Το γνωστό δίλημμα που θέτουν οι ληστές στα θύματά τους, θέτουν πλέον ανοιχτά οι κυβερνώντες στους Κρητικούς σχετικά με την ανακατασκευή του δρόμου- καρμανιόλα που λέγεται ΒΟΑΚ. Κι απ’ τη μεριά τους έχουν κι ένα «δίκιο». Σχεδόν σε όλη τη χώρα οι πολίτες πληρώνουν διόδια για να περνούν από τους δρόμους του Μπόμπολα, του Παρασκευαΐδη, του Περιστέρη, της Vinci, της Hochtief και δυο τριών άλλων μεγαλοεργολάβων. Γιατί να μην πληρώνουν κι οι Κρητικοί, να βοηθήσουν τους μεγαλοεργολάβους μας, που λόγω κρίσης «ξενιτεύονται» και κατασκευάζουν έργα στο Κατάρ, στο Ντουμπάι και αλλού; Έτσι λοιπόν φαίνεται να έχουν αποφασίσει να μας αφήνουν να σκοτωνόμαστε μέχρι να πούμε ναι στα διόδια. Αυτός ο ανήθικος εκβιασμός από πολλούς βαφτίζεται ρεαλισμός και συνοδεύεται από ανοησίες του στυλ «να μπει ένας ιδιώτης να φτιάξει ένα σύγχρονο και ασφαλή αυτοκινητόδρομο γιατί το κράτος δεν έχει λεφτά». Αν ο ΒΟΑΚ ανακατασκευάζονταν ως δημόσιο έργο πάλι οι «εθνικοί» μας εργολάβοι θα τον κατασκεύαζαν επ’ αμοιβή. Όμως δεν τους αρκεί αυτό, θέλουν να τους πληρώνουμε για μια ζωή διόδια και μάλιστα για ένα δρόμο στον οποίο ουσιαστικά δεν θα βάλουν χρήματα. Μάλιστα δεν θα βάλουν χρήματα! Γιατί αυτή είναι η μέθοδος της παραχώρησης είναι ασύμφορη και δαπανηρή και μόνο η ιδεοληψία απελπισμένων νεοφιλελεύθερων μπορεί να τη δικαιολογήσει. Άλλωστε δεν πάνε πολλά χρόνια από το 2008 που ο τότε ΥΠΕΧΩΔΕ Γ.Σουφλιάς έλεγε ότι η μέθοδος της παραχώρησης δε μπορεί να εφαρμοστεί στην Κρήτη γιατί έχουμε πολλούς ανισόπεδους κόμβους. «Έκλεισε ουσιαστικά το θέμα της παραχώρησης του ΒΟΑΚ σε ιδιώτες ο Γιώργος Σουφλιάς. Ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ δεν άφησε πολλά περιθώρια για να δοθεί το βασικό οδικό δίκτυο της Κρήτης σε ιδιώτες όχι γιατί δεν…θέλει, αλλά γιατί δεν βγαίνουν τα νούμερα!” έγραφε σε ρεπορτάζ της η εφημερίδα Πατρίς στις 28/5/2008)
Ας δούμε τα πρώτα έργα που έγιναν με αυτό τον τρόπο και παρατηρείστε πόσα …πολλά χρήματα έβαλε ο ιδιώτης:
Τα παραπάνω υπογράφτηκαν αλλά αν τηρήθηκαν είναι μια άλλη ιστορία. Ενδεικτικά αναφέρουμε την περίπτωση της Αττικής Οδού. Στην Αττική οδό, το αρχικό ύψος της σύμβασης ήταν 432 δις δρχ. ενώ τελικά το κόστος έφτασε στα 900 δις δρχ. Φυσικά το βάρος επωμίστηκε το Δημόσιο που τελικά κάλυψε το 68% του κόστους, τα τραπεζικά δάνεια ήταν τελικά 26% και ο ιδιώτης – κατασκευαστής συνέβαλε με το 6% !!! Τα πρώτα τρία χρόνια εισέπραξε άνω των 555 εκ ευρώ δηλαδή κοντά 192 δις δρχ. δηλαδή το 82% του δανεισμού! Κι αυτό το λέμε «ο ιδιώτης έβαλε τα λεφτά του»;
Κι αν νομίσετε ότι αυτά έγιναν τότε υπό την πίεση των Ολυμπιακών αγώνων με τον ίδιο και χειρότερο τρόπο παραχωρήθηκαν το 2007 και οι αυτοκινητόδρομοι “Αιγαίου”, “Ιόνια Οδός”, “Κεντρικής Ελλάδος Ε65” και “Ολυμπία Οδός”. Ας δούμε τη χρηματοδότηση σε δύο από αυτούς από στοιχεία που έχουν αναρτήσει οι ίδιες οι εταιρείες στις ιστοσελίδες τους:
ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟΣ ΑΙΓΑΙΟΥ
ΙΟΝΙΑ ΟΔΟΣ
Τι συνέβη τελικά; Η κατασκευή των δρόμων αυτών διακόπηκε στις αρχές του 2011όταν οι τράπεζες σταμάτησαν το δανεισμό και οι κατασκευαστές δήλωσαν αδυναμία να συνεχίσουν. Αυτοί που θα έλυναν το χρηματοδοτικό πρόβλημα της κατασκευής περίμεναν να τους δανείσουν οι τράπεζες τα λεφτά των καταθετών, τα δικά μας λεφτά, για να μας φτιάξουν τους δρόμους. Το Δεκέμβρη του 2013 για να ξεμπλοκάρουν τα έργα ψηφίστηκε στη Βουλή η τροποποίηση των τεσσάρων συμβάσεων βάσει των οποίων το Δημόσιο πληρώνει ακόμη και για τη διακοπή των εργασιών που αποφάσισαν οι ίδιοι οι εργολάβοι, αν και αυτοί είχαν την ευθύνη της χρηματοδότησης. Συνολικά περί τα 785 εκατ. ευρώ στις τέσσερις κοινοπραξίες των εργολάβων.( Αιγαίου 258,2 εκατ. ευρώ, Κεντρικής Ελλάδας 175,3 εκατ. ευρώ, Ολυμπία 174,8 εκατ. ευρώ και Ιονία 178,5 εκατ. ευρώ). Φυσικά αυξάνεται και η χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου γύρω στα 1,2 δισ., χρήματα που προέρχονται από το ΕΣΠΑ εις βάρος άλλων έργων, ενώ οι δαπάνες τουλάχιστον 600 εκατ. ευρώ για την αποζημίωση κατασκευαστών δεν θεωρούνται επιλέξιμες, άρα θα πληρωθούν από εθνικούς πόρους!!! Όλα για τους εργολάβους, που κατά τα άλλα θα έβαζαν τα λεφτά τους να φτιαχτούν δρόμοι.
Αλλά τ’ απανωπρούκια των εργολάβων δεν έχουν τελειωμό.
Αν φτιαχτεί ο δρόμος, μη σας περάσει από το μυαλό να πηγαίνετε από την παλιά εθνική οδό γιατί τότε η εταιρεία θα ζητήσει και θα πάρει τα διαφυγόντα έσοδα της από τον κρατικό προϋπολογισμό, όπως έκανε η ΜΟΡΕΑΣ Α.Ε. (κοινοπραξία Μπόμπολα, Παρασκευαΐδη, Κόκκαλη), που θα πάρει 350 εκ. Ευρώ, χρήματα που υπολόγιζε να βγάλει από τα διόδια αλλά αυτό δε συνέβη λόγω κρίσης και μείωσης των μετακινήσεων!
Τέλος να μην ξεχνάμε ότι δεν είναι μόνο στο ΒΟΑΚ που χάνονται ανθρώπινες ζωές. Η μεγάλη πλειονότητα των θυμάτων χάνει τη ζωή του στο υπόλοιπο οδικό δίκτυο και αυτό δε μπορεί να είναι πλέον ανεκτό. Χρειαζόμαστε μια μεγάλη πρωτοβουλία σε πολλά επίπεδα που θα στοχεύει στη μείωση και μελλοντικά στο μηδενισμό των τροχαίων. Κάτι σαν αυτό που πρόσφατα ονόμασε «όραμα μηδέν» ο δήμαρχος της Νέας Υόρκης ακολουθώντας το σουηδικό δρόμο αντιμετώπισης της μάστιγας των τροχαίων. (αναλυτικό ρεπορτάζ μπορεί να βρει κάποιος στην Εφημερίδα των Συντακτών της 3ης Αυγούστου 2014). Δεν αρκεί η αξιόλογη εθελοντική δράση μερίδας συμπολιτών μας. Χρειαζόμαστε ένα μεγάλο σχέδιο της Περιφέρειας Κρήτης, σε συνεργασία με όσους εμπλέκονται με την οδική ασφάλεια, που βασική, αλλά όχι μοναδική, πλευρά του θα είναι και η διεκδίκηση από τον κρητικό λαό ενός σύγχρονου, δημόσιου και ασφαλή αυτοκινητόδρομου, τον οποίο έχουμε ήδη πληρώσει και δικαιούμαστε να έχουμε.
Γιάννης Κυριακάκης,
περιφερειακός σύμβουλος Κρήτης
εκλεγμένος με το συνδυασμό ΑΝΥΠΟΤΑΧΤΗ ΚΡΗΤΗ