Της Μαρίας Μιτσοπούλου
Η πολιτική πίεση που δέχεται ο κυβερνητικός εταίρος από τη συμφωνία των Πρεσπών για το ονοματολογικό της γείτονος έχει σοβαρές παρενέργειες στη συγκυβέρνηση, αλλά ταυτόχρονα αντιμετωπίζεται και ως ευκαιρία για ευρύτερες πολιτικές διεργασίες.
Οι διαλυτικές επιπτώσεις στους Ανεξάρτητους Έλληνες έδειξαν την περασμένη εβδομάδα να απειλούν την κυβερνητική πλειοψηφία, τροφοδοτώντας διάφορα σενάρια, αλλά και να θέτουν έντονα υπαρξιακής φύσης ζητήματα για τον ίδιο τον Πάνο Καμμένο και το κόμμα του. Οι ΑΝΕΛΛ φαίνεται να επωμίζονται το μεγαλύτερο κόστος της λύσης στο Σκοπιανό, καθώς «εξαφανίζονται» στις δημοσκοπήσεις με αποτέλεσμα να φυλλορροούν προς διάφορες κατευθύνσεις ακόμα και προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Κι αυτό διότι βουλευτές του συγκυβερνώντος κόμματος φέρονται να έχουν το βλέμμα στραμμένο προς Κουμουνδούρου μεριά, αν ο μη γένοιτο χρειαστεί, διατηρώντας διαύλους επικοινωνίας, έτοιμοι να αποτελέσουν «εφεδρείες» στον μεγάλο κυβερνητικό εταίρο.
Συνεπεία αυτού ο «μικρός» κυβερνητικός εταίρος και αρχηγός των ΑΝΕΛΛ είναι «υποχρεωμένος» να υποστηρίζει αντιφατικές θέσεις που δημιουργούν προβληματισμό για την κυβερνητική σταθερότητα (εφόσον μέσα σε όλα υπόσχεται ότι θα ρίξει την κυβέρνηση), αλλά πλέον στερούν και κάθε πολιτική σοβαρότητα από το επιχείρημα και των δύο εταίρων της συγκυβέρνησης «διαφωνούμε στο Σκοπιανό, συνεργαζόμαστε εποικοδομητικά στα υπόλοιπα και θα εξαντλήσουμε την κυβερνητική θητεία κανονικά». Σε κάθε περίπτωση το Μαξίμου δείχνει ανοχή και κατανόηση στις πολιτικές ανάγκες του Πάνου Καμμένου, με το ερώτημα αν αυτή η κατάσταση μπορεί να τραβήξει για πολύ.
Σοβαρότης… υπό το μηδέν
Κάπου μεταξύ της θέσης ότι αποτελεί τον εγγυητή μη κύρωσης της συμφωνίας με την οποία οι ΑΝΕΛΛ διαφωνούν και της θέσης ότι στηρίζει την κυβέρνηση στην οικονομία και τη μάχη κατά της διαφθοράς, αλλά και ότι ο Τσίπρας είναι «ο καλύτερος πρωθυπουργός της μεταπολίτευσης», ο Καμμένος εμφανίζεται να κάνει παιχνίδι για λογαριασμό της κυβέρνησης:
Κατά τη συνέντευξη Τύπου στο υπουργείο «αξημέρωτα» την Τρίτη (στις 8.30 το πρωί) δήλωσε ότι «δεν πρόκειται να έρθει σε κύρωση η συμφωνία χωρίς την άποψη του ελληνικού λαού», εξηγώντας στη συνέχεια ότι εννοεί είτε δημοψήφισμα είτε εκλογές… «Εκτός αν έρθει με 180 βουλευτές και η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ αλλάξουν τη στάση την οποία έχουν». «Εκεί δεν θα μπορέσουμε να κάνουμε κάτι», είπε ο κυβερνητικός εταίρος.
