«Αποθέωση της υποκρισίας» χαρακτηρίζει ο καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Γιάννης Βαρουφάκης τον ισχυρισμό ότι η μείωση του εργασιακού κόστους θα βελτιώσει σήμερα την ανταγωνιστικότητα στην Ελλάδα. 
Κάνει λόγο για σκληρή μάχη ως προς τη συμμετοχή των hedge funds στο PSI και τονίζει ότι με την υπαγωγή τους στο βρετανικό δίκαιο αφαιρέθηκε η δυνατότητα μελλοντικού «κουρέματος» ελληνικών ομολόγων. Όσο για το Λουκά Παπαδήμο; Αναφέρει χαρακτηριστικά πως τρεις μέρες προτού οριστεί πρωθυπουργός ήταν πολέμιος της αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους. Ο ίδιος θεωρεί ότι η «λιγότερο επώδυνη» προοπτική θα επέλθει μέσα από μία νέα γερμανική ηγεσία η οποία θα μπορεί πράγματικά να “ηγεμονεύσει”, να μην συμπεριφέρεται δηλαδή εγωιστικά και να έχει όραμα για το ευρωπαϊκό εγχείρημα.
Είπε στο tvxs.gr:
- Η γερμανική πλευρά αυταπατάται πως η Ευρωζώνη δεν θα πληγεί ιδιαίτερα από μία ενδεχόμενη έξοδο της Ελλάδας.
- Η κυβέρνηση είχε την υποχρέωση απέναντι σε ολόκληρη την Ευρώπη να αρνηθεί τα τελευταία μέτρα.
- Η παραμονή στην Ευρωζώνη δεν εμποδίζει τη μετατροπή της Ελλάδας σε χώρα με βιοτικό επίπεδο βαλκανικού τύπου.
- Η Πορτογαλία είναι το ίδιο χρεοκοπημένη με την Ελλάδα.
Συμμερίζεστε την άποψη ότι, πρακτικά, στο PSI συμμετέχουν ουσιαστικά οι Έλληνες και όχι οι ξένοι ομολογιούχοι, με αποτέλεσμα όπως χαρακτηριστικά λέγεται να «αυτοαναδιαρθρώνεται» η Ελλάδα;
Επί της ουσίας, εδώ συμβαίνει το εξής:
Οι τράπεζες έχουν έτσι κι αλλιώς εναποθέσει στην ΕΚΤ όποιο ομόλογο του ελληνικού Δημοσίου κατείχαν, ως ενέχυρο για να αντλήσουν ρευστό. Αυτή η συναλλαγή έχει δημιουργήσει στην ΕΚΤ την απόλυτη φοβία ότι αυτά τα χρήματα τα οποία έχουν δανειστεί οι τράπεζες, με αυτού του είδους τα ενέχυρα, δεν πρόκειται να επιστραφούν ποτέ πίσω. Συνεπώς, τα ελληνικά ομόλογα θα επιμείνουν. Η ΕΚΤ, όμως, θα πρέπει να αποδεχτεί το «κούρεμα» για αυτά τα ομόλογα. Στο PSI, λοιπόν, συμμετέχουν σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό οι τράπεζες, οι οποίες δεν έχουν πρόβλημα να το προσυπογράψουν, είτε είναι ελληνικές, είτε είναι ξένες. Ένα πολύ σημαντικό μέρος εκείνων οι οποίοι θα πληγούν από τη διαδικασία είναι τα hedge funds τα οποία κερδοσκόπησαν αγοράζοντας ελληνικά ομόλογα, απαιτώντας τώρα να μη συμμετάσχουν στο PSI, με την απειλή ότι θα ενεργοποιήσουν τα CDs (ασφάλιστρα κινδύνου). Αυτό θα συνεχιστεί. Μένει να δούμε αν τελικώς θα συμμετάσχουν στο PSI. Εδώ παίζεται ένα πολύ μεγάλο power game μεταξύ ΔΝΤ – ΕΚΤ και αυτών των hedge funds, στο πλαίσιο του ISDA, της επιτροπής η οποία αποφασίζει αν θα ενεργοποιηθούν τα CDs ή όχι.
Πώς κρίνετε τους χειρισμούς Παπαδήμου;
Ασκώ σαφή κριτική πάνω σε 3 σημεία:
1. Ο κ. Παπαδήμος ήταν από τα ηγετικά στελέχη της ΕΚΤ, όταν εκείνη διέπραξε ένα μεγάλο έγκλημα σε βάρος της ευρωπαϊκής οικονομίας τον Ιούλιο του 2008. Σε μια εποχή που κατέρρεαν τα πάντα, ο κ. Παπαδήμος με τον κ. Τρισέ ανέβαζαν τα επιτόκια της ΕΚΤ. Μόνο και μόνο γι’ αυτό, θα έπρεπε να έχει τεθεί σε διαθεσιμότητα και το όνομά του να ταυτίζεται με την αποτυχία. Σαν να μην έφτανε αυτό, 1 χρόνο μετά (η ευρωπαϊκή οικονομία δεν είχε συνέλθει από το σοκ του 2008), αφού στην ΕΚΤ είχαν αναγκαστεί να ρίξουν τα επιτόκια στο 1%, τα ανέβασαν ξανά και πάλι ανοήτως.
