«Επιφυλακτικά αντιμετωπίζει το ελληνικό εμπόριο τα άγνωστα σημεία της νέας συμφωνίας και ανησυχεί για την διάρκεια της διαδικασίας ανταλλαγής του χρέους»
Μετά από μια εβδομάδα δηλώσεων και αναλύσεων η συμφωνία των Βρυξελλών για την προστασία και διάσωση της ελληνικής οικονομίας θεωρήθηκε από τους περισσοτέρους Ευρωπαίους και Έλληνες ειδικούς, ως ικανοποιητική. Οι αισιόδοξες ανακοινώσεις και οι θετικές δηλώσεις των αρχηγών κρατών της Ευρωζώνης μετά την σύνοδο κορυφής, φαίνεται πως εκτόνωσαν το φοβικό κλίμα και ξόρκισαν το «φάντασμα» της καθημερινής μας αγωνίας για ενδεχόμενη πτώχευση.
H συμφωνημένη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, την οποία για τόσο καιρό απέρριπταν οι δανειστές μας, φαίνεται ότι αποφασίστηκε να υλοποιηθεί από τους Ευρωπαίους Εταίρους μας, έστω και εάν δεν εξηγείται ακριβώς τι προβλέπει, ούτε πόσο θα κοστίσει το νέο σχέδιο. Η ανταλλαγή των ομολόγων θα ειναι εθελοντική, αλλά θα είναι οι κάτοχοι των ομολόγων που θα επιλέξουν τελικά τον τρόπο. Η επιμήκυνση της αποπληρωμής, η μείωση του επιτοκίου δανεισμού, η επαναγορά ομολόγων, η εξασφάλιση κεφαλαιακής επάρκειας του τραπεζικού συστήματος και η μικρή διαγραφή του χρέους σίγουρα χρεώνονται στα υπέρ της συμφωνίας.
Παραταύτα, η ελληνική αγορά συνεχίζει να δυσπιστεί για τα αποτελέσματα της συμφωνίας και να ανησυχεί για τις μελλοντικές εξελίξεις, αφού η νέα δανειακή σύμβαση προϋποθέτει, αφενός μεν την αυστηρή εφαρμογή των μέτρων του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου και αφετέρου δε τη σύνταξη ενός νέου Μνημονίου με επιπλέον απαιτήσεις εμπράγματων εγγυήσεων που κατατάσσονται στα αρνητικά σημεία της συμφωνίας.
Ο επιχειρηματικός κόσμος φαίνεται να αντιμετωπίζει επιφυλακτικά τόσο τα υπέρ όσο και τα κατά της συμφωνίας και θεωρεί ότι είναι πολύ νωρίς για να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα, αφού συνεχίζονται οι διαβουλεύσεις για τα 16 σημεία του νέου πακέτου διάσωσης, ενώ θα χρειαστεί επιπλέον χρόνος για να διευκρινιστούν επιμέρους θέματα, τεχνικά σημεία και λεπτομέρειες της διαδικασίας ανταλλαγής του ελληνικού χρέους.
Το αναπάντητο ερώτημα για την αγορά, το εμπόριο και τις επιχειρήσεις αφορά στο μέγεθος των επιπτώσεων κατά την διάρκεια της φάσης της «επιλεκτικής» ή «περιορισμένης» χρεοκοπίας. Ο όρος «selective default» μπορεί να χρησιμοποιείται από τους οίκους αξιολόγησης ως βαθμίδα αξιολόγησης, όμως ουσιαστικά είναι μια κρίσιμη μεταβατική περίοδος, σε «νεκρό» χρηματοπιστωτικό χρόνο. Κατά την διάρκεια ενός χρονικού εύρους που δεν προσδιορίζεται, η Ελλάδα θα πρέπει να τακτοποιήσει τις δανειακές υποχρεώσεις με τους πιστωτές της και να ανταλλάξει τα ομόλογά της με τους ιδιώτες ομολογιούχους, για να επανέλθει αμέσως μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας σε καλύτερη βαθμίδα αξιολόγησης – υψηλοτέρα, δηλαδή, του Ca και του CCC όπου βρίσκεται σήμερα η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας μας.
Ακόμα και εάν επιτύχουμε το καλύτερο δυνατό σενάριο ως προς την χρονική περίοδο και την διάρκεια του εγχειρήματος, που εκτιμάται ότι θα διαρκέσει τουλάχιστον 15 με 20 ήμερες εντός του Αυγούστου, ο οποίος είναι ο πλέον κατάλληλος μήνας λόγω των περιορισμένων συναλλαγών, αφού τα περισσότερα εργοστάσια σε Ελλάδα και Ευρώπη είναι κλειστά, δεν παύει να υπάρχει έντονη ανησυχία η οποία δημιουργεί ακόμα μεγαλύτερη πίεση στην αγορά. Ο κίνδυνος αδυναμίας διατραπεζικής εξόφλησης των τιμολογίων από πελάτες και προμηθευτές του εξωτερικού, ακόμα και με μετρητά, είναι ορατός. Επίσης, υποστηρίζεται απο τραπεζικούς κύκλους ότι οι εγγυητικές των ελληνικών τραπεζών δεν θα γίνονται αποδεκτές, δημιουργώντας «άγνωστες» καταστάσεις στην αγορά και πρωτόγνωρες τραπεζικές συνθήκες για τις εμπορικές συναλλαγές των επιχειρήσεων. Ακόμα και η χρήση πιστωτικών καρτών ελληνικών τραπεζών στο εξωτερικό, ενδέχεται προσωρινά να ανασταλεί.
Ίσως η συμφωνία διάσωσης της χώρας μας να μην είναι αυτή που θα θέλαμε, από πλευράς ανταλλαγμάτων, είναι όμως γεγονός ότι ανακούφισε την Ευρώπη και έδωσε μια ανάσα στην χώρα μας. Ουσιαστικά, η Ευρώπη ανέλαβε για μια δεκαετία την αποπληρωμή του χρέους μας, φυσικά με το αζημίωτο, ενώ η Ελλάδα δεσμεύτηκε να μειώσει τα ελλείμματα και να ανακτήσει την αξιοπιστία της.
Ως προς το σκέλος της ανάπτυξης, το οποίο είναι το σημαντικότερο για την επιβίωση της ελληνικής αγοράς, θεωρούμε ότι τόσο η στρατηγική, όσο και η ειδική ομάδα τεχνικής βοήθειας για την διάθεση των κοινοτικών κονδυλιών και των πόρων της ΕΤΕΠ, πρέπει όχι μόνο να συμπεριλάβουν, αλλά να ξεκινήσουν να σχεδιάζουν τις παρεμβάσεις τους αξιοποιώντας τη δυναμική της Μμε ελληνικής επιχειρηματικότητας.
Τέλος, μέχρι την ολοκλήρωση των διεργασιών και την τελική διαμόρφωση του νέου πακέτου στήριξης, σίγουρα δεν μπορούμε να πανηγυρίζουμε με τα διαφαινόμενα νέα σκληρά μέτρα, που είναι βέβαιο ότι θα κληθούμε να υποστούμε για άλλη μία φορά, αλλά τουλάχιστον μπορούμε πλέον να ελπίζουμε.