Γράφει ο Ειρηναίος Μαράκης
Το κοινωνικό, στεγαστικό κι οικονομικό πρόβλημα στον Δήμο των Χανίων, όπως σε όλους τους Δήμους και τις Περιφέρειες της χώρας, γιγαντώνεται καθημερινά με χιλιάδες οικογένειες να αναζητούν στήριξη στις κοινωνικές δομές των Δήμων και της Πρόνοιας που αναδεικνύονται ανεπαρκείς και απροετοίμαστες μπροστά στο μέγεθος του προβλήματος. Τα “ψεύτικα, τα λόγια, τα μεγάλα” της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ περί εξόδου από την κρίση και τα μνημόνια δεν έχει αλλάξει καθόλου την κατάσταση προς το καλύτερο – αντίθετα νέα μέτρα έρχονται για να επιδεινώσουν την ήδη επιβαρυμένη θέση των δημοτών. Υπεύθυνος αυτής της κατάστασης δεν είναι άλλος από τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές διάλυσης του κοινωνικού κράτους, κεντρικά και τοπικά, που εφάρμοσαν όλες οι μνημονιακές κυβερνήσεις, οι προκάτοχοί τους και φυσικά οι εκλεγμένοι άρχοντες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Και όσο αν προσπαθούν να μας πείσουν τα καθεστωτικά ΜΜΕ ότι το πρόβλημα είναι η Συμφωνία των Πρεσπών και η στάση που θα κρατήσει ο Καμμένος, ο απλός κόσμος έχει άλλα προβλήματα να τον απασχολούν όταν χιλιάδες εργαζόμενοι με ελαστικές σχέσεις εργασίας απειλούνται με “μεταμνημονιακές” απολύσεις. Και απαντούν με ένα απεργιακό κίνημα για μόνιμη και σταθερή δουλειά για όλους με μαζικές προσλήψεις και μονιμοποιήσεις..
Η δημοτική αρχή των Χανίων, στον δρόμο που χάραξαν όλοι οι προηγούμενες, αποτέλεσε κι αποτελεί επίμονο εκφραστή αυτών των αντιλήψεων και των πολιτικών δημιουργώντας μία πόλη φιλική για τα επιχειρηματικά και τουριστικά συμφέροντα αλλά αφιλόξενη για τις ανάγκες και τα δικαιώματα της εργαζόμενης πλειοψηφίας αλλά και όσων δεν έχουν τη δυνατότητα να εργαστούν. Ξοδεύει εκατομμύρια για έργα εντυπωσιασμού, τα οποία είναι αμφίβολο κι αν ολοκληρωθούν ποτέ(!) ή για έργα που καταστρέφονται με την πρώτη νεροποντή, την ίδια ώρα που κομπάζει με κάθε τρόπο και αφορμή ότι ο δήμος Χανίων είναι ο μοναδικός σε όλη τη χώρα (εκτός της Αθήνας που πρωτοστάτησε στο σχετικό παράδειγμα) που εκχωρεί σε εργολάβους σχολικά κτήρια μέσω των ΣΔΙΤ, μαζί με την καθαριότητα και τη φύλαξη τους, αναγκάζοντας τους δημότες να πληρώνουν ενοίκιο για τα επόμενα 27 χρόνια! Όπως ενοίκιο, φαίνεται, πως θα πληρώνουν οι δημότες και για το στρατόπεδο Μαρκοπούλου αντί να απολαμβάνουν ένα ελεύθερο χώρο όπως έιναι και το αίτημα πολλών χρόνων της τοπικής κοινωνίας… Αποτέλεσμα; Να χαρίζονται εκατομμύρια στους εργολάβους, σε κάθε τομέα, υπερκοστολογώντας τα έργα παρά πχ να επισκευάζονται τα σχολικά κτήρια με τους σοβάδες που πέφτουν πάνω από τα κεφάλια των μαθητών…
Αλλά το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο σε αυτά αφού σε κάθε σημείο οι πολιτικές των μνημονίων βρήκαν τη συνέχεια τους: οι περικοπές στους ΚΑΠ και η δέσμευση των αποθεματικών των δήμων εγγυήθηκαν τη συνέχιση της λιτότητας ενώ οι ιδιωτικοποιήσεις κατάφεραν να δώσουν στο ιδιωτικό κεφάλαιο (Fraport) ακόμα και το αεροδρόμιο εκτοξεύοντας το κόστος μετακίνησης ενώ ο ΒΟΑΚ παραχωρείται στις μεγάλες κατασκευαστικές εταιρίες ενώ την ίδια στιγμή 197 ακίνητα και μνημεία της πόλης έχουν περάσει στο υπερταμείο για να αποτελέσουν και αυτά στοιχεία του κερδοσκοπικού παιγνιδιού που έχουν στήσει τράπεζες και επιχειρηματίες. Για να μην αναφέρουμε την γιγάντωση του στεγαστικού προβλήματος με τις ασυγκράτητη ανάπτυξη εταιρειών τύπου airbnb, που όλοι πλέον γνωρίζουμε τις επιπτώσεις που έχει ως αποτέλεσμα…
Απέναντι σε όλα αυτά δεν υπάρχει, πολύ συνειδητά, ούτε μία αντίδραση από την πλευρά των θεσμικών φορέων και της αντιπολίτευσης που να αναδεικνύει ότι η ανάπτυξη στα πρότυπα που επιβάλλουν οι δανειστές και το ντόπιο κεφάλαιο δημιουργεί συνθήκες έντονης φτωχοποίησης και κοινωνικής εξαθλίωσης στο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Αντίθετα, και με κάθε τρόπο, είτε από την πλευρά της δημοτικής αρχής, είτε από την πλευρά της μείζονος αντιπολίτευσης, προσπαθούν να ενισχύσουν την κερδοφορία των ντόπιων επιχειρηματικών συμφερόντων σε βάρος των δημοτών. Απόδειξη οι προκλητικές φοροαπαλλαγές που δίνονται στους ξενοδόχους την ίδια στιγμή που μειώνονται οι κοινωνικές δαπάνες ενώ δίνουν και παίρνουν οι πολιτικές διαμάχες μέσα στο δημοτικό συμβούλιο της πόλης για το ποίος έιναι ο καλύτερος εκφραστής των συγκεκριμένων πολιτικών. Ακόμα και οι νέες υποψηφιότητες για τις δημοτικές εκλογές στα Χανιά, αλλά παλιές και τόσο γνώριμες στην πολιτική σκηνή των Χανίων, δεν διαφέρουν σε αυτό.
