατά στις 17  Αυγούστου 2024 στο ΒΟΑΚ.

Στη γραμμή που τότε είχε προσδιοριστεί το κύριο στοιχείο είναι τα πλαστικά κολωνάκια που θα τοποθετηθούν σε μεγάλο μήκος για να αποτρέπουν την είσοδο στο αντίθετο ρεύμα και τις μετωπικές συγκρούσεις.

Σε αντίθεση με τις ανακοινώσεις του τότε ΥΜΕ κου Σταικούρα περί ανάγκης διεθνούς διαγωνισμού και κόστους δεκάδων εκατομμυρίων, δεδομένα που αιτιολογούσαν τη χρονική καθυστέρηση εκτέλεσης τους, ανακοινώθηκε πως: « Τα μέτρα αυτά είναι χαμηλού κόστους και άμεσης υλοποίησης, χωρίς να απαιτούνται περιβαλλοντικές ή άλλες αδειοδοτήσεις και απαλλοτριώσεις, που συνεπάγονται χρονοβόρες και κοστοβόρες διαδικασίες». Βέβαια  κόστος 25.000.000 δεν το λες και χαμηλό και μάλιστα όταν πρόκειται να το εισπράξει η ίδια εταιρεία που θα κατασκευάσει και το «νέο ΒΟΑΚ» εργολαβία που δεν περιλαμβάνει κανένα ανταποδοτικό όφελος για το Δημόσιο.

Με δεδομένο τον πολύ μεγάλο αριθμό θανατηφόρων τροχαίων στην Κρήτη και το γεγονός πως η ολοκλήρωση του νέου ΒΟΑΚ θα απαιτήσει αρκετά χρόνια κάθε έργο οδικής ασφάλειας στις υπάρχουσες υποδομές έχει εξαιρετική σημασία αρκεί βέβαια να αποδειχτεί αποτελεσματικό.

Ας μη ξεχνάμε όμως πως ΔΕΝ γίνονται όλα τα σοβαρά τροχαία  στον ΒΟΑΚ. Ενδεικτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο Γιάννης Λιονάκης από το σύνολο των 64 νεκρών που είχαμε στο οδικό δίκτυο της Κρήτης το 2024, οι 29 χάθηκαν στο επαρχιακό οδικό δίκτυο, οι 15 μέσα στις πόλεις και οι 20 στο ΒΟΑΚ. Αυτό ας το συγκρατήσουμε γιατί δείχνει καθαρά πως  ούτε οι όποιες βελτιώσεις ούτε κι ο νέος ΒΟΑΚ (απόλυτα αναγκαίος φυσικά) δεν πρόκειται να μας σώσουν. Γιατί δεν φταίνε μόνον οι δρόμοι…

Παρουσιάζοντας τα στοιχεία των τροχαίων τα δυο τελευταία χρόνια σε τμήματα του ΒΟΑΚ οι ομιλητές όρισαν σαν τμήματα που χρήζουν άμεσης παρέμβασης τα τμήματα Κολυμπάρι – Χανιά και ΧΥΤΑ Ηρακλείου – Λινοπεράματα ενώ και για τα υπόλοιπα υποσχέθηκαν παρεμβάσεις εντός του 2025.

Πέρα από τα κολωνάκια, που και μείς και πάρα πολλοί φορείς, ανάμεσα τους και το ΤΕΕ, έχουν εκφράσει τις επιφυλάξεις τους τόσο για την αποτελεσματικότητα τους όσο και για τον «χρόνο ζωής» που θα έχουν, ουσιαστική θεωρούμε την: « Διαμόρφωση διατομής τριών (3) λωρίδων τύπου «β2+1» με ενδιάμεση λωρίδα ασφαλούς προσπέρασης μήκους 1 – 2,5 χλμ., εναλλασσόμενη στις δύο κατευθύνσεις κυκλοφορίας, όπου το πλάτος του οδοστρώματος είναι ≥ 11,00 μ».

Θετική είναι επίσης η  εξαγγελία διαμόρφωσης δύο (2) νέων κόμβων (Γεροπόταμου & ΧΥΤΑ Ηρακλείου) που όμως θα έπρεπε να συμπληρωθεί και από άλλους όπως πχ στη Λυγαριά Ηρακλείου, ιδιαίτερα επικίνδυνο σημείο με πολύ μεγάλη κίνηση (πρόσφατα έγινε κινητοποίηση κατοίκων για το θέμα).

Από κει και πέρα είναι ακατανόητη  η εμμονή στα πλαστικά κολωνάκια και στο να μη τοποθετηθούν σταθερά διαχωριστικά (τσιμεντένια στηθαία ή ατσαλένιες μπάρες) σε τμήματα που αυτό είναι εφικτό.

