Ρεπορτάζ – Φωτό: Γιώργης Μπαγκέρης
Λουλούδια μην ανθίζετε πουλιά μην κελαιδήτε,
τα Ανώγεια μας εκάψανε και να τα λυπηθείτε..
————————————————————————
Μα το νερό της λησμονιάς θα πιούμε με το γάλα,
να τα ξελησμονήσουμε τα πάθη τα μεγάλα..
Την πλατεία Αρμί κατέκλυσε και συγκλόνισε η φωνή του νεαρού τότε Γιάννη Αεράκη του Μυρωνιό που σε μια ηχογράφηση της 29ης Μαΐου του 1953 τραγούδησε το ποίημα της Ειρήνης Αναγνωστάκη, της “Αρνογιάννενας” μιας απλής γυναίκας που μετά το Ολοκαύτωμα των Ανωγείων από τους Ναζί, αποτύπωσε στο χαρτί όλα της τα συναισθήματα, αυτά του ξεριζωμού, της απόγνωσης, της φρίκης, αλλά και μετέπειτα της ελπίδας και της αναγέννησης μέσα από τις στάχτες του χωριού, στο θρυλικό “Η καταστροφή των Ανωγείων Ω! Παναγιά μου Ανωγειανή!”.
Το ντοκουμέντο αυτό που εξασφάλισε ο Δήμος Ανωγείων, βρίσκεται στην συλλογή του Ελληνοαμερικάνου Δημητρίου Νοτόπουλου η οποία φιλοξενείται στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και της οποίας την ψηφιοποίηση και διάδοση έχει αναλάβει ο μουσικολόγος και διδάκτορας του τμήματος μουσικής του Χάρβαρντ Παναγιώτης Λίνγκ. Τα μεγάφωνα του Δήμου πλημμύρισαν από τη φωνή και τα συναισθήματα ενός νεαρού Ανωγειανού, μόλις 8 χρόνια μετά το Ολοκαύτωμα, με τη συγκίνηση σε όλους μας να είναι έκδηλη.
Παράλληλα αισθήματα περηφάνιας για άλλη μια χρονιά προκάλεσε η πτήση δυο μαχητικών αεροσκαφών f16 που “έσκισαν” τον ουρανό των Ανωγείων, την ώρα που σύσσωμος ο κόσμος, μαζί με το τιμητικό άγημα των ενόπλεων δυνάμεων, στην πλατεία έψαλε τον εθνικό μας ύμνο στο κλείσιμο της τελετής. Τα δυο μαχητικά πέταξαν ακριβώς πάνω από την πλατεία Αρμί και έδωσαν τον δικό τους ξεχωριστό τόνο στην μεγάλη επέτειο του Ολοκαυτώματος των Ανωγείων.
Συγκλονιστική στιγμή υπήρξε επίσης η ενέργεια του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου, όταν κατά τη διάρκεια της επιμνημόσυνης δέησης μπροστά από το Ηρώο του Ανωγειανού Αγωνιστή, ανέφερε ένα προς ένα τα μικρά ονόματα των δεκάδων πεσόντων Ανωγειανών της περιόδου της Κατοχής, τα οποία διάβαζε ο ίδιος κοιτάζοντας το μνημείο του Ολοκαυτώματος της 13ης Αυγούστου του 1944 και μνημονεύοντας έτσι με τον καλύτερο τρόπο τους αγωνιστές για Ελευθερία και Ανεξαρτησία!