Απαντήσεις
Απέναντι σε όλα αυτά είναι αναγκαίο να υπάρξει απάντηση, συγκεκριμένη και με καθορισμένους άξονες, που θα φέρει στο προσκήνιο τις ανάγκες των εργαζομένων ενάντια στην κερδοφορία των αγορών και των τοπικών εκφραστών τους. Δεν αρκεί η επισήμανση, μέσα από τη σχετική αρθρογραφία, των προβλημάτων των εργαζομένων σε Δήμους και Περιφέρειες αλλά και η ανάδειξη, με ουσιαστικές δράσεις και παρεμβάσεις, της λογικής που οδηγεί στην δημιουργία τους. Βασικό στοιχείο στην απάντηση που θα δοθεί πρέπει να είναι η αναγνώριση πως η στέγαση αποτελεί αδιαπραγμάτευτο κοινωνικό δικαίωμα κι όχι εμπόρευμα. Όπως κοινωνικά δικαιώματα είναι η υγεία, το νερό, το φως, οι ελεύθεροι χώροι που βρίσκονται στο στόχαστρο των νεοφιλελεύθερων πολιτικών κοινωνικής αποδόμησης που εφαρμόζουν κυβερνήσεις και διάφορα επιχειρηματικά κέντρα.
Η απάντηση αυτή, που θα αντιπροσωπεύει την εργατική πλειοψηφία της πόλης, τους άνεργους, τους άπορους, τους Ρομά και τους μετανάστες και η οποία μπορεί να επιβληθεί μόνο από το αντίστοιχο εργατικό και κοινωνικό κίνημα, δεν μπορεί παρά να αρνηθεί οτιδήποτε παρουσιάζεται ως χρήσιμο κι αναγκαίο για την πόλη ενώ στην πραγματικότητα διευρύνει το κοινωνικό πρόβλημα καθώς και να βρεθεί με τους αγώνες του ενάντια στην συνέχιση των περικοπών του Καλλικράτη με τον Κλεισθένη και να απαιτήσει να δώσει το κράτος πίσω όσα στέρησε από τους Δήμους, τους πόρους και τις επενδύσεις για υποδομές. Αλλά ούτε αυτό θα είναι αρκετό εάν δεν υπάρξουν οι αντίστοιχες προτάσεις για να δοθούν άμεσες λύσεις στο στεγαστικό πρόβλημα και σε όλα τα άλλα, κόντρα στην στείρα προεκλογική καταγγελία που βέβαια δεν στοιχίζει τίποτα και σε κανέναν. Με λίγα λόγια απαιτείται η υλοποίηση ενός προγράμματος εργατικής κατοικίας, περίθαλψης και πρόνοιας προσφύγων, αστέγων, απόρων και φτωχών καθώς και άλλων κόντρα στην επιφανειακή -για τα μάτια των ΜΜΕ- φιλανθρωπία των Δήμων και των ιδιωτών.
