Δεν έχουν περάσει παρά ελάχιστα εικοσιτετράωρα από τη νέα τραγωδία στο κολαστήριο της Μόριας. Κατά τη διάρκεια κατάσβεσης μιας ακόμα μεγάλης πυρκαγιάς που ξέσπασε εντός της δομής οι πυροσβέστες εντόπισαν νεκρό ένα προσφυγόπουλο. Ένα κοριτσάκι μόλις έξι χρόνων, που απ’ ό,τι φαίνεται εγκλωβίστηκε στις φλόγες και βρήκε τραγικό θάνατο.
Παρά τις φωνές και διαμαρτυρίες μελών του σωματείου εργαζομένων στο hotspot, μη κυβερνητικών οργανώσεων και διεθνών οργανισμών για τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι συνθήκες διαβίωσης για τους εγκλωβισμένους πρόσφυγες και μετανάστες εντός και εκτός του hotspot παραμένουν άθλιες.
Μάλιστα εν μέσω της πανδημίας του κορωνοϊού εντείνονται η ανησυχία και ο προβληματισμός των ιατρών, εθελοντών και εκπροσώπων των ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στο νησί.
Χαρακτηριστικά του κινδύνου που υφίστανται οι εγκλωβισμένοι της Μόριας είναι τα όσα αναφέρει ο ιατρός και διευθυντής προγραμμάτων των Γιατρών Χωρίς Σύνορα Απόστολος Βεΐζης:
«Σε περιοχές με επιβεβαιωμένα κρούσματα του κορωνοϊού οι άνθρωποι πρέπει να εφαρμόζουν καθημερινά μέτρα πρόληψης, όπως συχνό πλύσιμο των χεριών και παραμονή στο σπίτι. Όμως η πραγματικότητα είναι ότι σε ορισμένα τμήματα του καταυλισμού της Μόριας υπάρχει μόνο μία βρύση για 1.300 ανθρώπους και δεν υπάρχουν προϊόντα για την υγιεινή των χεριών. Οικογένειες πέντε ή έξι ατόμων είναι αναγκασμένες να κοιμούνται σε τρία τετραγωνικά μέτρα. Αυτό σημαίνει ότι στην πράξη είναι αδύνατη η εφαρμογή των συνιστώμενων μέτρων για την αποτροπή της εξάπλωσης του ιού σε τέτοιες συνθήκες».
Δραματικός κίνδυνος μόλυνσης
Οι 42.000 αιτούντες άσυλο που ζουν σε καταυλισμούς στα ελληνικά νησιά, όπως στη Μόρια και το Βαθύ, είναι εκτεθειμένοι σε διάφορους παράγοντες κινδύνου που μπορούν να τους κάνουν να νοσήσουν και διευκολύνουν την εξάπλωση ασθενειών. Η υγεία των ανθρώπων κινδυνεύει όσο μένουν σε αυτούς τους καταυλισμούς. Ο κορωνοϊός είναι απλώς η τελευταία απειλή που αντιμετωπίζουν οι αιτούντες άσυλο και η κατάστασή τους τούς καθιστά ακόμη πιο ευάλωτους από τον υπόλοιπο πληθυσμό σε μια επιδημία.
«Είμαστε σε επαφή με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας προκειμένου να συντονίσουμε τις ενέργειές μας, συμπεριλαμβανομένων της ενημέρωσης και της διαχείρισης κρουσμάτων» προσθέτει ο Βεΐζης. «Πρέπει όμως να είμαστε ρεαλιστές: δεν μπορούμε να περιορίσουμε τον ιό στο περιβάλλον ενός καταυλισμού».
Η ανάγκη για εκκένωση των καταυλισμών στα ελληνικά νησιά είναι τώρα πιο επιτακτική από ποτέ. Το να αναγκάζεις τους ανθρώπους να ζουν σε αυτές τις συνθήκες ως μέρος μιας ευρωπαϊκής πολιτικής ήταν πάντα ανεύθυνο, αλλά τώρα πια είναι στα πρόθυρα του να γίνει και εγκληματικό εάν δεν ληφθούν μέτρα για την προστασία των ανθρώπων. Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να δράσει το συντομότερο δυνατόν και να μετακινήσει την πλειονότητα των 42.000 ανθρώπων σε κατάλληλες δομές πριν να είναι πολύ αργά.
Απτόητοι οι ακροδεξιοί
Πάντως, αυτοί που δεν φαίνεται να «πτοούνται» από τον κορωνοϊό είναι τα πάσης φύσεως τάγματα εφόδου που συνεχίζουν τις στοχευμένες επιθέσεις σε πρόσφυγες, μετανάστες και εργαζομένους στις ΜΚΟ και τα hotspots του Καρά Τεπέ και της Μόριας.