Αναρωτιέται κανείς γιατί χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία για τα τροχαία μόνο της περιόδου 2022-2024 για τεκμηρίωση προτεραιοτήτων.  Είχε μήπως αλλάξει πιο πριν τίποτα στο ΒΟΑΚ για να περιοριστούμε σ αυτή την περίοδο;

Μια πιο μακρόχρονη θεώρηση θα μας έδινε ας πούμε σαν άμεση προτεραιότητα μια παρέμβαση στις στροφές στις Σίσες, τόπο αναρίθμητων τροχαίων, πολλά από τα οποία θανατηφόρα από τα οποία αρκετά πολύνεκρα, δρόμο που εξακολουθεί να διατηρεί αυτούσια την επικινδυνότητα του. Και όμως δεν είναι στην πρώτη γραμμή…

Σωστά βέβαια τέθηκε σε προτεραιότητα το τμήμα ΧΥΤΑ Ηρακλείου – Λινοπεράματα (αν και δεν περιλαμβάνει κόμβο ούτε στη Λυγαριά, ούτε στο Φόδελε). Όμως δεν ξεχνάμε ότι το έργο στο τμήμα αυτό είχε χρηματοδοτηθεί από το 2017 και όχι μόνο δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ παρότι είχαν εγκριθεί όλες οι σχετικές μελέτες και προβλεφθεί ποσό 4.500.000 ευρώ αλλά ακυρώθηκε και τα χρήματα «πάγωσαν» από την επόμενη κυβέρνηση με τη γνώση και τη σιωπή της Περιφέρειας Κρήτης όπως ο ίδιος ο Περιφερειάρχης και ο αντιπεριφερειάρχης Τεχνικών Έργων κος Σκουλάς δήλωσαν δημόσια τον Οκτώβρη του 2024.

11.000.000 ευρώ που εγκρίθηκαν το 2017 για βελτιώσεις οδικής ασφάλειας στο ΒΟΑΚ δεν  χρησιμοποιήθηκαν ποτέ και αγνοούνται…

«Τώρα συζητάμε αν αυτά τα χρήματα θα επανεργοποιηθούν” δήλωσε ο αντιπεριφερειάρχης ενώ ο περιφερειάρχης συμπλήρωσε: «η Κρήτη δικαιούται να πάρει αυτά που δεν πήρε τα προηγούμενα χρόνια». 

Έχουμε αναφερθεί συχνά στη χρονοκαθυστέρηση με την οποία πραγματοποιούνται τα έργα οδικής ασφάλειας στην Κρήτη. Από το κεντρικό κράτος, την Περιφέρεια αλλά και πολλούς Δήμους.

Έχουμε ζητήσει μια δημόσια τοποθέτηση για το πώς «πάγωσαν» τα 11 εκατομμύρια του 2017 που κανείς δεν είναι πρόθυμος να δώσει.

Αυτοί που αλληλοσυγχαίρονται κατά τις εξαγγελίες αν μη τι άλλο γνωρίζουν πολύ καλά πως αν δεν είχε ακυρωθεί το έργο Φόδελε – Λινοπεράματα πολλές τροχαίες συγκρούσεις, αρκετές από τις οποίες θανατηφόρες, θα είχαν αποφευχθεί με κορυφαία αυτή που  οδήγησε στο θάνατο της Μαρίας Αυγουστάκη και του 21 μηνών εγγονού της Νικόλα τον Ιανουάριο του 2024

Υπενθυμίζουμε πως με απόφαση του ΣτΕ, που έγινε γνωστή στις 22.2.2025 (ΕΔΩ), Δημόσιο και Περιφέρεια Κρήτης υποχρεούνται να καταβάλουν 780.000 ευρώ αποζημίωση σε συγγενείς της τετραμελούς οικογένειας Σφακιανάκη που στις 22/7/2011 εγκατέλειψε το μάταιο τούτο κόσμο λόγω «παράλειψης εγκατάστασης βασικών υποδομών οδικής ασφάλειας», όπως αποφάσισε το ΣτΕ, στο ΒΟΑΚ στην περιοχή Καρτερού. Όπως πάντα το ποιος ενέκρινε το έργο, ποιος το σχεδίασε, ποιος το εκτέλεσε και το ποιος το παρέλαβε δεν έχει την παραμικρή σημασία.  Δεν υπάρχει προσωπική ευθύνη. Όλα καλά συνεχίζουμε.

Δυστυχώς όσο συνεχίζει να δεσπόζει αυτή η νοοτροπία και να προκρίνονται μπαλώματα που θα αποδειχθούν αναποτελεσματικά, έργα να πραγματοποιούνται με καθυστέρηση δεκαετιών χρηματοδοτήσεις να «εξαφανίζονται» και να διαιωνίζεται η έλλειψη προσωπικής ευθύνης μόνο αισιόδοξοι δεν μπορούμε να είμαστε.

Τραγική ειρωνεία: Ενώ περιχαρείς κεντρικοί και τοπικοί παράγοντες εγκαινίαζαν την Γέφυρα Κερίτη στον Αλικιανό, λίγες ώρες μετά στα Κουνουπιδιανά στο δρόμο του Πολυτεχνείου Κρήτης εκεί που τον Αύγουστο  του 2017 εκτελέστηκαν εν ψυχρώ η Στέλλα και ο Γιάννης ένα ΙΧ ανατράπηκε μέσα στο δρόμο, προφανώς… λόγω χαμηλής ταχύτητας ή επειδή  ο οδηγός ήταν ματιασμένος

Οκτώ χρόνια μετά η Περιφέρεια Κρήτης δεν μπόρεσε ακόμα να υλοποιήσει το αποκλειστικά δικής της αρμοδιότητας έργο δυο κυκλικών κόμβων ενώ όλες οι σχετικές μελέτες έχουν εγκριθεί εδώ και χρόνια όπως μας διαβεβαιώνουν.