2. Όταν ο ίδιος συνταξιοδοτήθηκε και επέστρεψε στην Ελλάδα, ως σύμβουλος του Γιώργου Παπανδρέου, τον συμβούλευε σε βάρος οποιασδήποτε συζήτησης περί αναδιάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους. Έως και 3 μέρες πριν από τον ορισμό του ως πρωθυπουργού, παρέμενε εναντίον της αναδιάρθρωσης του χρέους και, μάλιστα, χαρακτήριζε μαζί με άλλους εθνικό προδότη και ανόητο όποιον από εμάς μιλούσε για αναδιάρθρωση του χρέους. Τρεις μέρες μετά αναδείχθηκε στην πρωθυπουργία για να διεκπεραιώσει την αναδιάρθρωση του χρέους. Μπορεί να μας εξηγήσει τι άλλαξε; Προσωπικά, δεν έχω πρόβλημα με τους ανθρώπους που αλλάζουν γνώμη, αρκεί να μας εξηγούν τους λόγους και να προβαίνουν στην απαραίτητη αυτοκριτική.
3. Η πρωθυπουργία Παπαδήμου έχει ένα συγκεκριμένο στόχο, job description, που είναι να υπογράψει αυτό το Μνημόνιο. Πέρα από αυτό, ελάχιστοι είναι οι χειρισμοί του.
Τι συνεπάγεται, λοιπόν, στην πραγματικότητα η υπαγωγή ελληνικών ομολόγων στο βρετανικό δίκαιο;
Το ελληνικό Δημόσιο δεν θα μπορεί πια να «κουρέψει» αυτά τα ομόλογα. Τόσο απλά.
Κατά τη γνώμη σας σήμερα η Ευρωζώνη, κατά βάση οι Γερμανοί και Γάλλοι κάτοχοι ελληνικών ομολόγων, έχουν λάβει τα μέτρα τους, ώστε να προφυλαχθούν στην περίπτωση εξόδου της Ελλάδας από το Ευρώ;
Νομίζουν. Πιστεύουν ότι βρίσκονται κοντά στο να είναι αλώβητοι από μία ελληνική πτώχευση – κατάρρευση. Ακριβώς όπως ο Χανκ Πόλσον, ο υπουργός Οικονομικών του Τζορτζ Μπους, το Σεπτέμβριο του 2008, πίστεψε ότι μπορεί να σταματήσει την «καταιγίδα» με τη Lehman Brothers. Όπως ο Χανκ Πόλσον έμαθε το πικρό μάθημα, ότι οι διασυνδέσεις μεταξύ αυτών των οργανισμών φτάνουν πάρα πολύ βαθιά, και αυτό το αντιλαμβάνεται κανείς μόνο όταν επέλθει η καταστροφή, πολύ φοβάμαι ότι ακριβώς έτσι θα μάθουμε κι εδώ στην Ευρώπη ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να απομονωθεί και να «καυτηριαστεί».
Θεωρείτε ότι η ελληνική πλευρά είχε τη δυνατότητα, ίσως για τελευταία φορά όπως έχετε πει, να αρνηθεί αυτά τα μέτρα.
Δεν είχε απλώς τη δυνατότητα αλλά την υποχρέωση. Απέναντι σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Αποτελεί ενδεδειγμένη επιλογή για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας η μείωση του μισθολογικού κόστους;
Εδώ έχουμε την αποθέωση της υποκρισίας. Δεν υπάρχει κανένας, ούτε στην Ελλάδα ούτε στο εξωτερικό, ο οποίος να πιστεύει ότι αυτή τη στιγμή η μείωση του μισθολογικού, του εργασιακού κόστους στην Ελλάδα θα αυξήσει την ανταγωνιστικότητα και τις επενδύσεις. Όλοι τους το λένε, όλοι το παπαγαλίζουν, αλλά υποκρίνονται.
Αποτελούν συγκρίσιμα μεγέθη η Ελλάδα και η Πορτογαλία, η οποία χρησιμοποιείται ως επιτυχημένο παράδειγμα εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων, χωρίς βέβαια να αποφεύγει την ύφεση και την περαιτέρω δανειοδότηση από το μηχανισμό στήριξης;
Είναι συγκρίσιμα τα μεγέθη, αλλά δεδομένου ότι η σύγκριση γίνεται μετά λόγου γνώσης και μελετημένα. Τότε καταδεικνύεται κάτι πάρα πολύ απλό: Οι δύο χώρες είναι το ίδιο πτωχευμένες. Το όποια εύσημα, στη βάση του διαίρει και βασίλευε, από κάποιους εκ Γερμανίας, είναι άνευ σημασίας.
Εμποδίζει κάτι τη μετατροπή της Ελλάδας σε χώρα με βιοτικό επίπεδο βαλκανικού τύπου εντός της Ευρωζώνης;
Όχι. Μη ξεχνάμε για παράδειγμα τις τριτοκοσμικές συνθήκες που βλέπουμε στο Μπρονξ. Δεν έφυγε το Μπρονξ από τη ζώνη του δολαρίου.
Σας καλώ ίσως να υπερβείτε τα αυστηρώς οικονομικά: Προσωπικά, σε τι προσδοκάτε πλέον για την αντιστροφή αυτής της πορείας; Ενδεχομένως μία αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών στη Γερμανία και -κατά δεύτερο λόγο- στη Γαλλία;
Πραγματικά, όσο περίεργο και αν ακούγεται αυτό, νομίζω ότι η λιγότερο επώδυνη πορεία θα ήταν η ανάδειξη μιας νέας γερμανικής ηγεσίας η οποία θα επιθυμεί να ηγεμονεύσει της Ευρώπης. Αυτή τη στιγμή, το πρόβλημα της Ευρώπης είναι ότι έχει να κάνει με μια Γερμανία η οποία δεν θέλει να ηγεμονεύσει. Θέλει απλώς να είναι αυταρχική. Αλλά όχι να ηγεμονεύει.