Η πλατεία Αρμί, κατάμεστη από νωρίς με πλήθος κόσμου όλων των ηλικιών, έδωσε το δικό της μήνυμα ότι τα Ανώγεια δεν ξεχνούν τους νεκρούς ήρωες τους και μάχονται μέχρι και σήμερα ενάντια σε κάθε μορφής φασισμού και ναζισμού. Το παρόν έδωσαν και πλήθος επισήμων, βουλευτών, δημάρχων και φορέων. Ανάμεσα τους ήταν ο Δήμαρχος Ανωγείων Εμμανουήλ Καλλέργης, ο Υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός, ο Ευρωβουλευτής της Ν.Δ Μανόλης Κεφαλογιάννης, ο Βουλευτής Ρεθύμνου της Ν.Δ Γιάννης Κεφαλογιάννης, ο πρέσβης της Σερβίας Ντούσαν Σπασόγεβιτς, εκ μέρους του Προέδρου της Βουλής ο βουλευτής του ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ Νίκος Ηγουμενίδης, ο βουλευτής του Ποταμιού Σπύρος Δανέλλης, ο Περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης, ο γραμματέας της Νομαρχιακής επιτροπής του Κινήματος Αλλαγής Μιχάλης Σαρρής, ο Ευρωβουλευτής Νότης Μαριάς, ο Δήμαρχος Μυλοποτάμου Δημήτρης Κόκκινος, ο Δήμαρχος Αποκορώνου Χαράλαμπος Κουκιανάκης, οι πρώην δήμαρχοι Ανωγείων Γεώργιος Σμπώκος, Σωκράτης Κεφαλογιάννης και Νίκος Ξυλούρης και αρκετοί άλλοι.Το ιστορικό της ημέρας ανέπτυξε στη μεστή ομιλία του ο φιλόλογος-ιστορικός Γιώργος Ψαρουδάκης, που τυγχάνει και Ανωγειανής καταγωγής (σ.σ είναι εγγονός του Περβολογιώργη). Μετά την τελετή ο Δήμος Ανωγείων παρέθεσε τραπέζι σε όλους τους επισήμους στην παραδοσιακή ταβέρνα “Αμάλθεια”.
Δηλώσεις επισήμων στην ΑΝΩΓΗ
Aνδρέας Ξανθός, Υπουργός Υγείας
Είναι μια πολύ σημαντική ημέρα, μια μέρα μνήμης και απότισης τιμής και οι εκδηλώσεις αυτές συνεισφέρουν σημαντικά στο να μπορούν οι άνθρωποι αυτής της περιοχής να έχουν υψηλό φρόνημα, να υπάρχει ένα κλίμα ομόνοιας και κοινωνικής συνοχής. Θεωρώ ότι ένα πολύ σημαντικό μήνυμα είναι ότι πρέπει να κρατήσουμε πολύ ψηλά τις ιδέες κατά του φασισμού. Αυτή τη περίοδο που η Ευρώπη είναι σε κρίση, που είναι μπροστά σε μεγάλα διλήμματα, νομίζω ότι πρέπει να αντλήσουμε διδάγματα και να διατηρήσουμε ένα κλίμα το οποίο θα είναι αντίθετο απέναντι σε εθνικισμούς, στο ρατσισμό, στη μισαλλοδοξία κάθε είδους και φυσικά απέναντι στην αναβίωση νεοναζιστικών απόψεων, που δυστυχώς υπάρχουν σε όλες τις χώρες κυρίως λόγω της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης που σοβεί αυτή τη περίοδο στην Ευρώπη.
Θεωρώ ότι είναι σημαντικό αυτό το κλίμα σοβαρότητας και σύνεσης το οποίο δείχνουν σήμερα οι άνθρωποι αυτής εδώ της περιοχής, με ευαισθησία απέναντι στους νεκρούς και τις οικογένειες τους. Πρέπει να συνεχίσουμε με αυτό το κλίμα στην επόμενη ημέρα, σε μια περίοδο που η Χώρα μπαίνει σε μια φάση επούλωσης των πληγών της κρίσης. Νομίζω ότι τώρα πια χρειαζόμαστε περισσότερη κοινωνική συνοχή, πιο δυνατό κοινωνικό Κράτος. Χρειαζόμαστε μια εξυγίανση στο δημόσιο βίο και μια ανακούφιση στην καθημερινότητα των ανθρώπων. Είναι μια μεγάλη πρόκληση τώρα το τέρμα του μνημονιακού προγράμματος, μπαίνουμε σε μια καινούρια περίοδο και ελπίζω να υπάρξει η ωριμότητα στις πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις της Ελλάδας, αυτή τη νέα περίοδο να την αξιοποιήσουμε ως μια ευκαιρία για να ξανασταθεί η χώρα μας όρθια, ισότιμη και αξιοπρεπής μέσα στην Ευρώπη.