Και εδώ υπεισέρχεται η «ευκαιρία» που προαναφέρθηκε, αφού στο κυβερνητικό επιτελείο βλέπουν ότι η συμφωνία των Πρεσπών δεν προκαλεί πίεση μόνο στον Καμμένο αλλά και στη Ν.Δ., και ακόμη περισσότερο στο ΚΙΝΑΛΛ, που τείνει να διαλυθεί εις τα εξ ων συνετέθη, παράγοντας ήδη μια «εφεδρεία» (Ποτάμι) για στήριξη στη συμφωνία, αν κι εφόσον αυτή έρθει προς κύρωση στην παρούσα Βουλή. Εν ολίγοις, η συμφωνία μοιάζει να αποτελεί όχημα για ευρύτερες πολιτικές διεργασίες.
Πάντως, η κυβέρνηση δεν θέλει προς το παρόν να καλλιεργήσει σενάρια περί κυβερνητικής ανασύνθεσης και αλλαγής κυβερνητικού εταίρου (ο Σταύρος να πάρει τη θέση του Πάνου δηλαδή) χωρίς εκλογές, κάτι που θα έφερνε σε δύσκολη θέση και τον νυν εταίρο τον οποίο ο Τσίπρας έχει χαρακτηρίσει «έντιμο» και τον πιθανό επόμενο (το Ποτάμι) που θέλει συνεργασία ύστερα από εκλογές. Χθες, κατά την ενημέρωση των κυβερνητικών συντακτών, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ερωτώμενος σχετικά με ένα τέτοιο ενδεχόμενο κυβερνητικής ανασύνθεσης (στο οποίο είχε αναφερθεί σε ραδιοφωνικό σταθμό λίγο νωρίτερα ο υπουργός Εσωτερικών Πάνος Σκουρλέτης) ή κυβερνητικής διεύρυνσης στάθηκε μόνο στην πιθανότητα στήριξης της συμφωνίας από ευρύτερες κοινοβουλευτικές δυνάμεις και γείωσε τα άλλα σενάρια.
Η πρόσκληση στο ΝΑΤΟ
Η συζήτηση για τη συμφωνία καθεαυτή ουσιαστικά μπαίνει σε δεύτερο πλάνο και η τύχη της μένει να φανεί τους επόμενους μήνες – στις 16 Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό της γείτονος Ζόραν Ζάεφ, αναμένεται να γίνει το δημοψήφισμα, αλλά ακόμη και αυτό δεν έχει αποφασιστεί αν θα είναι συμβουλευτικό ή δεσμευτικό.
Το κρίσιμο ζήτημα της πρόσκλησης της γείτονος στο ΝΑΤΟ που έχει δρομολογηθεί και επισήμως θα επικυρωθεί την άλλη βδομάδα στις 11 – 12 Ιουλίου, έχει υποβαθμιστεί έτσι κι αλλιώς στη δημόσια συζήτηση, με την κυβέρνηση – συνεπικουρούμενη από σχετικές διαβεβαιώσεις του γ.γ. του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ – να υπογραμμίζει ότι η ένταξη ουσιαστικά θα προχωρήσει μόνο όταν υλοποιηθούν τα βήματα της συμφωνίας. Τότε μόνο θα υπογραφεί η κύρωση του Πρωτοκόλλου Ένταξης που θα πρέπει να κυρωθεί από όλες τις χώρες – μέλη του ΝΑΤΟ. Με αυτά τα δεδομένα ο πρωθυπουργός προσδιόρισε ως χρόνο ένταξης της γειτονικής χώρας στη βορειοατλαντική συμμαχία – «αν όλα πάνε καλά», όπως είπε – την άνοιξη του 2020.
Επί της ουσίας όμως η πρόσκληση αποτελεί κομβικό σημείο καθώς δημιουργεί ένα δεδομένο δύσκολα αναστρέψιμο σε περίπτωση που η συμφωνία για το ονοματολογικό δεν προχωρήσει κατά το προβλεπόμενο ή καταρρεύσει τελείως: σύμφωνα με όσα λένε γνώστες της διπλωματίας στο παρασκήνιο, θα έχει αναιρεθεί ένα ζωτικό και ισχυρό διαπραγματευτικό όπλο της ελληνικής πλευράς, καθώς θα έχει παραχωρηθεί για μια συμφωνία που δεν δείχνει να είναι στέρεη και η υλοποίησή της επαφίεται στον πολιτικό παράγοντα.