Για παράδειγμα, η ολοήμερη και χωρίς κοινωνικά κριτήρια και περιττή γραφειοκρατία, λειτουργία ενός πλήρως εξοπλισμένου με τα αναγκαία ξενώνα αστέγων κι όχι αυτό που συμβαίνει με το λαϊκό υπνωτήριο του Δήμου που φιλοξενεί περιορισμένο αριθμό ανθρώπων μόνο και μόνο για να τους διώξει το πρώι, η αξιοποίηση ακινήτων του Δήμου Χανίων και των σχετικών κληροδοτημάτων (διαμερίσματα, οικίες) για τη δημιουργία κοινωνικών κατοικιών και φοιτητικών εστιών δωρεάν (ή, έστω, μ’ ένα συμβολικό αντίτιμο) για όσους έχουν ανάγκη, η επαναλειτουργία του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας, τοπικά και πανελλαδικά, που πρέπει να απαιτηθεί καθώς και η παύση των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας και των εξώσεων, με κατάργηση του ΕΝΦΙΑ αλλά και η επιδότηση ενοικίου μπορούν να εξασφαλίσουν ότι δεν θα πεθαίνει κόσμος στους δρόμους (τρεις νεκροί άστεγοι τα τελευταία μνημονιακά χρόνια στα Χανιά…) ή ότι δεν θα εγκαταλείπουν εργαζόμενοι την πόλη λόγω έλλειψης κατοικίας.
Επίσης χρειάζεται η λειτουργία ενός κοινωνικού εστιατορίου, επίσης χωρίς εξευτελιστικούς διαχωρισμούς και εποχικές επιλογές για σίτιση απόρων, αστέγων, προσφύγων και μεταναστών κάθε μέρα, τα βράδια και τις Κυριακές (όπως ακριβώς έκανε η Κοινωνική Κουζίνα) ενώ κι ένα κοινωνικό παντοπωλείο, χωρίς το υπάρχον περιοριστικό πλαίσιο λειτουργίας, χωρίς πόντους και κουπόνια σαν σε λαχειοφόρο αγορά αλλά και η δημιουργία κοινωνικού βενζινάδικου για δωρεάν θέρμανση μέσα στον χειμώνα αποτελούν προτάσεις ικανές να προσφέρουν βοήθεια στους εξαθλιωμένους της καπιταλιστικής κρίσης. Ακόμα η κατάργηση της φορολόγησης στο πετρέλαιο θέρμανσης και η άμεση επιδότηση των Δήμων από την κυβέρνηση για την προμήθεια πετρελαίου θέρμανσης, αντί για τους πολεμικούς εξοπλισμούς, που να διανεμηθεί δωρεάν σε φτωχές οικογένειες για να λειτουργήσουν οι κεντρικές θερμάνσεις στις πολυκατοικίες είναι ένα μέτρο που πρέπει εδώ και τώρα να εφαρμοστεί. Ακόμα, η ανάπτυξη δημοτικών ιατρείων καθώς και ανάπτυξη δομών πρόληψης, στήριξης και περίθαλψης των εξαρτημένων κι η ύπαρξη δωρεάν δημοτικού γηροκομείου, χωρίς τροφεία μπορεί να συμβάλει τα μέγιστα προς αυτή την κατεύθυνση. Οι Δήμοι ακόμα πρέπει να μπουν μπροστά στην δημιουργία και στην διεκδίκηση τους από την κεντρική εξουσία και η αρχή μπορεί να γίνει από την κατάργηση των δημοτικών τελών για την οικία με παράλληλη αύξηση για τη μεγάλη ακίνητη περιουσία καθώς και με συνολικότερη φορολόγηση των πλουσίων αλλά και με την επιβολή προστίμων σε επιχειρήσεις που αποκρύπτουν στοιχεία τους από το δήμο, καταπατούν δημόσιο χώρο, μολύνουν και παραβιάζουν την εργατική νομοθεσία. Όμως τίποτα δεν θα είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί από όλα αυτά χωρίς άμεσες και μαζικές προσλήψεις για την στελέχωση των υπηρεσιών του δήμου. Η μονιμοποίηση όλων των συμβασιούχων, η αντίθεση στην ελαστική εργασία καθώς κι η ύπαρξη δουλειάς για όλους με εξασφαλισμένα τα σχετικα δικαιώματα είναι αναγκαία κι ικανή συνθήκη για να υλοποιήσει αυτά και πολύ περισσότερα.
Αλλά πάνω από όλα και για να μπορεί η εργαζόμενη πλειοψηφία -ενισχύοντας και εξαπλώνοντας τους απεργιακούς αγώνες και τις ανταρσίες- να τελειώνει μια κι έξω με το σύστημα της καταστροφής, χρειάζεται η ανατροπή παλιών και νέων μνημονίων και φυσικά η διαγραφή του χρέους, με κρατικοποίηση των Τραπεζών χωρίς αποζημίωση κάτω από εργατικό έλεγχο που θα εξασφαλίσουν την οριστική κι αμετάκλητη χρηματοδότηση των εργατικών και κοινωνικών αναγκών αντί να πηγαίνουν τα χρήματα στο χρέος και τα πλεονάσματα που επιβάλλουν οι δανειστές. Σε αυτό η προοπτική της αντικαπιταλιστικής ρήξης και εξόδου από την ΕΕ και το ευρώ με διεθνιστική αλληλεγγύη και κοινή δράση των εργαζόμενων καθίσταται κάτι παραπάνω από αναγκαία: είναι μονόδρομος. Κι αυτό είναι κάτι που μπορεί και πρέπει να εκφραστεί στις δημοτικές εκλογές, στις ευρωεκλογές, όσο και στις εθνικές εκλογές οπότε κι αν γίνουν οι τελευταίες.