Αυτό συμβαίνει εν μέσω μιας ανεξήγητης εκκωφαντικής σιωπής και απόκρυψης των περιστατικών από την επίσημη πολιτεία και τις αστυνομικές αρχές της Λέσβου, σύμφωνα με όσα καταγγέλλει το σωματείο εργαζομένων στο Κέντρο Πρώτης Υποδοχής και Καταγραφής της Μόριας. Σε επικαιροποιημένη επιστολή, που εστάλη στις 13 Μαρτίου προς την ηγεσία του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, οι εργαζόμενοι αναφέρονται μεταξύ άλλων σε δύο νέες επιθέσεις σε βάρος διερμηνέων εργαζόμενων στο hotspot. Σύμφωνα με την ανακοίνωση,
«Το Σάββατο 7.3.2020 χώρος που ανήκει σε ΜΚΟ στην περιοχή Καρά Τεπέ, όπου παρέχονται δραστηριότητες και μαθήματα σε πρόσφυγες, δέχτηκε εμπρηστική επίθεση. Οι εμπρηστές κατάφεραν να κάψουν ολοσχερώς τον χώρο του σχολείου που βρίσκεται στις εγκαταστάσεις. Τη στιγμή της πυρκαγιάς Γερμανοί νεοναζί βρίσκονταν πλησίον του χώρου καταγράφοντας το γεγονός. Επίσης, τη Δευτέρα 9.3.2020 και την Τρίτη 10.3.2020 σημειώθηκαν ακόμα δύο βίαιες επιθέσεις εναντίον συναδέλφων διερμηνέων, εργαζόμενων σε ΜΚΟ που δραστηριοποιείται στο νησί.
Το όλο κλίμα και οι ήδη σημειωθείσες επιθέσεις οδηγούν στο σαφές συμπέρασμα ότι αυτή τη στιγμή οι εργαζόμενες και οι εργαζόμενοι σε ΜΚΟ στη Λέσβο έχουν στοχοποιηθεί από ακροδεξιές ομάδες που δρουν ανενόχλητα, ενώ δεν σταματούν οι επιθέσεις και οι νυχτερινές καταστροφές αυτοκινήτων. Αρκεί να ρίξει κάποιος μια ματιά σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης συγκεκριμένων σελίδων και να δει τις ποικίλες αναρτήσεις εκφοβισμού: “Ύστερα από τα ΜΑΤ ο λαός οφείλει να αποπέμψει τις ΜΚΟ”, “Σειρά των ΜΚΟ: το επόμενο βήμα”.
Όλα τα παραπάνω έλαβαν και λαμβάνουν χώρα εν μέσω εκκωφαντικής, σχεδόν καθολικής σιωπής από τις διοικήσεις των ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στη Λέσβο. Οι κυβερνητικές δηλώσεις για “κάποιες ΜΚΟ με σκοτεινό ρόλο” και άλλες που “υποκινούν επεισόδια με μετανάστες”, που υποδαύλισαν την κατάσταση ακόμη περισσότερο, έμειναν αναπάντητες. Ακόμη και η δήλωση Κουμουτσάκου, ότι οι μετανάστες διοργάνωσαν πορεία με καθοδήγηση των ΜΚΟ επειδή δυσαρεστήθηκαν με το μητρώο ελέγχου που ετοιμάζει η κυβέρνηση, έμεινε αναπάντητη.
Δεν έγινε καμία ενέργεια για τις απειλές, τις πέτρες, τα μαχαίρια, τις επιθέσεις σε εργαζόμενους/ες ΜΚΟ. Παρά τις προσχηματικές επιστολές που απευθύνουν οι διοικήσεις των ΜΚΟ στην ελληνική κυβέρνηση και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, δεν πάρθηκε κανένα μέτρο ούτε δόθηκε καμία οδηγία ασφαλείας στην κατεύθυνση της προάσπισης της ασφάλειας των εργαζομένων.
● Επειδή είμαστε εργαζόμενοι/ες και όχι εθελοντές/τριες.
● Επειδή πλέον δεχόμαστε απειλές και βία λόγω της εργασίας μας σε ΜΚΟ.
● Επειδή οι εργοδότες ενώ έχουν γνώση της κατάστασης δεν παίρνουν θέση.
Ζητούμε από τις οργανώσεις οι οποίες δραστηριοποιούνται στη Λέσβο να λάβουν άμεσα όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ασφάλειά μας ως οφείλουν. Η μέχρι τώρα ολιγωρία και παντελής απουσία των διοικήσεων, παρά τη γνώση όλων των γεγονότων, δεν αποσοβεί σε καμία περίπτωση την ευθύνη που έχουν ως εργοδότες. Αφορά την ασφάλεια των εργαζομένων και οφείλουν να πάρουν θέση».