Μανόλης Κεφαλογιάννης, Ευρωβουλευτής Ν.Δ
Εύχομαι να είμαστε όλοι καλά και να γιορτάζουμε κάθε χρόνο αυτή την μεγάλη επέτειο. Να έχει πάντα όπως και σήμερα τόσο πολύ κόσμο και ιδιαίτερα τόση νεολαία. Οι παλιές επιτυχίες συντηρούνται μόνο με νέες και η Ελλάδα χρειάζεται το καλό παράδειγμα. Και το παράδειγμα της θυσίας των Ανωγειανών την περίοδο 1941-44 είναι το καλύτερο για τη νέα γενιά και το μέλλον της Πατρίδας μας και ιδιαίτερα της Κρήτης, σε αυτή την προσφορά των Ανωγείων στο διηνεκές.
Σταύρος Αρναουτάκης, Περιφερειάρχης Κρήτης
74 χρόνια μετά, στεκόμαστε με σεβασμό και τιμή απέναντι στους ήρωες που αγωνίστηκαν για την Ελευθερία. Εμείς ως νεότερη γενιά οφείλουμε να παραδειγματιστούμε από όλους αυτούς τους υπερασπιστές της Πατρίδας μας και να αγωνιζόμαστε καθημερινά και εμείς για αρχές, για αξίες, για ιδανικά. Γιατί ο τόπος μας αυτά έχει ανάγκη.
Ιωάννης Κεφαλογιάννης, Βουλευτής Ρεθύμνου της Ν.Δ
Και φέτος με αισθήματα ευγνωμοσύνης ήρθαμε να τιμήσουμε τους πεσόντες στο Ολοκαύτωμα των Ανωγείων τον Αύγουστο του 1944. Είναι μια ημέρα τιμής και μνήμης, διότι τότε οι προγονοί μας έδωσαν αγώνα ώστε σήμερα η Πατρίδα μας να είναι ελεύθερη. Νομίζω ότι τα μαθήματα που μπορούμε να πάρουμε από εκείνη την εποχή, αλλά και από όλες τις ιστορικές περιόδους των Ανωγείων, είναι ότι όταν υπάρχει θέληση για αγώνα για την Ελευθερία, τότε καμία δύναμη είτε φασισμού είτε ναζισμού και καμία πρόκληση όπως η σημερινή, δεν μπορεί να την αντιμετωπίσει και δεν μπορεί να δημιουργήσει συνθήκες έτσι ώστε η πατρίδα να μην είναι ελεύθερη.
Θεωρώ ότι τα τελευταία χρόνια έχουν δημιουργηθεί οι συνθήκες προκειμένου αυτή τη στιγμή να μπορέσουμε να μιλάμε για μια διαφορετική κατάσταση. Περάσαμε μια δύσκολη οικονομική και κοινωνική κρίση, αλλά και πάλι η Ανωγειανή κοινωνία μπόρεσε και την αντιμετώπισε με περηφάνια και με ένα τρόπο που αξίζει και αρμόζει στην ιστορία μας.
Νότης Μαριάς, Ευρωβουλευτής
Η παρουσία μας εδώ έχει στόχο να τιμήσει τους προγόνους μας, τους συμπατριώτες μας που εκτελέστηκαν από τα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής και να στείλει ένα μήνυμα στο Βερολίνο. Ότι δεν ξεχνάμε, ότι συνεχίζουμε να διεκδικούμε τις Γερμανικές αποζημιώσεις και ότι επιτέλους οι Γερμανοί οφείλουν να εξοφλήσουν τις πολεμικές επανορθώσεις, το αναγκαστικό Κατοχικό δάνειο και τις αποζημιώσεις των συγγενών των θυμάτων και ταυτόχρονα να επιστρέψουν τους αρχαιολογικούς μας θησαυρούς.
Καλούμε την Κυβέρνηση να προχωρήσει σε συζήτηση στη Βουλή, να φέρει στην Ολομέλεια το πόρισμα της επιτροπής και ταυτόχρονα επιτέλους να εγγράψει τις γερμανικές αποζημιώσεις στον Κρατικό προυπολογισμό.
Να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου η διεκδίκηση των πολεμικών επανορθώσεων και όλων των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα, να μπει σε μια σειρά και να γίνει πράξη.
